Uitspraak
vonnis
RECHTBANK OOST-BRABANT
Civiel Recht
Zittingslocatie 's-Hertogenbosch
Zaaknummer: 8190532 \ CV EXPL 19-8253
vonnis van 9 april 2020
in de zaak van:
[eiseres] ,
wonende te [woonplaats] ,
eisende partij,
gemachtigde: mr. H.A.J. Stollenwerck,
tegen:
de besloten vennootschap Autosale B.V.,
gevestigd te Oss,
gedaagde partij,
procederend in de persoon van haar statutair directeur, [naam statutair directeur]
Partijen worden hierna [eiseres] en Autosale genoemd.
1.De procedure
1.1.
De kantonrechter heeft kennis genomen van het tussenvonnis van 12 december 2019 en de daarin genoemde processtukken. Autosale heeft nog een aanvullend verweer met bijlagen gestuurd, dat op 6 februari 2020 bij de rechtbank is binnen gekomen. Op 10 maart 2020 heeft een mondelinge behandeling plaatsgevonden. Verschenen zijn de echtgenoot van [eiseres] en haar gemachtigde. Namens Autosale is haar statutair directeur [naam statutair directeur] verschenen. Bij aanvang van de zitting bleek dat Autosale het aanvullend verweer met bijlagen niet aan haar wederpartij had gestuurd. [eiseres] en haar gemachtigde hebben tijdens een schorsing van de zitting alsnog kennis kunnen nemen van deze stukken. Vervolgens hebben partijen vragen van de kantonrechter beantwoord en hun standpunt waar nodig nog toegelicht. De griffier heeft aantekeningen gemaakt van wat ter zitting is besproken.
1.2.
Aan het eind van de zitting heeft de kantonrechter een datum voor vonnis bepaald.
2.De feiten
2.1.
Autosale is een bedrijf dat zich bezig houdt met onder meer import van gebruikte auto’s en de verkoop daarvan. Autosale voert zelf geen onderhouds- of reparatiewerkzaamheden uit aan voertuigen. [eiseres] is een consument.
2.2.
Op 20 april 2019 heeft [eiseres] een gebruikte auto van Autosale gekocht van het merk Nissan, type Qasqai, bouwjaar 2012 (hierna: de auto) voor een prijs van € 15.444,00.
2.3.
Op een per mail van 23 april 2019 door [eiseres] aan Autosale gestelde vraag naar ongevalsschade, heeft Autosale op 24 april 2019 geantwoord: “ik heb inmiddels geïnformeerd in Duitsland en de auto is aan de zijkant gespoten. Dit was een kras gebruiksschade verder geen ernstige schade (…)”
2.4.
De auto is op 3 mei 2019 aan [eiseres] geleverd en zij heeft de koopprijs volledig betaald.
2.5.
Op 22 mei 2019 heeft [eiseres] van mevrouw [naam] uit [woonplaats] (hierna: [naam] ) vernomen dat [naam] de auto via haar verzekeringsmaatschappij WGV heeft verkocht aan Auto-Max in Wiesent (D), die de auto weer heeft doorverkocht aan een derde partij.
2.6.
Op 30 mei 2019 heeft [eiseres] Autosale per brief laten weten dat zij de koopovereenkomst wil ontbinden. Bij aangetekend schrijven van haar gemachtigde van 29 augustus 2019 is daaraan toegevoegd een (als primair omschreven) beroep op vernietiging van de overeenkomst. Autosale heeft geen aanleiding gezien om op die beroepen in te gaan.
3.De vordering en het verweer
3.1.
[eiseres] vordert dat de kantonrechter voor recht verklaart dat zij de koopovereenkomst op juiste gronden heeft vernietigd dan wel ontbonden. Verder vordert zij dat de kantonrechter Autosale veroordeelt om tegen teruggave van de auto aan [eiseres] te betalen:
- de hoofdsom van € 15.444,00, te vermeerderen met wettelijke rente vanaf 3 mei 2019,
- de bijkomende kosten van € 3.967,38, en
- buitengerechtelijke bijstand ten bedrage van € 500,00,
dit alles onder veroordeling van Autosale in de proceskosten.
3.2.
[eiseres] legt aan haar vorderingen (samengevat weergegeven) het volgende ten grondslag. Uit mededelingen van [naam] en haar verzekeraar WGV is gebleken dat de auto aan Auto-Max is verkocht als “Unfallwagen” nadat deze technisch total loss was verklaard. Autosale heeft de auto gekocht van een ( [eiseres] ) onbekende Duitse handelaar aan wie Auto-Max de auto had doorverkocht. De omvang van de schade aan de auto bij verkoop aan Auto-Max blijkt uit de koopovereenkomst die [naam] met Auto-Max heeft gesloten. [eiseres] is primair van mening dat de overeenkomst die zij met Autosale heeft gesloten onder dwaling tot stand is gekomen en daarom heeft zij buitengerechtelijk de vernietiging van die overeenkomst ingeroepen. Subsidiair is er sprake van non-conformiteit. [eiseres] maakt ook aanspraak op vergoeding van de kosten die zij heeft gemaakt doordat zij in de periode tussen de levering van de auto op 3 mei 2019 en de mededeling van [naam] op 22 mei 2019 diverse werkzaamheden aan de auto heeft laten uitvoeren.
3.3.
Autosale betwist de vorderingen. Zij voert aan dat de auto aan alle veiligheidseisen voldoet die de Nederlandse wetgever daaraan stelt. Dit volgt uit de omstandigheid dat de auto door de Rijksdienst voor het wegverkeer (RDW) is goedgekeurd, nadat de auto door Autosale in april 2019 uit Duitsland was geïmporteerd. De auto had bij import geen zichtbare schade en reed goed. [eiseres] heeft geen onderzoek laten doen, nadat zij er door Autosale over was geïnformeerd dat de auto schade had gehad. [eiseres] heeft de auto gekocht zonder enige vorm van garantie, terwijl ze op de hoogte was van de toestand van het voertuig. Zij kan zich dus niet op non-conformiteit beroepen. Dat [eiseres] na levering van de auto kosten heeft gemaakt is een eigen keus.
4.De beoordeling
4.1.
In deze zaak staat de vraag centraal of [eiseres] de koopovereenkomst die zij met Autosale op 20 april 2019 heeft gesloten, op goede gronden heeft vernietigd dan wel ontbonden.
4.2.
In artikel 6:228 van het Burgerlijk Wetboek (BW) is bepaald dat een overeenkomst die is tot stand gekomen onder invloed van dwaling en bij een juiste voorstelling van zaken niet zou zijn gesloten, vernietigbaar is indien (1) de dwaling te wijten is aan een inlichting van de wederpartij, tenzij deze mocht aannemen dat de overeenkomst ook zonder deze inlichting zou worden gesloten; (2) indien de wederpartij in verband met hetgeen zij omtrent de dwaling wist of behoorde te weten, de dwalende had behoren in te lichten; (3) de wederpartij bij het sluiten van de overeenkomst van dezelfde onjuiste veronderstelling als de dwalende is uitgegaan, tenzij zij ook bij een juiste voorstelling van zaken niet had behoeven te begrijpen dat de dwalende daardoor van het sluiten van de overeenkomst zou worden afgehouden.
4.3.
Vast staat dat Autosale de auto te koop heeft aangeboden via een op specifiek díe auto gerichte advertentie. Deze advertentie is als productie 5 bij dagvaarding overgelegd. De kantonrechter stelt vast dat daarin niets is vermeld over schade aan de auto. Wel is vermeld: “Wij weten als geen ander dat het kopen van een nieuwe auto voor veel mensen een hele opgave is. Hierbij zijn betrouwbaarheid en de prijs belangrijke factoren. Door onze jarenlange ervaring bij het inkopen van auto’s weten wij als geen ander welke auto’s wij wél en welke vooral niet te koop aan moeten bieden aan onze klanten. Hierdoor koopt u bij AutoSale altijd een kwaliteits occasion (…). Bovendien zijn al onze occasions voorzien van originele onderhoudsboekjes en eventuele garagerekeningen. (…)”
4.4.
De kantonrechter vindt dat [eiseres] ervan uit mocht gaan dat de (staat van de) auto in de advertentie van Autosale naar waarheid was beschreven. Dat een advertentietekst niet leidend kan zijn voor de staat van een aangeboden auto, zoals Autosale ter zitting heeft gesteld, onderschrijft de kantonrechter niet. Van een handelaar als Autosale mag professionele toewijding worden verwacht, zoals is omschreven in artikel 6:193a, lid 1 onder f BW. Uit artikel 6:193c BW vloeit voort dat een handelaar als Autosale juiste informatie dient te verstrekken aan een consument als [eiseres] . Of een auto al dan niet een schadeverleden heeft, hoort in beginsel tot de feiten die een handelaar in gebruikte auto’s aan een koper moet meedelen. Dat geldt des te meer in dit geval, waarin [eiseres] bij Autosale expliciet navraag heeft gedaan naar het schadeverleden van de auto voordat de koopovereenkomst tot uitvoering was gekomen. [eiseres] mocht ervan uitgaan dat het door Autosale gegeven antwoord (inhoudende dat er slechts sprake was van een overgespoten kras en dat er verder geen sprake was van ernstige schade) op waarheid berustte en gebaseerd was op kennis bij Autosale van dat schadeverleden. Uit de door Autosale ter zitting gegeven toelichting is echter gebleken dat Autosale haar antwoord over het schadeverleden enkel heeft gebaseerd op informatie van degene van wie Autosale de auto heeft gekocht. De professionele toewijding die van een handelaar in gebruikte auto’s wordt vereist, houdt mede in dat de handelaar zich vergewist van de staat waarin een door haar in de verkoop gebrachte auto zich bevindt. Daarbij hoort naar het oordeel van de kantonrechter ook dat de handelaar zich vergewist van het schade- en onderhoudsverleden. Als de handelaar haar wetenschap op niet meer baseert dan op ingewonnen informatie van de persoon of het bedrijf waar zij de auto heeft gekocht, is dat een omstandigheid die voor haar rekening en risico moet blijven.
4.5.
Het voorgaande betekent in dit geval dat [eiseres] op een voor haar wezenlijk punt (het schadeverleden) onjuist is ingelicht door Autosale. Daargelaten dat het op de weg ligt van een handelaar in gebruikte auto’s om op dat punt uit eigen beweging de klant naar waarheid en volledig te informeren, wist Autosale dat [eiseres] belang hechtte aan wetenschap over schadeverleden. Zij heeft daar immers specifiek navraag naar gedaan. Dat Autosale zelf (ook) niet over de juiste wetenschap beschikte, is (als gezegd) een omstandigheid die zij [eiseres] niet kan tegenwerpen. Autosale had over die wetenschap behoren te beschikken. De stelling van Autosale dat [eiseres] zelf maar onderzoek had moeten laten doen naar de staat van de auto, gaat uit van een visie op verantwoordelijkheidsverdeling tussen handelaar en consument die geen steun vindt in wet- of regelgeving. Dat [eiseres] de koopovereenkomst ook had gesloten als zij had geweten dat de auto meer dan alleen gebruiksschade heeft gehad, is door Autosale niet gesteld en (gelet op de reactie van [eiseres] , die is gevolgd op de mededeling van [naam] ) ook niet aannemelijk.
4.6.
Autosale heeft, als bevrijdend verweer, aangevoerd dat in het geheel niet is gebleken dat de auto in het verleden ernstig beschadigd is geweest. Niet alleen is de auto bij invoer in Nederland gekeurd door de RDW en geschikt bevonden om aan het verkeer deel te nemen. Ook heeft de auto een APK keuring doorstaan en bovendien blijkt uit de door [eiseres] in het geding gebrachte documenten niet dat de auto technisch total loss verklaard is geweest. Voor zover de auto al meer dan gebruiksschade heeft gehad, is die schade in Duitsland naar behoren hersteld, aldus Autosale.
4.7.
De kantonrechter stelt voorop dat Autosale haar stellingen niet met enig document heeft onderbouwd. Er is geen keuringsrapport overgelegd, waarin de staat van de auto bij importeren is vermeld en geen APK-rapport. Er is zelfs niets overgelegd waaruit kan blijken dat de RDW een keuring heeft uitgevoerd. De kantonrechter wil op basis van de blote stelling van Autosale en de omstandigheid dat de auto is voorzien van een Nederlands kenteken, wel aannemen dat er daadwerkelijk een RDW keuring heeft plaatsgevonden. Wat die keuring heeft ingehouden, heeft Autosale echter op geen enkele wijze toegelicht. De vraag òf de RDW heeft onderzocht of er een schadeverleden is en zo ja, of de schade deugdelijk is hersteld, is onbeantwoord gebleven. Er is zelfs niet toegelicht of de RDW bij een keuring als hier aan de orde, op eigen initiatief op zoek gaat naar het schadeverleden van een ter keuring aangeboden auto. Autosale kan daar in elk geval zelf niet om verzocht hebben, aangezien zij zich niet op de hoogte heeft gesteld van het schadeverleden van de auto.
4.8.
[eiseres] heeft ter onderbouwing van haar stelling dat haar een auto is verkocht die in het verleden technisch total loss is verklaard, een koopcontract overgelegd (productie 4 bij dagvaarding). In dit koopcontract is vermeld dat [naam] de auto als “beschädigtes Fahrzeug” heeft verkocht aan Auto-Max. Uit een vergelijking van het op dit koopcontract vermelde chassisnummer met het chassisnummer dat op de factuur van Autosale voorkomt, blijkt dat het destijds door [naam] het verkochte voertuig de door Autosale aan [eiseres] verkochte auto is. Verder staat in het koopcontract vermeld dat de reparatiekosten
€ 22.359,00 bedragen. Vermeld wordt dat er schade is aan wielkast en as aan de rechtervoorzijde en schade aan het chassis (frame). In het koopcontract is een restwaarde-prijs vermeld van € 6.100,00.
4.9.
Verder heeft [eiseres] een brief van verzekeraar WVG-Versicherung AG aan [naam] overgelegd (productie 10 bij dagvaarding), waarin staat dat de reparatiekosten van de auto hoger zijn dan de waarde ervan voordat de schade ontstond. De verzekeraar heeft de vervangingswaarde van de auto (voor schade) bepaald op € 12.695,31 en de restwaarde (na schade) op € 6.100,00. Dit brengt de aan [naam] uit te keren schade (minus eigen risico) op € 6.295,31.
De kantonrechter is het met Autosale eens dat in een geval als hiervoor weergegeven sprake is van een economische total loss situatie. Immers, de reparatiekosten zijn bij verkoop door Hofman aan Auto-Max geschat op € 22.359,00 en de vervangingswaarde (voor schade) is door de verzekeringsmaatschappij bepaald op € 12.695,31 (beduidend lager dus dan de geschatte reparatiekosten). Voor de vraag of er sprake is geweest van een ernstige schade in het verleden, is dit punt (is er sprake van een technische of een economische total loss situatie) echter niet van belang. Ook een economische total loss situatie kan bij een auto als hier in het geding, die voor beschadiging een aanzienlijke (vervangings)waarde had, een belangrijke aanwijzing zijn voor ernstige en/of aanzienlijke schade.
4.10.
De kantonrechter vindt dat [eiseres] met de documenten die zij in het geding heeft gebracht, overtuigend haar stelling heeft onderbouwd dat de auto in het verleden ernstig beschadigd is geraakt. Het verweer van Autosale dat niet is gebleken van ernstige schade in het verleden, slaagt dus niet.
Vast staat dat de auto in die beschadigde staat door [naam] is verkocht aan Auto-max. In een e-mailbericht van 10 juli 2019 (productie 11 bij dagvaarding) heeft Auto-Max namelijk aan [eiseres] bevestigd dat Auto-Max van [naam] een “Unfallfahrzeug” heeft gekocht. Verder heeft Auto-Max in dat e-mailbericht verklaard dat zij geen reparaties aan de auto heeft uitgevoerd en de auto in dezelfde “Unfallzustand” op 9 maart 2019 in Duitsland heeft doorverkocht. Ter onderbouwing van die doorverkoop heeft Auto-Max een geanonimiseerd koopcontract overgelegd. Daarop is aangegeven dat het om een “Unfallwagen” gaat.
4.11.
Vast staat dus dat de ernstige schade aan de auto tot 9 maart 2019 niet is gerepareerd. Dat dit in de periode gelegen tussen 9 maart 2019 en 20 april 2019 wel is gebeurd, is slechts gebaseerd op een veronderstelling van Autosale en wordt door geen enkel document gestaafd. De enkele omstandigheid dat de RDW de auto (naar zeggen van Autosale) heeft goedgekeurd, vindt de kantonrechter onvoldoende om ervan uit te kunnen gaan dat de schade (aan met name chassis en as) naar behoren is hersteld. De kantonrechter wijst in dit verband naar wat zij in rechtsoverweging 4.7. heeft overwogen.
4.12.
Dit alles brengt de kantonrechter tot de slotsom dat [eiseres] op goede grond de koopovereenkomst met Autosale buiten rechte heeft vernietigd op grond van dwaling. [eiseres] heeft de koopovereenkomst gesloten, niet wetende van het schadeverleden van de auto. Autosale had van dat schadeverleden op de hoogte behoren te zijn en [eiseres] hierover moeten informeren. Uit de e-mail van 23 april 2019 en de correspondentie die is gevolgd op de informatie die [eiseres] heeft verkregen van [naam] , volgt dat [eiseres] niet tot aankoop van de auto zou hebben besloten indien Autosale haar over dat schadeverleden had geïnformeerd. Dit betekent dat de primaire vordering van [eiseres] slaagt. Autosale dient de betaalde koopprijs aan [eiseres] terug te betalen en heeft recht op teruggave van de auto. Tegen de gevorderde rente over de koopsom is geen afzonderlijk inhoudelijk verweer gevoerd. De kantonrechter vindt die rente toewijsbaar vanaf de datum waarop buitengerechtelijk de vernietiging van de overeenkomst is ingeroepen (29 augustus 2019).
4.13.
Resteert de vraag of [eiseres] ook aanspraak kan maken op vergoeding van bijkomende kosten. Deze kosten zijn volgens [eiseres] ontstaan doordat zij in de periode tussen afhalen van de auto en de informatie van [naam] werkzaamheden aan de auto heeft laten uitvoeren. [eiseres] houdt Autosale aansprakelijk voor deze kosten. De kantonrechter overweegt dat voor een aanspraak op schadevergoeding in geval van dwaling, een specifieke rechtsgrond aanwezig moet zijn. Een beroep op dwaling leidt op zichzelf niet tot een verplichting tot schadevergoeding.
De gemachtigde van [eiseres] heeft ter zitting toegelicht dat [eiseres] de aansprakelijkheid heeft gebaseerd op onrechtmatig handelen van Autosale. Autosale heeft aansprakelijkheid betwist en er op gewezen dat de kosten die [eiseres] vergoed wil zien, een gevolg zijn van keuzes die zij heeft gemaakt omtrent aanpassing van de auto
4.14.
De kantonrechter is van oordeel dat [eiseres] geen vergoeding van de gevorderde kosten toekomt op grond van onrechtmatige daad. Zij licht dit als volgt toe.
4.14.1.
Een deel van de gevorderde kosten zijn, getuige de overgelegde facturen, gemaakt na 22 mei 2019 (de datum waarop [eiseres] is geïnformeerd door [naam] ). Deze kosten vallen buiten de periode waarover [eiseres] vergoeding van kosten vordert en zijn om die reden al niet toewijsbaar.
4.14.2.
Daargelaten of het feit dat Autosale heeft nagelaten zich op de hoogte te stellen van het schadeverleden van de auto om [eiseres] vervolgens naar waarheid te kunnen informeren daarover, is aan te merken als onrechtmatig handelen jegens [eiseres] geldt het volgende. Ook al zou dit gedrag kwalificeren als onrechtmatig, dan nog is er naar het oordeel van de kantonrechter geen sprake van een causaal verband tussen dit gedrag van Autosale en de door [eiseres] gemaakte kosten. Deze kosten (die zijn gespecificeerd op bijlage 4 die hoort bij productie 4 bij dagvaarding) zijn weliswaar gemaakt in de veronderstelling dat [eiseres] een auto had gekocht met alleen wat kras/gebruiksschade maar om voor schadevergoeding uit hoofde van onrechtmatige daad in aanmerking te kunnen komen, is het noodzakelijk dat de kosten een direct gevolg zijn van het onrechtmatig handelen. Dat dit het geval is, is door [eiseres] niet gesteld en dat is de kantonrechter ook niet gebleken. De kosten zijn verbonden aan (zeer kort na levering gedane) aankopen, die zijn ingegeven door eigen keuzes van [eiseres] , zoals Autosale terecht heeft aangevoerd. Daar komt nog bij dat de aankopen in elk geval voor een deel herbruikbaar zijn en dus zijn de daarmee gemoeide kosten niet aan te merken als schade.
4.14.3.
Ook in andere leerstukken ziet de kantonrechter geen grond voor toewijzing van de gevorderde schadevergoeding. Dat er naast dwaling ook sprake is van non-conformiteit is niet vast komen te staan. In dit verband overweegt de kantonrechter dat [eiseres] bij het sluiten van de koopovereenkomst mocht verwachten dat haar een veilige auto zou worden geleverd. Weliswaar is komen vast te staan dat de gekochte auto een (niet vermeld) schadeverleden heeft, maar of de auto bij aflevering onveilig was staat niet vast. Autosale heeft erop gewezen dat de auto bij invoering is goedgekeurd door de RDW en dat deze vervolgens ook APK goedkeuring heeft verkregen. [eiseres] heeft dit alles niet weersproken, terwijl dit ter onderbouwing van een vordering tot schadevergoeding wel op haar weg had gelegen. In artikel 7:18 lid 2 BW is weliswaar bepaald dat bij een consumentenkoop wordt vermoed dat de zaak bij aflevering niet aan de overeenkomst heeft beantwoord als de afwijking van het overeen gekomene zich binnen een termijn van zes maanden na aflevering openbaart. De door [eiseres] gestelde onveilige staat van de auto heeft zich echter nog niet geopenbaard. Het enige dat er binnen de gestelde termijn naar voren is gekomen, is de mededeling dat de auto in het verleden ernstige schade heeft opgelopen en economisch total loss is verklaard. Van een technische total loss situatie is niet gebleken. Dat houdt de mogelijkheid in zich dat de schade naar behoren is hersteld voordat de auto aan [eiseres] is verkocht. Dat dit zo is, staat niet vast. Dat dit niet zo is, staat evenmin vast. Uit de gedingstukken en de ter zitting gegeven toelichting volgt dat [eiseres] zonder problemen enige weken met de auto heeft gereden. Vervolgens heeft zij de auto niet meer gebruikt nadat zij op de hoogte was gekomen van het schadeverleden van de auto. Aangezien de stelplicht en bewijslast waar het gaat om een vordering strekkend tot vergoeding van schade op [eiseres] rust, had zij haar stelling dat haar een onveilige auto is geleverd, moeten onderbouwen nu deze stelling door Autosale gemotiveerd is betwist.
4.15.
De slotsom is dat vergoeding van de bijkomende kosten niet toewijsbaar is.
4.16.
Tegen de gevorderde vergoeding van kosten van € 500,00 wegens buitengerechtelijke bijstand, is geen afzonderlijk verweer gevoerd. Aangezien de gevorderde vergoeding het bedrag dat volgt uit het Besluit vergoeding buitengerechtelijke incassokosten niet overschrijdt, is die vergoeding toewijsbaar.
4.17.
Autosale krijgt grotendeels ongelijk en daarom zal zij worden veroordeeld in de proceskosten. Deze kosten worden tot vandaag aan de kant van [eiseres] begroot op
€ 1.305,01 (€ 99,01 wegens kosten dagvaarding, € 486,00 aan griffierechten en € 720,00 wegens tegemoetkoming salaris gemachtigde).
5.De beslissing
De kantonrechter
- verklaart voor recht dat [eiseres] de koopovereenkomst van 20 april 2019 op goede gronden buitengerechtelijk heeft vernietigd;
- veroordeelt Autosale om, tegen teruggave van de auto, aan [eiseres] te betalen een bedrag van € 15.444,00, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf 29 augustus 2019 tot aan de dag van betaling;
- veroordeelt Autosale om aan [eiseres] te betalen een bedrag van € 500,00 ter vergoeding van buitengerechtelijke kosten;
- veroordeelt Autosale in de kosten van de procedure, aan de zijde van [eiseres] tot vandaag begroot op € 1.305,01, te vermeerderen met de wettelijke rente hierover vanaf de 15e dag nadat Autosale schriftelijk tot betaling van deze kosten is aangemaand;
- verklaart de veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad;
- wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door de kantonrechter mr. B.C.W. Geurtsen-van Eeden en in het openbaar uitgesproken op 9 april 2020.