ECLI:NL:RBOBR:2021:5476

Rechtbank Oost-Brabant

Datum uitspraak
21 oktober 2021
Publicatiedatum
15 oktober 2021
Zaaknummer
8994946
Instantie
Rechtbank Oost-Brabant
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Aansprakelijkheid en tekortkomingen bij uitvaartverzorging in coronatijd

In deze civiele zaak, behandeld door de Rechtbank Oost-Brabant, heeft Amstel Uitvaarten B.V. een vordering ingesteld tegen [gedaagde] voor betaling van een openstaande factuur van € 1.905,28, vermeerderd met rente en kosten. De zaak betreft een uitvaart die op 18 augustus 2020 heeft plaatsgevonden, waarbij [gedaagde] een overeenkomst had gesloten voor een budgetcrematie met extra's. Na de uitvaart heeft [gedaagde] geklaagd over verschillende tekortkomingen, waaronder het ontbreken van geluid bij de livestream en het te laat online zetten van het condoleanceregister. Amstel Uitvaarten heeft de vordering gebaseerd op het feit dat zij aan haar verplichtingen heeft voldaan en dat de klachten van [gedaagde] ongegrond zijn.

De kantonrechter heeft de vordering van Amstel Uitvaarten gedeeltelijk toegewezen. De rechter oordeelde dat het ontbreken van geluid bij de livestream een ernstige tekortkoming was, vooral gezien de coronamaatregelen die slechts een beperkt aantal aanwezigen toelieten. De livestream was van groot belang voor [gedaagde] en zijn familie, die op afstand de uitvaart wilden volgen. De rechter oordeelde dat Amstel Uitvaarten aansprakelijk was voor de tekortkomingen, ook al had zij een derde partij ingeschakeld voor de livestream.

Uiteindelijk werd de betalingsverplichting van [gedaagde] verminderd tot € 515,28, rekening houdend met de tekortkomingen en de geleverde diensten. Amstel Uitvaarten werd veroordeeld in de kosten van de procedure. Het vonnis werd uitgesproken op 21 oktober 2021 door mr. S.C. van Bergen.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK OOST-BRABANT

Civiel Recht
Zittingsplaats Eindhoven
Zaaknummer: 8994946 CV EXPL / 21-569
Vonnis van 21 oktober 2021
in de zaak van:
Amstel Uitvaarten B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
eiseres,
gemachtigde: Univé Rechtshulp, mevrouw D. van Rein
tegen:
[gedaagde] ,
wonende te [woonplaats] ,
gedaagde,
procederend in persoon.
Partijen worden hierna genoemd “Amstel Uitvaarten” en “ [gedaagde] ”.

1.Het verloop van het geding

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit de volgende stukken:
 het tussenvonnis van 15 april 2021 waarin is bepaald dat een mondelinge behandeling zal worden gehouden, met de daarin genoemde stukken;
 de akte d.d. 17 augustus 2021, waarbij Amstel Uitvaarten de aanvullende producties 12 en 13 in het geding heeft gebracht;
 de aantekeningen van de griffier van de zitting van 7 september 2021.
1.2.
Daarna is bepaald dat het vonnis vandaag wordt uitgesproken.

2.De feiten

2.1.
[gedaagde] heeft op 18 augustus 2020 een schriftelijke overeenkomst gesloten met Top Uitvaarten, inhoudende dat laatstgenoemde de uitvaart van de moeder van [gedaagde] zou verzorgen. Top Uitvaarten is één van de handelsnamen van Amstel Uitvaarten. De overeenkomst betrof een zogenoemde ‘budgetcrematie uitgebreid’ met enige extra's. De afspraken met betrekking tot de uitvaart en een kostenbegroting zijn op 19 augustus 2020 per e-mail aan [gedaagde] toegezonden.
2.2.
De crematie van de moeder van [gedaagde] heeft plaatsgevonden op [datum] 2020 in Begraafplaats en Crematorium [naam] in [plaats] . Bij de dienst waren uitsluitend [gedaagde] en zijn zus aanwezig. De uitvaart was voor vrienden en familieleden te volgen via een zogeheten
livestream.
2.3
Na de uitvaart heeft [gedaagde] bij Amstel Uitvaarten geklaagd over verschillende onderdelen daarvan. Hij heeft € 1.984,72 van de factuur van € 3.890,00 voldaan.

3.Het geschil

3.1.
Amstel Uitvaarten vordert veroordeling van [gedaagde] , bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, tot betaling van:
€ 1.905,28 vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de vervaldatum van de factuur, althans vanaf de dag van dagvaarding tot en met de dag van algehele voldoening;
de buitengerechtelijke incassokosten van € 345,81;
de kosten van het geding, alsmede de nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 14 dagen na het vonnis.
Amstel Uitvaarten legt aan haar vordering, samengevat, het volgende ten grondslag.
Zij is alle onderdelen van de overeenkomst nagekomen. [gedaagde] dient daarom de factuur van € 3.890,00 volledig te betalen. Ondanks aanmaning en sommatie weigert hij echter tot betaling over te gaan, waarna de vordering ter incasso uit handen is gegeven. Op grond van de wet is [gedaagde] buitengerechtelijke kosten en rente verschuldigd.
De budget-crematie waar [gedaagde] vanuit gaat is een zuiver "technische" uitvaart bij het goedkoopste, door Amstel Uitvaarten aangewezen, crematorium zonder aanwezige familie of vrienden. [gedaagde] heeft echter gekozen voor een crematie op een eigen gekozen locatie met gebruik van de accommodatie (aula). De kosten hiervoor zijn vele malen hoger dan die van een budget-crematie. De klachten zien verder op afspraken die zijn gemaakt met het crematorium, maar deze klachten zijn grotendeels ongegrond, behoudens het ontbreken van geluid bij de
livestream. Amstel Uitvaarten heeft echter geen toegang tot de systemen waarmee de opnames en de livestream plaatsvinden. Daarom is sprake van overmacht aan de kant van Amstel Uitvaarten ten aanzien van het ontbreken van het geluid bij de livestream. Zij heeft [gedaagde] een adequate tegemoetkoming aangeboden door de USB-stick met de opname van de livestream gratis aan te bieden en een korting van € 100,00 te geven voor het niet tijdig
onlinezetten van het condoleanceregister.
3.2.
[gedaagde] concludeert tot afwijzing van de vordering en voert daartoe, samengevat, het volgende aan.
Amstel Uitvaarten heeft hem bedrogen dan wel misbruik gemaakt van de kwetsbare positie waarin hij zich als nabestaande bevond. Dit heeft zij gedaan door een uitvaart te verkopen onder het mom van “maatwerk” terwijl bij betaling blijkt dat er een “pakket” is gekocht. Aangezien de meerderheid van de personen die de uitvaart zouden bijwonen in de corona-risicogroepen vallen is specifiek gezocht naar een bedrijf dat een minimalistische uitvaart kon verzorgen en waarbij de uitvaart op afstand kon worden gevolgd. Volgens de website van Amstel Uitvaarten biedt zij dergelijke uitvaarten aan. Een minimale uitvaart zou
€ 1.470,00 kosten en voor de extra diensten die zijn afgesproken, namelijk cosmetische verzorging, gebruik van de aula en opnamen op USB-stick zou worden bijbetaald. Amstel Uitvaarten heeft zonder uitleg over de kosten een uitvaartbegeleider naar [gedaagde] gestuurd, waarna vervolgens bleek dat hij een ‘pakket uitgebreid’ zou hebben gekocht. Hij is misleid.
Omdat Amstel Uitvaarten heeft geweigerd een reële berekening te maken van de meerkosten heeft hij dit zelf gedaan en dat bedrag voldaan. Omdat tevens wanprestatie is geleverd, heeft hij een korting in mindering gebracht op het berekende bedrag. De belangrijkste fouten zijn gemaakt door [naam] , een onderaannemer van Amstel Uitvaarten. Het gaat dan om het ontbreken van geluid bij de livestream en het niet nakomen van afspraken over de cameravoering. Amstel Uitvaarten is hiervoor aansprakelijk. Tijdens de ceremonie is over het ontbreken van geluid bij de livestream door familieleden contact opgenomen met [naam] , maar het probleem is niet opgelost. De aula is gehuurd om een livestream mogelijk te maken. De belangrijkste onderdelen van de ceremonie waren de twee toespraken, maar daar bleef zonder geluid niets van over. Verder zijn vooraf afspraken gemaakt over de cameravoering die niet zijn nagekomen. Amstel Uitvaarten heeft nagelaten hem te informeren dat de livestream na afloop nog 48 uur online zou staan, wat relevant was voor de nabestaanden in Australië en de USA. Tot slot heeft Amstel Uitvaarten het online condoleanceregister te laat aangemaakt waardoor dit niet in de uitnodiging vermeld kon worden. Hij mocht verwachten dat het op de webpagina van [naam] zou staan voorafgaand en na afloop van de ceremonie, maar dat was niet het geval.

4.De beoordeling

4.1
Partijen zijn in de eerste plaats verdeeld over de vraag of [gedaagde] juist is geïnformeerd over de kosten van de uitvaart. [gedaagde] beroept zich op bedrog en op misbruik van omstandigheden (geschilpunt 1). Daarnaast zijn partijen het niet eens over de vraag of Amstel Uitvaarten haar verplichtingen uit de overeenkomst (behoorlijk) is nagekomen (geschilpunt 2).
Geschilpunt 1
Toepasselijke wetgeving
4.2
Bedrog (art. 3:44 lid 3 Burgerlijk Wetboek) is aanwezig als iemand opzettelijk verkeerde inlichtingen geeft om iemand anders te bewegen tot het aangaan van (onder andere) een overeenkomst. Misbruik van omstandigheden (art. 3:44 lid 4 Burgerlijk Wetboek) is aanwezig als iemand het aangaan van een overeenkomst door een ander bevordert, terwijl sprake is van bijzondere omstandigheden zoals noodtoestand, waardoor hij eigenlijk die ander zou moeten weerhouden van het aangaan van die overeenkomst.
Beoordeling
4.3
De kantonrechter volgt het standpunt van [gedaagde] niet. [gedaagde] heeft onvoldoende onderbouwd dat aan de zijde van Amstel Uitvaarten sprake zou zijn van het opzettelijk verstrekken van verkeerde inlichtingen of van misbruik van omstandigheden. Vast is komen te staan dat de uitvaartbegeleidster (mw. [A] ) op [daum 1] 2020 bij [gedaagde] op huisbezoek is geweest waarbij de wensen van [gedaagde] omtrent de uitvaart zijn besproken en de schriftelijke opdrachtbevestiging is ondertekend. Vervolgens heeft mevrouw [A] de volgende dag ( [daum 2] 2020) telefonisch contact met [gedaagde] opgenomen en hem uitdrukkelijk gewezen op de e-mail die zij hem had gestuurd met daarbij gevoegd de kostenbegroting, voorzien van een specificatie van de te leveren diensten. [gedaagde] heeft ter zitting erkend, dat dit telefonisch contact er inderdaad geweest is en dat hij de e-mail heeft ontvangen, maar dat hij die e-mail pas ná de uitvaart heeft geopend. Hoewel het begrijpelijk is dat [gedaagde] in de dagen na het overlijden van zijn moeder veel moest regelen, komt het voor zijn risico dat hij niet direct de kostenbegroting heeft ingezien. Volgens de verklaring, die mevrouw [A] informeel (dus niet als getuige) ter zitting heeft afgelegd, heeft zij ook al bij het huisbezoek de kostenbegroting met [gedaagde] besproken, maar zelfs als dat niet gebeurd zou zijn, had [gedaagde] zich tijdens dat bezoek over de kosten kunnen laten informeren alvorens de opdrachtbevestiging te ondertekenen. In elk geval had hij vóór de uitvaart nog van de begroting kennis kunnen nemen en daartegen bezwaar kunnen maken. Dat alles is niet gebeurd.
Geschilpunt 2
Toepasselijke wetgeving
4.4
Iedere tekortkoming van een partij in de nakoming van een van haar verbintenissen geeft aan de wederpartij de bevoegdheid om de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, tenzij de tekortkoming, gezien haar bijzondere aard of geringe betekenis, deze ontbinding met haar gevolgen niet rechtvaardigt. Indien nakoming van de overeenkomst blijvend onmogelijk is, ontstaat de bevoegdheid tot ontbinding zonder dat daarvoor verzuim vereist is (artikel 6:265 eerste en tweede lid BW).
4.5
Van overmacht is sprake als een tekortkoming de schuldenaar niet kan worden toegerekend. Een tekortkoming kan niet worden toegerekend indien zij niet te wijten is aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt (artikel 6:75 BW).
4.6
Indien een partij bij de uitvoering van een verbintenis gebruik maakt van de hulp van andere personen, is hij voor hun gedragingen op gelijke wijze als voor zijn eigen gedragingen aansprakelijk (artikel 6:76 BW).
Beoordeling
4.7
Amstel Uitvaarten heeft zich jegens [gedaagde] verbonden om de uitvaart van de moeder van [gedaagde] te verzorgen. Onderdeel van die uitvaart was het verzorgen van een livestream. Nu hierbij het geluid ontbrak, is dit te kwalificeren als een ernstige tekortkoming in de nakoming van de verbintenis. Hierbij is het niet van belang of hier al dan niet extra kosten voor werden gerekend. Omdat de uitvaart plaatsvond in een periode waarin (strenge) coronamaatregelen golden en waarin dus slechts een zeer beperkt aantal personen aanwezig mocht zijn, was de livestream voor [gedaagde] van zeer grote betekenis, omdat familie en vrienden op die manier in de gelegenheid zouden zijn om de uitvaart op afstand te volgen. Bij het ontbreken van geluid verliest de livestream vrijwel geheel haar waarde, omdat muziek en speeches -ook in dit geval- de belangrijkste onderdelen van een uitvaart zijn. Ook is niet van belang dat Amstel Uitvaarten voor het verzorgen van de livestream een derde, namelijk het crematorium, heeft ingeschakeld. Gelet op het hierboven genoemde artikel 6:75 BW is Amstel Uitvaarten aansprakelijk voor de gedragingen van het crematorium als ware het haar eigen gedragingen. Het beroep op overmacht vanwege het ontbreken van toegang tot de ‘knoppen’ slaagt dan ook niet.
4.8
Onderdeel van de uitvaart was volgens de kostenbegroting ook het verzorgen van een online-condoleanceregister. Tussen partijen is niet in geschil dat het register te laat, namelijk na afloop van de uitvaart, online is gezet. Amstel Uitvaarten stelt dat dit te wijten is aan [gedaagde] , die te laat een foto van de overledene zou hebben aangeleverd. De kantonrechter volgt dit standpunt niet. Amstel Uitvaarten had moeten inzien dat dit soort details in de dagen tussen een overlijden en een uitvaart makkelijk vergeten kunnen worden door de nabestaanden. Ter zitting is verder duidelijk geworden dat het condoleanceregister ook (tijdig) online gezet had kunnen worden zonder foto, maar met de afbeelding van een bloem. Naar het oordeel van de kantonrechter had Amstel Uitvaarten dit moeten doen. Nu Amstel Uitvaarten dit heeft verzuimd, is ook ten aanzien van dit punt sprake van een tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst waarvoor Amstel Uitvaarten aansprakelijk is.
4.9
De overige klachten die [gedaagde] heeft zijn naar het oordeel van de kantonrechter van ondergeschikt belang. Het benoemen van de uitvaart op de website als ‘UitVaRat’, het tonen van lege stoelen op de livestream en het niet tonen van de kist in het laatste
shotzijn slordigheden die voorstelbaar storend zijn, maar het zijn geen tekortkomingen zoals bedoeld in artikel 6:265 BW.
4.1
[gedaagde] wenst vanwege de door hem gestelde tekortkomingen kennelijk gedeeltelijk van zijn betalingsverplichting te worden bevrijd. Daarmee doet hij (impliciet) een beroep op gedeeltelijke ontbinding van de overeenkomst. De tekortkomingen ten aanzien van de livestream en het condoleanceregister rechtvaardigen een dergelijke gedeeltelijke ontbinding. Op grond van artikel 6:270 BW houdt een gedeeltelijke ontbinding in een evenredige vermindering van de wederzijdse prestaties. De rechter mag de vermindering schatten en bij een dergelijke schatting is de rechter niet gebonden aan de gewone regels van stelplicht en bewijs (ECLI:NL:HR:2002:AD8175).
4.11
Zoals al opgemerkt was de livestream voor [gedaagde] van wezenlijk belang. Enerzijds om in een waardig afscheid van de overledene te voorzien en anderzijds om de nabestaanden een gevoel van steun te geven en familieleden in staat te stellen om de uitvaart -zij het op afstand- bij te wonen. Deze functies zijn aan de uitvaart komen te vervallen, omdat het geluid bij de livestream ontbrak. Als gevolg daarvan konden de toespraken van [gedaagde] en zijn zus, alsmede de gekozen muziekstukken niet worden beluisterd. Een dergelijk gebrek kan achteraf niet meer worden hersteld. Het moment van de uitvaart is het moment voor afscheid en steun. Het is dan ook aan Amstel Uitvaarten om hier zeer zorgvuldig mee om te gaan. Dit geldt ook voor het online-condoleanceregister. Ook dit is van wezenlijk belang, nu de familie en vrienden van de overledene niet fysiek aanwezig konden zijn om het register te kunnen tekenen.
4.12
Tegenover de tekortkomingen staat, dat de overeenkomst ook onder meer de levering van een kist, het vervoer van de overledene, de cosmetische verzorging van de overledene, het gebruik van crematorium en aula en de begeleiding van de uitvaart omvat. Deze diensten zijn wel door Amstel Uitvaarten geleverd. Een afweging van deze diensten en het totale factuurbedrag (met de daarop al door Amstel Uitvaarten verleende korting) enerzijds tegenover de genoemde tekortkomingen anderzijds leidt ertoe dat de betalingsverplichting van [gedaagde] verminderd wordt tot een bedrag van € 2.500,00. Dit betekent dat hij veroordeeld zal worden tot betaling van een bedrag van € 515,28 aan Amstel Uitvaarten
(€ 2.500,00 -/- € 1.984,72), te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van dagvaarding zijnde 19 januari 2021.
4.13
Amstel Uitvaarten wordt als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de kosten van de procedure. Op grond van artikel 238 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering worden van partijen die in persoon procederen enkel de noodzakelijke reis- en verblijfkosten en verletkosten vergoed. Hiervoor zal een bedrag van € 50,00 worden toegekend.
4.14
Amstel Uitvaarten vordert tevens vergoeding van de buitengerechtelijke incassokosten. De kantonrechter stelt vast dat het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten (hierna: het Besluit) van toepassing is. De door Amstel Uitvaarten verzonden aanmaning voldoet niet aan de in artikel 6:96 lid 6 BW gestelde eisen, nu hierin een hoger bedrag wordt genoemd dan op grond van het Besluit is toegestaan. De gevorderde buitengerechtelijke kosten zullen daarom worden afgewezen.

5.De beslissing

De kantonrechter:
veroordeelt [gedaagde] om aan Amstel Uitvaarten te betalen de som van € 515,28, te vermeerderen met de wettelijke rente over € 515,28 vanaf de dag van dagvaarding (19 januari 2021) tot aan de dag van voldoening;
veroordeelt Amstel Uitvaarten in de kosten van de procedure, aan de zijde van [gedaagde] tot heden vastgesteld op € 50,00;
verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
wijst af hetgeen meer of anders is gevorderd.
Dit vonnis is gewezen door mr. S.C. van Bergen, kantonrechter en in het openbaar uitgesproken op 21 oktober 2021.