ECLI:NL:RBNHO:2021:8461

Rechtbank Noord-Holland

Datum uitspraak
27 september 2021
Publicatiedatum
30 september 2021
Zaaknummer
9318493 BZ VERZ 21-5164
Instantie
Rechtbank Noord-Holland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Ontslag van bewindvoerders en mentoren wegens schenkingen zonder toestemming

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Noord-Holland, locatie Alkmaar, op 27 september 2021 een beschikking gegeven met betrekking tot het bewind en mentorschap van een betrokkene, geboren in 1980. De bewindvoerders en mentoren, [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2], zijn ambtshalve ontslagen vanwege het verrichten van schenkingen uit het vermogen van de betrokkene zonder toestemming van de kantonrechter. De schenkingen, die in totaal € 6.624,00 bedroegen, zijn gedaan aan de broers en zus van de betrokkene, die tevens medebewindvoerders zijn. De kantonrechter heeft vastgesteld dat de bewindvoerders in strijd met de zorgvuldigheid hebben gehandeld en dat de betrokkene niet in staat was om de gevolgen van zijn beslissingen te overzien.

De kantonrechter heeft ook een professionele bewindvoerder en mentor benoemd, C. Hageman-Schram en E. Kielstra, h.o.d.n. Aangenaam Bewind, en C. van Duyvenboden, h.o.d.n. Con Wel, respectievelijk. De kantonrechter heeft de beloning voor de aanvangswerkzaamheden van de nieuwe bewindvoerders en mentor vastgesteld op € 559,00 (exclusief btw). Tevens is bepaald dat de voormalige bewindvoerders en mentoren aansprakelijk zijn voor de schade die de betrokkene heeft geleden door de onrechtmatige schenkingen en dienen zij dit bedrag binnen vier weken terug te storten op de rekening van de betrokkene.

De beschikking is openbaar uitgesproken en tegen deze beschikking kan binnen drie maanden hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof te Amsterdam. De zaak benadrukt het belang van de rol van bewindvoerders en mentoren in het beschermen van de belangen van personen die onder bewind staan, en de noodzaak om de regels omtrent schenkingen strikt na te leven.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Handel, Kanton en Bewind
locatie Alkmaar
Zaaknummer: 9318493 \ BZ VERZ 21-5164 JM
Uitspraakdatum: 27 september 2021

Beschikking van de kantonrechter

In het bewind en mentorschap van:
[betrokkene] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1980 ,
van wie het adres bekend is bij deze rechtbank,
hierna ook te noemen: betrokkene,
van wie thans bewindvoerders en mentoren zijn:
[bewindvoerder en mentor 1] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1951 en
[bewindvoerder en mentor 2] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1988 ,
van wie beiden het adres bekend is bij deze rechtbank,
gemachtigde: mr. F. Mackay-Beins, advocaat te Amsterdam;
hierna ook te noemen: [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] .

procedure

De kantonrechter heeft kennisgenomen van:
  • de rekening en verantwoording over de periode 3 december 2019 tot en met 31 december 2020, ter griffie ingediend op 1 juli 2021;
  • de e-mail van [bewindvoerder en mentor 2] , ter griffie ingekomen op 28 juli 2021;
  • een bereidverklaring van de opvolgend bewindvoerders en
  • een bereidverklaring van de opvolgend mentor.
Mondelinge behandelingen hebben plaatsgevonden op 3 augustus 2021 en 7 september 2021.

beoordeling

Bij beschikkingen van de kantonrechter van 12 februari 2013 is een bewind ingesteld over de (toekomstige) goederen van betrokkene wegens zijn geestelijke of lichamelijke toestand en is tevens een mentorschap ten behoeve van betrokkene ingesteld. [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] zijn bij deze beschikkingen benoemd tot bewindvoerders en mentoren.
Bij beschikking van de kantonrechter van 30 november 2018 zijn [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] ontheven van hun taak als bewindvoerders en zijn professionele bewindvoerders mevrouw [professionele bewindvoerder 1] en mevrouw [professionele bewindvoerder 2] tezamen als opvolgers benoemd.
Op 3 december 2019 heeft het gerechtshof te Amsterdam de beschikking van de kantonrechter van 30 november 2018 vernietigd en zijn [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] weer benoemd tot bewindvoerders.
Op 1 juli 2021 hebben [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] de Rekening en Verantwoording over de periode 3 december 2019 tot en met 31 december 2020 ingediend. Bij controle van deze Rekening en Verantwoording is gebleken dat uit het vermogen van betrokkene schenkingen van drie keer € 2.208,00 zijn verricht. Bij de Rekening en Verantwoording zijn handgeschreven brieven gevoegd waarin betrokkene verklaart dat hij € 2.208,00 schenkt aan zijn broers [broer 1] en [broer 2] en zus [bewindvoerder en mentor 2] .
De kantonrechter heeft betrokkene, [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] , naar aanleiding van voornoemde Rekening en Verantwoording, verzocht te verschijnen op de mondelinge behandeling van 3 augustus 2021. [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] hebben zich bij e-mail van 28 juli 2021 wegens vakantie afgemeld voor deze zitting. Abusievelijk is betrokkene niet op de hoogte gebracht van het verzetten van de mondelinge behandeling naar 17 augustus 2021, waardoor betrokkene met zijn begeleider mevrouw [begeleider] op 3 augustus 2021 is verschenen. De kantonrechter heeft betrokkene gehoord.
Betrokkene en zijn begeleider hebben -kort samengevat- ter zitting het volgende verklaard. Betrokkene zegt de handgeschreven brieven niet te kunnen lezen, omdat de letters te klein zijn. Desgevraagd verklaart betrokkene dat hij wel eens een brief schrijft, maar dan in zijn eigen handschrift. Betrokkene geeft aan het niet eens te zijn met de schenking. Betrokkene geeft vervolgens aan dat hij wil dat zijn moeder ( [bewindvoerder en mentor 1] ) zich loslaat van zijn zakgeld en andere dingen. Betrokkene geeft aan het anders te willen. Hij weet niet goed of hij wil dat zijn zus [bewindvoerder en mentor 2] het blijft doen. De begeleider geeft aan dat betrokkene zijn moeder graag een goed gevoel wil geven, maar dat hij ook een volwassen man is die bepaalde eigen keuzes kan maken. Volgens de begeleider mag betrokkene niet zijn eigen kerstpakket kiezen. De VVV-bon die betrokkene van zijn moeder moest kiezen, moest hij aan moeder afstaan. Betrokkene wil graag eens een keer een lekker geurtje voor zijn verjaardag krijgen, maar hij krijgt altijd sokken en een tijdschrift. Betrokkene mag buiten [naam verblijfsplaats] geen uitgaven doen. Zo mag hij bijvoorbeeld geen ijsje halen of iets te drinken nemen op een terras. Medewerkers betalen dit dan voor hem uit eigen zak. Betrokkene kreeg altijd zakgeld, maar toen [bewindvoerder en mentor 1] hierachter kwam is er een discussie ontstaan tussen [bewindvoerder en mentor 1] en mevrouw [professionele bewindvoerder 1] . Momenteel krijgt betrokkene geen zakgeld, omdat betrokkene er in de ogen van [bewindvoerder en mentor 1] nutteloze dingen voor zou kopen. Betrokkene heeft orthopedische schoenen nodig, maar van [bewindvoerder en mentor 1] mogen er geen foto’s worden gemaakt, omdat het onder het eigen risico valt.
[bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] hebben zich ook voor de mondelinge behandeling op 17 augustus 2021 afgemeld, wegens ziekte van [bewindvoerder en mentor 1] .
Op 7 september 2021 zijn [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] , bijgestaan door hun gemachtigde, door de kantonrechter gehoord. Tijdens de mondelinge behandeling hebben zij -kort samengevat- het volgende verklaard. [bewindvoerder en mentor 1] geeft aan dat zij haar verzoek tot het verlenen van een machtiging voor schenken in 2021 heeft ingetrokken, omdat zij wilde kijken naar een andere mogelijkheid om het bedrag van de lening te verlagen. Betrokkene heeft een probleem want hij betaalt een hogere eigen bijdrage dan de hoogte van zijn Wajong-uitkering en hij ontvangt geen zorgtoeslag meer. Alle extra dingen moeten van zijn vermogen betaald worden. [bewindvoerder en mentor 1] geeft aan dat betrokkene de eerder genoemde briefjes zelf heeft geschreven. Betrokkene kan goed schrijven en hij leest heel veel. [bewindvoerder en mentor 2] geeft aan dat betrokkene graag cadeautjes geeft. Volgens [bewindvoerder en mentor 1] krijgt betrokkene geen zakgeld meer, omdat betrokkene dit kwijt raakt.
De kantonrechter is van oordeel dat de bewindvoerders en mentoren ambtshalve ontslagen dienen te worden.
Uit het verhandelde van de zittingen in 2018 en september 2021 blijkt dat [bewindvoerder en mentor 1] tracht door het doen van schenkingen een lening terugbetaald te krijgen waarvan zij zegt dat zij die omstreeks 2004 aan betrokkene heeft verstrekt. Deze lening blijkt niet uit de Rekening en Verantwoording. Daarnaast vindt zij het een probleem dat betrokkene vanwege zijn vermogen een hoge eigen bijdrage moet betalen. Wat er ook zij van het al dan niet bestaan van deze lening, het doen van schenkingen zonder dat sprake is van een schenkingstraditie en zonder toestemming vooraf van de kantonrechter is niet toegestaan. De bewindvoerders zijn daarop gewezen op de zitting die gehouden is ter gelegenheid van de instelling van het bewind in februari 2013 en hebben blijkens de beschikking van het Gerechtshof op de zitting bij het hof nogmaals bevestigd dat zij hiervan goed op de hoogte zijn. Ten aanzien van de schenkingen in 2020 geven de bewindvoerders aan dat betrokkene zelf toestemming heeft gegeven. Betrokkene heeft dit op de mondelinge behandeling ontkend. Het staat vast dat betrokkene de reikwijdte van zo’n beslissing niet kan overzien. De bewindvoerders bevestigen dat zelf door aan te geven dat betrokkene niet de juiste beslissingen kan nemen over zijn zakgeld en de bewindvoerders geven in de Rekening en Verantwoording (2020) aan dat hij deze niet heeft meegetekend omdat hij niet kan rekenen. Nu de bewindvoerders in strijd met de zorgvuldigheid die van hen verwacht mag worden tegenover betrokkene en in strijd met de Aanbevelingen Meerderjarigenbewind schenkingen (deels aan één van de bewindvoerders) uit het vermogen van betrokkene hebben gedaan terwijl zij gezien de voorgeschiedenis in dit dossier zeer wel op de hoogte waren van de regels, zal de kantonrechter hen ontslaan en een professionele bewindvoerder benoemen. De kantonrechter neemt daarbij in aanmerking dat betrokkene ter zitting heeft aangegeven dat hij geen inmenging meer van (in ieder geval) zijn moeder wenst in financiële zaken.
Ook zal de kantonrechter ambtshalve een professionele mentor benoemen. Tot de taken van de mentor behoort onder andere het actief waken over de belangen van de betrokkene. Ingevolge artikel 1:454 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek moet een mentor de betrokkene zoveel mogelijk bij zijn taak betrekken en bevorderen dat hij zoveel mogelijk zelfstandig kan beslissen. [bewindvoerder en mentor 1] erkent dat betrokkene geen zakgeld krijgt en dat hij tegen haar heeft gezegd dat hij geen ijsje kan kopen. [bewindvoerder en mentor 1] geeft aan dat betrokkene het zakgeld kwijt raakt. Op vragen van de kantonrechter of er dan – gezien het feit dat betrokkene in een instelling woont – geen andere praktische oplossingen zijn voor dit eventuele probleem, hebben de mentoren niet inhoudelijk gereageerd. De mentoren geven er blijk van onvoldoende begrip te hebben voor de impact van hun besluit op het welzijn van betrokkene. [bewindvoerder en mentor 1] is vooral bezig met het feit dat betrokkene inteert op zijn vermogen, en benoemt dat als een probleem voor betrokkene. Er is echter geen aanleiding om te veronderstellen dat betrokkene dit zelf als een probleem ervaart. [bewindvoerder en mentor 1] ziet dit wel als een probleem en dit heeft tot gevolg dat zij haar taak als bewindvoerder en als mentor niet naar behoren vervult. [bewindvoerder en mentor 2] volgt haar hierin, zodat er aanleiding bestaat beiden als mentor te ontslaan en een professionele mentor te benoemen. [bewindvoerder en mentor 2] heeft op zitting nog aangegeven dat [bewindvoerder en mentor 1] een heel betrokken moeder voor betrokkene is. Het oordeel van de kantonrechter ziet daar niet op, en zij kan de rol van moeder vanzelfsprekend blijven vervullen ook als er een professionele mentor is.
De begeleiding van betrokkene heeft in overleg met betrokkene voorgesteld C. Hageman-Schram en E. Kielstra, h.o.d.n. Aangenaam Bewind te Warmenhuizen als bewindvoerders te benoemen. Zij hebben zich bereid verklaart deze taak op zich te nemen. De kantonrechter heeft C. van Duyvenboden, h.o.d.n. Con wel te Hoorn bereid gevonden benoemd te worden als mentor. De kantonrechter zal hen als zodanig benoemen.
De kantonrechter zal de beloning van de te benoemen bewindvoerders voor de aanvangswerkzaamheden vaststellen op een bedrag van € 559,00 (exclusief btw).
De kantonrechter zal de beloning van de te benoemen mentor voor de aanvangswerkzaamheden vaststellen op een bedrag van € 559,00 (exclusief btw).
De kantonrechter is tevens van oordeel dat, nu gebleken is dat [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] tekort zijn geschoten in hun taak als bewindvoerders, zij aansprakelijk zijn voor de schade die betrokkene heeft geleden door de schenkingen die zijn gedaan. De kantonrechter zal [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] opdragen het bedrag van € 6.624,00 ( 3 x € 2.208,00) te vergoeden aan betrokkene. [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] dienen dit bedrag binnen vier weken na de datum van deze beschikking terug te storten op een bankrekening op naam van betrokkene.

beslissing

De kantonrechter:
  • ontslaat ambtshalve, met ingang van heden als bewindvoerders en mentoren: [bewindvoerder en mentor 1] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1951 en [bewindvoerder en mentor 2] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1988 ;
  • benoemt ambtshalve met ingang van heden, als bewindvoerders, zowel tezamen als ieder afzonderlijk bevoegd: C. Hageman-Schram en E. Kielstra, h.o.d.n. Aangenaam Bewind, kvkno: 66454948, correspondentieadres: postbus 45, 1749 ZG Warmenhuizen;
  • benoemt ambtshalve, met ingang van heden tot mentor C. van Duyvenboden h.o.d.n. Con Wel, Kvkno: 50686267, correspondentieadres: postbus 2077, 1620 EB Hoorn;
  • bepaalt dat [bewindvoerder en mentor 1] en [bewindvoerder en mentor 2] een bedrag van € 6.624,00 als schadevergoeding aan [betrokkene] dienen te betalen binnen vier weken na heden;
  • verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
  • stelt de jaarbeloning van de bewindvoerders vast overeenkomstig artikel 3 lid 2 sub a
van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren;
- stelt de jaarbeloning van de mentor vast overeenkomstig artikel 4 lid 2 sub a
van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren;
  • stelt de beloning van de bewindvoerders voor de aanvangswerkzaamheden vast op een bedrag van € 559,00 (exclusief btw);
  • stelt de beloning van de mentor voor de aanvangswerkzaamheden vast op een bedrag van € 559,00 (exclusief btw).
Deze beschikking is gegeven door mr. A.E. Merkus, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op bovengenoemde datum in aanwezigheid van de griffier.
De griffier De kantonrechter
Tegen deze beschikking kan hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof te Amsterdam binnen drie maanden na de dag van deze uitspraak (dit dient te geschieden door een advocaat).