ECLI:NL:RBOBR:2024:6479

Uitspraak

RECHTBANK OOST-BRABANT

Toezicht

zaaknummer : 11360628 TD VERZ 24-1674 en 11360629 TD VERZ 24-1675

[initialen griffier]

beschikking van de kantonrechter van 17 december 2024

op verzoek van

Dagelijks Leven Zorg B.V.,

gevestigd te Apeldoorn,

Kanaal Zuid 145, 7327 AA Apeldoorn,

gemachtigde: mr. [naam]

hierna te noemen: verzoekster,

met betrekking tot:

[betrokkene] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] ,

wonende te [adres] ,

hierna te noemen: betrokkene.

procedure

De kantonrechter heeft kennisgenomen van:

het verzoek (met bijlagen, waaronder de medische verklaring van [datum] en het levenstestament van [datum] van betrokkene), ontvangen op 18 oktober 2024;
het e-mailbericht van verzoekster, ontvangen op 30 oktober 2024;
het e-mailbericht met bijlage van mr. [naam] [de gemachtigde van verweerders] , ontvangen op 31 oktober 2024;
de brief met bijlagen van [broer van betrokkene] en [zijn partner] , ontvangen op 5 november 2024;
het plan van aanpak van Verder Bewind Noord B.V., Kvkno. 56537751, Postbus 487, 9200 AL Drachten, de voorgestelde bewindvoerder, ontvangen op 6 november 2024;
het e-mailbericht van verzoekster, ontvangen op 11 november 2024;
het e-mailbericht van verzoekster, ontvangen op 18 november 2024;
het e-mailbericht met bijlage van mr. [naam] [de gemachtigde van verweerders] , inhoudende het verweerschrift, ontvangen op 18 november 2024, tevens per post ontvangen op 18 november 2024;
de volmacht van verzoekster en de pleitnota van mr. [naam] , de gemachtigde van verzoekster, op de zitting van 22 november 2024 overgelegd.

Het verzoek is mondeling behandeld op de zitting van 22 november 2024. Van het verhandelde ter zitting zijn aantekeningen gemaakt.

Op de zitting zijn de volgende personen verschenen:

betrokkene;
mevrouw mr. [naam] , de bedrijfsjurist van verzoekster;
mevrouw [naam] , de locatiecoach van verzoekster;
mevrouw [naam] , de Manager Klanttevredenheid van verzoekster;
mevrouw mr. [naam] de gemachtigde van verzoekster;
mevrouw [naam] van Verder Bewind Noord B.V., de voorgestelde bewindvoerder en de (als tweede) voorgestelde mentor;
mevrouw [naam] en mevrouw [naam] van Reeling Bewindvoerders, de (als eerste) voorgestelde mentor;
de [broer van betrokkene] en [zijn partner] (hierna gezamenlijk te noemen: verweerders);
mevrouw mr. [naam] , de advocaat van verweerders.

Betrokkene is aan het begin van de zitting apart gehoord door de kantonrechter (enkel in aanwezigheid van de griffier). Daarna zijn de andere hiervoor genoemde partijen bij de zitting aangesloten.

beoordeling

De verzoeken strekken tot instelling van een bewind over alle goederen die aan betrokkene toebehoren of zullen toebehoren en tot het instellen van een mentorschap ten behoeve van betrokkene.

Het verzoek

Aan de verzoeken ligt, zakelijk weergegeven, het volgende ten grondslag.

Betrokkene woont sinds [datum] bij [naam instelling] in [vestigingsplaats] (bij verzoekster dus).

Het [naam instelling] biedt gespecialiseerde zorg in een kleinschalige setting voor mensen met dementie. Vanaf het allereerste moment van het verblijf verzet betrokkene zich tegen het verblijf bij [naam instelling] . Verweerders hebben betrokkene onder valse voorwendselen van [plaatsnaam] verhuisd naar [naam instelling] in [vestigingsplaats] . Betrokkene wil terug naar de voor haar bekende omgeving [plaatsnaam] . Zij is zich ervan bewust dat terugkeer naar haar eigen woning, gelet op haar afhankelijkheid van een zekere mate van zorg, wellicht niet mogelijk is. De terugkeer wordt door verweerders tegengehouden. Verweerders zijn op [datum] in het levenstestament van betrokkene aangewezen als haar wettelijk vertegenwoordigers, maar zij voeren deze taak niet (naar behoren) uit. Voorbeelden zijn zoal de onaangekondigde verhuizing van betrokkene naar de andere kant van het land, het weigeren van toestemming voor een Neurologisch Psychologisch Onderzoek (NPO), het weigeren van afgifte van het identiteitsbewijs van betrokkene (waardoor een NPO en overdracht naar andere zorg ook wordt bemoeilijkt) en het niet meewerken aan een terugkeer naar omgeving [plaatsnaam] met passende zorg. Verder plaatst verzoekster vraagtekens bij betalingen aan verweerders vanaf de bankrekening van betrokkene. Het vertrouwen van betrokkene is door dit alles ernstig geschaad. Betrokkene weigert sinds [datum] iedere vorm van contact met verweerders. Het contact tussen betrokkene en verweerders is dermate verstoord geraakt dat verweerders niet (goed) als aanspreekpunt voor verzoekster kunnen fungeren en de belangen van betrokkene niet naar behoren kunnen behartigen.

Verzoekster heeft het verzoek gedaan, terwijl zij van mening is dat betrokkene wilsbekwaam is. Zij verwijst naar het verslag van [datum] van het geriatrisch onderzoek dat door [naam] is gedaan (
productie 25 verweerschrift). Hierin heeft de specialist ouderengeneeskunde genoteerd dat sprake is van een dementie CDR 0,5 van mogelijk vasculaire origine. Een Clinical Dementia Rating Scale (CDR) van 0,5 betekent dat er sprake is van milde geheugenproblemen. CDR 0,5 is (nog) geen dementie. Het bevreemdt verzoekster dan ook dat er een medische verklaring is van [datum] – relatief kort na het verslag van [datum] en het opstellen van een levenstestament op [datum] – waarin wordt gezegd dat betrokkene wilsonbekwaam is (waarbij tevens het protocol voor het opstellen van een dergelijke verklaring niet is gevolgd). Ook bevreemdt het verzoekster dat er een CIZ indicatie is afgegeven voor een zorgprofiel VV05 (beschermd wonen met intensieve dementiezorg). Betrokkene is naar de mening van verzoekster helder over wat zij wil. Verzoekster heeft derhalve een Neurologisch Psychologisch Onderzoek (NPO) geïnitieerd. In afwachting van de uitslag van dit onderzoek acht verzoekster het in het belang van betrokkene dat er een professionele bewindvoerder en mentor wordt benoemd. Betrokkene kan namelijk nu niet meer bij haar geld (vanwege het feit dat verweerders/gevolmachtigden hebben doorgegeven aan de bank dat betrokkene wilsonbekwaam is) en dat maakt het voor haar niet mogelijk om elders te gaan wonen en andere zorg te krijgen. Het bewind en mentorschap zou dus, afhankelijk van de uitkomst van het eerder genoemde medisch onderzoek, tijdelijk van aard zijn.

Het verweer van de gevolmachtigden van betrokkene

Verweerders stemmen niet in met de verzoeken. Hieraan leggen zij, zakelijk weergegeven, het volgende ten grondslag. Verweerders zijn in het levenstestament van betrokkene benoemd tot haar wettelijk vertegenwoordigers, zowel op financieel vlak als op het gebied van zorg. Dit is nog op [datum] gebeurd. Het levenstestament is direct ingegaan. Dit levenstestament moet dan ook als uitgangspunt genomen worden en gevolgd worden. Verweerders hebben, nadat betrokkene in [datum] niet meer in staat bleek haar financiële belangen te behartigen, de belangen van betrokkene verder behartigd. Ook uit de medische verklaring van [datum] blijkt duidelijk dat betrokkene niet zelf haar belangen kan behartigen. Zij hebben sindsdien de belangenbehartiging op correcte wijze uitgevoerd. Verweerders hebben betrokkene, met haar instemming, verhuisd naar [naam instelling] in [vestigingsplaats] . Betrokkene wilde graag dicht bij haar broer wonen. Dit heeft zij gedurende langere tijd en bij herhaling kenbaar gemaakt. Verweerders zijn ervan overtuigd dat zus [naam] en de heer [naam] tegenover betrokkene kwaadspreken over verweerders, waardoor betrokkene zich nu lijkt af te zetten tegen verweerders. Verweerders verwijzen daarbij onder andere naar een aantal whatsapp-berichten en aangifte bij de politie van verweerders tegen [naam] .

De boosheid van betrokkene hoort bij de fase van vasculaire dementie, waarin zij verkeert. Ondanks deze boosheid lijkt betrokkene zich toch prettig te bewegen in haar huidige woonomgeving. Verweerders zijn desalniettemin bereid te kijken of andere locaties beter zijn voor betrokkene, maar dan niet in de buurt van zus [naam] en de heer [naam] .

Verweerders verzoeken gelet op het voorgaande tot afwijzing van de verzoeken. Mocht bewind en mentorschap toch worden ingesteld, dan verzoeken verweerders om zichzelf te benoemen tot bewindvoerder en mentor, dan wel bij afwijzing daarvan een professionele bewindvoerder en mentor te benoemen in de nabijheid van de huidige woonplaats van betrokkene.

Betrokkene

Aan het begin van de zitting heeft de kantonrechter betrokkene gehoord buiten aanwezigheid van alle partijen. Betrokkene heeft verklaard dat zij tegen haar wil in, in [naam instelling] in [vestigingsplaats] verblijft. Haar broer heeft haar daar afgezet en sindsdien heeft ze hem niet meer gesproken. Ze wil ook geen contact meer met hem en zijn partner. Betrokkene wil terug naar [plaatsnaam] omdat zij daar geboren en getogen is. Als het mogelijk is dan wil ze terug naar haar eigen woning, maar zij is al 86 jaar en kan niet alles meer. Haar broer zegt dat zij dement is, maar dat is niet is waar.

Betrokkene heeft verteld dat ze dit jaar niet bij de notaris is geweest om haar levenstestament aan te passen. Wel heeft haar broer haar een brief laten ondertekenen, waarvan ze niet weet wat er in stond. Zij moest deze ondertekenen en dan was alles geregeld. Betrokkene is heel boos omdat haar broer haar bankzaken regelt en zij daardoor geen rooie cent meer heeft. Ze kan niets kopen. Zij vertrouwt hem voor geen cent en wil niet langer dat hij haar geld beheert.

De kantonrechter

De kantonrechter overweegt als volgt.

Op grond van de wet kan de kantonrechter een bewind en een mentorschap instellen wanneer iemand gelet op zijn of haar lichamelijke of geestelijke toestand tijdelijk of duurzaam niet in staat is ten volle zijn of haar vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen behoorlijk waar te nemen.

In deze zaak speelt dat betrokkene op [datum] bij de notaris een levenstestament heeft opgesteld, waarin verweerders zijn benoemd tot haar wettelijk vertegenwoordigers ten aanzien van vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen. Alle eerder gemaakte levenstestamenten en de daarin verleende algemene volmachten zijn herroepen. Het levenstestament van [datum] is per direct ingegaan.

In beginsel dient een notarieel levenstestament, waarin verweerders zijn aangewezen als gevolmachtigden van betrokkene voor het regelen van haar vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen, gevolgd te worden. Als de vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen niet goed geregeld worden voor betrokkene, kan dit een reden zijn om toch voorbij te gaan aan de volmacht. Het gaat namelijk om het belang van betrokkene; dat haar belangen goed behartigd worden. De kantonrechter moet dan ook de vraag beantwoorden of benoeming van een bewindvoerder en mentor, gelet op de bestaande volmacht, noodzakelijk is.

De kantonrechter ziet in dit geval reden om af te wijken van het uitgangspunt dat het notarieel levenstestament gevolgd moet worden en vindt bewind en mentorschap noodzakelijk. Dit legt zij hieronder uit.

Allereerst is er onduidelijkheid over of betrokkene wel of niet haar vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen voldoende kan behartigen. Verweerders geven aan dat dit niet het geval is, verzoekster en betrokkene vinden dat dit eigenlijk wel het geval is, maar dat dit op dit moment feitelijk onmogelijk wordt gemaakt door de verklaring van wilsonbekwaamheid van betrokkene.

In het jaar 2024 heeft een aantal gebeurtenissen plaatsgevonden. Duidelijk is dat betrokkene op een zeker moment blijkbaar een CIZ indicatie heeft gekregen voor beschermd wonen met intensieve dementiezorg. Verzoekster heeft op de zitting aangegeven dat dit ook een voorwaarde is om te kunnen wonen bij [naam instelling] . Betrokkene is vervolgens op [datum] naar [naam instelling] verhuisd. Pas later, op [datum] , heeft op verzoek van verweerders een VIA arts een medische verklaring opgesteld waarin staat dat betrokkene niet in staat is haar belangen naar behoren te behartigen. Verder beschikt de kantonrechter over een overgelegd geriatrisch onderzoek van [datum] , waarin staat dat betrokkene een score heeft van 0,5 CDR. Dit houdt, zoals verzoekster ook stelt, in dat sprake is van milde geheugenproblemen. Verder staat vast dat betrokkene op [datum] nog bij een notaris een levenstestament heeft opgesteld en deze notaris betrokkene blijkbaar wilsbekwaam daarin heeft geacht.

Deze gebeurtenissen die over een relatief korte periode hebben plaatsgevonden, roepen bij de kantonrechter, als ook bij verzoekster, op zijn minst vragen op. De kantonrechter vindt het echter voldoende aannemelijk dat betrokkene op dit moment niet in staat is haar vermogensrechtelijke en niet-vermogensrechtelijke belangen voldoende te behartigen. Daarbij speelt naast de overgelegde medische stukken en de CIZ indicatie (die niet is overgelegd) een rol de waarneming van de kantonrechter op de zitting. De kantonrechter heeft betrokkene aan het begin van de zitting apart gehoord, zodat betrokkene niet door iemand kon worden beïnvloed in haar antwoorden. Tijdens dit gesprek heeft de kantonrechter geconstateerd dat betrokkene weliswaar op sommige vragen een (heel) duidelijk antwoord kon geven, maar dat zij vragen over belangrijke zaken niet goed kon beantwoorden. Zo is betrokkene erg stellig in dat zij verweerders niet meer wil zien, zij terug naar [plaatsnaam] wil en dat zij bij haar geld wil. Op vragen over het in [datum] opgestelde levenstestament bij de notaris kan zij echter niet goed antwoord geven. Betrokkene gaf meermaals aan dat zij niet langs een notaris is geweest, maar wel een brief van haar broer heeft getekend maar niet wist wat daar in stond.

De vraag die vervolgens moet worden beantwoord is of de verweerders als gevolmachtigden conform het levenstestament de belangen van betrokkene voldoende kunnen behartigen op dit moment. De kantonrechter ziet dat verweerders veel voor betrokkene overhebben en betrokkene een warm hart toedragen. Sinds [datum] heeft er geen direct contact meer plaatsgevonden tussen verweerders en betrokkene. Vanaf dat moment heeft betrokkene ook consistent aangegeven niet te willen verblijven in [naam instelling] . Dit heeft volgens verzoekster een enorme impact op betrokkene en ook op de zitting ziet de kantonrechter hevige emoties (met name boosheid) hierover bij betrokkene. De negatieve impact door het verblijf wordt weliswaar betwist door verweerders, maar gelet op het feit dat er geen contact is tussen betrokkene en verweerders, verzoekster aangeeft dat betrokkene zich blijft verzetten tegen haar verblijf bij [naam instelling] en betrokkene zelf dit ook op zitting blijft herhalen, is het vrijwel logisch dat dit een negatieve impact heeft op betrokkene. Daar komt bij dat betrokkene ook erg stellig is dat zij verweerders ook in de toekomst niet meer wil zien. Ook is de kantonrechter gebleken dat er slechte onderlinge familieverhoudingen zijn, in ieder geval tussen verweerders en zus [naam] .

Dit alles bemoeilijkt het goed uitoefenen van de taak van verweerders als vertegenwoordigers van betrokkene ernstig. De kantonrechter vindt het geen werkbare situatie en niet in het belang van betrokkene. Daarom zal een bewindvoerder en een mentor nodig zijn.

Vervolgens speelt de vraag wie tot bewindvoerder en mentor moeten worden benoemd. Op grond van de wet geniet de benoeming van een familielid tot bewindvoerder en mentor de voorkeur boven die van een professionele bewindvoerder en mentor. Dit verzoeken verweerders ook. Gelet op de hiervoor genoemde redenen waarom een bewindvoerder en mentor nodig is, is het ook niet in het belang van betrokkene om verweerders te benoemen tot bewindvoerder en mentor. De kantonrechter zal dan ook een professionele bewindvoerder en mentor benoemen. Zij kunnen onafhankelijk en objectief de beslissingen nemen, zodat de onderlinge verhoudingen tussen betrokkene en verweerders niet verder verslechteren. En wellicht dat er op termijn ook weer contact mogelijk is tussen betrokkene en verweerders, en dat de familieverhoudingen weer hersteld kunnen worden. Ook hoopt de kantonrechter dat dit rust brengt bij betrokkene.

Verweerders hebben verzocht om een professionele bewindvoerder en mentor in de buurt van de huidige woonplaats van betrokkene, zodat zij kunnen beslissen over een eventuele verhuizing van betrokkene. De door verzoekster als eerst genoemde beoogd mentor zit in de buurt van de huidige woonplaats van betrokkene, de beoogde bewindvoerder niet. Toch zal de kantonrechter naast de als eerste genoemde beoogd mentor (Reeling Bewindvoerders B.V.), ook de beoogd bewindvoerder (Verder Bewind Noord B.V.) benoemen. Het is namelijk aan de mentor (en niet de bewindvoerder) om te gaan onderzoeken of een verhuizing van betrokkene uiteindelijk in het belang van betrokkene is en zo ja, waarheen (uiteraard wel binnen een budget van betrokkene). Het feit dat de bewindvoerder (in ieder geval op dit moment) niet dicht in de buurt van betrokkene zit, is een gegeven dat alleen voor de bewindvoerder nadelig is/kan zijn en niet voor betrokkene. De bewindvoerder weet immers dat betrokkene op afstand woont en zal hierdoor zelf meer tijd en kosten hebben (die enkel voor rekening van de bewindvoerder komen) om betrokkene te bezoeken.

De kantonrechter zal de beloning voor de aanvangswerkzaamheden van de bewindvoerder vaststellen overeenkomstig het eerstgenoemde bedrag in artikel 3 lid 5 sub a van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerder en mentoren. Deze beloning is exclusief omzetbelasting.

De kantonrechter zal de jaarbeloning van de bewindvoerder vaststellen overeenkomstig artikel 3 lid 2 sub a van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren. Deze beloning is inclusief onkostenvergoeding en exclusief omzetbelasting voor zover van toepassing.

Uit de ontvangen informatie blijkt dat betrokkene niet in staat is toestemming te geven als bedoeld in artikel 1:441 van het Burgerlijk Wetboek.

Uit de ontvangen informatie blijkt dat betrokkene niet in staat is om de rekening en verantwoording op te nemen.

De kantonrechter zal de beloning voor de aanvangswerkzaamheden van de mentor vaststellen overeenkomstig artikel 4 lid 4 sub a van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren. Deze beloning is exclusief omzetbelasting.

De kantonrechter zal de jaarbeloning van de mentor vaststellen overeenkomstig artikel 4 lid 2 sub a van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren. Deze beloning is inclusief onkostenvergoeding en exclusief omzetbelasting voor zover van toepassing.

De kantonrechter zal bepalen dat de mentor jaarlijks verslag doet van de werkzaamheden.

beslissing

De kantonrechter:

- stelt een bewind in over alle goederen die (zullen) toebehoren aan [betrokkene] vanwege haar lichamelijke of geestelijke toestand;

- benoemt tot bewindvoerder: Verder Bewind Noord B.V., Kvkno. 56537751, Postbus 487, 9200 AL Drachten;

- stelt een mentorschap in ten behoeve van [betrokkene] ;

- benoemt tot mentor: Reeling Bewindvoerders B.V., Kvkno. 14113755, Postbus 617, 5201AP ’s-Hertogenbosch;

- stelt de beloning voor de aanvangswerkzaamheden vast zoals hiervoor is overwogen;

- stelt de jaarbeloning vast zoals hiervoor is overwogen;

- bepaalt dat de mentor jaarlijks verslag doet van de werkzaamheden.

Deze beschikking is gegeven door mr. S.C.E.F. Moulen Janssen, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 17 december 2024.

de griffier,

de kantonrechter,

verzenddatum:

Tegen deze beschikking kan - uitsluitend door tussenkomst van een advocaat - hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch:

door de verzoekster en degenen aan wie de griffier een afschrift van deze beschikking heeft verstrekt of verzonden: binnen drie maanden na de dag van de uitspraak;

door andere belanghebbenden: binnen drie maanden na betekening daarvan of nadat deze beschikking hun op andere wijze bekend is geworden.