Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDEN-NEDERLAND
Civiel recht
handelskamer
locatie Utrecht
zaaknummer / rolnummer: C/16/541913 / KG ZA 22-334
Vonnis in kort geding van 9 augustus 2022
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
WINDPARK GOYERBRUG B.V.,
gevestigd te Houten,
eiseres,
advocaat mr. D. Sietses te Heerenveen,
tegen
de publiekrechtelijke rechtspersoon
GEMEENTE HOUTEN,
zetelend te Houten,
gedaagde,
advocaat mr. M. Rus-van der Velde te Utrecht.
Partijen zullen hierna Windpark Goyerbrug en Gemeente Houten genoemd worden.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding met producties 1 t/m 14
- de akte wijziging van eis met productie 15
- de akte overlegging producties 16 t/m 26 van Windpark Goyerbrug
- de akte overlegging productie 1 van de Gemeente Houten
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van Windpark Goyerbrug
- de pleitnota van de Gemeente Houten.
1.2.
Op 25 juli 2022 heeft mr. S.H. Gaertman, voorzieningenrechter, bijgestaan door mr. G. Delissen, griffier, een mondelinge behandeling gehouden. Daarbij waren namens Windpark Goyerbrug aanwezig de heer [A] en de heer [B] , bijgestaan door mr. D. Sietses. Namens Gemeente Houten was aanwezig de heer [C] , bijgestaan door mr. M. Rus-van der Velde.
1.3.
Hierna is vonnis bepaald.
2. Waar gaat de zaak over
2.1.
Windpark Goyerbrug heeft met de Gemeente Houten een overeenkomst gesloten voor de ontwikkeling van een windpark van 4 turbines in de buurt van de Goyerbrug. Voordat Windpark Goyerbrug kan overgaan tot ontwikkeling van dit windpark moet de Gemeente Houten een omgevingsvergunning verlenen. In de overeenkomst die partijen hebben gesloten, heeft de Gemeente Houten zich verplicht om zich in te spannen om zo snel mogelijk een besluit te nemen over de benodigde omgevingsvergunning en te bevorderen dat de procedures die daarvoor nodig zijn op de meest voortvarende wijze zullen verlopen. Partijen hebben daarvoor een planning gemaakt die onderdeel uitmaakt van de overeenkomst.
2.2.
Op 28 mei 2019 heeft de gemeenteraad ingestemd met de ontwikkeling van het windpark en een verklaring van geen bedenkingen afgegeven. Op 15 oktober 2019 is de omgevingsvergunning verleend. Verschillende partijen hebben echter bezwaar gemaakt tegen de vergunningverlening en op 28 juli 2021 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak (hierna: de Afdeling) de verleende vergunning vernietigd (ECLI:NL:RVS:2021:1679). Reden daarvoor was het Nevele-arrest van het Europese Hof van Justitie, waarin is bepaald dat op basis van artikel 2 sub a en artikel 3 lid 2 sub a van de Richtlijn voor Strategische Milieueffectbeoordeling, de normen voor de bouw van windturbineparken moeten worden onderworpen aan een plan-milieueffectrapport. In Nederland, waar deze normen in het Activiteitenbesluit en de Activiteitenregeling milieubeheer staan, is dit nog niet gebeurd en Gemeente Houten had daarom de normen uit het Activiteitenbesluit niet bij haar besluitvorming mogen hanteren. Het gevolg van de vernietiging door de Afdeling is dat de Gemeente Houten opnieuw op de aanvraag van Windpark Goyerbrug moet beslissen. Dat is tot op heden nog niet gebeurd.
2.3.
Windpark Goyerbrug heeft op 3 maart 2022 beroep ingesteld bij de Afdeling, omdat de Gemeente Houten nog geen nieuwe beslissing op de aanvraag had genomen. Dat beroep is op 25 mei 2022 gegrond verklaard en daarin is bepaald dat de Gemeente Houten uiterlijk op12 oktober 2022 een besluit moet nemen op de vergunningaanvraag van Windpark Goyerbrug. Gemeente Houten heeft echter een planning gemaakt waarbij pas in december 2022 een besluit zal worden genomen. Daarnaast is de Gemeente Houten naar aanleiding van een nieuw coalitieakkoord een onderzoek gestart naar een alternatieve locatie voor een windpark. Hierdoor zal de besluitvorming nog meer vertraging oplopen volgens Windpark Goyerbrug en komt voortzetting van het project in gevaar. Zij wil nu via dit kort geding afdwingen dat de Gemeente Houten uiterlijk 12 oktober 2022 een beslissing neemt op de aanvraag voor een omgevingsvergunning en dat aan de Gemeente Houten een verbod wordt opgelegd om een alternatievenonderzoek uit te voeren.
3.De beoordeling
Ontvankelijkheid
3.1.
De Gemeente Houten voert primair aan dat Windpark Goyerbrug niet-ontvankelijk is, omdat de vorderingen van Windpark Goyerbrug zien op nakoming van afspraken die zijn gemaakt over de uitvoering van publiekrechtelijke bevoegdheden en daarmee kan zij alleen bij de bestuursrechter terecht. De Gemeente Houten stelt in dat verband dat er sprake is van een bevoegdhedenovereenkomst.
3.2.
Een bevoegdhedenovereenkomst is een overeenkomst waarin een bestuursorgaan zich verplicht bepaalde bestuursrechtelijke bevoegdheden op een bepaalde manier uit te voeren en gaat vooraf aan de daadwerkelijke uitoefening van de publiekrechtelijke bevoegdheid waarop zij betrekking heeft. Het bestuursorgaan geeft door het sluiten van een bevoegdhedenovereenkomst inzicht in de manier waarop het de toegekende bevoegdheid zál gaan gebruiken en verbindt zich in beginsel om zich conform het bepaalde te gaan gedragen.
3.3.
De Gemeente Houten heeft in de anterieure overeenkomst de verplichting op zich genomen om haar publiekrechtelijke bevoegdheid om te beslissen op de aanvraag om een omgevingsvergunning, op een bepaalde manier uit te voeren. De Gemeente Houten stelt terecht dat de anterieure overeenkomst hiermee het karakter van een zogenoemde bevoegdhedenovereenkomst heeft.
3.4.
Bij geschillen over de uitvoering van een bevoegdhedenovereenkomst zal de wederpartij van het bestuursorgaan de bestuurlijke rechtsgang moeten nemen wanneer de uitvoeringshandeling, zoals hier, een besluit is in de zin van de Algemene wet Bestuursrecht (Awb). Dat geldt zowel in het geval dat het toegezegde besluit niet (tijdig) wordt genomen als in het geval dat de wederpartij van oordeel is dat het door het bestuursorgaan genomen besluit niet beantwoordt aan de anterieure overeenkomst. In beide gevallen kan de wederpartij door eventueel bezwaar en door de gang naar de bestuursrechter, (proberen te) bewerkstelligen dat het besluit waar de anterieure overeenkomst volgens haar recht op geeft, alsnog wordt genomen. Als het gaat om een vordering tot schadevergoeding wegens wanprestatie is de burgerlijke rechter wel de bevoegde rechter. Zie bijvoorbeeld het arrest van de Hoge Raad van 8 juli 2011: ECLI:NL:HR:2011:BP3057 en de (door Windpark Goyerbrug aangehaalde) uitspraak van de rechtbank Den Haag 2 maart 2015: ECLI:NL:RBDHA:2015:2193.
3.5.
Onder nummer I van het petitum van de dagvaarding vordert Windpark Goyerbrug nakoming van de anterieure overeenkomst, zodat op straffe van verbeurte van een dwangsom uiterlijk 12 oktober 2022 wordt beslist op de aanvraag om een omgevingsvergunning. Onder nummer II vordert Windpark Goyerbrug een verbod om een alternatievenonderzoek uit te voeren. Het doorlopen van die procedure belemmert volgens haar het (tijdig) nakomen van de verplichting uit de anterieure overeenkomst.
3.6.
Voor beide vorderingen geldt dat die ertoe strekken dat de Gemeente Houten haar in de anterieure overeenkomst vastgelegde verplichting, om bij het nemen van het besluit op de vergunningaanvraag van Windpark Goyerbrug voortvarend te werk te gaan, nakomt. Voor beide vorderingen zal Windpark Goyerbrug daarom naar de bestuursrechter moeten en is de civiele rechter dus niet bevoegd.
3.7.
Wat betreft het niet tijdig nemen van het besluit heeft Windpark Goyerbrug dat ook al gedaan. In die bestuursrechtelijke procedure heeft de Afdeling een termijn gesteld voor het nemen van een besluit op de aanvraag voor een omgevingsvergunning. Hiermee heeft Windpark Goyerbrug al een rechterlijke uitspraak waarin, op straffe van verbeurte van een dwangsom, is bepaald dat de Gemeente Houten voor 12 oktober 2022 een besluit moet nemen. Zoals gezegd, zal Windpark Goyerbrug de door haar gestelde strijdigheid van het alternatievenonderzoek met de verplichtingen uit de anterieure overeenkomst aan de bestuursrechter moeten voorleggen. Daarbij staat de mogelijkheid open om in geval van spoed de bestuursrechter te vragen op grond van artikel 8:81 Awb een voorlopige voorziening te treffen. Windpark Goyerbrug is dus, anders dan zij lijkt te stellen, niet afhankelijk van de civiele rechter om met spoed een voorziening te vragen voor het staken van het alternatievenonderzoek. Overigens heeft de Gemeente Houten tijdens de zitting meegedeeld dat het alternatievenonderzoek op 31 juli 2022 afgerond zal zijn.
3.8.
Op grond van het voorgaande komt de voorzieningenrechter tot de conclusie dat Windpark Goyerbrug niet-ontvankelijk is in haar vorderingen.
De proceskosten
3.9.
Windpark Goyerbrug zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de kant van de Gemeente Houten tot op heden worden begroot op € 1.692,-, waarvan € 1.016,- aan salaris advocaat en € 676,- aan griffierecht.
4.De beslissing
De voorzieningenrechter
4.1.
verklaart Windpark Goyerbrug niet-ontvankelijk in haar vorderingen,
4.2.
veroordeelt Windpark Goyerbrug in de kosten van deze procedure aan de kant van Gemeente Houten, tot op heden vastgesteld op € 1.692,-,
4.3.
verklaart dit vonnis voor wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. S.H. Gaertman en in het openbaar uitgesproken op 9 augustus 2022.