Uitspraak
vonnis
RECHTBANK OVERIJSSEL
Team kanton en handelsrecht
Zittingsplaats Almelo
zaaknummer / rolnummer: C/08/213321 / HA ZA 18-40
Vonnis in incident van 15 augustus 2018
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[A],
gevestigd te [vestigingsplaats 1] ,
eiseres in conventie in de hoofdzaak,
verweerster in reconventie in de hoofdzaak,
verweerster in het incident, hierna te noemen [A] ,
advocaat mr. R. Kroon te Almelo,
tegen
1.[gedaagde 1] ,
wonende te [woonplaats] ,
gedaagde in conventie in de hoofdzaak,
eiser in reconventie in de hoofdzaak,
verweerder in het incident, hierna te noemen [gedaagde 1] ,
advocaat mr. F. Kolkman te Almelo,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[gedaagde 2],
gevestigd te [vestigingsplaats 2] ,
gedaagde in conventie in de hoofdzaak,
eiseres in reconventie in de hoofdzaak,
verweerster in het incident, hierna te noemen [gedaagde 2] ,
advocaat mr. F. Kolkman te Almelo,
3.
[gedaagde 3],
[gedaagde 3],
wonende te [woonplaats] ,
gedaagde in conventie in de hoofdzaak,
eiseres in reconventie in de hoofdzaak,
verweerster in het incident, hierna te noemen [gedaagde 3] ,
advocaat mr. F. Kolkman te Almelo,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[gedaagde 4],
gevestigd te [vestigingsplaats 2] ,
gedaagde in conventie in de hoofdzaak,
eiseres in reconventie in de hoofdzaak,
verweerster in het incident, hierna te noemen [gedaagde 4] ,
advocaat mr. F. Kolkman te Almelo,
5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
KC PROFESSIONAL NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Almelo,
gedaagde in conventie in de hoofdzaak,
eiseres in reconventie in de hoofdzaak,
verweerster in het incident, hierna te noemen KC Professional,
advocaat mr. F. Kolkman te Almelo,
6. de vennootschap naar buitenlands recht
MIRACULOS OY,
gevestigd te Helsinki (Finland),
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het incident, hierna te noemen Miraculos,
advocaat mr. F.J. Bleker te Almelo.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 6 december 2017 met producties,
- de incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid van 4 juli 2018
met producties,
- de incidentele conclusie van antwoord van gedaagden in conventie in de hoofdzaak sub 1
tot en met 5 van 11 juli 2018,
- de incidentele conclusie van antwoord van [A] van 18 juli 2018.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.
2.De feiten voor zover van belang in het incident
2.1.
[A] is een particuliere investeringsmaatschappij.
2.2.
[A] en [gedaagde 1] dreven tot 8 maart 2016 de vennootschap onder firma Creative Hair Company V.O.F. (hierna: CHC), een groothandel in kappersbenodigdheden. [A] heeft CHC daarna alleen voortgezet.
2.3.
[gedaagde 1] is enig aandeelhouder en bestuurder van de op 26 mei 2016 opgerichte vennootschap [gedaagde 2] , een groothandel in parfums en cosmetica en distributeur van haarcosmetische producten aan de zakelijke markt in de Benelux.
2.4.
[gedaagde 3] is de echtgenote van [gedaagde 1] en enig aandeelhouder en bestuurder van de op 26 mei 2016 opgerichte [gedaagde 4] , een financiële holding, die op haar beurt enig aandeelhouder en bestuurder is van de op 26 mei 2016 opgerichte vennootschap
KC Professional, eveneens een groothandel in parfums en cosmetica en distributeur van haarcosmetische producten aan de zakelijke markt in de Benelux.
2.5.
Miraculos, een Finse vennootschap, is fabrikant en distributeur van producten ten behoeve van de kappersbranche en voert onder andere de merken
KC Professional,
FourReasons, en
NO Nothing.
KC Professional,
FourReasons, en
NO Nothing.
2.6.
Op 8 januari 2015 hebben CHC en Miraculos een distributieovereenkomst (hierna: de distributieovereenkomst) gesloten, die medio 2016 door Miraculos is opgezegd.
2.7.
Op 11 oktober 2016 hebben CHC en Miraculos een schikking getroffen, die is vastgelegd in een schikkingsovereenkomst (hierna: de schikkingsovereenkomst). Hierin zijn onder andere de volgende bepalingen opgenomen:
“2 Background
CHC and Miraculos have entered into a Distribution Agreement dated 8 January 2015 (the “Agreement”). During the first quarter of 2016, the ownership and management of Creative Hair Company VOF changed in junction with [A] acquiring Creative Hair Company as a trading name. Subsequently, Miraculos notified CHC on the immediate termination on 30 May 2016. After the termination notice, the Parties engaged in negotiations for the purpose of continuing the business relationship. However, on 12 July 2016, Miraculos sent termination notice as referred to in section 9.01, 1st paragraph of the Agreement.
The Parties have had disagreements, inter alia, concerning the initial termination, subsequent negotiations and certain investments made by the owner of CHC to the distribution business.
The Parties have agreed to finally settle the disagreements and all claims between the Parties related to or arising out of the Agreement, including the disagreements stated above and otherwise without either Party to any extent accepting the claims of the other Party both as regards their grounds and amounts.
3.Settlement
With the exception of the Settlement Amount below, CHC undertakes, on behalf of itself and on behalf of any other entity being affiliated with CHC, to finally withdraw and waive any and all claims they have or have had against Miraculos relating to or arising out of the Agreement.
Miraculos undertakes, on behalf of itself and on behalf of any other entity being affiliated with Miraculos, to finally withdraw and waive any and all claims they have or have had against CHC relating to or arising out of the Agreement.
Miraculos undertakes to pay to CHC as a sole remedy a total all-inclusive final settlement amount of 7.500 (seventhousandfivehundred) euros in consideration for a total and final withdrawal by CHC of all claims against Miraculos (“Settlement Amount”).
(…)
6.Dispute resolution
This Settlement Agreement is governed by the laws of Finland without regard to its principles and rules on conflict of laws.
Any dispute, controversy or claim arising out of or relating to this Settlement Agreement, or the breach, termination or validity thereof, shall be finally settled by arbitration in accordance with the Arbitration Rules of the Finnish Central Chamber of Commerce of Finland by one (1) arbitrator. The seat of arbitration shall be Helsinki, Finland and, if not otherwise agreed, the language to be used shall be English. However, evidence may be submitted and witnesses may be heard in Finnish, if the arbitral tribunal deems it appropriate.
The award rendered by the arbitrator shall be final, conclusive and binding upon the Parties thereto.”
2.8.
Per 10 april 2017 is CHC uitgeschreven uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel.
3.Het geschil
in de hoofdzaak
3.1.
[A] vordert - samengevat - bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:
1. [gedaagde 1] te veroordelen tot betaling aan [A] van een bedrag ad € 2.125,93
aan schadevergoeding met betrekking tot de Audi A1, vermeerderd met rente;
2. [gedaagde 1] te veroordelen tot betaling aan [A] van een bedrag ad € 1.312,19
aan ten onrechte niet afgedragen gelden, vermeerderd met rente;
3. [gedaagde 1] te veroordelen tot betaling aan [A] van een bedrag ad € 90.000,-, althans een zodanig bedrag als de rechtbank in goede justitie zal vermenen te behoren, aan verbeurde boetes wegens overtreding van het relatiebeding, vermeerderd met rente;
4. voor recht te verklaren dat gedaagden onrechtmatig jegens [A] hebben gehandeld;
5. gedaagden hoofdelijk te veroordelen tot vergoeding van de door [A] als gevolg van het onrechtmatig handelen van gedaagden geleden schade, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;
6. gedaagden hoofdelijk te veroordelen in de proceskosten, waaronder de beslagkosten, (voorwaardelijk) te vermeerderen met nakosten en rente.
3.2.
[A] legt - samengevat en voor zover hier van belang - aan haar vorderingen ten grondslag dat zij met [gedaagde 1] op 8 maart 2016 een vaststellingsovereenkomst heeft gesloten ter beëindiging van hun samenwerking, waarbij onder meer is overeengekomen dat [A] CHC per 8 maart 2016 voortzet en alle activa van CHC per die datum aan haar worden overgedragen. In de vaststellingsovereenkomst is een relatiebeding opgenomen dat er - kort gezegd - op neerkomt dat het [gedaagde 1] gedurende twee jaar verboden is contact te onderhouden met en (in)direct werkzaamheden te verrichten voor Miraculos.
Op 30 mei 2016 heeft Miraculos de distributieovereenkomst opgezegd, wat tot de liquidatie van CHC heeft geleid. [gedaagde 1] heeft, door contact te onderhouden met Miraculos en/of werkzaamheden te verrichten voor Miraculos dan wel voor [gedaagde 2] , [gedaagde 3] en [gedaagde 4] , die op hun beurt werkzaam zijn voor Miraculos, het relatiebeding overtreden, waardoor hij op grond van artikel 8 lid 3 van de vaststellingsovereenkomst jegens [A] boetes heeft verbeurd. De andere gedaagden waren op de hoogte van het relatiebeding en hebben desondanks [gedaagde 1] actief gefaciliteerd bij het ontduiken daarvan. Dit moet als onrechtmatig jegens [A] worden aangemerkt, waardoor gedaagden gehouden zijn de schade die [A] daardoor geleden heeft te vergoeden, aldus steeds [A] .
3.3.
Miraculos heeft nog geen conclusie van antwoord genomen.
in het incident
3.4.
Miraculos vordert in het incident dat de rechtbank Overijssel zich bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, onbevoegd verklaart om van onderhavig geschil kennis te nemen en [A] niet-ontvankelijk verklaart in haar vorderingen tegen Miraculos, met veroordeling van [A] in de kosten van het geding, alsmede in de nakosten, vermeerderd met rente.
3.5.
Miraculos voert daartoe - samengevat - aan dat zij op 11 oktober 2016 een schikking met [A] heeft getroffen en dat partijen in de overeenkomst die daarvan is opgemaakt een forumkeuzebeding hebben opgenomen, op grond waarvan een Finse arbiter bevoegd is om kennis te nemen geschillen die verband houden met de schikkings-overeenkomst tussen partijen.
Hoewel de vordering van [A] is gegrond op onrechtmatige daad, is deze volgens Miraculos volledig gerelateerd aan de distributieovereenkomst die tussen partijen heeft bestaan en de voornoemde schikkingsovereenkomst, waarin partijen een minnelijke regeling hebben getroffen over de beëindiging van hun zakelijke relatie, en elkaar finale kwijting hebben verleend.
Artikel 25 lid 1 van de Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechtelijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (Herschikte EEX-Vo) bepaalt dat een overeengekomen bevoegdheid exclusief is, tenzij partijen iets anders zijn overeengekomen. Miraculos is primair van mening dat de Finse arbiter exclusief bevoegd is en dat de rechtbank Overijssel zich om die reden onbevoegd zou moeten verklaren op grond van artikel 8 lid 2 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). Subsidiair stelt Miraculos zich op het standpunt dat als er al sprake is van voldoende samenhang in de zin van artikel 7 lid 1 Rv, zoals [A] stelt, de door partijen overeengekomen forumkeuze voor gaat.
Meer subsidiair, indien het forumkeuzebeding niet van toepassing zou zijn, stelt Miraculos zich op het standpunt dat zij op grond van artikel 4 Herschikte EEX-Vo dient te worden gedagvaard voor de Finse rechter.
3.6.
[A] concludeert tot afwijzing van de incidentele vordering van Miraculos, met veroordeling van Miraculos in de kosten van het geding, (voorwaardelijk) vermeerderd met de nakosten en rente.
3.7.
[A] voert - samengevat - aan dat de bevoegdheid van de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Almelo gegrond is op artikel 7 Rv, omdat tussen de vorderingen op gedaagden een zodanige samenhang bestaat dat redenen van doelmatigheid een gezamenlijke behandeling rechtvaardigen.
Het geschil in de hoofdzaak is volgens [A] niet geschikt met Miraculos. De door partijen getroffen schikking betrof de beëindiging van de distributieovereenkomst door Miraculos en de schade die [A] als gevolg daarvan heeft geleden. [A] stelt op het moment dat de schikking werd getroffen nog niet bekend te zijn geweest met het feit dat [gedaagde 1] (indirect) zaken deed met Miraculos. Omdat onderhavig geschil niet voortvloeit uit de schikkingsovereenkomst, geldt het daarin opgenomen forumkeuzebeding niet. Het beroep op artikel 4 Herschikte EEX-Vo dient volgens [A] te worden gepasseerd, omdat hiermee voorbij wordt gegaan aan de bijzondere bevoegdheid van
afdeling 2 Herschikte EEX-Vo, meer in het bijzonder de artikelen 7 lid 2 en 8 lid 1
Herschikte EEX-Vo.
3.8.
Gedaagden in conventie in de hoofdzaak sub 1 tot en met 5 refereren zich wat betreft de incidentele vordering van Miraculos aan het oordeel van de rechtbank.
4.De beoordeling in het incident
4.1.
De rechtbank merkt in de eerste plaats op, dat de vraag naar welk recht de vorderingen in de hoofdzaak moeten worden beoordeeld, beantwoord dient te worden bij de materiële beoordeling van het geschil. Dit vormt in zoverre geen processueel of formeel punt waarover vooraf in de zin van artikel 209 Rv moet worden beslist. De incidentele vordering van Miraculos richt zich ook enkel op de bevoegdheidsvraag, zodat daarop in dit vonnis zal worden beslist.
4.2.
[A] en Miraculos zijn gevestigd op het grondgebied van verschillende lidstaten van de Europese Unie. De vraag of de rechter te Almelo bevoegd is om van de vorderingen van [A] op Miraculos kennis te nemen dient te worden beantwoord aan de hand van de Herschikte EEX-Vo, die rechtstreeks verbindend en toepasselijk is in de lidstaten.
4.3.
In artikel 4 Herschikte EEX-Vo is bepaald dat, onverminderd deze verordening, zij die woonplaats hebben op het grondgebied van een lidstaat, ongeacht hun nationaliteit, worden opgeroepen voor de gerechten van die lidstaat. Miraculos is gevestigd in Finland, zodat in beginsel de Finse rechter bevoegd is.
4.4.
Uit artikel 5 Herschikte EEX-Vo volgt dat slechts afwijking van deze hoofdregel mogelijk is op grond van de regels zoals neergelegd in de afdelingen 2 tot en met 7
(de artikelen 7 tot en met 26) Herschikte EEX-Vo.
4.5.
In deze zaak ligt dan ook de vraag voor of er sprake is van een van de hoofdregel van artikel 4 Herschikte EEX-Vo afwijkende bijzondere bevoegdheid, op grond waarvan de rechter te Almelo rechtsmacht heeft om van de vorderingen van [A] op Miraculos kennis te nemen.
4.6.
Artikel 25 Herschikte EEX-Vo bepaalt, voor zover hier van belang, dat indien partijen, ongeacht hun woonplaats, schriftelijk een gerecht van een lidstaat hebben aangewezen voor de kennisneming van hun geschillen, die naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking zullen ontstaan, dat gerecht bevoegd is.
4.7.
Miraculos doet in dit kader een beroep op het in artikel 6 van de schikkingsovereenkomst opgenomen forumkeuzebeding. De rechtbank is van oordeel dat dit beding in dit geval buiten beschouwing dient te worden gelaten. Blijkens de tekst van de schikkingsovereenkomst, die hiervoor bij de feiten is weergegeven, is deze gesloten in verband met de beëindiging van de distributieovereenkomst door Miraculos en de schade die [A] als gevolg daarvan zou hebben geleden. De onderhavige vorderingen van [A] op Miraculos zien op een onrechtmatige daad van Miraculos wegens het faciliteren van [gedaagde 1] bij het ontduiken van het met [A] overeengekomen relatiebeding.
4.8.
Weliswaar heeft Miraculos aangevoerd dat [A] ten tijde van het treffen van de schikking wist dat Miraculos een nieuwe distributeur gecontracteerd had, wat [A] op zichzelf niet heeft betwist, echter heeft [A] wel betwist, en is door Miraculos niet, althans onvoldoende onderbouwd, tegengesproken dat zij wist dat die nieuwe distributeur (indirect) [gedaagde 1] was, met wie [A] een relatiebeding was overeengekomen. Daarom kan niet geconcludeerd worden dat de schade waarvan [A] in de hoofdzaak vergoeding vordert dezelfde schade is als waarover partijen op 11 oktober 2016 een schikking hebben getroffen.
4.9.
Omdat Miraculos, gelet op hetgeen hiervoor onder 4.7. is overwogen, geen beroep toekomt op artikel 25 Herschikte EEX-Vo, dient aansluiting te worden gezocht bij
artikel 7 lid 2 Herschikte EEX-Vo, dat ziet op vorderingen die zijn gestoeld op een onrechtmatige daad.
4.10.
In artikel 7 lid 2 Herschikte EEX-Vo is bepaald dat ten aanzien van verbintenissen uit onrechtmatige daad het bevoegde gerecht ook kan zijn de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of zich kan voordoen. In dit geval zou betoogd kunnen worden dat de plaats van handeling, dat wil zeggen het faciliteren van het overtreden van het relatiebeding (vanuit Finland), en de plaats van schade door die handeling (die naar de stelling van [A] wordt geleden in Almelo) uiteen lopen. Het Hof van Justitie heeft geoordeeld dat in een dergelijk geval de uitdrukking ‘de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan’ aldus moet worden verstaan dat deze zowel doelt op de plaats waar de schade is ingetreden, als op de plaats van de veroorzakende gebeurtenis die aan de schade ten grondslag ligt. De verweerder (Miraculos) kan, ter keuze van de eiser ( [A] ), voor de rechter van de ene dan wel van de andere plaats worden opgeroepen (HvJ EG 30 november 1976, 21/76,
Jur.1976, p. 1735,
NJ1977/494 (
Bier/Mines de potasse d’Alsece)). Op grond van artikel 7 lid 2 Herschikte EEX-Vo kan de rechter te Almelo derhalve als bevoegde rechter worden aangewezen.
Jur.1976, p. 1735,
NJ1977/494 (
Bier/Mines de potasse d’Alsece)). Op grond van artikel 7 lid 2 Herschikte EEX-Vo kan de rechter te Almelo derhalve als bevoegde rechter worden aangewezen.
4.11.
Met [A] is de rechtbank voorts van oordeel dat de rechter te Almelo op grond van artikel 8 lid 1 Herschikte EEX-Vo bevoegd is om van de vorderingen op Miraculos kennis te nemen. Het doel van dit artikel is het vermijden van onverenigbare beslissingen over samenhangende vorderingen, gegeven door verschillende gerechten binnen de EU. De vorderingen van [A] op gedaagden hangen nauw met elkaar samen. Sterker, ze kunnen niet los van elkaar worden gezien. De vorderingen hebben grotendeels betrekking op dezelfde gedragingen, te weten (het faciliteren van) overtreding van een relatiebeding, en dezelfde schade (onder andere omzetderving), ten aanzien waarvan gevorderd is gedaagden hoofdelijk te veroordelen tot vergoeding daarvan. Aan de vorderingen zijn ook grotendeels dezelfde feiten en juridische gronden ten grondslag gelegd.
4.12.
Gelet op het bovenstaande heeft, in afwijking van de hoofdregel vervat in
artikel 4 Herschikte EEX-Vo, de Nederlandse rechter rechtsmacht in dit geschil en is de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Almelo bevoegd kennis te nemen van de vorderingen van [A] op Miraculos. Dit betekent dat de incidentele vordering van Miraculos dient te worden afgewezen.
4.13.
Miraculos zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van het incident worden veroordeeld. De (voorwaardelijk) gevorderde nakosten en wettelijke rente over die kosten zijn toewijsbaar als na te melden.
5.De beslissing
De rechtbank
in het incident
5.1.
wijst het gevorderde af,
5.2.
veroordeelt Miraculos in de kosten van het incident, aan de zijde van [A] tot op heden begroot op € 543,-, te vermeerderen met, onder de voorwaarde dat Miraculos de proceskosten niet binnen 14 dagen na de datum van dit vonnis heeft voldaan, de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 131,- aan salaris advocaat, dan wel, indien er betekening van het vonnis plaats heeft gevonden, een bedrag van € 199,- aan salaris advocaat en de wettelijke rente over deze kosten vanaf dat moment tot aan de dag der algehele voldoening,
in de hoofdzaak
5.3.
bepaalt dat de zaak weer op de rol zal komen van
26 september 2018voor conclusie van antwoord aan de zijde van Miraculos.
26 september 2018voor conclusie van antwoord aan de zijde van Miraculos.
Dit vonnis is gewezen te Almelo door mr. G.G. Vermeulen en in het openbaar uitgesproken op 15 augustus 2018. [1]