Uitspraak
RECHTBANK NOORD-HOLLAND
Familie en Jeugd
Locatie Alkmaar
wijziging geboorteakte en voornaamswijziging
zaak-/rekestnr.: C/15/361556 / FA RK 25-526
beschikking van de enkelvoudige kamer voor familiezaken van 7 maart 2025
in de zaak van:
[betrokkene] ,
wonende te [plaats] ,
hierna mede te noemen: [betrokkene] ,
advocaat: mr. K.S.M. Smienk, kantoorhoudende te Gouda,
Als belanghebbende ter zake de verbetering van de geboorteakte is aangemerkt:
de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente],
hierna te noemen: de ambtenaar.
1.Verloop van de procedure
1.1
Voor het verloop van de procedure verwijst de rechtbank naar de volgende stukken:
- het op 29 januari 2025 ontvangen verzoekschrift met bijlagen van [betrokkene] ;
- de brief van de ambtenaar van 19 februari 2025, ingekomen op 24 februari 2025.
2.Feiten en omstandigheden
2.1
[betrokkene] is op [geboortedatum] te [plaats] geboren. Van deze geboorte is een akte opgemaakt met nummer [nummer] van het jaar [geboortejaar] .
2.2
Bij de geboorte heeft [betrokkene] de voornaam [voornaam] gekregen.
2.3
Op de geboorteakte staat vermeld dat [betrokkene] van het vrouwelijk geslacht (F) is.
2.4
[betrokkene] heeft de Nederlandse nationaliteit.
3.Verzoek
3.1
[betrokkene] heeft de rechtbank verzocht, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
- de ambtenaar te gelasten om aan de geboorteakte ingeschreven in het register van de gemeente [gemeente] van het jaar [geboortejaar] (aktenummer [nummer] ) een latere vermelding toe te voegen van wijziging van het geslacht in die zin dat het geslacht ‘X’ zal zijn;
- te bepalen dat diens voornaam wordt gewijzigd in de voornamen ‘ [voornamen] ’ en de ambtenaar te gelasten om deze wijziging aan de geboorteakte ingeschreven in het register van de gemeente [gemeente] van het jaar [jaar] (aktenummer [nummer] ) toe te voegen.
3.2
Ter onderbouwing van het verzoek heeft [betrokkene] aangegeven dat die een non-binaire beleving heeft van diens gender. Het is belangrijk voor [betrokkene] dat diens geboorteakte, identiteitsbewijs en andere officiële papieren dit gegeven reflecteren. [betrokkene] is in behandeling bij PsyTrans. Toewijzing van de verzoeken zorgt voor [betrokkene] voor een erkenning dat die mag zijn wie die is. Dit zal een opluchting zijn en voor rust zorgen bij [betrokkene] .
3.3
[betrokkene] wil tevens diens voornaam wijzigen in ‘ [voornamen] ’. De voornaam [voornaam] past goed omdat deze als een non-binaire voornaam wordt ervaren. De voornaam [voornaam] komt veel voor in de familie van [betrokkene] en uit eerbetoon naar diens familie draagt [betrokkene] deze naam graag als tweede voornaam.
4.Beoordeling
geslachtswijziging
4.1
Artikel 1:28 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) bepaalt, voor zover hier van belang, dat iedere Nederlander van zestien jaar of ouder die de overtuiging heeft tot het andere geslacht te behoren dan is vermeld in de akte van geboorte, van die overtuiging aangifte kan doen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand onder wie de desbetreffende akte berust.
4.2
Artikel 1:28a lid 1 BW bepaalt dat bij de aangifte wordt overgelegd een verklaring van een bij of krachtens algemene maatregel van bestuur aangewezen deskundige, afgegeven ten hoogste zes maanden voor de datum van de aangifte.
In het tweede lid van dit artikel is bepaald dat de deskundigenverklaring vermeldt dat degene op wie de aangifte betrekking heeft jegens de deskundige heeft verklaard de overtuiging te hebben tot het andere geslacht te behoren dan is vermeld in zijn akte van geboorte en jegens de deskundige er blijk van heeft gegeven diens voorlichting omtrent de reikwijdte en de betekenis van deze staat te hebben begrepen en de wijziging van de vermelding van het geslacht in de akte van geboorte weloverwogen te blijven wensen. De deskundige geeft de verklaring niet af indien hij gegronde reden heeft om aan de gegrondheid van bedoelde overtuiging te twijfelen.
4.3
De rechtbank stelt voorop dat voor het verzoek van [betrokkene] tot wijziging van het geslacht in die zin dat het geslacht ‘X’ zal zijn, geen wettelijke grondslag bestaat.
4.4
De rechtbank is, met inachtneming van het hiervoor gestelde, van oordeel dat het
onderhavige verzoek tot wijziging van de geslachtsaanduiding op dezelfde wijze dient te worden benaderd als die welke is omschreven in de artikelen 1:28a tot en met -c BW, voor mensen die de - door een deskundige getoetste en onderschreven - overtuiging hebben tot ‘het andere geslacht’ te behoren. Nu deze artikelen niet voorzien in de mogelijkheid om te kiezen voor een non-binaire geslachtsaanduiding, wordt naar het oordeel van de rechtbank een ongerechtvaardigd onderscheid gemaakt tussen personen die de overtuiging hebben tot het andere geslacht te behoren en personen die de overtuiging hebben buiten de exclusief mannelijke of vrouwelijke geslachtsaanduiding te vallen (non-binair).
4.5
Ook bezien in het licht van artikel 8 (bescherming van het recht op privéleven) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (hierna: EVRM) is ontzegging van een geslachtsregistratie overeenkomstig de innerlijke overtuiging in strijd met voormeld artikel 8. In 2003 heeft het EVRM reeds bevestigd dat het recht op genderidentiteit en persoonlijke ontwikkeling een fundamenteel element van artikel 8 EVRM vormt en genderidentiteit één van de meest intieme aspecten van het privéleven en één van de meest wezenlijke elementen van zelfbeschikking vormt (EHRM 12-06-2003, ECLI:EC:ECHR:2003:0612JUD003596897, Van Kück tegen Duitsland, par. 69 en 73).
4.6
De rechtbank heeft kennisgenomen van de brief van 6 december 2024, opgesteld door [casemanager] , Casemanager van PsyTrans. Daarin is aangegeven dat [betrokkene] sinds 25 januari 2024 in behandeling is bij PsyTrans en dat bij [betrokkene] de diagnose genderdysforie is vastgesteld (DSM-5, 302.85). PsyTrans heeft aangegeven dat deze diagnose door een second opinion, uitgevoerd door psychiater [psychiater] , is bevestigd. PsyTrans staat achter de verzoeken van [betrokkene] .
De rechtbank heeft tevens kennisgenomen van de rapportage van psychiater [psychiater] . Deze psychiater heeft op 10 en 18 oktober 2024 een psychiatrisch onderzoek verricht bij [betrokkene] . De psychiater heeft eveneens de diagnose genderdysforie vastgesteld. [betrokkene] heeft er tegenover de psychiater blijk van gegeven duidelijk besef te hebben van en inzicht te hebben in de eigen problematiek en de consequenties van een behandeling. [betrokkene] wenst zich graag te gedragen als zijnde van het genderneutrale geslacht en zo aangesproken worden, maar wil ook de lichamelijke kenmerken hebben die daarbij horen. In het advies heeft de psychiater aangegeven dat er vanuit psychiatrisch oogpunt geen bezwaar is tegen het in gang zetten van de geslachtveranderende behandeling in het licht van de bevindingen van het onderzoek.
4.7
Naar het oordeel van de rechtbank is komen vast te staan dat de vermelding van het geslacht van [betrokkene] in de geboorteakte, in die zin dat daar staat ‘F (vrouwelijk)’, niet in overeenstemming is met de bij [betrokkene] bestaande overtuiging niet tot het vrouwelijke geslacht en evenmin tot het mannelijke geslacht te behoren.
4.8
Nu aan de vereisten van artikel 1:28a BW is voldaan, zal de rechtbank op de voet van artikel 1:28b BW de ambtenaar gelasten aan de akte van geboorte van [betrokkene] een latere vermelding toe te voegen van wijziging van het geslacht, waarbij het gewijzigde, non-binaire, geslacht zal worden aangeduid met ‘X’, zoals verzocht.
voornaamswijziging
4.9
Artikel 1:4 lid 4 BW bepaalt, voor zover hier van belang, dat wijziging van de voornamen op verzoek van de betrokken persoon kan worden gelast door de rechtbank. De wijziging geschiedt doordat van de beschikking een latere vermelding aan de akte van geboorte wordt toegevoegd, overeenkomstig artikel 20a, eerste lid, BW.
4.1
[betrokkene] gebruikt, naar die stelt, al enige tijd de roepnaam [roepnaam] , maar staat op alle officiële documenten vermeld met de voornaam [voornaam] , de voornaam die vermeld staat op de geboorteakte. [betrokkene] wenst dat diens voornamen officieel ‘ [voornamen] ’ worden.
4.11
De rechtbank is van oordeel dat nu het verzoek tot wijziging van de geslachtsaanduiding op de geboorteakte wordt toegewezen, ook het verzoek tot voornaamswijziging voor toewijzing vatbaar is, omdat de aangevoerde gronden genoegzaam gewichtig zijn en redenen van openbaar belang zich niet tegen de verzochte wijziging verzetten.
4.12
De aard van de zaak verzet zich tegen het bij voorraad uitvoerbaar verklaren van de beschikking, zodat het daartoe strekkende verzoek wordt afgewezen.
5.Beslissing
De rechtbank:
5.1
gelast de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] aan de akte van geboorte onder nummer [nummer] van het jaar [geboortejaar] de latere vermelding toe te voegen van de wijziging van de vermelding van het geslacht, in die zin dat wordt vermeld dat het geslacht is: ‘X’;
5.2
gelast de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] van deze beschikking een latere vermelding toe te voegen aan de akte van geboorte onder nummer [nummer] , voorkomende in de registers van de burgerlijke stand over het jaar [geboortejaar] , in die zin dat de voornaam van de op [geboortedatum] te [plaats] geboren [voornaam] zal worden gewijzigd in: ‘ [voornamen] ’;
5.3
wijst af hetgeen meer of anders is verzocht;
5.4
draagt - op grond van artikel 1:20 e lid 1 BW - de griffier op niet eerder dan drie maanden na de dag van de uitspraak van deze beschikking -en indien daartegen geen hoger beroep is ingesteld- een afschrift van deze beschikking te zenden aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente [gemeente] .
Deze beschikking is gegeven door mr. W.P. van der Haak, rechter, in tegenwoordigheid van H.M. Zonneveld, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 7 maart 2025.