ECLI:NL:RBLEE:2008:BD5542

Rechtbank Leeuwarden

Datum uitspraak
25 juni 2008
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
89140 / KG ZA 08-131
Instantie
Rechtbank Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Kort geding
Rechters
  • W.K.F. Hangelbroek
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Aanbestedingsrecht: Gemeente Franekeradeel moet aanbestedingsprocedure voor kunstgras voetbalvelden staken

In deze zaak heeft Arcadis Nederland B.V. de gemeente Franekeradeel in kort geding gedagvaard, omdat de gemeente de aanbestedingsprocedure voor de aanleg van kunstgras voetbalvelden voor SC Franeker had gestaakt. Arcadis, als laagste inschrijver, stelde dat haar inschrijving voldeed aan de bestekseisen en dat de gemeente onterecht had besloten om de opdracht aan C.S.C. Ceelen Sport Constructies B.V. te gunnen. De voorzieningenrechter oordeelde dat de gemeente de inschrijving van Arcadis niet had mogen uitsluiten op basis van de gestelde eisen, omdat de term 'gespoten monofilamenten' niet eenduidig was gedefinieerd in het bestek. De gemeente had bovendien de geschiktheidseisen tussentijds gewijzigd, wat in strijd is met de aanbestedingsprincipes. De voorzieningenrechter concludeerde dat de aanbestedingsprocedure moest worden gestaakt en dat de gemeente opnieuw moest aanbesteden, waarbij de beginselen van gelijke behandeling en transparantie in acht genomen moesten worden. De gemeente werd veroordeeld in de proceskosten van Arcadis.

Uitspraak

RECHTBANK LEEUWARDEN
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 89140 / KG ZA 08-131
Vonnis in kort geding van 25 juni 2008
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
ARCADIS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Amersfoort,
eiseres,
procureur: mr. Th. Dankert,
tegen
de publiekrechtelijke rechtspersoon
GEMEENTE FRANEKERADEEL,
zetelend te Franeker,
gedaagde,
procureur: mr. R.H. Knegtering.
Partijen zullen hierna "Arcadis" en "de gemeente" genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Arcadis heeft de gemeente in kort geding doen dagvaarden tegen de openbare zitting van 11 juni 2008.
1.2. Arcadis heeft toen op de bij dagvaarding geformuleerde gronden gevorderd dat de voorzieningenrechter, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
primair:
I. de gemeente verbiedt het werk te gunnen aan C.S.C. Ceelen Sport Constructies B.V., althans voor zover reeds definitief gegund is en/of gecontracteerd is, die gunning en/of contractering ongedaan te maken;
II. de gemeente beveelt de opdracht bestaande uit perceel 1 en 2, bij gunning, te gunnen aan Arcadis;
III. de gemeente veroordeelt in de kosten van het geding;
subsidiair:
I. de gemeente verbiedt het werk te gunnen aan C.S.C. Ceelen Sport Constructies B.V., althans voor zover reeds definitief gegund is en/of gecontracteerd is, die gunning en/of contractering ongedaan te maken;
II. de gemeente beveelt de aanbesteding te staken en voor zover de gemeente de opdracht opnieuw wil gunnen, deze met inachtneming van de aanbestedingsbeginselen opnieuw aan te besteden;
III. de gemeente veroordeelt in de kosten van het geding.
1.3. Beide partijen hebben ter zitting hun standpunten nader toegelicht, waarbij de advocaten van partijen gebruik hebben gemaakt van pleitnotities, en waarbij de gemeente heeft geconcludeerd tot afwijzing van de vorderingen van Arcadis, onder veroordeling van Arcadis in de kosten van het geding.
1.4. Partijen hebben producties overgelegd.
1.5. Het vonnis is bepaald op heden.
2. De feiten
In dit kort geding zal van de volgende vaststaande feiten worden uitgegaan.
2.1. De gemeente -als opdrachtgeefster- heeft op 7 maart 2008 een Aankondiging van de aan te besteden opdracht 'aanleg twee kunstgrasvoetbalvelden en een natuurgras pupillenveld te Franeker' verzonden naar het publicatiemedium de Aanbestedingskalender. Het betreft de aanleg van velden ten behoeve van de amateurvoetbalclub SC Franeker. De opdracht bestaat uit twee percelen en is door de gemeente in de markt gezet op basis van een nationale openbare procedure conform het ARW 2005. Het gunningscriterium is de laagste prijs, waarbij beide percelen gegund zullen worden aan de inschrijver met de laagste prijs voor perceel 1 en 2. Indien alleen perceel 1 wordt gegund, dan wordt deze gegund aan de inschrijver met de laagste prijs voor perceel 1. In de aankondiging staat onder meer vermeld onder paragraaf III.2.3.:
'Bij de goedkeuring na aanleg dient de kunstgrasconstructie in ieder geval te voldoen aan de volgende sporttechnische eisen:"
- Balstuit verticaal: 0,6-0,85 m;
- Balrol: 6-10 m;
- Schokabsorptie (torsie/grip): 30-35 Nm.
Bij inschrijving dienen de volgende bescheiden te zijn toegevoegd:
- Productspecificatie van het kunstgrastype waarmee wordt ingeschreven;
- Rapportage van het laboratoriumonderzoek van de constructie;
- Keuringsrapport van de gecertificeerde mat door een erkende keuringsinstantie;
- Keuringsrapport van minimaal 1 constructie welke reeds in Nederland is aangelegd op een ander werk.'
2.2. Op 12 maart 2008 heeft de gemeente het definitieve bestek gepubliceerd. Bij het bestekspostnummer 601010 zijn onder meer de volgende materiaaltechnische eisen vermeld:
Kunstgrasveld
Materiaaltechnische eisen
- Het kunstgrastype moet bestaan uit minimaal 80% gespoten monofilament vezels.
- De totale constructie dient minimaal 35 cm te zijn.
(…)
De mat:
Een gecertificeerd of in onderzoek zijnde kunstgrasmat (vloer) volgens de vigerende sportvloerenlijst van ISA-Sport (op moment van aanbesteding) inzake voetbal-outdoor, onder de gebruiksvorm: wedstrijd en training B-categorie en de soort: kunstgras.
Voor waarborging van de kwaliteit moet bij inschrijving het volgende aanwezig zijn:
- Productspecificatie van het kunstgrastype waarmee wordt ingeschreven.
- Rapportage van het laboratoriumonderzoek van de constructie.
- Keuringsrapport van de gecertificeerde mat door een erkende keuringsinstantie.
- Een keuringsrapport van minimaal 1 constructie welke reeds in Nederland is aangelegd op een ander werk.
(…)
Sporttechnische eisen
- Balstuit verticaal: 0,6-0,85 m
- Balrol 6-10 m
- Schokabsorptie 58-70%
2.3. Arcadis heeft na publicatie van de Aankondiging en het definitieve bestek geen vragen daarover gesteld c,q, bezwaren daartegen geuit bij de gemeente.
2.4. Op 7 april 2008 heeft de gemeente de Nota van Inlichtingen gepubliceerd. In de Nota van Inlichtingen luidt vraag 7 als volgt:
'Een keuringsrapport van minimaal 1 constructie die in Nederland is aangelegd. Dient dit een keuringsrapport te zijn van een identieke mat en constructie zoals thans wordt aangeboden.
Antwoord:
Een keuringsrapport van minimaal 1 identieke mat en constructie, waarmee wordt ingeschreven op dit bestek, welke reeds in Nederland is aangelegd op een ander werk.'
En vraag 8:
'U vraagt aanvullende sport technische eisen dienen deze eisen ook in het keuringsrapport van de identieke mat te worden aangetoond.
Antwoord:
Deze dienen in het keuringsrapport te worden aangetoond.'
2.5. Op 15 april 2008 heeft de openbare aanbesteding plaatsgevonden voor de opdracht. Arcadis heeft zich tijdig voor deze aanbesteding ingeschreven. Zij heeft ingeschreven met de zogeheten Tiptolene Elite Premium Bi-Colour mat.
2.6. Bij e-mail van 16 april 2008 heeft [de heer x] van het door de gemeente voor de begeleiding van de aanbestedingsprocedure ingeschakelde bureau Procensus naar aanleiding van de inschrijving van Arcadis een aantal vragen aan haar gesteld. Een van deze vragen komt erop neer dat Arcadis dient aan te tonen dat de door haar aangeboden mat een gespoten monofilament mat is zoals gevraagd in het bestek. Bij e-mail van 21 april 2008 heeft Arcadis deze vraag als volgt beantwoord:
'Wij hebben de Realplay Premium aangeboden. Het betreft hier volgens onze leverancier, de firma Lankhorst, "Gespoten mono filamenten die onderling verbonden zijn met een breeklijn". De vezel voldoet dus aan de door u gestelde eis van gespoten monofilament.'
Voorts heeft Arcadis bij e-mail van 23 april 2008 nog aan Procensus medegedeeld:
(…) Gisteren hebben we afgesproken dat ik terug zou komen op de door ons aangeboden vezel. Jij gaf aan niet content te zijn met De Premium van Lankhorst. Hoewel Lankhorst blijft vasthouden aan het feit dat dit een gespoten vezel is hebben wij jouw signaal zeer serieus genomen en kunnen we ook de door jou omschreven, individueel gespoten monofilament aanbieden. Uiteraard zijn hier geen meerkosten aan verbonden.'
2.7. Bij brief van 22 april 2008 heeft de gemeente aan Arcadis medegedeeld dat zij het voornemen heeft om de opdracht te gunnen aan C.S.C. Ceelen Sport Constructies (hierna te noemen CSC) te Zeewolde op basis van het criterium laagste inschrijving, waarbij er wordt voldaan aan het bestek en de nota van inlichtingen. Bij deze brief is het proces-verbaal van aanbesteding gevoegd met daarin opgenomen het resultaat van de aanbesteding. Uit dit proces-verbaal blijkt dat er in totaal 5 inschrijvers zijn, waarbij Arcadis met de laagste prijs voor de percelen 1 en 2 gezamenlijk - € 837.050,00- heeft ingeschreven en CSC voor de een na laagste prijs, € 847.000,00. Onder het kopje 'bijzonderheden' staat vermeld dat de inschrijving van Arcadis niet aan de bestekseisen voldoet.
2.8. De advocaat van Arcadis heeft de gemeente bij brief van 9 mei 2008 bericht dat zijn cliënte zich niet met de (voorlopige) gunningsbeslissing kan verenigen.
2.9. Bij memo van 13 mei 2008 heeft Procensus een onderbouwing van de voorlopige gunning gegeven aan de gemeente en haar advocaat. Deze memo luidt -voor zover van belang- als volgt:
'Een van de eisen zoals vermeld in afdeling III.2.3. van de aankondiging, maar overigens ook vermeld in het bestek betreft de volgende eis:
Het kunstgrastype moet bestaan uit minimaal 80% gespoten monofilament vezels vervaardigd van Copolymeer of PE garen.
Bij toetsing van de inschrijving aan o.m. deze eis bleek Arcadis te hebben ingeschreven met de Tiptolene Elite Premium Bi-Colour mat. De hiering gebruikte vezel is geen gespoten monofilament, zoals vereist. Na deze constatering is de inschrijver meerdere malen (schriftelijk en mondeling) verzocht om zijn inschrijving op dit punt te verduidelijken. Hieraan is een reële deadline gekoppeld van ten minste twee werkdagen. Hierop is door Arcadis niet gereageerd. Vezelleverancier (die de Premium vezel levert) heeft wel via een email gereageerd met een nadere toelichting op het aangeboden product. (…)
Doordat Arcadis:
- geen expliciete uitleg heeft gegeven over haar inschrijving in relatie tot bovenstaande eis;
- niet heeft gereageerd om aan te tonen dat de vezel waarmee wordt ingeschreven daadwerkelijk een gespoten monofilament is;
en ook de tekstuele toelichting van de vezelleverancier ons niet heeft kunnen overtuigen van de gestelde eis is besloten om Arcadis te passeren en de opdracht voorlopig (Alcatel) te gunnen aan de tweede inschrijver.
Om deze daad kracht bij te zetten hebben we ons oor te luister gelegd bij een aantal garendeskundigen. (…) Conclusie van allen is helder en eenvoudig. De vezel waarmee Arcadis inschrijft is geen gespoten monofilament. Hiervoor wordt de volgende technische onderbouwing gegeven:
"Gespoten monofilamenten kunnen enkel worden gefabriceerd door spinextrusie. Het resultaat zijn op zichzelf staande monofilamenten. De premium vezel voldoet hier niet aan, doordat dit wordt geproduceerd middels filmextrusie."'
2.10. Bij brief van 19 mei 2008 heeft Lankhorst, de producent van de vezels van de door Arcadis aangeboden mat, aan Arcadis bericht:
'Hierbij bevestigen wij dat Tiptolene Elite Premium Bi-Colour zodanig wordt geproduceerd waarbij het filament afzonderlijk vorm krijgt in het extrusieproces. Daardoor valt het onder de groep gespoten mono filamenten.'
2.11. Bij brief van 22 mei 2008 heeft de European Association for Textile Polyolefins aan Lankhorst onder meer bericht:
'You asked definitions of monofilament. The answer is simply that there is no authorative definition.
BISFA, the International Bureau for Standardisation of Man-Made fibres, simply defines monofilament as "filament yarn consisting of a single filament". In turn, filament yarn is defined as "a yarn composed of one of more filaments", supplemented by the following note: "Filament yarns can have the following morphologies: flat, interlaced, twisted, twistless, textured or combinations of these".'
2.12. De extrusiedeskundige Dr. Chris Rauwendaal heeft op 2 juni 2008 schriftelijk verklaard:
The writer has been asked to render an opinion of the proper description of the process that is used to produce the Tiptolene Elite Product. The issue is whether the product can be described by the Dutch terms "gespoten mono filament." The English translation is "extruded mono filament."
In the Lankhorst process the filaments are extruded through a flat die with a profiled cross section at the discharge end. As a result, the filaments are connected by thin webs that break during downstream operations (stretching, winding, twisting, tufting, installing and brushing). The end result, therefore, is individual filaments formed by extrusion.
(…)
If the description above is correct, then the Lankhorst process is a mono filament extrusion process. The difference with conventional mono filament extrusion is that the filaments are connected by thin webs as they exit the die. After a number of downstream operations the connecting webs are broken and individual filaments (mono filaments) are thus formed. This means that the Lankhorst process produces mono filaments by extrusion.
Lankhorst Indutech-Cerfil B.V. has issued the following statement (in Dutch) regarding their process. "Hierbij bevestigen wij dat Tiptolene Elite Premium Bi-Colour zodanig wordt geproduceerd waarbij het filament afzonderlijk vorm krijgt in het extrusieproces. Daardoor valt het onder de groep gespoten mono filamenten." The writer agrees with this statement.'
3. De beoordeling
Spoedeisend belang
3.1. Het spoedeisend belang bij de vorderingen van Arcadis wordt voldoende aanwezig geacht.
Voldoet de inschrijving van Arcadis aan het bestek?
3.2. Arcadis legt primair aan haar vorderingen ten grondslag dat haar inschrijving voldoet aan de bestekseisen, zodat de percelen 1 en 2 aan haar -als laagste inschrijfster- moeten worden gegund, indien de gemeente tot gunning wenst over te gaan. Arcadis voert daartoe aan dat de Premiumvezel van Lankhorst leidt tot een gespoten monofilament, waarbij de filamenten afzonderlijk vorm krijgen tijdens het extrusieproces. Daarmee valt het onder de in het bestek genoemde term 'gespoten monofilamenten'. Vermoedelijk heeft de gemeente zelf gedoeld op 'individueel gespoten monofilamenten' in plaats van 'gespoten monofilamenten'. Dit wordt bevestigd door de Nota van Inlichtingen van een ander werk, waarbij de in het betreffende bestek genoemde term 'gespoten monofilamenten' is vervangen door de term 'individueel gespoten monofilamenten'. Indien de term 'gespoten monofilamenten' moet worden uitgelegd als 'individueel gespoten monofilamenten', dan is er volgens Arcadis sprake van een discriminatoire specificatie. In dat geval had er vanwege het specifieke productieproces achter de gehanteerde term 'gespoten monofilamenten' de woorden 'of gelijkwaardig' gebruikt moeten worden. De aangeboden vezel van Lankhorst is namelijk gelijkwaardig aan individueel gespoten monofilamenten.
3.3. De gemeente stelt dat de voetballers van SC Franeker de voorkeur hebben uitgesproken voor een monofilament mat. Dat is de reden geweest dat deze eis in het bestek is opgenomen. De Tiptolene Elite Premium Bi-Colour vezel van Lankhorst is geen individueel gespoten monofilamentvezel. De vezels zijn namelijk onderling verbonden door een breuklijn. Bovendien worden gespoten monofilament vezels verkregen door spinextrusie, terwijl er bij het productieproces van de Tiptolene Elite Premium Bi-Colour vezel sprake is van filmextrusie. Een en ander brengt met zich dat de inschrijving van Arcadis niet conform het bestek is, zodat Arcadis terecht van de gunning van de opdracht is uitgesloten.
3.4. De voorzieningenrechter overweegt als volgt. Zowel in de Aankondiging van de aan te besteden opdracht als in het bestek wordt de materiaaltechnische eis gesteld dat het kunstgrastype moet bestaan uit minimaal 80% gespoten monofilament vezels. Er wordt daarbij niet ook geëist dat er sprake moet zijn van individueel gespoten monofilament vezels. De gemeente was, anders dan zij betoogt, dan ook niet gerechtigd om de inschrijving van Arcadis van de gunning van de opdracht uit te sluiten vanwege het feit dat de door Arcadis aangeboden kunstgrasmat niet bestaat uit individueel gespoten monofilament vezels. Dit betekent dat de gemeente Arcadis met betrekking tot de onderhavige materiaaltechnische eis alleen dan uit kon sluiten van gunning van de opdracht indien de door Arcadis aangeboden kunstgrasmat niet bestaat uit gespoten monofilament vezels. De vraag die vervolgens ter beantwoording voorligt, is of de Tiptolene Elite Premium Bi-Colour vezel in de door Arcadis aangeboden kunstgrasmat als een gespoten monofilamentvezel moet worden beschouwd. In aanmerking genomen de door Arcadis overgelegde verklaringen van vezelproducent Lankhorst en de deskundige Dr. Rauwendaal, waar de gemeente geen schriftelijke verklaringen van deskundigen tegenover heeft gesteld, ligt een bevestigende beantwoording van deze vraag voorshands het meest in de rede. Gelet op het door de gemeente gevoerde verweer kan deze vraag in dit kort geding echter niet met voldoende zekerheid worden beantwoord. Het betreft hier een kwestie die in hoge mate technisch van aard is, en op welk terrein de voorzieningenrechter niet deskundig is. Er is dan ook nader onderzoek door een deskundige nodig om de vraag te beantwoorden of de door Arcadis aangeboden kunstgrasmat bestaat uit gespoten monofilamenten, en daarmee aan het bestek voldoet. Het uitvoeren van een dergelijk deskundigenonderzoek zal naar verwachting de nodige tijd kosten, en verdraagt zich dan ook niet met de aard van een kort geding, dat is gericht op een spoedige beslissing op het voorliggende geschil.
3.5. Nu gezien het voorgaande in dit geding vooralsnog niet met voldoende zekerheid is komen vast te staan dat de inschrijving van Arcadis aan het bestek voldoet, dient het primair gevorderde verbod tot gunning aan CSC en een bevel aan de gemeente om bij gunning de opdracht aan Arcadis te gunnen, te worden afgewezen.
Heeft de gemeente gehandeld in strijd met elementaire aanbestedingsbeginselen?
3.6. Arcadis heeft op diverse gronden betoogd dat de gemeente in de aanbestedingsprocedure heeft gehandeld in strijd met elementaire aanbestedingsbeginselen, hetgeen volgens Arcadis als gevolg moet hebben dat de gemeente de opdracht niet aan CSC mag gunnen en dat de lopende aanbestedingsprocedure gestaakt dient te worden. Volgens Arcadis heeft de gemeente namelijk:
a. tijdens de aanbestedingsprocedure geschiktheidseisen gewijzigd;
b. discriminerende technische specificaties toegepast;
c. onredelijke en discriminerende inschrijvingseisen gesteld;
d. disproportionele geschiktheidscriteria toegepast.
De door Arcadis aangevoerde gronden zullen hierna, voor zoveel nodig, aan de orde komen.
a. Wijziging van geschiktheidscriteria lopende de aanbestedingsprocedure
3.7. Arcadis stelt dat de gemeente gedurende de aanbestedingsprocedure de geschiktheidscriteria heeft gewijzigd, hetgeen op grond van de jurisprudentie van het HvJEG niet is toegestaan. Arcadis voert daartoe aan dat in de Aankondiging van de aanbesteding vermeld staat dat de kunstgrasconstructie bij de goedkeuring na aanleg aan sporttechnische eisen dient te voldoen, zoals balstuit verticaal, balrol, schokabsorptie en stroefheid. Na ontvangst van de Nota van Inlichtingen werd echter duidelijk dat dit criterium was gewijzigd in een zwaardere eis. Uit antwoord 8 volgt namelijk dat de sporttechnische eisen van de gemeente reeds bij inschrijving dienen te worden aangetoond in een keuringsrapport van een identieke mat, die reeds in Nederland is aangelegd op een ander werk. Daarmee stelt de gemeente tevens een minimumeis houdende de overlegging van een referentieproject dat identiek moet zijn aan het gevraagde werk. Dit is geen proportionele minimumeis, zoals bedoeld in artikel 2.3.4. ARW 2005. Hiermee kunnen aannemers worden buitengesloten die op basis van objectieve en proportionele criteria in staat moeten worden geacht om te beschikken over voldoende vakbekwaamheid om de opdracht met goed gevolg te kunnen uitvoeren.
3.8. De gemeente voert tot haar verweer aan dat Arcadis kennis heeft genomen van alle aanbestedingsstukken, waaronder de eisen die aan de mat en de inschrijvers worden gesteld, en dat Arcadis daarover geen vragen heeft gesteld c.q. bezwaren daartegen heeft geuit. Pas nadat de gemeente haar voornemen tot gunning aan CSC kenbaar had gemaakt, maakte Arcadis voor de eerste keer bezwaar tegen de inschrijvingscriteria of bestekseisen. Een dergelijke handelwijze is in strijd met de eisen van redelijkheid en billijkheid die aanbesteders en inschrijvers jegens elkaar in acht moeten nemen. Nu Arcadis haar bezwaren tegen de gestelde eisen niet tijdig en adequaat kenbaar heeft gemaakt, dient zij niet-ontvankelijk te worden verklaard.
3.9. De voorzieningenrechter oordeelt als volgt. Uit het Grossman-arrest (HvJEG 12 februari 2004, zaak C-230/02) volgt dat van een (potentiële) inschrijver een proactieve houding mag worden verwacht en dat hij tegen onduidelijkheden of onvolkomenheden in aanbestedingsstukken opkomt in een stadium waarin deze nog ongedaan kunnen worden gemaakt. Tevens geldt dat verwacht mag worden dat hij behoorlijk geïnformeerd en normaal oplettend is (HvJEG 29 april 2004, zaak C-496/99 Succhi di Frutta). Waar ten aanzien van de andere -hiervoor onder b. tot en met d. genoemde- door Arcadis tegen de aanbestedingsstukken aangevoerde bezwaren geoordeeld kan worden dat Arcadis daartegen niet tijdig is opgekomen doordat zij al geruime tijd vóór de aanbesteding over de betreffende stukken beschikte, en daartegen pas na de aanbesteding en de mededeling van het voornemen tot gunning is opgekomen, geldt dit niet voor de bezwaren van Arcadis tegen de wijziging van de geschiktheidscriteria lopende de aanbestedingsprocedure, nu deze wijziging pas een week voor de feitelijke aanbesteding is neergelegd in de Nota van Inlichtingen.
3.10. Met Arcadis is de voorzieningenrechter van oordeel dat er sprake is van een tussentijdse wijziging (lees: verzwaring) van de geschiktheidseisen, nu blijkens de Aankondiging van de aanbesteding de kunstgrasconstructie na aanleg aan de geformuleerde sporttechnische eisen dient te voldoen, terwijl blijkens de Nota van Inlichtingen het (kunnen) voldoen aan de sporttechnische eisen reeds moet worden aangetoond in het bij de inschrijving over te leggen keuringsrapport van een identieke mat, die reeds in Nederland is aangelegd op een ander werk. Een dergelijke essentiële wijziging van de aanbestedingsvoorwaarden is op grond van de jurisprudentie van het HvJEG niet toegestaan. In het hiervoor genoemde arrest Succhi di Frutta is namelijk overwogen:
'110. Het beginsel van gelijke behandeling van de inschrijvers beoogt de ontwikkeling van een gezonde en daadwerkelijke mededinging tussen de aan een overheidsopdracht deelnemende ondernemingen te bevorderen en vereist dat alle inschrijvers bij het opstellen van het in hun offertes gedane voorstel dezelfde kansen krijgen. Het betekent derhalve dat voor deze offertes voor alle mededingers dezelfde voorwaarden moeten gelden.
111. Het beginsel van doorzichtigheid, dat er het corollarium van vormt, heeft in essentie ten doel te waarborgen dat elk risico van favoritisme en willekeur door de aanbestedende dienst wordt uitgebannen. Het impliceert dat alle voorwaarden en modaliteiten van de gunningsprocedure in het aanbestedingsbericht of in het bestek worden geformuleerd op een duidelijke, precieze en ondubbelzinnige wijze, opdat, enerzijds, alle behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende inschrijvers de juiste draagwijdte kunnen begrijpen en zij deze op dezelfde manier interpreteren, en, anderzijds, de aanbestedende dienst in staat is om metterdaad na te gaan of de offertes van de inschrijvers beantwoorden aan de criteria welke op de betrokken opdracht van toepassing zijn.'
3.11. Nu er sprake is van een niet toegestane tussentijdse wijziging van een geschiktheidseis, dient de lopende aanbestedingsprocedure te worden geannuleerd (vgl. HvJEG 4 december 2003, zaak C448/01, Wienstrom). Voor het ecarteren van de ongeldige geschiktheidseis is geen plaats, nu dit feitelijk neerkomt op het tussentijds wijzigen daarvan, hetgeen in strijd is met het beginsel van gelijke behandeling en het transparantiebeginsel.
De subsidiaire vordering van Arcadis strekkende tot een verbod op gunning van het werk aan CSC en een bevel tot staking van de lopende aanbesteding zal dan ook worden toegewezen. De gemeente zal derhalve, voor zover zij de opdracht opnieuw wil gunnen, deze opnieuw dienen aan te besteden.
3.12. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen, behoeven de overige door Arcadis aangevoerde gronden voor het staken van de aanbestedingsprocedure geen bespreking meer.
Proceskosten
3.13. De gemeente zal als de in het ongelijk te stellen partij in de kosten van het geding worden veroordeeld. Deze kosten worden aan de zijde van Arcadis als volgt vastgesteld:
- dagvaardingskosten € 71,80
- vast recht € 254,00
- salaris procureur € 816,00
-----------
Totaal € 1.141,80
4. De beslissing
De voorzieningenrechter:
verbiedt de gemeente het werk definitief te gunnen aan CSC;
beveelt de gemeente om de aanbesteding te staken en voor zover de gemeente de opdracht opnieuw wil gunnen, deze met inachtneming van de aanbestedingsbeginselen opnieuw aan te besteden;
veroordeelt de gemeente in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van Arcadis vastgesteld op € 1.141,80;
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. W.K.F. Hangelbroek en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier
mr. M. Postma op 25 juni 2008.
fn 343?