Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Sector Privaatrecht
Locatie Leeuwarden
zaak-/rolnummer: 2387882 / CV EXPL 13-7788
vonnis van de kantonrechter d.d. 11 februari 2014
inzake
de vennootschap naar Duits recht
VOLKSWAGEN BANK GMBH,
gevestigd te Braunschweig (Duitsland),
eiseres,
gemachtigde: Jongejan & Wisseborn gerechtsdeurwaarders,
tegen
[gedaagde 1],
wonende te Metslawier,
gedaagde,
procederende in persoon.
Partijen zullen hierna "Volkswagen Bank" en "[naam gedaagde]" worden genoemd.
Procesverloop
1.1 Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de conclusie van antwoord
- de conclusie van repliek
- de conclusie van dupliek.
1.2 Ten slotte is vonnis bepaald.
Motivering
De feiten
2.
In deze procedure zal van de volgende vaststaande feiten worden uitgegaan.
2.1.
Tussen Volkswagen Bank en de commanditaire vennootschap Uclaime.nl C.V. (hierna te noemen: Uclaime.nl) is op 2 maart 2012 een huurkoopovereenkomst (“financial lease”) gesloten inzake een Volkswagen Golf, bouwjaar 2009, met het kenteken 74-HKV-7, voor een leasesom van € 16.420,00. Op grond van de overeenkomst diende Uclaime.nl de leasesom te voldoen in 60 achtereenvolgende termijnen van € 273,65, met ingang van 16 april 2012, vermeerderd met 1 slottermijn ad € 1,00, welke tezamen met de laatste leasetermijn zou moeten worden voldaan op 16 maart 2017. De leaseovereenkomst is namens Uclaime.nl ondertekend door gedaagde [naam gedaagde].
2.2.
Op de leaseovereenkomst zijn door Volkswagen Bank gehanteerde algemene voorwaarden van toepassing. In deze voorwaarden is onder meer bepaald:
Ontbinding
Artikel 7
Financier/Lessor heeft het recht deze lease-overeenkomst zonder nadere ingebrekestelling ontbonden te verklaren en zich weer in het bezit van het object te stellen:
-
Indien Lessee enige verplichtingen van deze lease-overeenkomst niet, niet op tijd of niet ten volle nakomt;
Indien Lessee enige verplichtingen van deze lease-overeenkomst niet, niet op tijd of niet ten volle nakomt;
(…)
Terugname van het object en schadevergoeding
Artikel 9
(…)
Financier/Lessor en Lessee komen reeds nu voor alsdan overeen dat, ingeval Financier/Lessor gebruik maakt van zijn recht tot beëindiging van deze overeenkomst ingevolge het bepaalde in de artikelen 6 en 7, de op Lessee te verhalen schade zal bedragen:
het totaal van alle overeengekomen, nog niet betaalde, leasetermijnen, vermeerderd met:
- de ingevolge artikel 4 verschuldigde rente en kosten;
- de ingevolge artikel 5 verschuldigde bedragen;
- de restwaarde van het object, zijnde deze gelijk aan het totaal leasebedrag op het moment van het sluiten van deze lease-overeenkomst minus de bij de afsluiting van deze lease-overeenkomst vastgestelde waarde vermindering, waarop de calculatie van de leasetermijnen is gebaseerd;
en verminderd met:
- de netto-opbrengst van het object
- de in de eventueel vervroegd ontvangen termijnen begrepen rente
De boeken van de Financier/Lessor zullen het bestaan en het beloop van Lessees schuld c.q. de omvang van de hiervoor genoemde componenten bewijzen, behoudens tegenbewijs.
2.3. In het handelsregister van de Kamer van Koophandel stond de vennootschap Reyant Limited, gevestigd in het Verenigd Koninkrijk, als beherend vennoot van Uclaime.nl geregistreerd. [naam gedaagde] stond in het handelsregister geregistreerd als gevolmachtigde van Uclaime.nl. Ten slotte stond in het handelsregister geregistreerd dat de inschrijving van Uclaime.nl op 12 september 2012 ambtshalve is doorgehaald vanwege opheffing van de onderneming. Uclaime.nl was gevestigd op het woonadres van [naam gedaagde] aan de [adres]. [naam gedaagde] was ook directeur van Reyant Limited.
2.4. Voorafgaand aan de opheffing van de onderneming heeft Uclaime.nl een vijftal termijnbetalingen ad € 273,65 aan Volkswagen Bank gedaan. Na de opheffing van de onderneming heeft [naam gedaagde] in privé nog een aantal termijnbetalingen aan Volkswagen Bank gedaan. Er staat thans nog een bedrag ad € 13.683,50 van de verschuldigde leasesom open.
2.5. Volkswagen Bank heeft [naam gedaagde] in persoon gesommeerd om de openstaande leasesom te voldoen en de geleasde Volkswagen Golf aan haar af te geven. Dit heeft echter niet tot betaling en/of afgifte van de auto geleid.
2.6. [naam gedaagde] heeft – met gebruikmaking van door Volkswagen Bank toegezonden kentekenbewijzen – de auto op naam van de commanditaire vennootschap Claim.nl doen zetten. De auto heeft tot februari 2013 op naam van Claim.nl gestaan, waarna deze op naam van Autobedrijf Klomp Zaandam is gezet. Hierna heeft laatstgenoemd bedrijf de auto aan een derde-particulier verkocht.
Het geschil
3.1. Volkswagen Bank vordert dat de kantonrechter, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
A. [naam gedaagde] beveelt tot teruggave van de in huurkoop geleverde roerende zaak, te weten een auto, merk Volkswagen, type Golf, kenteken 74-HJ-V7, bouwjaar 2009, met verrekening conform artikel 7A:1576t BW;
B. [naam gedaagde] veroordeelt tot betaling van een dwangsom van € 250,00 per dag, althans een in goede justitie vast te stellen dwangsom, voor elke dag dat [naam gedaagde] na betekening van het in dezen te wijzen vonnis met de nakoming van de onder B (
de kantonrechter neemt aan dat is bedoeld: onder A) gevorderde veroordeling in gebreke blijft;
de kantonrechter neemt aan dat is bedoeld: onder A) gevorderde veroordeling in gebreke blijft;
C. [naam gedaagde] veroordeelt tot betaling aan Volkswagen Bank van een schadevergoeding ten bedrage van € 16.780,29, vermeerderd met de overeengekomen rente van 18% per jaar, althans subsidiair de wettelijke rente, over voormelde schadevergoeding, vanaf 3 september 2013 tot aan de dag der algehele voldoening, onder aftrek van de taxatieprijs van de roerende zaak, te bepalen door een door Volkswagen Bank aan te wijzen taxateur of zodanige prijs, als zal worden verkregen op een ten overstaan van een openbaar ambtenaar te houden publieke veiling, zulks ter keuze van Volkswagen Bank;
D. [naam gedaagde] veroordeelt in de kosten van het geding, daaronder begrepen een bedrag aan nakosten van € 150,00.
3.2. [naam gedaagde] betwist het gevorderde.
Het standpunt van Volkswagen Bank
4.1. Volkswagen Bank legt aan haar vorderingen jegens [naam gedaagde] het volgende ten grondslag.
4.2. [naam gedaagde] was de feitelijk en enig beleidsbepaler van de commanditaire vennootschap Uclaime.nl. Hij was de enige binnen Uclaime.nl werkzame persoon, is de leaseovereenkomst namens deze onderneming aangegaan en heeft de geleasde Volkswagen Golf opgehaald en feitelijk gebruikt. De onderneming is ook ingeschreven op het woonadres van [naam gedaagde]. Bovendien was [naam gedaagde] directeur van Reyant Limited, de beherend vennoot van Uclaime.nl.
4.3. Uclaime.nl is ernstig in gebreke gebleven met de betaling van de ingevolge de leaseovereenkomst verschuldigde termijnbedragen. Op grond daarvan heeft Volkswagen Bank conform de bepalingen van de (voorwaarden bij de) leaseovereenkomst de gehele resterende leasesom ineens opeisbaar gesteld. Vanwege het toerekenbaar tekortschieten van Uclaime.nl in haar betalingsverplichtingen jegens Volkswagen Bank had Volkswagen Bank recht op afgifte van de Volkswagen Golf, maar daarmee is Uclaime.nl – ondanks sommatie - eveneens in gebreke gebleven.
4.4. [naam gedaagde] heeft onrechtmatig jegens Volkswagen Bank gehandeld als feitelijk beleidsbepaler van de commanditaire vennootschap Uclaime.nl, nu hij ten tijde van het sluiten van de leaseovereenkomst wist of redelijkerwijs behoorde te weten dat Uclaime.nl deze overeenkomst niet kon nakomen en geen verhaal zou bieden voor schuldeisers. [naam gedaagde] heeft de leaseovereenkomst namens Uclaime.nl gesloten om zelf contractueel buiten schot te kunnen blijven. Aldus is er sprake van ernstig verwijtbaar handelen van [naam gedaagde] als feitelijk beleidsbepaler van Uclaime.nl jegens Volkswagen Bank, hetgeen met zich brengt dat [naam gedaagde] persoonlijk aansprakelijk is jegens Volkswagen Bank voor de door laatstgenoemde geleden schade.
4.5. De schade als gevolg van het onrechtmatig handelen van [naam gedaagde] kan worden begroot op de openstaande leasesom van € 13.683,50, vermeerderd met rente en kosten. Voorts vordert Volkswagen Bank bij dagvaarding afgifte door [naam gedaagde] in persoon van de Volkswagen Golf. In de dagvaarding heeft Volkswagen Bank daartoe het volgende aangevoerd. Deze auto is op grond van de leaseovereenkomst nog steeds eigendom van Volkswagen Bank, zodat zij gerechtigd is om deze auto terug te vorderen. Bij afgifte van de auto door [naam gedaagde] kan Volkswagen Bank de auto (doen) verkopen en zich vervolgens verhalen op de opbrengst daarvan. Volkswagen Bank heeft daar ook belang bij omdat [naam gedaagde] mogelijk geen verhaal zal bieden. Bij conclusie van repliek stelt Volkswagen Bank dat het onmogelijk zal zijn voor haar om de auto weer in haar bezit te krijgen, nu deze door een autohandelaar van [naam gedaagde], althans van een onderneming van [naam gedaagde], is gekocht, waarna de auto door deze autohandelaar aan een particulier is doorverkocht. Deze particulier zal zich met succes op de bescherming van artikel 3:88 BW kunnen beroepen, aldus Volkswagen Bank.
Het standpunt van [naam gedaagde]
5.1. [naam gedaagde] betwist het gevorderde. Hij voert daartoe aan dat hij de Volkswagen Golf niet zelf heeft geleased, maar dat dit door Uclaime.nl is gebeurd. Het contract staat ook op naam van Uclaime.nl. Volkswagen Bank dient haar vorderingen dan ook tegen Uclaime.nl in te stellen. [naam gedaagde] is zelf niet aansprakelijk jegens Volkswagen Bank. [naam gedaagde] heeft de auto naar eigen zeggen niet meer in zijn bezit. De auto heeft nooit gefunctioneerd. [naam gedaagde] heeft de auto aan de gasinstallateur afgegeven. Waarschijnlijk heeft de bij de leaseovereenkomst betrokken VW-dealer de auto opgehaald. [naam gedaagde], die geestelijk in de war was, is de auto in elk geval uit het oog verloren.
De beoordeling van het geschil
Bevoegdheid en toepasselijk recht
6.1. De rechtbank overweegt dat het hier een geschil met een internationaal karakter betreft, nu eiseres Volkswagen Bank in Duitsland is gevestigd. Derhalve dient eerst te worden beoordeeld of de Nederlandse rechter bevoegd is om kennis te nemen van de vorderingen van Volkswagen Bank en zo ja, welk recht van toepassing is op het geschil.
6.2.1. De kantonrechter acht zich op grond van artikel 2 lid 1 EEX-Verordening bevoegd
om kennis te nemen van de vorderingen van Volkswagen Bank.
6.2.2. Het in dezen toepasselijke recht dient te worden bepaald aan de hand van de Rome II Verordening, nu de vordering van Volkswagen Bank is gegrond op onrechtmatige daad. Op grond van artikel 4 lid 3 van deze Verordening is naar het oordeel van de kantonrechter het Nederlandse recht van toepassing.
Aansprakelijkheid
6.3. De kantonrechter stelt bij zijn beoordeling het volgende voorop. Binnen een commanditaire vennootschap dienen twee soorten vennoten te worden onderscheiden. Aan de ene kant de beherende vennoten: zij zijn bevoegd om namens de commanditaire vennootschap op te treden en zij zijn hoofdelijk verbonden voor de in naam van de vennootschap aangegane verbintenissen. Aan de andere kant de commanditaire vennoten: zij brengen slechts een bedrag in de commanditaire vennootschap in en zij mogen onder geen beding ten name of voor rekening van de commanditaire vennootschap handelen, zelfs niet uit kracht van een afzonderlijk verleende volmacht, en kunnen – in beginsel - niet voor de vennootschapsschulden aansprakelijk worden gesteld. De commanditaire vennootschap kan zich door een derde, dus door een niet-vennoot, laten vertegenwoordigen. Gevolmachtigden van de commanditaire vennootschap met een algemene vertegenwoordigingsbevoegdheid mogen in het handelsregister worden ingeschreven. Bij een commanditaire vennootschap kan (ook) een beleidsbepaler naar het oordeel van de kantonrechter aansprakelijk zijn jegens derden (schuldeisers) indien hij zich feitelijk bezig heeft gehouden met het beleid van de CV als ware hij daarvan de “bestuurder” en daarbij onrechtmatig jegens deze derden heeft gehandeld in de zin van artikel 6:162 BW.
6.4. Op basis van de (summiere) informatie in het dossier – in het bijzonder het door Volkswagen Bank overgelegde uittreksel uit het handelsregister - stelt de kantonrechter vast dat Reyant Limited de beherend vennoot van Uclaime.nl was en dat [naam gedaagde] de gevolmachtigde van Uclaime.nl was. Naar het oordeel van de kantonrechter dient [naam gedaagde] tevens als feitelijk en enig beleidsbepaler van Uclaime.nl te worden beschouwd, nu vast staat dat hij als enige persoon werkzaam was bij Uclaime.nl, deze onderneming op zijn woonadres was gevestigd, hij de onderhavige overeenkomst namens Uclaime.nl is aangegaan en de geleasde auto feitelijk door hem is gebruikt. [naam gedaagde] was simpel gezegd de man die bij Uclaime.nl aan alle touwtjes trok.
6.5. Volkswagen Bank heeft haar vordering jegens [naam gedaagde] op grond van onrechtmatig handelen gebaseerd op de stelling dat [naam gedaagde] ten tijde van het sluiten van de leaseovereenkomst wist dan wel kon weten dat Uclaime.nl de overeenkomst niet kon nakomen en geen verhaal zou bieden voor de schuldeisers. Indien sprake zou zijn van een zodanige wetenschap bij [naam gedaagde], dan zou hij naar het oordeel van de kantonrechter uit hoofde van onrechtmatige daad aansprakelijk zijn jegens Volkswagen Bank. Volkswagen Bank heeft naar het oordeel van de kantonrechter echter onvoldoende feiten en omstandigheden aangevoerd, die de gestelde wetenschap bij [naam gedaagde] ten tijde van het aangaan van de leaseovereenkomst ter zake van het niet kunnen nakomen van deze overeenkomst of het niet bieden van verhaal door Uclaime.nl concreet ondersteunen. Omdat er in dit verband onvoldoende is gesteld, is verdere bewijslevering ter zake niet aan de orde.
6.6. Het voorgaande laat naar het oordeel van de kantonrechter evenwel onverlet dat een feitelijk beleidsbepaler van een commanditaire vennootschap óók uit hoofde van onrechtmatige daad aansprakelijk kan zijn jegens een derde, indien hem van het niet nakomen van contractuele verplichtingen door de commanditaire vennootschap een voldoende ernstig persoonlijk verwijt kan worden gemaakt. Díe situatie is hier naar het oordeel van de kantonrechter zonder meer aan de orde, nu (i) [naam gedaagde] de feitelijk beleidsbepaler van Uclaime.nl was, (ii) [naam gedaagde] de leaseovereenkomst met Volkswagen Bank in maart 2012 is aangegaan namens Uclaime.nl, (iii) op een moment dat de beherend vennoot Reyant Limited al niet meer bestond, (iv) ervan kan worden uitgegaan dat Uclaime.nl op instigatie van [naam gedaagde] per 12 september 2012 is opgeheven, (v) zonder dat [naam gedaagde] heeft gezorgd voor verdere deugdelijke nakoming van de leaseovereenkomst met Volkswagen Bank. Tegen deze achtergrond kan niet anders worden geoordeeld dan dat [naam gedaagde] als feitelijk beleidsbepaler van Uclaime.nl heeft bewerkstelligd c.q. gefaciliteerd dat deze commanditaire vennootschap haar contractuele verplichtingen jegens Volkswagen Bank niet nakwam. Hiervan kan aan [naam gedaagde] een voldoende ernstig persoonlijk verwijt worden gemaakt, op grond waarvan hij uit hoofde van onrechtmatig handelen jegens Volkswagen Bank aansprakelijk is voor de ontstane schade.
6.7. Niet in geschil tussen partijen is dat Volkswagen Bank in verband met het tekortschieten van Uclaime.nl in haar betalingsverplichtingen de leaseovereenkomst terecht heeft ontbonden. Op grond van artikel 9 van de op de leaseovereenkomst van toepassing zijnde algemene voorwaarden zijn alsdan als schadevergoeding de resterende leasetermijnen verschuldigd. Deze leasetermijnen bedragen in dit geval het door Volkswagen Bank gestelde – en door [naam gedaagde] niet betwiste – bedrag van € 13.683,50. Deze schade staat in voldoende verband met het onrechtmatig handelen van [naam gedaagde] jegens Volkswagen Bank en kan derhalve door Volkswagen Bank van hem worden gevorderd. In zoverre is de vordering van Volkswagen Bank dan ook toewijsbaar.
6.8. De gevorderde contractuele rente is als onbetwist toewijsbaar, met dien verstande dat deze (slechts) toewijsbaar is over de gevorderde hoofdsom.
6.9. Volkswagen Bank heeft tevens een bedrag aan buitengerechtelijke incassokosten gevorderd. Volkswagen Bank heeft echter nagelaten om – anders dan een algemene omschrijving – de verrichte buitengerechtelijke incassowerkzaamheden nader te specificeren. Zij heeft ook geen stukken overgelegd, waaruit van buitengerechtelijke werkzaamheden blijkt die voor afzonderlijke vergoeding in aanmerking zouden kunnen komen. De betreffende vordering wordt bij gebreke van een behoorlijke onderbouwing dan ook afgewezen.
6.10. Aldus is aan hoofdsom + reeds vervallen rente toewijsbaar een totaalbedrag van
€ 13.683,50 + € 613,23 = € 14.296,73.
6.11. Volkswagen Bank vordert in de inleidende dagvaarding tevens afgifte van de in lease gegeven Volkswagen Golf, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom voor het geval [naam gedaagde] met deze afgifte in gebreke zou blijven. Uit de conclusie van repliek leidt de kantonrechter af dat Volkswagen Bank het alsnog weer in bezit krijgen van deze auto geen haalbare kaart meer acht, nu de auto inmiddels (via tussenschakels) aan een derde-particulier is verkocht. Hoewel Volkswagen Bank in haar conclusie van repliek geen expliciete eisvermindering op dit punt heeft gedaan, begrijpt de kantonrechter de stellingname van Volkswagen Bank aldus dat afgifte van de Volkswagen Bank door [naam gedaagde] niet meer mogelijk is. Omdat niemand gehouden is tot het verrichten van een onmogelijke prestatie, zal de gevorderde afgifte van de Volkswagen Golf worden afgewezen.
6.12. [naam gedaagde] zal als de in het ongelijk te stellen partij in de kosten van het geding worden veroordeeld. Deze kosten worden aan de zijde van Volkswagen Bank vastgesteld op:
- explootkosten € 92,82
- GBA/KVK kosten € 1,97
- vast recht € 896,00
- salaris € 600,00 (2 punten x € 300,00)
-------------
€ 1.590,79.
6.13. De gevorderde nakosten zijn toewijsbaar tot het in kantonzaken gehanteerde maximumtarief van € 100,00.
Beslissing
De kantonrechter:
1.
veroordeelt [naam gedaagde] tot betaling aan Volkswagen Bank van een bedrag van
€ 14.296,73, vermeerderd met de contractuele rente ad 18% per jaar over een bedrag van € 13.683,50, vanaf 3 september 2013 tot aan de dag der algehele voldoening;
2.
veroordeelt [naam gedaagde] in de kosten van het geding, aan de zijde van Volkswagen Bank tot op heden vastgesteld op € 1.590,79, te vermeerderen met de nakosten ad € 100,00;
3.
verklaart het vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
4.
wijst af het meer of anders gevorderde.
Aldus gewezen door mr. J.C.G. Leijten, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 11 februari 2014 in tegenwoordigheid van de griffier.
c 119