ECLI:NL:RBNHO:2017:4185

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Afdeling privaatrecht

Zittingsplaats Haarlem

zaaknummer / rolnummer: C/15/258295 / KG ZA 17-317

Vonnis in kort geding van 19 mei 2017

in de zaak van

1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

CORENDON DUTCH AIRLINES B.V.,

statutair gevestigd te Lijnden,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

CORENDON INTERNATIONAL TRAVEL B.V.,

statutair gevestigd te Amsterdam,

eiseressen,

advocaat mr. R. Elkerbout te Amsterdam,

tegen

de stichting

STICHTING AIRPORT COORDINATION NETHERLANDS,

gevestigd te Schiphol,

gedaagde,

advocaat mr. A.H. Gaastra en mr. F.J. Webbink te Schiphol.

Partijen zullen hierna Corendon en SACN genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding met producties 1 tot en met 12
de bij brief van 8 mei 2017 van mr. Elkerbout voornoemd toegezonden producties 13 tot en met 18
de bij brief van 9 mei 2017 van mrs. Gaastra en Webbink voornoemd toegezonden producties 1 tot en met 6
de bij faxbericht van 9 mei 2017 van mrs. Gaastra en Webbink voornoemd toegezonden productie 7
de mondelinge behandeling
de pleitnota van Corendon
de pleitnota van SACN.

1.2.

Ter terechtzitting van 10 mei 2017 zijn verschenen:

- [A.] , CEO Corendon

- [B.] , general counsel Corendon

- [C.] , managing director Corendon

- [D.] , directeur airline operations Corendon

- [E.] directeur business control Corendon

mr. Elkerbout voornoemd
mr. G.J.H. de Vos, namens Corendon
mr. G.A. Smit, namens Corendon
[F.] , managing director SACN
[G.] , slotcoördinator SACN
[H.] , onderzoeker van SEO Economisch onderzoek
mr. Gaastra voornoemd
mr. Webbink voornoemd.

1.3.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Corendon Dutch Airlines B.V. is een Nederlandse luchtvaartmaatschappij die hoofdzakelijk vluchten uitvoert voor de reisorganisatie Corendon International Travel B.V. Corendon Dutch Airlines is een van de drie Nederlandse luchtvaartmaatschappijen die Schiphol als thuisbasis heeft. Haar vloot bestaat uit drie Boeing 737-800 Next Generation vliegtuigen.

2.2.

Corendon International Travel B.V. is een touroperator die reizen organiseert naar Turkse en andere populaire bestemmingen binnen en buiten Europa. Zij maakt onderdeel uit van de Corendon Holiday Group.

2.3.

Corendon realiseert 80% van haar omzet en ruim 90% van haar winstmarge tijdens het zomerseizoen.

2.4.

Een groot deel van de reizen van Corendon beginnen en/of eindigen met een vlucht die op de luchthaven Schiphol vertrekt of aankomt tussen 23:00 uur en 06:59 uur, de zogenoemde nachtvluchten.

2.5.

In Verordening (EEG) nr. 95/93 van de Raad van 18 januari 1993 betreffende gemeenschappelijke regels voor de toewijzing van „slots” op communautaire luchthavens (hierna: de Slotverordening), zoals gewijzigd, is onder meer het volgende opgenomen:

Artikel 1

Werkingssfeer

1. Deze verordening is van toepassing op communautaire luchthavens.

(…)

Artikel 2

Definities

In deze verordening wordt verstaan onder:

a.
a) „slot”: door een coördinator overeenkomstig deze verordening gegeven toestemming om op een welbepaalde datum en tijd de gehele voor de uitvoering van een luchtdienst noodzakelijke luchthaveninfrastructuur op een gecoördineerde luchthaven te gebruiken om te landen of op te stijgen, zoals toegewezen door een coördinator overeenkomstig deze verordening;

(…)

g) „gecoördineerde luchthaven”: elke luchthaven waarop een luchtvaartmaatschappij of andere exploitant van vliegtuigen, om te kunnen landen of opstijgen, moet beschikken over een door een coördinator toegewezen slot, met uitzondering van overheidsvluchten, noodlandingen en humanitaire vluchten;

(…)

Artikel 4

De bemiddelaar inzake de dienstregelingen en de coördinator

(…)

2. de lidstaat die verantwoordelijk is voor een luchthaven met bemiddeling inzake de dienstregelingen of een gecoördineerde luchthaven, zorgt ervoor dat:

(…)

b) de coördinatoren op een gecoördineerde luchthaven onafhankelijk is, doordat deze functioneel los staat van elke belanghebbende partij. (…)

c) de coördinator zijn taken overeenkomstig deze verordening op onpartijdige, niet-discriminerende en transparante wijze verricht,

(…)

5. De coördinator is als enige verantwoordelijk voor de toewijzing van slots. Hij wijst de slots in overeenstemming met de bepalingen van deze verordening toe en treft de nodige voorzieningen om slots in dringende gevallen buiten de kantooruren te kunnen toewijzen.

(…)

Artikel 6

Coördinatieparameters

1. Op een gecoördineerde luchthaven draagt de verantwoordelijke lidstaat er zorg voor dat de parameters voor de toewijzing van slots tweemaal per jaar worden vastgesteld, waarbij rekening wordt gehouden met alle relevante technische, operationele en milieubeperkingen en de eventuele veranderingen die hierin zijn opgetreden.

(…)

Artikel 8

Procedure voor de toewijzing van slots

1. Reeksen slots worden uit de slotpool aan luchtvaartmaatschappijen die een aanvraag hebben ingediend, toegewezen als toestemming om de luchthaveninfrastructuur te gebruiken om te landen of op te stijgen gedurende de dienstregelingsperiode waarvoor zij zijn aangevraagd. Na afloop van deze dienstregelingsperiode worden zij teruggegeven aan de overeenkomstig artikel 10 gevormde slotpool.

(…)

Artikel 10

Slotpool

1. De coördinator vormt een pool die alle slots bevat die niet volgens artikel 8, leden 2 en 4, zijn toegewezen. Alle nieuwe slotcapaciteit die overeenkomstig artikel 3, lid 3, is bepaald, wordt in de pool geplaatst.

2. Een reeks slots die aan een luchtvaartmaatschappij is toegewezen voor de exploitatie van een geregelde luchtdienst of een geplande niet-geregelde luchtdienst geeft die luchtvaartmaatschappij niet het recht op dezelfde reeks slots in de volgende overeenkomstige dienstregelingsperiode, wanneer de luchtvaartmaatschappij de coördinator niet overtuigend kan aantonen dat zij de slots, zoals vrijgegeven door de coördinator, in de dienstregelingsperiode waarvoor zij toegewezen zijn, voor ten minste 80 % van de tijd heeft geëxploiteerd.

(…)

2.6.

Schiphol is een gecoördineerde luchthaven in de zin van de Slotverordening artikel 2 onder g.

2.7.

SACN heeft de exclusieve bevoegdheid voor toewijzing van slots op Schiphol.

2.8.

In het Besluit slotallocatie van 24 november 1997, houdende regelen met betrekking tot de toewijzing van slots op communautaire luchtvaartterreinen (hierna: het Besluit slotallocatie) is als volgt bepaald:

(…)

Artikel 3

3. De exploitant stelt overeenkomstig artikel 6, eerste lid, tweede alinea, van de verordening coördinatieparameters vast welke ten grondslag liggen aan het door Onze Minister telkenmale vastgestelde gebruiksplan, waarin op voorstel van de exploitant adequate marges zijn opgenomen.

(…)

5. Het derde lid is niet van toepassing op de luchthaven Schiphol.

(…)

Artikel 5

1. De exploitant van een krachtens artikel 2, eerste lid, onderdeel a, aangewezen luchthaven of van een luchthaven die niet is aangewezen op grond van artikel 2, voert een grondige capaciteitsanalyse ten behoeve van het burgerluchtverkeer uit:

(…)

2. De exploitant van een krachtens artikel 2, eerste lid, onderdeel b, aangewezen burgerluchthaven of van het burgergedeelte van een krachtens artikel 2, eerste lid, onderdeel b, aangewezen militaire luchthaven is gehouden coördinatieparameters als bedoeld in artikel 3, derde lid, twee maal per jaar vast te stellen ten behoeve van het burgerluchtverkeer.

3. Ten aanzien van de luchthaven Schiphol rust de in het tweede lid bedoelde verplichting op de in artikel 8.18 van de Wet Luchtvaart bedoelde betrokkenen.

(…)

2.9.

De vaststelling van de capaciteit en de coördinatieparameters voor Schiphol, zoals bedoeld in artikel 5 lid 3 van het Besluit slotallocatie, is overgedragen aan het Operationeel Schiphol Overleg (hierna: OSO).

Van het OSO zijn lid: Schiphol, LVNL, KLM, Transavia, Martinair, TUIfly, Corendon, easyJet, Schiphol airline Operators Committee en Board of Airline representatives in The Netherlands.

2.10.

Het Aldersakkoord is een in 2008 gesloten compromis van bewoners, Schiphol, KLM en lokale overheden waarin een maximumcapaciteit van het aantal vliegbewegingen op Schiphol van 500.000 per jaar, sinds 2015 tot aan 2020, is opgenomen, inclusief 32.000 nachtbewegingen.

2.11.

Bij brief van 4 oktober 2016 heeft Schiphol de capaciteitsdeclaratie voor het zomer seizoen van 2017 aangeboden, waarbij onder meer is vermeld:

(…)

The capacity declaration for summer 2017 has been determined by Amsterdam Airport Schiphol, (…) after it was concluded from in-depth discussions that no unanimous agreement could be reached in the ‘Operationeel Schiphol Overleg’ (…)

(…)

2.12.

In de capaciteitsdeclaratie voor zomer 2017 is onder meer vermeld:

Voorts is vermeld als een van de aanvullende voorwaarden

(…)

3. The upcoming legally binding limits on the number of aircraft movements of 500,000 for the twenty-four hours period and 32,000 for the night period (excluding General Aviation) are considered as targets that should not be exceeded when releasing and allocating slots that are not eligible for historic precedence.

(…)

2.13.

In een concept gespreksverslag van een bespreking tussen Corendon en SACN op 20 februari 2017 is onder meer als volgt vermeld:

(…)

Algemeen


De sfeer was goed en constructief.

(…)


Ook de slot coördinator heeft veel onduidelijkheid over hoe zaken gaan lopen.

Concrete punten

(..)


SACN geeft voorzichtig aan te verwachten dat we eind maart 1500 – 1600 slots kunnen verwachten. Geen duidelijkheid kon worden gegeven over de verdeling tussen dag en nacht en hoe bruikbaar ze zijn.

(…)

Nachtslots


De verdeling van de nachtslots is gelijk aan vorig jaar (en verloopt via batches). Verwachting van SACN is dat over de aantallen en uitgifte eind volgende week meer duidelijkheid bestaat. Algemene verwachting is dat er wel minder dan vorig jaar zullen vrijkomen (er meer is en wordt benut).

(…)

2.14.

SACN heeft op haar website haar beleid, gedateerd 5 april 2017, gepubliceerd dat is vastgelegd in het document
Working procedure non-historic night slot allocation(hierna: de Working procedure).

Daarin is onder meer vermeld:

(…)

1. Introduction

1.1.

The capacity declaration of Amsterdam Airport Schiphol (AMS) for S17 stipulates that “The upcoming legally binding limits on the number of aircraft movements […] 32,000 for the night period […] are considered as targets that should not be exceeded when releasing and allocating slots that are not eligible for historic precedence.” Airlines should take into account that night slot availability may reduce in respect of previous seasons due to this target and increased demand.

(…)

2.2.

ACNL periodically allocates non-historic night slots whenever there are available once the season is in progress. The table below shows the envisaged moments of communication and allocation and the estimated maximum provisional percentage of slot availability open for allocation. This table will be updated after allocation.

Daaronder is de volgende tabel weergegeven.

2.15.

Bij brief van 24 april 2017 heeft Corendon SACN onder meer als volgt geschreven:

(…)

Wij beschikken voor de zomer van 2017 thans over 78 nachtslots. Daarmee beschikken we bij lange na niet over het minimale aantal nachtslots, te weten 991, die wij deze zomer nodig hebben om onze reizigers te vervoeren naar hun vakantiebestemmingen. Zoals het er nu naar uitziet, kunnen we onze passagiers – in het beste geval en ondanks alle noodmaatregelen die wij in gang hebben gezet (zoals overheveling van slots etc.) – nog enkele weken, namelijk tot 12 mei, vervoeren. Daarna zijn onze nachtslots op en komt onze operatie in onmiddellijk gevaar. Mogelijk krijgen we er de komende weken nog een paar ad hoc nachtslots bij, maar dat zal naar wij begrijpen van u een zeer beperkte hoeveelheid zijn die het desastreuze tekort aan nachtslots niet oplost.

De reden dat wij op dit moment een continuïteitsbedreigend tekort aan nachtslots hebben, is gelegen in de omstandigheid dat SACN deze zomer voor het eerst weigert omalleinitieel gealloceerde, maar niet gevlogen nachtslots opnieuw uit te geven en daarbij zoals gebruikelijk ook te anticiperen op slots die in de loop van het seizoen vrijvallen. U wijkt hiermee af van de bestendige beleidslijn die ervoor heeft gezorgd dat wij als home carrier, die sterk afhankelijk is van deze vrijgevallen nachtslots, in de afgelopen zes jaar steeds al onze nachtvluchten hebben kunnen uitvoeren ondanks het feit dat we niet beschikken over historische nachtslots. Wij zijn van mening dat het volstrekt onnodig is om nu plots in het nadeel van Corendon (en andere maatschappijen die niet over historische nachtslots beschikken) van die bestendige beleidslijn af te wijken. Daarmee zorgt u ten onrechte voor een onderbenutting van de gedeclareerde slotcapaciteit op Schiphol en brengt u Corendon, zoals vandaag wederom uitgelegd, in een acute, continuïteitsbedreigende situatie.

(…)

2.16.

Corendon heeft voor de zomer van 2016 in totaal 957 nachtslots op Schiphol verkregen. Corendon heeft voor de zomer van 2017 991 nachtslots op Schiphol aangevraagd.

2.17.

Corendon heeft op 6 maart, 7, 19 en 25 april 2017 respectievelijk 56, 20, 1 en 1 nachtslots verkregen.

3.Het geschil

3.1.

Corendon vordert – samengevat – dat de voorzieningenrechter bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad

( i) SACN zal verbieden om het nieuwe slotallocatiebeleid met betrekking tot de verdeling van nachtslots voor 2017, zoals neergelegd in de Working Procedure, in het bijzonder (a) het vasthouden aan de genoemde target van 32.00 nachtbewegingen in de eerste
bullet pointvan artikel 2.1. en (b) het rekening houden met de mogelijke ongeplande nachtbewegingen, uit te voeren; en

(ii) SACN zal gebieden om (evenals voorgaande jaren) ieder niet-gevlogen nachtslot voor de zomer 2017 onmiddellijk hetzij in één keer hetzij in de gebruikelijke batches opnieuw uit te geven – zonder inachtneming van een target van 32.000 nachtbewegingen en zonder rekening te houden met de mogelijke ongeplande nachtbewegingen – tot en met de volledige gedeclareerde nachtcapaciteit van 23.219 nog vermeerderd met de overgehevelde onbenutte nachtslots uit de winter 2016/2017, een en ander waar mogelijk met anticipatie op de gebruikelijke onderbenutting, zoals die volgt uit de Situatieschets van SACN; en

(iii) SACN zal gebieden uiterlijk op 15 mei 2017, een totaal aantal van 913 nachtslots voor de zomer van 2017, althans het minimaal aantal nachtslots dat Corendon nodig heeft voor de zomer van 2017, althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen aantal nachtslots aan Corendon Te verstrekken; althans

(iv) een beslissing te nemen die de voorzieningenrechter in goede justitie geraden acht;

In elk van bovenstaande geval:

( v) zal bepalen dat SACN een dwangsom verbeurt van € 10.000.000,- per dag dat overtreding van het vonnis plaatsvindt dan wel voortduurt;

(vi) SACN zal veroordelen in de kosten van het geding, inclusief eventuele nakosten te vermeerderen met de wettelijke rente met ingang van twee weken na de datum van het vonnis.

3.2.

Corendon legt aan haar vorderingen ten grondslag dat SACN onrechtmatig handelt door plots en op basis van een onrechtmatige grondslag af te wijken van haar bestendige allocatiepraktijk met betrekking tot heralloceren van nachtslots. Daartoe stelt Corendon dat SACN in strijd handelt met de Slotverordening, de IATA Worldwide Slot Guidelines (hierna: IATA WSG) en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur, waaronder het gelijkheidsbeginsel, het rechtszekerheidsbeginsel, het evenredigheidsbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.

Corendon is om haar vloot efficient te kunnen benutten voor de uitvoering van haar vluchtschema’s afhankelijk van vertrek en aankomst in de nacht. Corendon stelt dat zij met het beperkte aantal nachtslots dat zij toegewezen heeft gekregen haar reizigers niet vanaf Schiphol kan vervoeren naar hun vakantiebestemmingen en terug. Het is voor Corendon van essentieel belang dat zij over voldoende slots in de nacht beschikt.

De nachtslots die zij tot nu toe heeft verkregen heeft zij volledig benut en de operatie en de continuiteit van Corendon komt daardoor in gevaar. Niet alleen de vluchten van Corendon maar ook de banen van ruim 500 medewerkers en vakanties van mensen staan daardoor op het spel.

Corendon stelt dat op basis van eerste schattingen de schade zal uitkomen op 35 miljoen euro. Voorts stelt Corendon dat zij de schade niet in voldoende mate kan beperken door andere maatregelen.

3.3.

SACN voert verweer.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

4.1.

SACN betwist dat sprake is van spoedeisend belang.

Het spoedeisend belang is, aldus Corendon, erin gelegen dat zij met de thans verkregen nachtslots slechts tot 14 mei 2017 haar vakantiegangers kan vervoeren. Die stelling heeft SACN niet betwist. SACN heeft aan het eind van de mondelinge behandeling meegedeeld dat op 12 mei 2017 een nieuwe uitgifte plaatsvindt van nachtslots, waarbij – naar de uitgesproken verwachting van SACN – 25 à 30 nachtslots aan Corendon zullen worden uitgegeven, hetgeen naar eigen zeggen van Corendon, door SACN niet weersproken, ertoe leidt dat Corendon nu ongeveer tot en met 22 mei 2017 de geplande vluchten kan uitvoeren. Maar ook met dit uitstel is het spoedeisend belang van Corendon nog steeds zonder meer gegeven.

4.2.

Het betoog van SACN dat alleen de bestuursrechter en niet de burgerlijke (kort geding) rechter bevoegd is om onderhavig geschil te behandelen wordt eveneens verworpen.

Corendon legt aan haar vorderingen ten grondslag dat sprake is van een onrechtmatige beleidswijziging aan de zijde van SACN, waardoor de continuïteit van Corendon in gevaar komt. Tegen de gestelde onrechtmatige beleidswijziging staat geen bestuursrechtelijke voorziening open. Dat het beleid, al dan niet bij wijze van interne werkinstructie, is vastgelegd in de Working procedure zoals hiervoor onder 2.14 weergegeven, maakt dat niet anders aangezien geen sprake is van een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht.

Tegen de door SACN aan haar beleid ten grondslag gelegde capaciteitsdeclaratie van Schiphol staat evenmin een bestuursrechtelijke beroepsgang open. De capaciteitsdeclaratie kwalificeert evenmin als besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Dat sprake is van een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling, valt, anders dan SACN betoogt, niet af te leiden uit de bepaling in artikel 6 lid 1 van de Slotverordening dat de verantwoordelijke lidstaat ervoor zorg draagt dat de parameters voor de toewijzing van slots twee maal per jaar worden vastgesteld.

Het verweer dat Corendon langs bestuursrechtelijke weg bezwaar had dienen te maken tegen de plaatsing van de aanvragen voor nachtslots op de wachtlijst, kan SACN niet baten. De plaatsing op de wachtlijst vond plaats in oktober 2016 en week niet af van de gebruikelijke gang van zaken in voorgaande jaren, zodat in die zin geen aanleiding tot bezwaar bestond tegen de plaatsing op de wachtlijst. Het betoog dat Corendon bezwaar had dienen te maken tegen de toekenningsbesluiten van 6 maart 2017 en 7 april 2017 waarin haar wel een aantal niet-historische nachtslots is toegekend, wordt eveneens verworpen. De besluiten waarin slots zijn toegekend, zien immers niet op de niet-toegekende nachtslots die gedurende het seizoen op de wachtlijst zijn blijven staan. Daarbij is van belang dat, zoals ook valt af te leiden uit de tabel weergegeven onder 2.14, gedurende het seizoen nog meerdere uitgiftes plegen te volgen, zodat Corendon over een concreet aantal in het ongewisse blijft, totdat de laatste uitgifte heeft plaatsgevonden, dan wel totdat het laatste nachtslot is verbruikt. De vordering van Corendon ziet op de opheffing van de feitelijke gevolgen van het gewijzigde beleid van SACN dat, volgens Corendon, onrechtmatig is. Gelet op die grondslag is de voorzieningenrechter bevoegd.

4.3.

Corendon legt aan haar vorderingen ten grondslag dat sprake is van onrechtmatige beleidswijziging, onder meer omdat SACN geen redelijke overgangstermijn hanteert.

Corendon had niet kunnen voorzien dat Schiphol eenzijdig de capaciteitsdeclaratie zou vaststellen en dus ook niet had kunnen voorzien dat SACN zo weinig voorbereidingstijd zou geven om te kunnen anticiperen op de beleidswijziging. Dat leidt er, aldus Corendon, toe dat haar geen reële mogelijkheid wordt geboden haar schade te voorkomen of te beperken. Corendon stelt dat haar pas eind maart 2017, toen zij niet de gebruikelijke hoge aantallen nachtslots verkreeg bij herallocatie, duidelijk werd dat dit nieuwe beleid dermate rigoureuze effecten zou hebben op haar positie en bestaan.

4.4.

SACN betwist de stellingen van Corendon dienaangaande en voert daartoe onder meer aan dat Corendon had kunnen en moeten weten dat de systematiek voor herallocatie van nachtslots zou wijzigen en dat nooit sprake is geweest van garanties over het aantal toe te kennen nachtslots.

4.5.

Vast staat dat luchtvaartmaatschappijen tot 6 oktober 2016 aanvragen voor (nacht)slots op Schiphol bij SACN konden indienen. Blijkens de toelichting ter zitting had Corendon tot op dat moment 78 nachtslots verkregen voor de zomer van 2017. Gelet op het aantal nachtslots dat Corendon in 2016 heeft verkregen is dat een aanzienlijk lager aantal. Niet weersproken is dat de nachtslots door SACN in kleinere batches dan zoals gebruikelijk in voorgaande jaren zijn uitgegeven.

Niet gebleken is dat bij eerdere navraag concrete aantallen zijn genoemd als gevolg van gewijzigd beleid. Voorts blijkt uit het door Corendon overgelegde conceptverslag van een gesprek tussen SACN en Corendon, zoals weergegeven onder 2.13, dat weliswaar is besproken dat de algemene verwachting is dat er wel minder slots dan vorig jaar zullen vrijkomen, maar dat niet eerder dan begin maart 2017 duidelijkheid was te verwachten over de aantallen. De enkele stelling van SACN dat over de nieuwe systematiek eerder wel mededelingen zijn gedaan, kan daaraan niet afdoen. Ter zitting heeft SACN toegelicht dat op 3 maart 2017 de getallen van de eerste beschikbaar komende nachtslots zijn gepubliceerd.

Gelet hierop volgt de voorzieningenrechter Corendon in haar betoog dat haar pas op 7 april 2017 duidelijk werd wat de concrete gevolgen waren van het nieuwe beleid. Het verweer van SACN dat Corendon het tekort aan nachtslots ruimschoots van te voren had kunnen zien aankomen, gaat derhalve niet op.

4.6.

Gelet hierop is de voorzieningenrechter van oordeel dat Corendon geen redelijke termijn is gegund om de operationele bedrijfsvoering aan de gevolgen van het nieuwe beleid aan te passen en maatregelen te nemen.

4.7.

Voorts stelt Corendon dat sprake is van een onrechtmatige beleidswijziging omdat de daaraan ten grondslag liggende capaciteitsdeclaratie onbevoegd is vastgesteld.

4.8.

Vast staat dat SACN het nieuwe beleid heeft gebaseerd op de capaciteitsdeclaratie, zoals hiervoor onder 2.12 vermeld. In artikel 5 lid 3 van het Besluit slotallocatie, zoals hiervoor onder 2.8 vermeld, is expliciet bepaald dat Schiphol de bevoegdheid tot het zelfstandig vaststellen van de capaciteitsdeclaratie is ontnomen. Zoals ook vermeld in de onder 2.11 weergegeven brief, staat voorts vast dat de capaciteitsdeclaratie niet namens het OSO is vastgesteld, maar bij gebreke van overeenstemming in dat overleg door Schiphol zelfstandig is vastgesteld.

Gelet op de genoemde bepaling in het Besluit slotallocatie heeft Schiphol de capaciteitsdeclaratie onbevoegd vastgesteld. Daaraan kan niet afdoen dat het OSO, waaraan de bevoegdheid tot vaststelling van een capaciteitsdeclaratie is gegeven, niet tot overeenstemming kon komen. De stelling van SACN dat het gebrek aan overeenstemming ertoe leidt dat teruggevallen moet worden op lid 2 van genoemd besluit, wordt verworpen. Daar komt bovendien bij dat de capaciteitsdeclaratie is gebaseerd op afspraken in het Aldersakkoord, zoals genoemd onder 2.10, waarvan vast staat dat de daarin genoemde normen en aantallen (nog) niet wettelijk zijn vastgelegd.

4.9.

Het verweer van SACN dat zij zonder capaciteitsdeclaratie geen slots kan alloceren, kan het hanteren van een onrechtmatig tot stand gekomen capaciteitsdeclaratie niet rechtvaardigen. De enkele stelling dat haar daartoe de handvatten ontbraken is daartoe onvoldoende. Onweersproken staat vast dat SACN op de hoogte was van de bezwaren van onder meer Corendon, TUIfly en easyJet tegen de door Schiphol vastgestelde capaciteitsdeclaratie.

Niet valt in te zien dat SACN geen andere oplossingen voor het ontbreken van een capaciteitsdeclaratie ter beschikking stonden.

4.10.

Het hiervoor overwogene leidt de voorzieningenrechter tot het oordeel dat de onverwachte beleidswijziging van SACN voor het zomerseizoen 2017, zoals vastgelegd in de Working procedure, onrechtmatig is.

4.11.

Het voorgaande leidt ertoe dat de vordering tot het verbod om op basis van de Working procedure tot de verdeling van nachtslots voor het zomerseizoen 2017 over te gaan, voor toewijzing in aanmerking komt.

Zoals door Corendon toegelicht betreft de vordering onder (ii) het spiegelbeeldige gebod van het onder (i) gevraagde verbod. De vordering onder (ii) zal eveneens worden toegewezen. De vordering onder (iii) zal worden afgewezen nu uitgifte van nachtslots op basis van het beleid zoals dat in voorgaande jaren werd gehanteerd, aan Corendon geen recht geeft op een exact aantal toe te kennen nachtslots. Het verweer van SACN dat zij in strijd zou handelen met het vereiste dat de slotcoördinator zijn taken op onpartijdige en non-discriminatoire wijze dient uit te voeren, treft in die zin doel. Toewijzing van de vordering onder (iii) zou ertoe leiden dat aan de exclusieve publiekrechtelijke bevoegdheid van SACN om slots toe te kennen voorbij wordt gegaan.

4.12.

De gevorderde dwangsom zal worden afgewezen omdat SACN heeft aangegeven ook zonder dwangsom aan een rechterlijk vonnis te zullen voldoen en de voorzieningenrechter geen redenen ziet om daaraan te twijfelen.

4.13.

SACN zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Corendon worden begroot op:

- dagvaarding € 80,42

- griffierecht 618,00

- salaris advocaat
816,00

Totaal € 1.514,42

5.De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

verbiedt SACN om het nieuwe slotallocatiebeleid met betrekking tot de verdeling van nachtslots voor het zomerseizoen 2017, zoals neergelegd in de Working Procedure, in het bijzonder (a) het vasthouden aan de genoemde target van 32.00 nachtbewegingen in de eerste
bullet pointvan artikel 2.1. en (b) het rekening houden met de mogelijke ongeplande nachtbewegingen, uit te voeren,

5.2.

gebiedt SACN om (evenals voorgaande jaren) ieder niet-gevlogen nachtslot voor de zomer 2017 onmiddellijk hetzij in één keer hetzij in de gebruikelijke batches opnieuw uit te geven – zonder inachtneming van een target van 32.000 nachtbewegingen en zonder rekening te houden met de mogelijke ongeplande nachtbewegingen – tot en met de volledige gedeclareerde nachtcapaciteit van 23.219 nog vermeerderd met de overgehevelde onbenutte nachtslots uit de winter 2016/2017, een en ander waar mogelijk met anticipatie op de gebruikelijke onderbenutting, zoals die volgt uit de Situatieschets van SACN,

5.3.

veroordeelt SACN in de proceskosten, aan de zijde van Corendon tot op heden begroot op € 1.514,42, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over dit bedrag met ingang van veertien dagen na betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,

5.4.

veroordeelt SACN in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 131,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat niet binnen 14 dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 68,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak, en te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in art. 6:119 BW over de nakosten met ingang van veertien dagen na de betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling,

5.5.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

5.6.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. Th.S. Röell en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. A.R. ten Berge op 19 mei 2017.^[1]

ECLI:NL:RBNHO:2017:4185

Toewijzing van een verbod op basis van gewijzigd slotallocatiebeleid voor nachtslots op Schiphol

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

1.De procedure

2.De feiten

3.Het geschil

4.De beoordeling

5.De beslissing

Voetnoten