ECLI:NL:RBNHO:2023:8249

Uitspraak

RECHTBANK Noord-Holland

Civiel recht

Zittingsplaats Alkmaar

Zaaknummer: C/15/336466 / HA ZA 23-80

Vonnis van 16 augustus 2023

in de zaak van

POLANSKI & PARTNERS B.V.,

te Amsterdam,

eisende partij,

hierna te noemen: Polanski,

advocaat: mrs. M.A. van der Hoeven en L.A. van der Werf te Utrecht,

tegen

LOCAS INSTALLATIETECHNIEK B.V.,

te Heiloo,

gedaagde partij,

hierna te noemen: Locas,

advocaat: mr. J. Tophoff te Alkmaar.

De zaak in het kort

In mei 2022 heeft Polanski als detacheerder van technisch personeel een kandidaat-werknemer bij Locas aangedragen. Locas heeft vervolgens een kennismakingsgesprek gehad met deze kandidaat. Dit heeft niet tot een detachering geleid. In augustus 2022 is de kandidaat alsnog bij Locas in dienst getreden. Polanski stelt dat Locas een vergoeding voor haar diensten dient te betalen, omdat zij een overeenkomst zijn aangegaan, waar de algemene voorwaarden van Polanski op van toepassing zijn. Die voorwaarden omvatten een dergelijke vergoedingsplicht. Locas betwist dat standpunt. De rechtbank oordeelt dat er geen overeenkomst tussen partijen tot stand is gekomen en dat de algemene voorwaarden van Polanski niet van toepassing zijn. Voor de gevorderde vergoeding is dus geen contractuele basis. Ook is geen vergoeding verschuldigd op grond van de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid of op grond van onrechtmatige daad, maar de rechtbank wenst voor een definitief oordeel nader ingelicht te worden door Locas.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding van 31 januari 2023, met producties 1-20;

- de conclusie van antwoord;

- het tussenvonnis van 3 mei 2023;

- de akte overlegging nadere productie van Polanski, met productie 21;

- de mondelinge behandeling van 5 juli 2023, waar zijn verschenen namens Polanski mrs. Van der Hoeven en L.A. van der Werf, en namens Locas de heer [naam 1] vergezeld door de heer [kandidaat-werknemer] (hierna: [kandidaat-werknemer] ) en mr. Tophoff.
De heren [directeur] en [directeur] , beiden directeur van Polanski, zijn in verband met problemen in het verkeer als gevolg van extreme weersomstandigheden pas aan het einde van de mondelinge behandeling van de zaak verschenen. De griffier heeft aantekeningen gemaakt van wat partijen ter toelichting van hun standpunten naar voren hebben gebracht. Mrs. Van der Hoeven en Van der Werf hebben gebruik gemaakt van spreekaantekeningen, die zij ter zitting hebben overgelegd en die daarmee onderdeel zijn geworden van de processtukken.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Polanski is een onderneming die zich onder meer richt op recruitment en detachering van technisch personeel. Locas is een onderneming die zich richt op de installatietechniek.

2.2.

Bij e-mail van 4 mei 2022 heeft Polanski aan Locas - voor zover van belang - het volgende meegedeeld:

“
Omdat een ambitieuze Uitvoerder uit ons netwerk heeft aangegeven zich te gaan oriënteren op de arbeidsmarkt stuur ik deze mail.

(…)

De kandidaat ambieert de rol van Jr. Projectleider W, (…).

Wellicht is er bij jullie momenteel behoefte aan een dergelijke kandidaat?”

2.3.

Bij e-mail van 4 mei 2022 heeft Locas aan Polanski het volgende geantwoord:

“
Ik zou met deze kandidaat wel kennis willen maken.”

2.4.

Bij e-mail van 5 mei 2022 heeft Polanski aan Locas - voor zover van belang - het volgende meegedeeld:

“
Hierbij tref je het volledige CV en aanvullende informatie omtrent [kandidaat-werknemer] . (…)

[kandidaat-werknemer] ambieert de rol van Jr. Projectleider W, waarbij hij naast de werkvoorbereiding van utiliteitsprojecten ook regelmatig op de bouw aanwezig is voor werkzaamheden, zoals bouwvergaderingen en opnames, (…)

Beschikbaar: per 1 september (wil starten na bouwvak i.v.m. afronding projecten)

Deze kandidaat wordt aangeboden op basis van detachering met kosteloze overname conform voorwaarden in de bijlage.

Graag hoor ik wanneer je hem wil uitnodigen voor een kennismaking.

(…)

Disclaimer

(…) Op al onze aanbiedingen, onze offertes, aan ons verstrekte opdrachten en met ons gesloten overeenkomsten zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Onze algemene voorwaarden vindt uhier”

2.5.

De algemene voorwaarden van Polanski vermelden - voor zover van belang - het volgende:

“
Wanneer Polanski & Partners een bemiddelingstraject voor een kandidaat succesvol afrondt, zal er een detacheringsovereenkomst met overname worden gehanteerd: (…)

Mocht, na het afwijzen van een door Polanski & Partners voorgestelde kandidaat, de Opdrachtgever, of een gelieerd onderdeel hiervan, beslissen binnen een periode van 1 jaar na afwijzing een dienstverband aan te gaan met deze kandidaat, ongeacht de functie, is Opdrachtgever verschuldigd om aan Polanski & Partners een vergoeding, ten bedrage van 25% van het opdrachtgeverstarief, voor die kandidaat te betalen.”

2.6.

Tussen 9 mei en 19 mei 2022 hebben Polanski en Locas gecorrespondeerd over het plannen van een kennismakingsgesprek. Op 24 mei 2022 heeft er een kennismakingsgesprek tussen Locas en [kandidaat-werknemer] plaatsgevonden. Locas en [kandidaat-werknemer] hebben Polanski na dit gesprek laten weten dat er geen ‘match’ is.

2.7.

Op 24 augustus 2022 is [kandidaat-werknemer] bij Locas in dienst getreden.

2.8.

Bij e-mail van 14 oktober 2022 heeft Polanski aan Locas - voor zover van belang - het volgende meegedeeld:

“
Zoals zojuist telefonisch besproken hierbij de mail omtrent [kandidaat-werknemer] .

Afgelopen 4 en 5 mei hebben wij mailcontact gehad omtrent [kandidaat-werknemer] en heb ik zijn CV bij jullie aangedragen, zoals in onderstaande mailwisseling terug te vinden is. Daarbij is [kandidaat-werknemer] voorgesteld o.b.v. detachering met kosteloze overname. Voor de volledigheid tref je onze voorwaarden nogmaals in de bijlage.

Zoals in de mailwisseling terug te lezen is, heb ik met [naam 2] een kennismaking afgestemd en heeft hij met jou op 24 mei een kennismakingsgesprek gevoerd.

Vanuit beide kanten is destijds besloten om het proces niet verder voort te zetten.

Nu blijkt dat [kandidaat-werknemer] sinds afgelopen augustus bij Locas Techniek in dienst is. Dit betekent dat het proces vlak na stopzetten verder in gang is gezet zonder ons daarvan op de hoogte te stellen, hierdoor zijn onze voorwaarden niet gerespecteerd.”

2.9.

Op 26 oktober 2022 heeft Locas bij e-mail onder meer als volgt gereageerd:
“Ik ben mij van geen kwaad bewust, vooral ook omdat ik vermoed dat jij een ander beeld hebt van de werkelijkheid en gebeurtenissen dan ik of wij.”

2.10.

Bij brief van 3 november 2022 heeft de advocaat van Polanski Locas gesommeerd voor de plaatsing van [kandidaat-werknemer] een vergoeding van € 32.478,30 te betalen.

2.11.

Bij e-mail van 7 november 2022 heeft de advocaat van Locas aan Polanski meegedeeld dat zij niet tot betaling van het bedrag zal overgaan.

2.12.

Bij e-mail van 8 november 2022 heeft de advocaat van Polanski Locas nogmaals gesommeerd om het bedrag van € 32.478,30 te betalen. Aan de sommatie heeft Locas geen gehoor gegeven.

3.Het geschil

3.1.

Polanski vordert - samengevat - dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

I. Locas veroordeelt om een bedrag van € 32.478,30 tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan Polanski te betalen, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente, dan wel de wettelijke rente;

II. Locas veroordeelt om de buitengerechtelijke kosten van € 1.330,74 te betalen;

III. Locas veroordeelt in de proces- en nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente over de nakosten.

3.2.

Polanski legt - samengevat - het volgende aan haar vorderingen ten grondslag.

3.2.1.

In mei 2022 heeft Polanski een kandidaat-werknemer ( [kandidaat-werknemer] ) aan Locas aangeboden. Door op dit aanbod in te gaan, is er tussen Polanski en Locas een overeenkomst tot stand gekomen (primair een bemiddelingsovereenkomst, subsidiair een overeenkomst van opdracht). Op deze overeenkomst zijn de algemene voorwaarden van Polanski van toepassing. Polanski heeft in haar e-mails namelijk expliciet naar deze algemene voorwaarden verwezen en daartegen is door Locas niet geprotesteerd. Ondanks dat het in mei 2022 niet tot een detachering is gekomen, is [kandidaat-werknemer] in augustus 2022 direct in dienst getreden bij Locas. Daarom is Locas Polanski nu op grond van de algemene voorwaarden een vergoeding verschuldigd, zoals gespecificeerd op de door haar als productie 13 in het geding gebrachte factuur. Polanski vordert dan ook nakoming van wat contractueel is overeengekomen (subsidiair het gebruikelijk of redelijk loon), althans schadevergoeding wegens wanprestatie van Locas.

Voor zover er geen contractuele basis zou zijn beroept Polanski zich ter verkrijging van de gevorderde (schade)vergoeding, subsidiair op de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid dan wel op een jegens haar gepleegde onrechtmatige daad.

3.3.

Locas voert verweer. Na het kennismakingsgesprek is geen overeenkomst met [kandidaat-werknemer] gesloten. Pas geruime tijd later heeft [kandidaat-werknemer] op eigen initiatief op een andere functie bij Locas gesolliciteerd en is hij in augustus 2022 in die andere functie in dienst getreden bij Locas. Daarom is Locas geen vergoeding aan Polanski verschuldigd.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover nodig, nader ingegaan.

4.De beoordeling

4.1.

In de kern gaat deze zaak over de vraag of er tussen Polanski en Locas een overeenkomst tot stand is gekomen en of de algemene voorwaarden van Polanski op de verhouding tussen partijen van toepassing zijn geworden.

4.2.

De rechtbank oordeelt dat dit niet het geval is. Zij licht dit hierna toe.

Aanbod en aanvaarding

4.3.

De vraag of tussen partijen een overeenkomst - een bemiddelingsovereenkomst dan wel een overeenkomst van opdracht - tot stand is gekomen, is afhankelijk van wat partijen over en weer hebben verklaard en uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten afleiden. Aanbod en aanvaarding hoeven niet uitdrukkelijk plaats te vinden; zij kunnen in elke vorm geschieden en kunnen besloten liggen in een of meer gedragingen.^[1]

4.4.

Polanski stelt dat zij [kandidaat-werknemer] in mei 2022 als kandidaat heeft aangedragen bij Locas. Op haar aanbod is Locas ingegaan. Daardoor is er volgens Polanski onmiskenbaar een bemiddelingsovereenkomst dan wel overeenkomst van opdracht tot stand gekomen.

4.5.

Locas betwist dat er een bemiddelingsovereenkomst of overeenkomst van opdracht tussen partijen tot stand is gekomen. Alleen al omdat het aanbod van Polanski om kennis te maken met [kandidaat-werknemer] vrijblijvend was en Locas en [kandidaat-werknemer] beiden na het kennismakingsgesprek geen match zagen. Tot een succesvolle detachering is het daarom ook nooit gekomen. Daar komt bij dat Locas Polanski nooit expliciet de opdracht heeft gegeven om in contact te worden gebracht met een kandidaat-werknemer.

4.6.

Polanski heeft Locas op 4 mei 2022 per e-mail ongevraagd benaderd met de vraag of zij interesse had in een kandidaat voor de rol van ‘Jr. Projectleider W’. Polanski en Locas hadden niet eerder zaken met elkaar gedaan. Nadat Locas op 4 mei 2022 heeft meegedeeld dat zij wel met de kandidaat kennis wilde maken, heeft Polanski de gegevens van [kandidaat-werknemer] naar Locas gestuurd en [kandidaat-werknemer] aangeboden op detacheringsbasis. Polanski heeft voldoende onderbouwd dat de algemene voorwaarden in de bijlage van de e-mail van 4 mei 2022 tegelijkertijd naar Locas zijn verstuurd.

Nadat er op 24 mei 2022 een kennismakingsgesprek tussen Locas en [kandidaat-werknemer] had plaatsgevonden, hebben zij (Locas en [kandidaat-werknemer] ) besloten dat er geen ‘match’ was en daarmee is ook het contact tussen Locas en Polanski geëindigd.

4.7.

Uit het voorgaande blijkt dat het initiatief om een kennismakingsgesprek tussen Locas en [kandidaat-werknemer] te voeren bij Polanski lag. Dat Locas vervolgens gebruik heeft gemaakt van het aanbod zoals Polanski dat heeft gedaan, maakt nog niet dat sprake is van een wilsverklaring tot aanvaarding van een aanbod tot het aangaan van een
overeenkomst.

Polanski heeft onvoldoende aangevoerd op grond waarvan kan worden aangenomen dat een bemiddelingsovereenkomst of een overeenkomst van opdracht als door haar gesteld tussen partijen tot stand is gekomen. De essentialia van de - wederkerige - overeenkomst zijn door Polanski niet gesteld. Polanski heeft met name niet duidelijk gemaakt tot welke prestatie Locas zich jegens Polanski heeft verbonden. Met andere woorden: Polanski heeft onvoldoende gesteld op grond waarvan kan worden vastgesteld dat Locas een verbintenis op zich heeft genomen ter verkrijging van de prestatie van Polanski (bestaande uit de introductie van [kandidaat-werknemer] bij Locas). Uit de door Polanski gestelde feiten kan niet meer worden afgeleid dan dat Locas op basis van de introductie van de zijde van Polanski geïnteresseerd was in de kandidatuur van [kandidaat-werknemer] en met hem een kennismakingsgesprek heeft gevoerd.^[2]

4.7.1.

Zo zijn er bijvoorbeeld in de e-mails van Polanski van 4 en 5 mei 2022 geen verplichtingen in het leven geroepen voor partijen. Het enige wat Polanski in deze e-mails heeft gedaan is [kandidaat-werknemer] bij Locas introduceren en Locas de algemene voorwaarden met betrekking tot haar (detacherings)diensten toesturen. Deze algemene voorwaarden zijn vervolgens niet ondertekend door Locas aan Polanski teruggestuurd.

4.7.2.

Bovendien valt naar het oordeel van de rechtbank uit de tekst in de e-mail van 5 mei 2022 van Polanski niet af te leiden dat Locas een aanbod tot het aangaan van een overeenkomst zou aanvaarden door een kennismakingsgesprek met [kandidaat-werknemer] aan te gaan. Van Locas hoefde niet te worden verwacht dat zij op dat moment en op dit punt de algemene voorwaarden van Polanski had moeten lezen.

4.8.

Gelet op het voorgaande is daarom onvoldoende komen vast te staan dat Locas zich tegenover Polanski tot iets heeft verplicht. Er is dus geen bemiddelingsovereenkomst of overeenkomst van opdracht tussen partijen tot stand gekomen. Mogelijk was deze conclusie anders geweest, als het aanbod van Polanski met de algemene voorwaarden wel was ondertekend door Locas en teruggestuurd naar Polanski.

Algemene voorwaarden4.9. Verder oordeelt de rechtbank dat Locas terecht heeft aangevoerd dat de algemene voorwaarden van Polanski slechts gelden als tussen partijen een (detacherings)overeenkomst tot stand is gekomen. Dat is hier niet het geval. Bovendien volgt de rechtbank Locas in haar gemotiveerde stelling dat de algemene voorwaarden pas van toepassing zijn bij een detachering met kosteloze overname. Tot een detachering is het in dit geval niet gekomen. Het verweer van Locas dat geen algemene voorwaarden van toepassing zijn, slaagt dus.

4.10.

Het voorgaande leidt ertoe dat Polanski geen contractueel recht heeft op de gevorderde vergoeding door Locas.

Gebruikelijk of redelijk loon

4.11.

Polanski heeft bovendien geen recht op een gebruikelijk of redelijk loon, omdat de rechtbank hiervoor al heeft geoordeeld dat er geen overeenkomst tussen Polanski en Locas tot stand is gekomen. Voor een geslaagd beroep op het gebruikelijk of redelijk loon is een overeenkomst immers noodzakelijk.^[3]

Redelijkheid en billijkheid dan wel onrechtmatige daad

4.12.

Doordat de primaire grondslag van de vorderingen van Polanski niet kan dragen, komt de rechtbank toe aan haar subsidiaire gronden van die vorderingen.

4.12.1.

Polanski stelt allereerst dat zij recht heeft op een marktconforme vergoeding op grond van de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid.

Aangezien de rechtbank hierboven al heeft geoordeeld dat er geen overeenkomst tussen Polanski en Locas tot stand is gekomen, komt zij niet toe aan de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid. Daarvoor is een overeenkomst immers een vereiste. De vordering kan daarom op deze grond niet slagen.

4.12.2.

Polanski stelt zich vervolgens op het standpunt dat het handelen van Locas jegens haar onrechtmatig is. Volgens Polanski heeft Locas een zorgvuldigheidsnorm geschonden doordat zij en [kandidaat-werknemer] onder één hoedje hebben gespeeld om detachering te kunnen voorkomen; Locas heeft [kandidaat-werknemer] een arbeidsovereenkomst aangeboden zonder Polanski hiervan op de hoogte te brengen.

4.13.

Zoals hiervoor al is vastgesteld, is er geen overeenkomst tussen Polanski en Locas tot stand gekomen. De zorgvuldigheidsnormen brengen om die reden niet mee dat Locas Polanski had moeten informeren toen [kandidaat-werknemer] op eigen initiatief, op een later tijdstip en op een andere functie solliciteerde bij Locas, zoals Locas stelt. De rechtbank is dan ook voorlopig van oordeel dat Locas geen onrechtmatige daad heeft gepleegd jegens Polanski door [kandidaat-werknemer] in augustus 2022 in dienst te nemen.

Nadere stukken

4.14.

Het hierboven weergegeven oordeel van de rechtbank over het gestelde onrechtmatig handelen van Locas zou anders kunnen zijn als vast komt te staan dat Locas en [kandidaat-werknemer] er bewust voor hebben gekozen om verdere bemiddeling en detachering van [kandidaat-werknemer] door Polanski af te wenden. Polanski stelt dat dit het geval moet zijn geweest en wijst daarbij op de relatief korte termijn tussen het kennismakingsgesprek in mei 2022 en de indiensttreding van [kandidaat-werknemer] op 24 augustus 2022 bij Locas, en op de mogelijke opzegtermijn die [kandidaat-werknemer] in de tussentijd moet hebben gehad bij zijn voormalige werkgever.
Locas heeft hiertegen gemotiveerd verweer gevoerd.

4.15.

Op Polanski rust de bewijslast van haar stelling dat Locas en [kandidaat-werknemer] buiten de wetenschap van Polanski om tot een akkoord zijn gekomen om te ontkomen aan de detachering van [kandidaat-werknemer] , met andere woorden dat het een onderonsje was. De feiten waarop het te leveren bewijs ziet, bevinden zich echter grotendeels in het ‘domein’ van Locas (en eventueel van [kandidaat-werknemer] ). De rechtbank is van oordeel dat op Locas een verzwaarde motiveringsplicht rust van haar verweer. In dit geval houdt dat concreet in dat Locas voldoende feitelijke gegevens dient te verstrekken ter motivering van haar betwisting van de stelling van Polanksi. De door Locas te verstrekken informatie moet de rechtbank duidelijkheid verschaffen voor een definitieve beoordeling van de vordering.

4.16.

De zaak zal daarom naar de rol worden verwezen voor het nemen van een akte aan de zijde van Locas. Locas zal daarbij in ieder geval de volgende stukken dienen over te leggen, voor zover bij haar of bij [kandidaat-werknemer] aanwezig:

De publicatie(s) van de vacature van ‘Projectteam Ondersteuner’ bij Locas met de datum en de vacaturetekst;

De sollicitatiebrief van [kandidaat-werknemer] op de vacature ‘Projectteam Ondersteuner’ bij Locas en de daarna volgende correspondentie tussen Locas en [kandidaat-werknemer] ;

De opzegging(sbrief) van [kandidaat-werknemer] bij zijn voormalige werkgever;

De op 24 augustus 2022 getekende arbeidsovereenkomst tussen Locas en [kandidaat-werknemer] .

De rolverwijzing is te beschouwen als een bevel als bedoeld in artikel 22 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv).^[4]

5.De beslissing

De rechtbank

5.1.

verwijst de zaak naar de rol van
woensdag 27 september 2023, voor het nemen van een akte aan de zijde van Locas, zoals hiervoor onder 4.16 omschreven;

5.2.

bepaalt dat Polanski na het nemen van de in 5.1 bedoelde akte in de gelegenheid zal worden gesteld om vier weken daarna een antwoord-akte te nemen, waarna zal worden beslist over de voortgang van de procedure;

5.3.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. L.J. Saarloos en in het openbaar uitgesproken op 16 augustus 2023.