Uitspraak
RECHTBANK OVERIJSSEL
Team Strafrecht
Zittingsplaats Almelo
Parketnummer: 08-710654-05
Datum uitspraak: 25 mei 2023
Beslissingop de vordering van het Openbaar Ministerie tot verlenging van de terbeschikkingstelling van:
[terbeschikkinggestelde],
geboren op [geboortedatum] 1983 te [geboorteplaats] ,
verblijvende in Het Witte Huis te Zuidlaren (als onderdeel van Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) Dr. S. van Mesdag),
hierna te noemende: de terbeschikkinggestelde.
1.De aanleiding
De terbeschikkinggestelde is bij vonnis van de rechtbank Almelo van 15 november 2005 ter beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege, na bewezenverklaring van de misdrijven:
- opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan gemeen gevaar voor goederen te duchten is; en
- opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is, meermalen gepleegd.
De maatregel van terbeschikkingstelling is ingegaan op 31 mei 2006. Deze terbeschikkingstelling is laatstelijk verlengd bij beslissing van deze rechtbank van
24 juni 2021 en eindigt, behouders nadere voorziening, op 31 mei 2023.
24 juni 2021 en eindigt, behouders nadere voorziening, op 31 mei 2023.
2.De stukken
De rechtbank heeft kennis genomen van de op grond van artikel 6:6:12 van het Wetboek van Strafvordering (Sv) overgelegde stukken, te weten:
- het verlengingsadvies van FPC Dr. S. van Mesdag (hierna: de kliniek) van 29 maart 2023, opgemaakt en ondertekend door E. Haze, verpleegkundig specialist GGZ, behandelcoördinator, en drs. H.J. Beintema, psychiater en hoofd van de instelling;
- de wettelijke aantekeningen over de periode van 18 maart 2021 tot en met 18 april 2023.
3.De procedure
Het Openbaar Ministerie heeft op 24 april 2023 een vordering ingediend tot verlenging van de terbeschikkingstelling met een jaar.
Het onderzoek van de zaak heeft plaatsgevonden op de openbare terechtzitting van
25 mei 2023. De rechtbank heeft op die zitting gehoord:
25 mei 2023. De rechtbank heeft op die zitting gehoord:
- de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman mr. D.W.H.M. Wolters, advocaat te Hoofddorp;
- de officier van justitie mr. L. van der Werff;
- E. Haze, verpleegkundig specialist GGZ, behandelcoördinator, verbonden aan de kliniek als deskundige (via een Teams-verbinding).
De officier van justitie heeft gepersisteerd bij de vordering tot verlenging van de termijn van terbeschikkingstelling met een jaar.
De terbeschikkinggestelde en zijn raadsman hebben gesteld dat zij geen bezwaar hebben tegen verlenging van de maatregel van terbeschikkingstelling met een jaar.
4.De beoordeling
De vordering is op 24 april 2023 ingediend. Dit is tijdig.
De rechtbank dient op grond van het bepaalde in de artikelen 38d en 38e van het Wetboek
van Strafrecht (Sr) te bepalen of de termijn van de maatregel van terbeschikkingstelling moet worden verlengd.
De rechtbank neemt bij haar overwegingen het over de terbeschikkinggestelde opgemaakte advies van de kliniek en de toelichting van de deskundige ter zitting in aanmerking. Hieruit komt, zakelijk weergegeven, het volgende naar voren.
Het verlengingsadvies van de kliniek
Diagnostiek
De terbeschikkinggestelde functioneert op zwakbegaafd niveau met een disharmonisch profiel, waarbij hij verbaal relatief sterk scoort, maar op andere gebieden achterblijft. Er was sprake van zuurstofgebrek bij de geboorte; de intellectuele beperkingen zijn mogelijk hierdoor organisch bepaald. Er is sprake van een borderline persoonlijkheidsstoornis met antisociale trekken en verslavingsproblematiek (cocaïne, alcohol en cannabis; in langdurige remissie). Daarnaast is de terbeschikkinggestelde gediagnosticeerd met ADHD.
Recidiverisico
Onder de huidige omstandigheden kan de terbeschikkinggestelde stabiel functioneren en wordt het risico op ernstige recidive als laag ingeschat. De terbeschikkinggestelde heeft in een eerder stadium meerdere incidenten veroorzaakt in de klinieken waar hij verbleef. Hij is omgevingsafhankelijk in zijn gedrag. Externe structuur, begeleiding en de instelling op psychofarmaca zijn belangrijke beschermende factoren. De terbeschikkinggestelde heeft een sterkte behoefte aan deze beschermende factoren, maar kan het aan de andere kant ook slecht verdragen omdat hij een grote behoefte aan regie en controle heeft. Hij wil enerzijds graag toewerken naar vrijheden, maar anderzijds kan hij verstrikt raken in zijn eigen problematiek en verzanden in samenwerkingsproblemen met een behandelteam, waarmee het risico op incidenten (bedreiging, vernieling en harddrugsgebruik/handel) toeneemt. De verslavingsproblematiek (als geheel) wordt vooral gezien als delictgerelateerde factor doordat de verslaving (mede) heeft geleid tot algehele maatschappelijke teloorgang. Dat de terbeschikkinggestelde geen cannabis meer gebruikt sinds het verblijf op de transmurale voorziening wordt als beschermend gezien. Het recidiverisico in het geval van een voorwaardelijke beëindiging van het bevel tot verpleging wordt als matig tot hoog ingeschat. Het recidiverisico in het geval van beëindiging van het toezicht of de maatregel wordt als hoog ingeschat.
Behandelverloop en prognose
De terbeschikkinggestelde verblijft sinds 17 december 2021 bij Het Witte Huis in Zuidlaren. Hij kan hier langdurig verblijven, waarbij hij zoveel mogelijk autonomie praktiseert binnen een setting waar forensische expertise en 24-uurs toezicht adequaat ingeregeld zijn. De overdracht naar Het Witte Huis is soepel verlopen en de terbeschikkinggestelde is erg tevreden met de woonsetting. Hij trekt veel met medepatiënten op en neemt deel aan groepsmomenten- en taken. In maart 2022 is hij begonnen met werken bij een kringloopwinkel in [locatie] voor drie dagdelen per week. Uit de negatieve uitslagen van de urinecontroles blijkt dat het hem tot op heden lukt om abstinent te blijven van middelen. De terbeschikkinggestelde is goed in staat zijn zucht het hoofd te bieden en het waar nodig hierover het gesprek aan te gaan. Daarnaast is hij trouw in de inname van medicatie (clozapine). De terbeschikkinggestelde haalt regelmatig boodschappen in het kader van recreatieve verloven. Daarnaast gaat hij regelmatig op onbegeleid verlof naar zijn ouders en partner. Deze bezoeken hebben een positief effect op hem en werken als stok achter de deur voor een goed functioneren. De ouders van de terbeschikkinggestelde zijn ziek. Dit zorgt bij hem regelmatig tot de nodige onrust. Hij slaapt er slecht van en de zucht (naar THC) neemt dan ook toe. In dergelijke situaties probeert hij afleiding te zoeken. Zowel de terbeschikkinggestelde als het behandelteam zijn erg tevreden met de gang van zaken omtrent het verblijf in Het Witte Huis. Het contact met de reclassering verloopt ook naar behoren. De werkhouding van de terbeschikkinggestelde is voldoende, hij toont voldoende inzet en functioneert conform de afspraken en voorwaarden. Dit zal in de komende periode worden voortgezet, waarbij wordt gekoerst op begeleid wonen. De kliniek ontvangt op korte termijn het ‘rapport proefverlof’ van de reclassering.
Advies
De kliniek adviseert de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege te verlengen met een jaar.
De toelichting van de deskundige Haze ter zitting
De deskundige heeft zakelijk weergegeven verklaard dat het maatregelrapport van de reclassering inmiddels gereed is. De reclassering staat achter het inzetten van proefverlof. Binnenkort zal de aanvraag worden verstuurd, zodat het proefverlof in gang kan worden gezet. Het resocialisatietraject kan op deze wijze verder vorm krijgen. De medicatie wordt langzaam afgebouwd. Ondertussen zijn meerdere gesprekken gevoerd over de plek van het begeleid wonen. De terbeschikkinggestelde zou het liefst iets centraler gaan wonen tussen zijn partner en zijn familie. Op dit moment is nog geen specifieke woonplek gevonden. Op het moment dat het proefverlof ingaat, dan zal het begeleid wonen samen met de reclassering vormgegeven worden. De verlenging van de terbeschikkingstelling met een jaar is nodig, zodat de terbeschikkinggestelde steun krijgt in het zetten van deze vervolgstappen. Als hij buiten de regio Groningen gaat resocialiseren, dan zal een nieuwe reclassering en een nieuw begeleidingsteam aangewezen worden. Deze overgang zal zorgvuldig moeten plaatsvinden. Er dient vooral gekeken te worden welke begeleiding goed bij hem past. Ook hiervoor kan de verlengingstermijn van een jaar gebruikt worden.
Het oordeel van de rechtbank
Gelet op het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat de veiligheid van anderen, dan wel
de algemene veiligheid van personen eist dat de maatregel van terbeschikkingstelling wordt
verlengd. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de maatregel is opgelegd ter zake van een misdrijf dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het
lichaam van een of meer personen, te weten opzettelijk brand stichten, terwijl daarvan levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is, meermalen gepleegd. De rechtbank stelt op basis van de rapportages vast dat er nog sprake is van een stoornis en recidivegevaar.
De terbeschikkinggestelde heeft zich de afgelopen periode erg goed ingezet. De verloven verlopen goed, het contact met de reclassering verloopt goed, hij is in staat zijn zucht het hoofd te bieden, hij toont voldoende inzet en houdt zich aan de afspraken en voorwaarden. Hiervoor verdient hij een compliment. Ondanks de lange duur van de maatregel is de rechtbank van oordeel dat de verlenging daarvan, gelet op het recidiverisico bij een (voorwaardelijke) beëindiging, de problematiek van de terbeschikkinggestelde en de noodzaak van adequate begeleiding tijdens de vervolgstappen van zijn resocialisatietraject, niet disproportioneel is. Het proefverlof zal naar verwachting binnenkort in gang worden gezet en de medicatie van de terbeschikkinggestelde wordt zeer langzaam afgebouwd. Op het moment dat het proefverlof ingaat, zal het begeleid wonen in samenspraak met de reclassering vormgegeven worden. De locatie waar de terbeschikkinggestelde zal uitstromen is nog niet bekend. Mogelijk zullen het toezicht en de begeleiding moeten worden overgedragen aan de reclassering in een andere regio. Voorzichtigheid is hierbij geboden en het is zeer belangrijk dat de terbeschikkinggestelde voldoende steun en begeleiding krijgt bij het zetten van deze stappen in zijn resocialisatietraject. Het blijft voor de terbeschikkinggestelde van belang dat hij perspectief heeft. De rechtbank gaat ervan uit dat hij met het voorgenomen proefverlof en het begeleid wonen voldoende duidelijke doelen voor ogen heeft.
Gelet hierop zal de rechtbank de terbeschikkingstelling met een jaar verlengen.
5.De beslissing
De rechtbank verlengt de terbeschikkingstelling van
[terbeschikkinggestelde]met een jaar.
[terbeschikkinggestelde]met een jaar.
Aldus gegeven door mr. A. van Holten, voorzitter, mr. C. Verdoold en mr. D.K. ten Cate, rechters, in tegenwoordigheid van mr. D. Gottemaker als griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 25 mei 2023.
Buiten staat
Mr. A. van Holten is niet in de gelegenheid deze beslissing mede te ondertekenen.