ECLI:NL:RBOBR:2025:3314

Uitspraak

RECHTBANK Oost-Brabant

Civiel recht

Zittingsplaats 's-Hertogenbosch

Zaaknummer: C/01/402743 / HA ZA 24-214

Vonnis van 11 juni 2025

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid,

IT 4 SALE B.V.,

gevestigd te Breda,

eisende partij,

hierna te noemen: IT4Sale,

advocaat: mr. E.C.G. van Loon,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid,

XOLV B.V.,

gevestigd te 's-Hertogenbosch,

gedaagde partij,

hierna te noemen: XOLV,

advocaat: mr. W.A.M. Rupert.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding van 19 maart 2024 met producties;
- de conclusie van antwoord met producties;
- de brief waarin is meegedeeld dat een mondelinge behandeling is bepaald;

- de akte overlegging producties aan de zijde van IT4Sale van 18 maart 2025;

- de mondelinge behandeling van 28 maart 2025, waarvan door de griffier aantekeningen zijn gemaakt.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De beoordeling

De kern van de zaak

2.1.

IT4Sale en XOLV zijn een overeenkomst van opdracht aangegaan waarbij XOLV voor IT4Sale een kredietverzekering bij kredietverzekeraar Atradius N.V. (hierna: Atradius) heeft bemiddeld. IT4Sale heeft op grond van verschillende orders goederen geleverd aan een bedrijf dat zich voordeed als Unilever. Voor de laatste order heeft IT4Sale een kredietlimiet van € 200.000,00 aangevraagd via XOLV bij Atradius. Atradius heeft de kredietlimiet goedgekeurd. Nadat de order niet werd betaald, heeft IT4Sale een beroep gedaan op dekking onder de kredietlimiet. Atradius heeft de dekking echter geweigerd omdat er sprake is van fraude. IT4Sale wil dat XOLV de schade die IT4Sale hierdoor heeft geleden vergoedt omdat XOLV volgens IT4Sale niet aan haar zorgplicht als tussenpersoon heeft voldaan. De rechtbank wijst de vorderingen van IT4Sale af.

Wat is er gebeurd?

2.2.

IT4Sale exploiteert een (groot)handelsbedrijf, dat onder meer computers, computersystemen en - onderdelen levert en gespecialiseerd is in de reparatie en het onderhoud van laptops, computers, servers, randapparatuur en systeembeheer.

2.3.

XOLV is een onderneming die zich richt op het verlenen van diensten, het verstrekken van adviezen en het bemiddelen bij kredietverzekeringen.

2.4.

Tussen partijen is een overeenkomst van opdracht tot stand gekomen waaruit volgt dat XOLV voor IT4Sale heeft opgetreden als assurantietussenpersoon voor de bemiddeling in kredietverzekeringen (hierna: de overeenkomst). XOLV heeft voor IT4Sale per 1 oktober 2021 bij Atradius een kredietverzekering afgesloten die dekking biedt tegen verliezen door (vermoedelijke) insolventie en politiek risico (hierna: de kredietverzekering).

2.5.

Op 1 november 2022 heeft IT4Sale voor het eerst een e-mail van [A] (hierna: [A] ) ontvangen. [A] presenteerde zich als purchasing / procurement manager bij Unilever World Headquarters (hierna: ‘Unilever’). [A] heeft gevraagd naar een prijsopgave voor bepaalde producten die IT4Sale levert.

2.6.

Op 4 november 2022 heeft IT4Sale een eerste order ontvangen van ‘Unilever’ van

€ 11.750,00. Diezelfde dag heeft [A] een e-mail naar IT4Sale gestuurd met het verzoek om de inkooporder naar een van de order afwijkend adres te sturen.

2.7.

Vervolgens heeft ‘Unilever’ op 9 november en 22 november 2022 twee opvolgende orders bij IT4Sale geplaatst voor een totaalbedrag van € 131.855,00.

2.8.

Op 24 november 2022 heeft IT4Sale een laatste order (hierna: de order) van ‘Unilever’ ontvangen van € 167.289,00. Op de order is linksboven vermeld:

‘
Unilever World Headquarters

100 Victoria Embankment

London EC4Y 0DH, United Kingdom

Tel: +44-1207261218

Fax: +44-1207261220’

Rechtsboven op de order is het volgende vermeld:

‘
VAT ID: 727-040-458

Legal name of company: UNILEVER UK LIMITED

Company Registration Number: 00334527

Incorporation date: 1937-12-09’

2.9.

Op 29 november 2022 heeft [B] (werknemer bij IT4Sale) onder toezending van de order per e-mail aan XOLV geschreven:

“
Hoi [C] ,

Zou jij voor ons een limiet van € 200.000 kunnen aanvragen op bijgaande klant (Unilever).

Er lopen nog wat meer losse ordertjes, dus aan het bedrag komen we wel.

Met vriendelijke groet,

Best regards,

[B]”

2.10.

XOLV heeft vervolgens een kredietlimiet (hierna: de kredietlimiet) onder de kredietverzekering bij Atradius aangevraagd op basis van de order voor Unilever UK Limited (hierna: Unilever UK). Atradius heeft de kredietwaardigheid van Unilever UK beoordeeld. Op 29 november 2022 heeft Atradius het gevraagde kredietlimietbedrag van € 200.00,00 goedgekeurd voor Unilever UK.

2.11.

IT4Sale heeft na verkrijging van de beslissing van Atradius de order uitgeleverd.

2.12.

Omdat ‘Unilever’ na uitlevering van de bij IT4Sale bestelde goederen niet heeft betaald, heeft IT4Sale op 25 januari 2023 een schadeaangifte bij Atradius gedaan om een beroep te doen op de kredietlimiet.

2.13.

Atradius heeft de kwestie conform de polisvoorwaarden in behandeling genomen door een poging te ondernemen het bedrag te incasseren bij ‘Unilever’.

2.14.

Op 4 juli 2023 heeft Atradius IT4Sale per e-mail bericht dat sprake was van (identiteits)fraude. Atradius schreef – voor zover relevant – het volgende:

“
In dit dossier blijkt er sprake te zijn van fraude. Het mailadres dat debiteur gebruikt Is xxx@uni-lever.co.uk terwijl volgens de Unilever website het juiste adres xxx@unilever.com dient te zijn. De domeinnaam xxx@uni-lever.co.uk is geregistreerd in oktober 2022 dat nu niet meer blijkt te werken. Tevens is er eerst een kleine order geplaatst en betaald. Vervolgens wordt er een grote order geplaatst en is betaling uitgebleven alsmede werden belangrijke mails als spam aangemerkt.

[…] is het telefoonnummer dat in de e-mail wordt gebruikt geen netnummer uit Londen (waar het hoofdkantoor is) maar uit een klein stadje genaamd Consett in Dunham.

Helaas dienen wij dan ook tot sluiting van het dossier overgegaan. De kredietverzekering is tevens akkoord met sluiting.”

2.15.

Op 11 juli 2023 heeft Atradius IT4Sale per brief het volgende medegedeeld:

“
Unilever UK Limited is een zeer solvabele onderneming. U stelt zaken te hebben gedaan met deze onderneming, echter uit door u meegezonden documenten kunnen wij niet vaststellen of u ook met deze onderneming zaken hebt gedaan. Uit uw e-

mail correspondentie blijkt dat de correspondentie plaatsvond van en met [e-mailadres]

(…)”

Wat willen partijen?

2.16.

IT4Sale vordert - samengevat - de veroordeling van XOLV tot:

I. betaling aan IT4Sale van een bedrag van € 200.000,00;

II. betaling aan IT4Sale van de buitengerechtelijke incassokosten ter hoogte van € 2.775,00;

III. betaling van de proceskosten vermeerderd met de wettelijke handelsrente.

2.17.

Hieraan legt IT4Sale primair ten grondslag dat XOLV tekort is geschoten in haar zorgplicht als assurantietussenpersoon en subsidiair dat XOLV onrechtmatig heeft gehandeld.

2.18.

XOLV betwist dat zij de op haar rustende zorgplicht heeft geschonden. XOLV concludeert tot niet-ontvankelijkheid van IT4Sale dan wel tot afwijzing van de vorderingen van IT4Sale, met veroordeling van IT4Sale in de proceskosten.

2.19.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover nodig, nader ingegaan.

Maatstaf zorgplicht assurantietussenpersoon

2.20.

De overeenkomst tussen IT4Sale en XOLV is een overeenkomst van opdracht. Daarop zijn de artikelen 7:400 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) en volgende van toepassing. Artikel 7:401 BW bepaalt dat de opdrachtnemer bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtgever in acht moet nemen.

2.21.

De maatstaf die moet worden gehanteerd ter bepaling van de omvang van de zorgplicht is, volgens vaste jurisprudentie, dat een assurantietussenpersoon tegenover zijn opdrachtgever de zorg dient te betrachten die van een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsgenoot mag worden verwacht. Het is zijn taak te waken voor de belangen van de verzekeringnemers bij de tot zijn portefeuille behorende verzekeringen. Tot deze taak behoort in beginsel ook dat - kort gezegd - de assurantietussenpersoon de verzekeringnemer tijdig opmerkzaam maakt op de gevolgen die de hem bekende feiten, naar hij als redelijk bekwaam en redelijk handelend assurantietussenpersoon behoort te begrijpen, voor de dekking van de tot zijn portefeuille behorende verzekeringen kunnen hebben. Daarbij gaat het om feiten die aan de assurantietussenpersoon bekend zijn of die hem redelijkerwijs bekend behoorden te zijn. Bij dit laatste geldt dat indien de tussenpersoon met betrekking tot een hem bekende omstandigheid die mogelijk tot een beroep op risicoverzwaring aanleiding kan geven niet over voldoende gegevens beschikt of niet ervan mag uitgaan dat de gegevens waarover hij beschikt volledig en juist zijn, hij daarnaar bij zijn cliënt dient te informeren (zie onder meer HR 10 januari 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF0122).

2.22.

Een assurantietussenpersoon mag in het algemeen afgaan op de juistheid van een mededeling van zijn opdrachtgever dat is voldaan aan de uit de polis voortvloeiende verplichtingen tot het nemen van preventiemaatregelen. Behoudens bijzondere omstandigheden gaat zijn zorgplicht dan ook niet zo ver dat hij dient te controleren of die mededeling juist is (HR 13 april 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV6693).

De precieze reikwijdte van de zorgplicht is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, met name van de aard en inhoud van de opdracht en de belangen van de opdrachtgever, voor zover die kenbaar zijn voor de assurantietussenpersoon.

2.23.

Op grond van artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv) rust op IT4Sale de stelplicht en de bewijslast van haar stelling dat XOLV zich niet aan haar zorgplicht heeft gehouden omdat IT4Sale zich beroept op de rechtsgevolgen van deze stelling.

XOLV heeft haar zorgplicht niet geschonden

2.24.

Volgens IT4Sale is XOLV toerekenbaar tekortgeschoten in de nakoming van de op haar rustende zorgplicht, omdat van XOLV als redelijk bekwaam en redelijk handelende beroepsgenoot mocht worden verwacht dat zij voor het aanvragen van de kredietlimiet de aan haar gestuurde order nauwgezet had bekeken. Ook na het afsluiten (of de totstandkoming) van de verzekering blijft op de assurantietussenpersoon deze zorgplicht namelijk rusten, aldus IT4Sale (onder verwijzing naar het Hof ’s-Hertogenbosch 19 december 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:4235).

2.25.

XOLV had een aantal opvallende gegevens in de order moeten opmerken, omdat deze gegevens gevolgen zouden kunnen hebben voor de dekking door Atradius. Zo had het haar moeten opvallen dat in de order verschillende partijen en adressen worden genoemd. Omdat op de order zowel ‘Unilever World Headquarters’ als ‘Unilever UK’ worden vermeld, had het op de weg van XOLV gelegen om eerst bij IT4Sale na te gaan voor welke van deze twee partijen zij een kredietlimiet wilde afsluiten, aldus IT4Sale. Ook had XOLV moeten zien dat er op de order een telefoonnummer wordt vermeld dat niet hoort bij het adres op de order en dat een e-mailadres wordt vermeld dat niet van Unilever UK is. Als XOLV dit had opgemerkt, was de fraude eerder aan het licht gekomen, had IT4Sale de orders nooit uitgeleverd en had zij niet zoveel schade geleden. IT4Sale verwijt XOLV dus dat zij zonder nader overleg met IT4Sale een kredietlimiet heeft afgesloten voor Unilever UK (terwijl die entiteit uiteindelijk niet de afnemer bleek te zijn).

2.26.

XOLV betwist het voorgaande en voert aan dat de zorgplicht van een assurantietussenpersoon grenzen kent. Over het algemeen mag een assurantietussenpersoon vertrouwen op de juistheid van mededelingen van zijn relatie/de verzekeringsnemer, en hoeft hij – tenzij er bijzondere omstandigheden zijn – niet te verifiëren of die mededelingen correct zijn (HR 13 april 2012, ECLI:NL:HR:2012:BV6693). Dat geldt volgens XOLV al helemaal voor de gegevens van een ander bedrijf die deze relatie (in dit geval IT4Sale) als juist en zonder enig voorbehoud aan haar stuurt, met een specifiek verzoek.

2.27.

De rechtbank overweegt als volgt. Ook na het afsluiten van de verzekeringsovereenkomst rust op de assurantietussenpersoon een zorgplicht. De reikwijdte van de zorgplicht van de assurantietussenpersoon is afhankelijk van de concrete omstandigheden van het geval, waarbij het uitgangspunt is dat de tussenpersoon in het algemeen mag afgaan op de door zijn opdrachtgever verstrekte inlichtingen of mededelingen. Wanneer de assurantietussenpersoon echter niet beschikt over voldoende gegevens, of als hij concrete aanleiding heeft om te twijfelen aan de juistheid van de gegeven informatie, dient hij door te vragen en zijn opdrachtgever te waarschuwen voor de gevolgen. Een dergelijke situatie heeft zich naar het oordeel van de rechtbank in dit geval niet voorgedaan. Dat licht de rechtbank hierna toe.

2.28.

Vast staat dat IT4Sale bij de eerste order een zelfbeoordeling heeft gedaan en op basis van die order ervan uitging dat Unilever UK de afnemer was. De heer [D] heeft namens IT4Sale daarover op zitting verklaard dat de zelfbeoordeling is gedaan op basis van de gegevens van Unilever UK. Vervolgens heeft IT4Sale op 25 november 2022 een rapport van Creditsafe aangevraagd. Uit dat rapport (productie 14 van IT4Sale) blijkt dat Creditsafe de aanvraag heeft beoordeeld op basis van de gegevens van Unilever UK. Het rapport vermeldt het registratienummer (
company registration number) 334527 en btw-nummer (
VAT-ID) 727-040-458, zoals die ook staan vermeld op de order. Vervolgens heeft IT4Sale bij e-mail van 29 november 2022 XOLV verzocht om een kredietlimiet aan te vragen “
op bijgaande klant (Unilever)”, met daarbij de order.

2.29.

XOLV heeft onweersproken toegelicht dat zij naast de e-mail van 29 november 2022 en de bijbehorende order geen andere informatie over ‘Unilever’ heeft ontvangen van IT4Sale. Zo wist XOLV niet dat er eerdere orders waren van ‘Unilever’ en dat deze op het moment van het verzoek tot het aanvragen van de kredietlimiet nog niet waren betaald. XOLV heeft in het systeem van Atradius het in de order vermelde
company registration number(Engelse Kamer van Koophandel nummer) ingevoerd. Daaruit volgde de juridische entiteit Unilever UK met bijbehorend debiteurnummer [nummer 1] , en dat nummer heeft zij vervolgens doorgegeven aan Atradius.

2.30.

Uit voornoemde gang van zaken was er naar het oordeel van de rechtbank geen aanleiding voor XOLV om te twijfelen aan de juistheid van de door IT4Sale gegeven informatie en de order. Het verzoek betrof immers (enkel) het aanvragen van een kredietlimiet op ‘bijgaande klant (Unilever)’. IT4Sale ging er daarbij vanuit dat het ging om de in de order genoemde juridische entiteit Unilever UK. Dat blijkt uit de zelfbeoordeling die zij daarvoor al had gedaan. Ook Creditsafe heeft op basis van de verstrekte informatie door IT4Sale de kredietwaardigheid van Unilever UK beoordeeld. Kennelijk was er (ook) voor Creditsafe geen aanleiding om te twijfelen aan de verstrekte informatie.

Waarom XOLV dan wel had moeten twijfelen aan de juistheid van de verstrekte informatie, heeft IT4Sale onvoldoende duidelijk gemaakt. Immers staan nu eenmaal het registratienummer en het bijbehorende btw-nummer op de order vermeld, waarop XOLV is afgegaan, en die behoren bij Unilever UK (en niet bij Unilever World Headquarters, als dat al een juridische entiteit zou zijn). Dat XOLV verder onderzoek had moeten doen door het controleren van telefoonnummers of emailadressen, zoals IT4Sale stelt, komt pas aan de orde als zij concrete aanleiding of reden heeft om te twijfelen daaraan, en daarvan is dus niet gebleken.

2.31.

Daarbij vindt de rechtbank ook van belang dat op zitting is gebleken dat normaal gezien IT4Sale zelf een kredietaanvraag moet doen via het portaal van Atradius. XOLV heeft in dit verband aangevoerd dat de verzekerde in principe rechtstreeks een kredietlimiet moet aanvragen bij Atradius, omdat de verzekerde over de relevante gegevens van de klant of afnemer beschikt en die dus ook kan controleren. Dat is dus niet de taak van XOLV, maar de eigen verantwoordelijkheid van de verzekerde, aldus XOLV. In dit geval heeft zij de kredietaanvraag van IT4Sale (enkel) als extra service doorgestuurd naar Atradius. Zij beschikt namelijk niet over een informatiebestand of iets dergelijks aan de hand waarvan bedrijfsgegevens kunnen worden gecontroleerd. Het voorgaande heeft IT4Sale niet weersproken. Zij heeft op zitting beaamd dat zij normaliter het portaal gebruikt van Atradius voor het doen van een kredietaanvraag.

Uit het voorgaande leidt de rechtbank af dat het doen van een dergelijke kredietaanvraag normaal gezien geen onderdeel uitmaakt van de gesloten opdracht tussen partijen, maar de eigen verantwoordelijkheid van IT4Sale is. In dit geval heeft XOLV, als extra service, en op verzoek van IT4Sale, dat wel gedaan, waarbij zij is afgegaan op de door IT4Sale verstrekte informatie/mededelingen. Dat XOLV in dit geval niettemin de bijbehorende order had moeten controleren in het kader van haar zorgplicht, terwijl het doen van een kredietaanvraag normaliter niet behoort tot de gesloten opdracht, heeft IT4Sale onvoldoende onderbouwd. Daarbij komt dat, zoals hierboven al vastgesteld, er geen concrete aanleiding was om te twijfelen aan de verstrekte informatie/mededelingen door IT4Sale, mede gelet op het (beperkte) verzoek.

2.32.

IT4Sale heeft er tot slot nog op gewezen dat XOLV haar had moeten beschermen tegen haar eigen onzorgvuldigheid of gebrek aan inzicht, onder verwijzing naar ECLI:NL:GHARL:2023:1290. In dat arrest is kort gezegd geoordeeld dat een assurantietussenpersoon de verzekerde had moeten waarschuwen voor een dekkingsuitsluiting op grond van de polisvoorwaarden, waarmee de verzekerde (een consument) niet bekend was omdat hij die niet had doorgenomen.

Dat de zorgplicht van XOLV in dit geval zover zou strekken heeft IT4Sale verder niet onderbouwd, waardoor er alleen daarom al aan haar standpunt voorbij moet worden gegaan. Bovendien betreft het een geheel andere situatie: in dit geval gaat het niet om polisvoorwaarden van een verzekeraar maar om door IT4Sale, een professionele opdrachtgever, aan XOLV verstrekte informatie van een afnemer, wiens orders zij zelf nooit heeft gecontroleerd.

2.33.

Gelet op het voorgaande heeft IT4Sale, in het licht van de gemotiveerde betwisting van XOLV, onvoldoende onderbouwd dat XOLV is tekortgeschoten in de nakoming van haar zorgplicht.

XOLV heeft niet onrechtmatig gehandeld tegen IT4Sale

2.34.

IT4Sale stelt subsidiair dat XOLV onrechtmatig heeft gehandeld. Het (niet-) handelen van XOLV is volgens IT4Sale in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt en dus een onrechtmatige gedraging in de zin van artikel 6:162 BW, die aan XOLV toerekenbaar is.

2.35.

De rechtbank wijst ook deze vordering af. IT4Sale legt dezelfde feiten ten grondslag aan deze subsidiaire vordering als de primaire vordering. Om dezelfde redenen als hierboven genoemd, is daarom ook geen sprake van onrechtmatig handelen.

Conclusie

2.36.

Niet is vast komen te staan dat XOLV in de gegeven omstandigheden niet als redelijk handelend en redelijk bekwaam assurantietussenpersoon heeft gehandeld. XOLV is dan ook niet tekortgeschoten in haar zorgplicht en heeft ook niet onrechtmatig gehandeld. De vorderingen van IT4Sale worden afgewezen.

De proceskosten

2.37.

IT4Sale is in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. De proceskosten van XOLV worden begroot op:

- salaris advocaat

€

5.428,00

(2 punten × € 2.714,00)

- nakosten

€

178,00

(plus de verhoging zoals vermeld in de beslissing)

Totaal

€

5.606,00

Uitvoerbaarheid bij voorraad

2.38.

Dit vonnis wordt, zoals door XOLV gevorderd, voor wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad verklaard (artikel 233 Rv). Dit betekent dat de uitspraak op dit punt geldt, totdat in een eventueel hoger beroep anders is beslist.

3.De beslissing

De rechtbank

3.1.

wijst de vorderingen van IT4Sale af;

3.2.

veroordeelt IT4Sale in de proceskosten van € 5.606,00, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen met € 92,00 plus de kosten van betekening als IT4Sale niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend;

3.3.

verklaart dit vonnis voor wat betreft de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. A.A.M. Janssen en in het openbaar uitgesproken op 11 juni 2025.