ECLI:NL:RBOVE:2015:3934

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK OVERIJSSEL

Team kanton en handelsrecht

Zittingsplaats Almelo

zaaknummer / rolnummer: C/08/174558 / KG ZA 15-249

Vonnis in kort geding van 19 augustus 2015

in de zaak van

[eiser],

handelend onder de naam Groene Dagen de Nederlandse Jagers Manifestatie,

wonende te [woonplaats] ,

eiser,

verder te noemen [eiser] ,

advocaat mr. G.J. Ligtenberg te Almelo,

tegen

[gedaagde],

wonende te [woonplaats] ,

gedaagde,

verder te noemen [gedaagde] ,

bijgestaan door mr. J.T.J. van der Diepen te Arnhem.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding,
de producties d.d. 9 augustus 2015 van [gedaagde] ,
de nadere productie d.d. 10 augustus 2015 van [eiser] ,
de mondelinge behandeling,
de pleitnota van [eiser] ,
de pleitnota van [gedaagde] .

1.2.

Ten slotte is - bij vervroeging - vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

Eind jaren 2000 heeft [eiser] voor het eerst de beurs “De groene Dagen” georganiseerd. Deze beurs wordt jaarlijks in juni georganiseerd. Oorspronkelijk had de beurs enkel betrekking op de jacht, maar de laatste jaren ook op de bos- en tuinbouw.

2.2.

Vanaf 2011 wordt de beurs uitgevoerd vanuit de eenmanszaak “Groene Dagen De Nederlandse Manifestatie” (hierna: de eenmanszaak) van [eiser] . De enige activiteit die vanuit de eenmanszaak wordt uitgevoerd is het organiseren van de jaarlijkse beurs “De Groene Dagen”.

2.3.

Vanaf het begin dat [eiser] “De Groene Dagen” ging organiseren heeft hij
[gedaagde] , als werkneemster, ingeschakeld om hem te ondersteunen bij het organiseren van de beurs. [gedaagde] was verantwoordelijk voor het gehele reilen en zeilen rond “De Groene Dagen”.

2.4.

In het kader van de organisatie van “De Groene Dagen” hebben partijen telkens arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gesloten. Partijen zijn voor het laatst per
1 januari 2015 een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd voor de duur van zes maanden aangegaan.

2.5.

In deze arbeidsovereenkomst is – onder meer – het volgende opgenomen.

“(…)

Artikel 6. Concurrentiebeding

De werknemer zal, zonder schriftelijke toestemming van werkgever, uitsluitend indien werknemer tussentijds zelf ontslag neemt, gedurende een tijdvak van 1 jaar, niet in enigerlei vorm een zaak gelijk, gelijksoortig of aanverwant aan het bedrijf van werkgever vestigen, drijven of mede drijven of doen drijven, hetzij direct hetzij indirect, alsook financieel in welke vorm ook bij een dergelijke zaak belang hebben, daarin of daarvoor op enigerlei wijze werkzaam zijn, al dan niet in dienstbetrekking hetzij tegen vergoeding hetzij om niet, of daarin aandeel hebben binnen een straal van 25 km waar werkgever gevestigd is.

Artikel 7. Werkzaamheden voor derden

Werknemer mag zonder schriftelijke toestemming van werkgever werkzaamheden voor derden verrichten gelijk of naar aard gelijk aan de voor werkgever te verrichten werkzaamheden voor eigen rekening.

(…)”

2.6.

Van 12 tot en met 14 juni 2015 heeft “De Groene Dagen” plaatsgevonden op het landgoed Middachten in De Steeg.

2.7.

Op 19 juni 2015 vond er een bespreking plaats, waarbij - onder meer - “De Groene Dagen” werd geëvalueerd.

2.8.

Op 22 juni 2015 heeft [gedaagde] haar eenmanszaak Stoer Groen Projecten met als vestigingsplaats [plaats] in het Handelsregister geregistreerd.

2.9.

Tijdens het dienstverband met [eiser] heeft [gedaagde] de domeinnaam www.stoergroen geregistreerd.

2.10.

Op 25 juni 2015 heeft [gedaagde] op haar eigen Facebook-account, waarop zij eerder alle berichtgevingen rond de beurs “De Groene Dagen” verspreidde, een mededeling geplaatst. Deze luidt als volgt.

“..... Waar u niet veel van merkt maar wat wel belangrijk is om te melden!

Na zeven jaar met alle energie en enthousiasme te hebben gewerkt aan de totstandkoming van Groene Dagen en later de Nederlandse Jacht Manifestatie, heb ik besloten om vanaf nu samen met [T] en velen die al jaren betrokken zijn bij de organisatie van dit fantastische outdoor evenement, zelfstandig verder te gaan.

Een verschil in inzicht hoe we de ingeslagen weg verder kunnen bewandelen om niet allen de continuïteit, maar zeker ook de huidige kwaliteit te handhaven en verder uit te kunnen bouwen naar een nog hoger niveau, heeft mij tot deze beslissing gebracht. We gaan het team uitbreiden met (…) mensen die met vakkennis nog meer inhoudelijke kwaliteit kunnen bieden.

Velen van u hebben ons al zeven jaar lang het vertrouwen gegeven, waarvoor wij iedereen van harte bedanken! Vanaf nu bent u van harte welkom bij het evenement Stoer Groen, van 10 tot en met12 juni 2016.

Voor u verandert er weinig, de vertrouwde gezichten die u al jaren kent zetten de komende jaren met nog meer enthousiasme de schouders er onder om u een evenement te bieden waar van alles te zien, te koop en te beleven is op het gebied van jacht, bos en buitenleven.

Veel items blijven bestaan, zoals het nieuwe kleiduiven schieten, het uitgebreide culinaire plein, de mobiele app en het tentendorp. Er komt een kinderdorp bij, meer aandacht voor outdoor activiteiten en meer media- (…) exposure in toonaangevende magazines.

We blijven een groene beurs, met de nadruk op stoer.

Uiteraard zijn we nieuwsgierig naar uw reactie, het zou fijn zijn als u ons wilt laten weten of we op uw steun mogen rekenen. U kent ons motto: het is een feestje van elkaar voor elkaar!.”

2.11.

Op 25 juni 2015 heeft [gedaagde] aan verschillende standhouders op de “De Groene Dagen” een e-mailbericht verzonden met daarin dezelfde inhoud als de door haar op 25 juni 2015 geplaatste melding op Facebook.

2.12.

Op 2 juli 2015 heeft [gedaagde] op haar Facebook-account het volgende bericht geplaatst.

“Het was even rustig na afloop van Groene Dagen bij Landgoed Middachten in De Steeg. Wij hopen dat u met ons terugkijkt op een geslaagd evenement! Nu op naar volgend jaar.

Achter de schermen gebeurt van alles en wordt hard gewerkt om u ook volgend jaar uit te kunnen nodigen voor een smaak- en spraakmakend groen evenement. We houden u op de hoogte.

(…)”

3.Het geschil

3.1.

[eiser] vordert - samengevat weergegeven - na mondelinge vermindering van eis:

I. [gedaagde] te verbieden activiteiten te ondernemen die concurrerend zijn met die van [eiser] ’s eenmanszaak voor een periode van twee jaar na betekening van dit vonnis;

II. [gedaagde] te verbieden zakelijke contacten te onderhouden voor een periode van twee jaar na betekening van dit vonnis met de klanten en leveranciers van de eenmanszaak van [eiser] , zoals genoemd in de dagvaarding onder punt 16.

III. Althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie vast te stellen voorziening.

IV. Te bepalen dat [gedaagde] , voor elke dag dat zij in strijd handelt met het

hiervoor onder de punten I t/m III gevraagde, aan [eiser] een dwangsom verbeurt van
€ 5.000,00 per dag tot een maximum van € 100.000,00, althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie vast te stellen dwangsom.

V. [gedaagde] te veroordelen in de kosten van deze procedure.

3.2.

[eiser] heeft - samengevat weergegeven - aan zijn vorderingen het volgende ten grondslag gelegd. [eiser] stelt dat [gedaagde] door haar hiervoor in rechtsoverweging 2.6 tot en met 2.12 beschreven handelingen, jegens [eiser] onrechtmatig heeft gehandeld. [gedaagde] heeft daarmee aangekondigd en zij is ook al doende om voor eigen rekening een zelfde soort beurs en naar het zich laat aanzien volgens dezelfde formule als “De Groene Dagen” te organiseren.

3.3.

[gedaagde] heeft nog gedurende haar dienstverband bij [eiser] de standhouders van “De Groene Dagen” benaderd via Facebook en e-mail met de mededeling dat zij voortaan zelf de beurs zou organiseren onder de naam Stoer Groen. Daarnaast heeft [eiser] moeten constateren dat [gedaagde] op 24 juni 2015 alle contacten in haar zakelijke mail heeft geëxporteerd naar een eigen G-mail-account, en dat [gedaagde] de gehele administratie van [eiser] zonder rechtsgrond onder zich heeft gehouden. [eiser] kan zich niet aan de indruk onttrekken dat [gedaagde] de inhoud heeft gebruikt om alle bij de “De Groene Dagen” betrokken partijen aan te schrijven met het verzoek om volgend jaar deel te nemen aan haar beurs.

3.4.

Voorts heeft [gedaagde] reeds op 22 juni 2015 een eenmanszaak “Stoer Groen Projecten” geregistreerd bij de Kamer van Koophandel. Ook heeft [gedaagde] de beurslocatie van [eiser] benaderd en verzocht om aan haar de toezegging te doen dat zij volgend jaar in juni de beurslocatie kan gebruiken voor het organiseren van een soortgelijke beurs als “De Groene Dagen”. Voorts heeft zij de chef-koks die bij “De Groene Dagen” betrokken zijn benaderd met het verzoek om in 2016 bij haar beurs te komen koken.

3.5.

Ook heeft zij reeds tijdens het dienstverband de domeinnaam www.stoergroen.nl geregistreerd. Door voornoemd handelen heeft [gedaagde] kennelijk het eigen initiatief genomen om de jaarlijkse beurs, zoals die in de afgelopen zeven jaar door [eiser] is opgezet, voortaan geheel voor eigen rekening en risico te organiseren. Door dit handelen van [gedaagde] is doelbewust een sfeer gecreëerd waardoor er bij relaties en klanten van [eiser] verwarring of vereenzelviging met de eenmanszaak van [eiser] kan plaatsvinden. Hierdoor breekt zij het duurzame bedrijfsdebiet van haar voormalig werkgever stelselmatig en substantieel af en daarbij maakt [gedaagde] gebruik van kennis en gegevens die zij bij [eiser] vertrouwelijk heeft gekregen.

3.6.

[gedaagde] betwist de vorderingen van [eiser] , en voert daartoe
- samengevat weergegeven - het volgende aan. Het in de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd overeengekomen concurrentiebeding heeft geen werking omdat [gedaagde] niet zelf ontslag heeft genomen. Bovendien mag [gedaagde] op grond van artikel 7 van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd zonder toestemming van [eiser] voor concurrenten werkzaamheden verrichten. De vraag of zij dit ook voor zichzelf mag doen, moet bevestigend worden beantwoord. Het is vaste jurisprudentie dat zonder het bestaan van een concurrentiebeding het geoorloofd is om de vorige werkgever te beconcurreren. Daarmee handelt de werknemer niet onrechtmatig. De ex-werknemer mag zelfs relaties van de ex-werkgever benaderen.

3.7.

Het is echter niet toegestaan vaste klanten van de voormalig werkgever te vragen om in het vervolg zaken met hem te gaan doen. Wel mag de werknemer bijvoorbeeld een reclamebrochure sturen aan alle potentiële klanten in een bepaalde branche of omgeving, waar ook klanten van zijn oud-werkgever tussen kunnen zitten. [eiser] heeft geen duurzame vaste klanten. Onder verwijzing naar de door haar overgelegde overzichten stelt [gedaagde] dat het klantenbestand niet specifiek iets eigens van [eiser] is en zeker niet duurzaam, aangezien beursklanten van de ene beurs naar de andere gaan.

3.8.

Er was ook geen sprake van een uniek concept en de eenmanszaak van [eiser] kende geen eigen vertrouwelijke gegevens. [gedaagde] heeft de exploitanten van “De Groene Dagen” niet actief benaderd met de vraag of zij klant van haar wilden worden. De brief van 25 juni 2015 en de mededelingen op Facebook moeten worden gezien als een aankondiging dat zij voor zichzelf beurzen wil gaan organiseren. Zij zijn gericht aan alle standhouders in Nederland die gericht zijn op de jacht en wat daartoe behoort en derhalve niet specifiek gericht aan de standhouders van de laatste “De Groene Dagen”.

3.9.

Er is niet gevraagd aan potentiële exploitanten of chef-koks om klant van [gedaagde] te worden. [eiser] krijgt er slechts, naast de talrijke andere die al bestaan, een concurrent bij.

3.10.

Het gevorderde algehele concurrentieverbod in een onbegrensd gebied voor de duur van twee jaar is in strijd met de redelijkheid en billijkheid. Als er al een concurrentieverbod zou moeten worden opgelegd, quod non, ligt het in de rede de arbeidsovereenkomst als leidraad te gebruiken. De gevorderde dwangsom is buiten alle proporties. Het belang dat [eiser] heeft bij het gevorderde in de dagvaarding rechtvaardigt een dergelijke dwangsom niet.

4.De beoordeling

4.1.

In het onderhavige geschil gaat het om de vraag of er sprake is van onrechtmatige concurrentie door [gedaagde] .

4.2.

De voorzieningenrechter stelt voorop dat tussen partijen niet in geschil is dat het overeengekomen concurrentiebeding als omschreven in artikel 7 van de arbeidsovereenkomst niet van toepassing is en dat er geen relatiebeding is overeengekomen.

4.3.

Dit betekent dat het [gedaagde] in beginsel vrij stond om zich na afloop van de arbeidsovereenkomst in vrije concurrentie met de eenmanszaak van [eiser] te begeven, ook wanneer laatstgenoemde daarvan nadeel zou ondervinden. Maar onder omstandigheden kan concurrentie met [eiser] als ex-werkgever onrechtmatig zijn.

4.4.

Leidend in dezen is het arrest van de Hoge Raad van 9 december 1955 (NJ1956/157), waaruit volgt dat van onrechtmatige concurrentie als hiervoor bedoeld sprake is als is voldaan aan een drietal vereisten, te weten:

a) het stelselmatig en substantieel afbreken van b) het duurzame bedrijfsdebiet van de voormalige werkgever, dat de voormalige werknemer in het kader van de arbeidsovereenkomst heeft meehelpen opbouwen c) met de hulpmiddelen die hij daartoe vertrouwelijk van zijn voormalige werkgever ter beschikking kreeg.

4.5.

Vast staat dat [gedaagde] al tijdens het dienstverband met [eiser] haar eigen eenmanszaak “Stoer Groen Projecten” heeft laten inschrijven in het Handelsregister. Voorts is door [gedaagde] niet weersproken dat zij ook al tijdens het dienstverband de domeinnaam www.stoergroen.nl heeft laten registeren. Bovendien is voldoende aannemelijk dat zij met gebruikmaking van bij [eiser] opgedane relaties en kennis vaste klanten van de eenmanszaak [eiser] heeft benaderd.

4.6.

In dit kader acht de voorzieningenrechter van belang dat [gedaagde] , zonder daartoe gerechtigd of bevoegd te zijn, de administratie van de eenmanszaak van [eiser] onder zich heeft gehouden en dat zij niet weersproken heeft dat zij op 24 juni 2015 tijdens haar dienstverband alle contacten in haar zakelijke e-mail heeft geëxporteerd naar een eigen G-mail-accountant.

4.7.

Daarnaast heeft [gedaagde] op 25 juni 2015 een e-mail-bericht verstuurd naar, in ieder geval, verschillende standhouders van “De Groene Dagen”. Zij heeft op
25 juni 2015 en 2 juli 2015 de hiervoor in rechtsoverweging 2.10 en 2.12 geciteerde berichten geplaatst op Facebook. In deze berichten doet [gedaagde] het voorkomen alsof zij de organisatie van de beurs “De Groene Dagen” (weliswaar) onder een andere naam, namelijk “Stoer Groen” in de toekomst op zich neemt. [gedaagde] gebruikt passages als “Waar u niet veel van merkt, maar wat wel belangrijk is om te melden”, “Voor u verandert er weinig”, “Veel items blijven hetzelfde”, “We blijven een groene beurs, met de nadruk op ‘stoer’” en zij gebruikt hetzelfde motto als “De groene Dagen”.

4.8.

Uit de hiervoor opgesomde feiten blijkt duidelijk dat [gedaagde] niet alleen de intentie had om de eenmanszaak van [eiser] directe concurrentie aan te doen, maar bovendien lijkt zij doelbewust toe te werken naar een voortvarende eigen organisatie van een beurs volgens de door [eiser] jarenlang toegepaste formule, bestaande in jaarlijkse manifestaties op telkens dezelfde locatie en met inzet van telkens dezelfde dienstverleners, zoals koks. Dat gaat veel verder dan een algemene aankondiging dat zij zelf “ook” beurzen zou gaan organiseren. [gedaagde] richt zich in de berichtgeving hoofdzakelijk tot de standhouders van “De Groene Dagen”. Zij heeft derhalve de bedoeling om specifiek deze doelgroep te bereiken. De passage “Velen van u hebben ons al zeven jaar lang het vertrouwen gegeven” in de verspreide berichtgeving op 25 juni 2015 duidt er ook op dat de eenmanszaak van [eiser] relaties heeft met een duurzaam karakter.

4.9.

Op grond van het bovenstaande oordeelt de voorzieningenrechter dat er sprake is van een structurele wijze van concurreren die onrechtmatig is jegens [eiser] . Het bepaalde in artikel 8 van de arbeidsovereenkomst doet daar niet aan af.

4.10.

Het vorenstaande betekent dat het gevorderde onder II als omschreven onder 3.1., inhoudende - kort gezegd - het verbod van [gedaagde] om met klanten en leveranciers zaken te doen, zal worden toegewezen. Onder klanten en leveranciers dient dan te worden verstaan de relaties en ander zakelijke contacten, zoals die actief zijn geweest bij de laatste beurs “De Groene Dagen” in de maand juni 2015, zoals [eiser] deze heeft vermeld onder punt 16 van de dagvaarding, aangezien [gedaagde] dit overzicht (onvoldoende) heeft weersproken. De duur van het verbod wordt vastgesteld op een periode van twee jaar na de datum van dit vonnis.

4.11.

Nu de onrechtmatigheid is gelegen in de wijze waarop [gedaagde] de eenmanszaak van [eiser] beconcurreert, onder meer door de wijze van benaderen van relaties van de eenmanszaak van [eiser] , is het onder I als omschreven onder 3.1. te algemeen geformuleerd en daarom niet toewijsbaar.

4.12.

De gevorderde dwangsom zal op de hierna te vermelden wijze worden beperkt.

4.13.

[gedaagde] zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [eiser] worden begroot op € 362,84 aan verschotten en € 816,-- aan salaris van de advocaat.

5.De beslissing

De voorzieningenrechter

Verbiedt [gedaagde] om gedurende een tijdvak van twee jaren vanaf de datum van dit vonnis zakelijke contacten te onderhouden met de klanten en leveranciers van de eenmanszaak “Groene Dagen De Nederlandse Manifestatie” van [eiser] , zoals genoemd onder punt 16 in het lichaam van de dagvaarding, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 5.000,-- per dag voor elke dag dat zij hiermee in strijd handelt, met een maximum van € 50.000,--.

Veroordeelt [gedaagde] in de proceskosten, aan de zijde van [eiser] tot op heden begroot op € 1.178,84.

Verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad.

Wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. W.K.F. Hangelbroek en in het openbaar uitgesproken op
19 augustus 2015.^[1]