ECLI:NL:RBNHO:2023:1978

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK NOORD-HOLLAND

Handel, Kanton en Insolventie

Zittingsplaats Haarlem

zaaknummer / rolnummer: C/15/329868 / HA ZA 22-409

Vonnis van 8 maart 2023bij vervroeging

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

ISAH B.V.,

statutair gevestigd en kantoor houdende te Tilburg,

eiseres,

advocaat mr. D.N. van Beem te Amsterdam,

tegen

1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

TORPEDO NEDERLAND B.V.,

statutair gevestigd te Bussum en kantoor houdende te Alkmaar,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

BUIGSTAAL TUBEBENDING NEDERLAND B.V.,

statutair gevestigd en kantoor houdende te Alkmaar,

gedaagden,

advocaat mr. V.S. Bouman te Amsterdam.

Eiseres zal hierna Isah genoemd worden en gedaagden gezamenlijk Torpedo c.s. en ieder afzonderlijk Torpedo Nederland respectievelijk Buigstaal.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

het tussenvonnis van 14 december 2022
de mondelinge behandeling van 14 februari 2023 en de voor die zitting overgelegde aanvullende stukken en tijdens welke zitting de advocaten het woord gevoerd hebben aan de hand van spreekaantekeningen. De griffier heeft van deze zitting aantekeningen bijgehouden.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Isah produceert en verhandelt softwarepakketten. Zij verstrekt aan klanten tegen betaling licenties voor het gebruik van de door haar ontwikkelde software.

2.2.

Buigstaal is een dochteronderneming van Torpedo Nederland B.V. Aanvankelijk was er naast Buigstaal nog een andere dochteronderneming, Torpedo Machining B.V. Deze laatste onderneming is niet langer gelieerd aan Torpedo Nederland en is geen partij in dit geschil. Buigstaal is gespecialiseerd in het buigen van metalen buizen en pijpen. Torpedo Nederland is de financiële houdstermaatschappij en enig aandeelhouder en bestuurder van Buigstaal.

2.3.

Torpedo c.s. hebben op 17 augustus 2011 met Isah een licentieovereenkomst gesloten voor het gebruik van het ‘Isah-ERP Basispakket’. Deze overeenkomst hebben zij per 1 januari 2015 opgezegd met inachtneming van een opzegtermijn van zes maanden. De licentieovereenkomst is geëindigd per 1 juli 2015.

2.4.

Via een (andere) voormalige klant is Isah er in september 2020 mee bekend geraakt dat er onrechtmatig gebruik gemaakt werd van haar computerprogramma’s. Isah heeft vervolgens een onderzoek laten uitvoeren door beveiligingsbedrijf Fox-IT. Uit dat onderzoek is gebleken dat het inderdaad mogelijk is om het programma van Isah via de server zodanig te manipuleren dat het mogelijk werd om zonder licentie, dus onrechtmatig gebruik te blijven maken van die computerprogramma’s. Uit verder onderzoek bleek dat circa tien voormalige klanten van Isah, waaronder Torpedo c.s., op die wijze na opzegging van de overeenkomst onrechtmatig gebruik zijn blijven maken van de computerprogramma’s van Isah.

2.5.

Na daartoe verkregen verlof heeft Isah ten laste van Torpedo c.s. conservatoir derdenbeslag doen leggen onder de ABN AMRO Bank en conservatoir bewijsbeslag onder Torpedo c.s. zelf.

3.Het geschil

3.1.

Isah vordert na wijziging van eis samengevat - dat de rechtbank, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

Torpedo c.s. zal veroordelen om zich met onmiddellijke ingang na betekening van het vonnis te onthouden en te zullen onthouden van iedere directe of indirecte inbreuk op de auteursrechten van Isah of van handelingen die anderszins onrechtmatig zijn jegens Isah, op straffe van verbeurte van een dwangsom. Voorts vordert Isah dat Torpedo c.s. zal worden veroordeeld aan haar te vergoeden de schade die zij heeft geleden door het onrechtmatig c.q inbreukmakend handelen van Torpedo c.s., ten bedrage van € 73.745,- ex btw, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dagvaarding. Tot slot vordert Isah dat Torpedo c.s. wordt veroordeeld tot betaling van de door Isah gemaakte (deskundigen)kosten ad € 40.787,76 ex btw, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dagvaarding.

3.2.

Isah legt aan haar vorderingen ten grondslag dat Torpedo c.s. inbreuk hebben gemaakt op de aan Isah toekomende auteursrechten, dan wel onrechtmatig hebben gehandeld jegens Isah. Isah stelt dat in ieder geval Buigstaal zonder licentie en zonder haar toestemming gebruik is blijven maken van haar computerprogramma’s hetgeen een inbreuk op haar auteursrecht oplevert.

3.3.

Torpedo c.s. voeren verweer. Zij erkennen dat Buigstaal na 1 juli 2015 het gebruik van het computerprogramma van Isah heeft voortgezet. Daarbij voeren zij aan dat dit is gedaan omdat het nieuwe door Torpedo c.s. bij een andere leverancier, GNB, aangevraagde erp-pakket, Ridder IQ, nog niet gereed was. Zij verklaren dat GNB hen had verteld dat zij in de tussentijd gebruik konden blijven maken van het erp-programma van Isah en zij benadrukken dat uitsluitend Buigstaal en niet ook Torpedo Nederland na de opzegging gebruik gemaakt heeft het erp-pakket van Isah. Buigstaal voert daarbij aan dat zij er te goeder trouw op mocht vertrouwen dat GNB over dat gebruik toereikende afspraken had gemaakt met Isah.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling

Is Torpedo NL ook aansprakelijk?

4.1.

Tussen partijen is niet in geschil dat Buigstaal na de opzegging van de licentieovereenkomst gebruik gemaakt heeft van het erp-pakket van Isah, zonder toestemming van Isah en zonder dat daarvoor een licentievergoeding werd betaald.

4.2.

Torpedo c.s. hebben betwist dat ook Torpedo Nederland gebruik gemaakt heeft van het programma van Isah of dat Torpedo Nederland een verwijt gemaakt kan worden van de gestelde inbreuk op de rechten van Isah. Zij voeren aan dat Torpedo Nederland om die reden niet schadeplichtig is ten opzichte van Isah. Torpedo Nederland heeft benadrukt dat zij slechts een houdstermaatschappij is en dat de functies van het erp-pakket van Isah die inzicht geven in alle productie-, logistieke- en financiële processen voor haar niet relevant zijn. Zij verklaart dat zij hooguit een financieel pakket nodig had om de inkomsten uit haar deelnemingen te registeren, en dat zij daarvoor altijd gebruik maakte van het pakket Unit4 Multivers. Verder heeft Torpedo Nederland er op gewezen dat de op de bronsystemen - waarvandaan de omzeiling heeft plaatsgevonden - aangetroffen registraties van de databases ‘Torpedo_ISAH’ en ‘Prodd_Torpedo’ en de server ‘TORPEDOSERVER’ geen betrekking hebben op haar maar op de andere voormalige dochteronderneming, Torpedo Machining.

4.3.

De rechtbank volgt Torpedo Nederland niet in haar betoog dat haar geen verwijt gemaakt kan worden van de inbreuk op de rechten van Isah. Daarbij acht de rechtbank van belang dat zowel Torpedo Nederland als Buigstaal zijn gevestigd op hetzelfde adres en dat in de eerder op 17 augustus 2011 door Torpedo c.s. met Isah gesloten licentieovereenkomst expliciet was vermeld dat Torpedo Nederland en Buigstaal met elkaar in een groep verbonden zijn en dat zij, voor zolang zij een groep vormen als groep gebruik willen maken van de licentieovereenkomst. Hieruit blijkt dat er sprake was van een zeer nauwe samenwerking. Weliswaar is de licentieovereenkomst door Torpedo c.s. inmiddels opgezegd, maar Buigstaal en Torpedo Nederland vormen nog steeds een groep en treden ook als zodanig naar buiten toe op. Bovendien is de bestuurder van Buigstaal, [A.], inmiddels ook gevolmachtigd om Torpedo Nederland te vertegenwoordigen en daarmee als feitelijk bestuurder bevoegd om Torpedo Nederland te binden. Uit de overgelegde stukken, waaronder de als productie 11 door Isah overgelegde e-mailcorrespondentie tussen Torpedo c.s. en GNB, blijkt dat [A.] bij ondertekening van zijn e-mailcorrespondentie regelmatig gebruik maakt van het logo van Torpedo Nederland. [A.] vraagt in die

e-mails aan GNB om het programma van Isah weer toegankelijk te maken. Aangezien

[A.] dus zowel Buigstaal als Torpedo Nederland vertegenwoordigde kan ook aan Torpedo Nederland een verwijt gemaakt worden van de inbreuk op de auteursrechten van Isah. Dat naast het logo van Torpedo Nederland ook de algemene e-mailadressen van zowel Torpedo Nederland, als van Buigstaal als van Torpedo Machining worden vermeld, maakt dit oordeel niet anders.

4.4.

Ook het betoog van Torpedo Nederland dat zij nooit echt gebruik gemaakt heeft van het erp-pakket van Isah omdat zij geen belang had bij de gegevens die het pakket kon aanleveren, kan haar niet baten. Torpedo c.s. hebben geen feiten en omstandigheden aangevoerd waaruit zou kunnen worden afgeleid dat het optreden als groep na het opzeggen van de licentieovereenkomst niet meer op ging. Verder acht de rechtbank van belang dat de facturen van Isah voor de opzegging altijd aan Torpedo Nederland werden toegestuurd en door haar werden betaald, zodat het ook voor haar duidelijk was dat er een vergoeding voor het gebruik van de licentie betaald moest worden. Aangezien [A.] als gevolmachtigde van Torpedo Nederland en bestuurder van Buigstaal actief betrokken is geweest bij het clandestien opnieuw doen activeren van het Isah erp-pakket kan dit onrechtmatig handelen ook aan Torpedo Nederland worden toegerekend, zodat ook Torpedo Nederland aansprakelijk kan worden gehouden voor de voor Isah hierdoor ontstane schade.

Slaagt het beroep van Buigstaal op goede trouw?

4.5.

Buigstaal heeft bij haar erkenning van de inbreuk op de rechten van Isah aangevoerd dat zij te goeder trouw mocht vertrouwen op de mededeling van GNB dat zij gebruik kon blijven maken van het Isah programma totdat haar nieuwe erp-pakket, Ridder IQ, operationeel zou zijn en dat zij er daarbij op mocht vertrouwen dat GNB dat netjes met Isah had kortgesloten. In dit verweer wordt zij niet gevolgd. Uit de overgelegde stukken, waaronder de hiervoor aangehaalde e-mail-correspondentie, blijkt dat Buigstaal (in de persoon van [A.]) zich ervan bewust was dat de licentieovereenkomst met Isah was opgezegd. Als ondernemer moest zij zich er ook van bewust zijn geweest dat voor het verdere gebruik van Isah programma’s mogelijk een vergoeding betaald zou moeten worden, zodat het op haar weg had gelegen hiernaar actief navraag te doen. Torpedo c.s. kunnen zich daarbij niet verschuilen achter GNB en mochten niet op eventuele mededelingen van GNB vertrouwen. Zijhebben hierover ten onrechte geen navraag gedaan bij Isah.
Uit de overgelegde e-mailcorrespondentie tussen [A.] en GNB blijkt bovendien dat het voor [A.] duidelijk was, althans moet zijn geweest, dat GNB iets deed wat eigenlijk niet geoorloofd was (en daarmee onrechtmatig was jegens Isah) door de oude Isah server ‘terug te draaien’, welke actie bovendien jaarlijks moest worden herhaald om te zorgen dat Torpedo c.s. ook zonder licentie gebruik kon blijven maken van het programma van Isah.

4.6.

Uit de uitkomsten van het onderzoek dat Isah heeft laten uitvoeren volgt dat Buigstaal na de opzegging van de licentieovereenkomst vanaf 1 juli 2015 tot en met 2018 nog gebruik gemaakt heeft van het pakket van Isah waarbij het gebruik tot september 2016 redelijk intensief is geweest en vanaf oktober 2016 t/m 2018 veel minder intensief was en voornamelijk zag op inzage van de in het programma van Isah opgenomen (oude) gegevens. Ook voor dergelijk gebruik had Buigstaal uiteraard toestemming moeten vragen van Isah maar dit heeft zij niet gedaan.

4.7.

Door deze gang van zaken is door Torpedo c.s. onrechtmatig gehandeld jegens Isah en is inbreuk gemaakt op de auteursrechten van Isah. Om die reden zijn Torpedo c.s. schadeplichtig ten opzichte van Isah voor de hierdoor door Isah geleden schade.

4.8.

De gevorderde veroordeling van Torpedo c.s. om zich van verdere inbreuk op de rechten van Isah te onthouden zal worden toegewezen, zij het dat het petitum niet zal worden gevolgd voorzover het gaat om “
handelingen die anderszins onrechtmatig zijn jegens Isah”. Weliswaar is uit het onderzoek door Fox-IT niet naar voren gekomen dat Torpedo c.s. na 2018 nog inbreuk heeft gemaakt op de auteursrechten van Isah, maar gelet op de omstandigheid dat de inbreuk op de rechten van Isah vele jaren heeft plaatsgevonden, wordt geoordeeld dat niet kan worden uitgesloten dat Isah bij toewijzing van deze vordering nog belang heeft. De gevorderde dwangsom als prikkel tot nakoming zal eveneens worden toegewezen, zij het dat de rechtbank de gevorderde dwangsom zal matigen en de dwangsommen zal maximeren.

Schade

4.9.

De schade die Isah vordert bestaat uit een bedrag van € 46.550,- voor een eenmalige gebruiksvergoeding (EGV), een bedrag van € 27.195,- aan periodieke gebruiksvergoeding (PGV) en een bedrag van € 40.787,76 aan kosten.

De rechtbank zal de verschillende posten hierna afzonderlijk bespreken.

EGV

4.10.

De EGV is een vergoeding die Isah normaal gesproken in rekening brengt aan klanten die een nieuwe licentieovereenkomst met haar sluiten. In het geval van Torpedo c.s. heeft Isah indertijd de verschuldigde EGV niet in rekening gebracht omdat Torpedo c.s. een doorstart na faillissement van een voormalige klant van Isah, Van der Wel Machinery & Construction B.V. mogelijk maakte. Bij Van der Wel was de software van Isah al geïnstalleerd en geïmplementeerd en Van der Wel had de EGV in het verleden al voldaan. Om een succesvolle doorstart voor haar voormalige klant door Torpedo c.s. mogelijk te maken heeft Isah er indertijd voor gekozen om Torpedo c.s. geen EGV in rekening te brengen.

4.11.

Isah stelt echter dat zij nu gerechtigd is de EGV in rekening te brengen omdat de licentieovereenkomst met Torpedo c.s. was geëindigd en nu als uitgangspunt moet worden genomen welke bedragen Torpedo c.s. bij een nieuw af te sluiten licentieovereenkomst verschuldigd zou zijn. Zij voert aan dat zij, doordat Torpedo c.s. via een omweg opnieuw gebruik gemaakt heeft van haar programma, schade heeft geleden die bestaat uit alle misgelopen inkomsten uit een nieuw afgesloten licentieovereenkomst.

4.12.

In deze stelling wordt Isah niet gevolgd. De rechtbank is van oordeel dat niet moet worden uitgegaan van de situatie die zou bestaan bij het afsluiten van een nieuwe licentieovereenkomst, maar de situatie dat Torpedo c.s. de licentieovereenkomst niet zou hebben opgezegd en het gebruik van het Isah programma op rechtmatige wijze (tegen betaling van een licentievergoeding) zou hebben voortgezet. In die situatie zouden Torpedo c.s. niet alsnog een EGV verschuldigd zijn geworden. Om die reden wordt de gevorderde EGV ad € 46.550,- afgewezen.

PGV

4.13.

Naast de EGV zijn klanten van Isah jaarlijks een PGV verschuldigd. Isah heeft gesteld dat voor deze PGV moet worden uitgegaan van € 7.700,- per jaar, welk bedrag zij op dit moment aan haar klanten in rekening brengt. Zij heeft verklaard dat dit bedrag lager is dan de PGV die Torpedo c.s. aanvankelijk verschuldigd was, omdat er inmiddels wijzigingen in de software van Isah zijn doorgevoerd. Isah heeft gesteld dat zij de PGV is misgelopen over de 3,5 jaar dat de inbreuk op haar rechten door Torpedo c.s. heeft geduurd, zodat zij in totaal een bedrag van € 27.195,- ex btw is misgelopen.

4.14.

Torpedo c.s. hebben benadrukt dat het gebruik van het programma van Isah vanaf oktober 2016 voornamelijk heeft bestaan uit inzage van de oudere gegevens en dat zij vanaf dat moment niet langer van alle mogelijkheden van het pakket van Isah gebruik gemaakt hebben. Zij hebben een beroep gedaan op matiging van de PGV.

4.15.

De rechtbank overweegt dat uit het onderzoek dat Isah door Fox-IT heeft laten uitvoeren naar voren is gekomen dat de intensiteit van het gebruik van het erp-pakket door Torpedo c.s. vanaf oktober 2016 was afgenomen. Dit is door Isah ook niet betwist. Isah heeft echter benadrukt dat er sprake was van één basispakket en dat daarin niet kan worden geknipt.

4.16.

Nu tussen partijen niet in geschil is dat Torpedo c.s., althans Buigstaal, het

erp-pakket van Isah vanaf oktober 2016 niet meer intensief hebben/heeft gebruikt, ziet de rechtbank aanleiding de schadevergoeding voor de misgelopen PGV over 2017 en 2018 te matigen. De rechtbank is van oordeel dat een bedrag van € 5.000,- per jaar in dat geval een redelijke vergoeding is. Een verdere matiging acht de rechtbank echter niet op zijn plaats. Dit betekent dat Torpedo c.s. aan Isah voor de misgelopen PGV een bedrag verschuldigd is van 1,5 jaar x € 7.700,- (= € 11.500,-) (over 1 juli 2015 tot en met 2016) en 2x € 5.000,-

(= € 10.000,-) (over 2017 en 2018) en derhalve in totaal € 21.500,- ex btw aan Isah dient te vergoeden.

4.17.

De gevorderde wettelijke rente over dit bedrag kan ook worden toegewezen.

4.18.

Daarnaast vordert Isah vergoeding van de kosten die zij heeft moeten maken om haar rechten te beschermen tot een bedrag van € 40.787,76 ex btw. Dit bedrag is opgebouwd uit de volgende posten:

kosten DigiJuris (€ 10.897,67 en € 2.287,50, ex btw) en deurwaarder (€ 3.537,76 ex btw) in verband met het bewijsbeslag,
kosten deurwaarder in verband met betekenen dagvaardingen € 127,83 ex btw
advocaatkosten € 17.500,- ex btw
eigen kosten Isah € 3.600,-
griffierecht € 2.837,-

4.19.

De gevorderde vergoeding van kosten voor DigiJuris en de deurwaarder in verband met het bewijsbeslag kunnen worden toegewezen. Isah heeft de bijbehorende facturen overgelegd en deze kosten komen de rechtbank redelijk voor. Isah heeft deze kosten moeten maken om de inbreuk op haar rechten en de omvang van de schade die zij daardoor heeft geleden vast te stellen.

4.20.

Ook de gevorderde kosten voor het uitbrengen van de dagvaardingen, het griffierecht en de advocaatkosten zijn toewijsbaar. Torpedo c.s. zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van dit geding op grond van artikel 1019h Rv. De over deze bedragen gevorderde wettelijke rente kan eveneens worden toegewezen, met dien verstande dat de rechtbank wel aanleiding ziet de rente toe te wijzen vanaf de datum van dit vonnis, omdat voor een eerdere verzuimdatum voor deze kosten onvoldoende is gesteld of gebleken.

4.21.

De gevorderde vergoeding voor door Isah zelf gemaakte kosten ad € 3.600,- wordt afgewezen. Deze kosten heeft Isah onvoldoende onderbouwd.

Kosten incident

4.22.

Bij dagvaarding had Isah een incident ex artikel 223 Rv ingesteld. In dit incident vorderde zij dat haar op grond van artikel 843a Rv inzage verleend zou worden in de bescheiden die onder het gelegde bewijsbeslag vielen.

Nadat partijen een schikking hadden bereikt hierover heeft Isah haar incidentele vordering ingetrokken.

4.23.

Torpedo c.s. hebben gevorderd dat Isah wordt veroordeeld in de kosten van het incident. Aangezien het incident is ingetrokken voordat Torpedo c.s. hierop geantwoord hebben, ziet de rechtbank geen aanleiding om aan Torpedo c.s. enige kosten terzake toe te kennen. Deze vordering wordt afgewezen.

5.De beslissing

De rechtbank

5.1.

beveelt Torpedo c.s. ieder voor zich om zich met onmiddellijke ingang na betekening van dit vonnis te onthouden en te zullen onthouden van iedere directe of indirecte inbreuk op de auteursrechten van Isah, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 1.000,- per dag of gedeelte van een dag dat Torpedo Nederland en/of Buigstaal in strijd handelen met deze veroordeling, met een maximum aan de te verbeuren dwangsommen van € 25.000,-;

5.2.

veroordeelt Torpedo c.s. hoofdelijk, des dat de een betalende de ander voor dat bedrag zal zijn gekweten, om aan Isah te vergoeden de schade als gevolg van het onrechtmatig c.q. inbreukmakend handelen ten bedrag van € 21.500,- (eenentwintigduizend vijfhonderd euro) ex btw, te vermeerderen met de wettelijke rente over dat bedrag vanaf

21 juni 2022 tot aan de dag der algehele voldoening;

5.3.

veroordeelt Torpedo c.s. hoofdelijk, des dat de een betalende de ander voor dat bedrag zal zijn gekweten, om aan Isah te vergoeden de door haar gemaakte kosten voor het bewijsbeslag ad € 16.722,93 ex btw, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 21 juni 2022 tot aan de dag der algehele voldoening;

5.4.

veroordeelt Torpedo c.s. hoofdelijk, des dat de een betalende de ander voor dat bedrag zal zijn gekweten, om aan Isah ex artikel 1019h Rv te betalen een bedrag van

€ 20.464,83 (kosten dagvaarding, griffierecht en advocaatkosten), te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de datum van dit vonnis tot aan de dag der algehele voldoening;

5.5.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

5.6.

wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit vonnis is gewezen door mr. Th.S. Röell en in het openbaar uitgesproken op 8 maart 2023.^[1]