ECLI:NL:RBOVE:2025:5863 - Rechtbank Overijssel - Verlenging terbeschikkingstelling met bevel tot verplegin...

Uitspraak

RECHTBANK OVERIJSSEL

Team Strafrecht

Zittingsplaats Zwolle

Parketnummer: 08-960024-14

Datum uitspraak: 6 oktober 2025

Beslissing op de vordering van het Openbaar Ministerie tot verlenging van de terbeschikkingstelling van:

[betrokkene],

geboren op [geboortedatum] 1978 in [geboorteplaats] ,

verblijvende in FPC [verblijfplaats] ,

[adres] ,

hierna te noemen: betrokkene.

1.De aanleiding

Betrokkene is bij arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 3 mei 2017 ter beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege, naast een gevangenisstraf voor de duur van vijf jaren, na bewezenverklaring van de misdrijven:

met iemand beneden de leeftijd van twaalf jaren handelingen plegen die bestaan uit of mede bestaan uit het seksueel binnendringen van het lichaam, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen;
door giften of beloften van geld of goed en misbruik van uit feitelijke omstandigheden voortvloeiend overwicht een persoon waarvan hij weet dat deze de leeftijd van achttienjaren nog niet heeft bereikt, opzettelijk bewegen ontuchtige handelingen te plegen of zodanige handelingen te dulden, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen;
een afbeelding of een gegevensdrager bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, vervaardigen, verspreiden en in bezit hebben, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen;
een afbeelding of een gegevensdrager bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, in bezit hebben;
een afbeelding of een gegevensdrager bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, vervaardigen en in bezit hebben;
een afbeelding of een gegevensdrager bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, in bezit hebben, terwijl van dit misdrijf een beroep gewoonte wordt gemaakt.

De terbeschikkingstelling is ingegaan op 1 augustus 2017. De terbeschikkingstelling is laatstelijk verlengd bij beslissing van deze rechtbank van 4 september 2023 en eindigt, behoudens nadere voorziening, op 1 augustus 2025.

2.
De stukken

De rechtbank heeft kennis genomen van de op grond van artikel 6:6:12 van het Wetboek van Strafvordering (Sv) overgelegde stukken, te weten:

het verlengingsadvies van FPC [verblijfplaats] (hierna: de kliniek) van 30 mei 2025, opgemaakt en ondertekend door B. Bous, verpleegkundig specialist en regiebehandelaar, S. ten Heuvel, behandelend psychiater en S. Wopereis, GZ-psycholoog en plaatsvervangend hoofd van de instelling;
de pro Justitia rapportage van A.A.R de Kom, psychiater, van 24 april 2025;
de pro Justitia rapportage van A.J. Klumpenaar, GZ-psycholoog, van 25 april 2025;
een afschrift van de wettelijke aantekeningen over de periode van 10 december 2023 tot en met 25 maart 2025.

3.De procedure

Het Openbaar Ministerie heeft op 23 juni 2025 een vordering ingediend tot verlenging van bovenvermelde termijn met twee jaren.

De rechtbank stelt vast dat het onderzoek van de zaak niet uiterlijk twee maanden na de ontvangst van de vordering heeft plaatsgevonden. De rechtbank acht dit ongewenst, maar volstaat met de constatering dat de bedoelde termijn is overschreden.

Het onderzoek van de zaak heeft plaatsgevonden op de openbare terechtzitting van 22 september 2025. De rechtbank heeft op de openbare terechtzitting gehoord:

betrokkene, bijgestaan door zijn raadsman mr. A.J. Sprey, advocaat in Amsterdam;
de officier van justitie;
B. Bous, voornoemd, verbonden aan de kliniek als deskundige.

De officier van justitie heeft de vordering tot verlenging van de termijn van terbeschikkingstelling met twee jaren gehandhaafd.

Betrokkene en zijn raadsman hebben geen bezwaar gemaakt tegen verlenging van de maatregel van terbeschikkingstelling met twee jaren.

4.De beoordeling

De vordering is op 23 juni 2025 ingediend. Dit is tijdig.

De rechtbank dient op grond van het bepaalde in de artikelen 38d en 38e van het Wetboek

van Strafrecht (Sr) te bepalen of de termijn van de maatregel van terbeschikkingstelling moet worden verlengd.

De rechtbank neemt bij haar overwegingen het verlengingsadvies van de kliniek, de pro Justitia rapportages en de toelichting van de deskundige op de zitting van 22 september 2025 in aanmerking.

Het verlengingsadvies van de kliniek

Het rapport van de kliniek houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.

Betrokkene verblijft sinds 2017 in de kliniek en is in juli 2024 overgeplaatst naar de [locatie 2]. De verloven van betrokkene verliepen zonder problemen en vonden plaats in (de omgeving van) [plaats 1] . Hoewel het verblijf op [locatie 2] aanvankelijk naar wens leek te verlopen, bestond er een vermoeden dat betrokkene niet open was over zijn seksualiteit en maar een deel van zijn gevoelens en ervaringen deelde. De onverschillige houding van betrokkene speelde hierbij een rol. Het probleeminzicht en besef van betrokkene is beperkt. Betrokkene is geneigd om zijn problemen te internaliseren en voornamelijk secundair te reageren. Ook heeft betrokkene moeite om zijn gevoelens rechtstreeks te uiten en is hij conflict vermijdend. Betrokkene heeft de afgelopen jaren een delictgerelateerde behandeling gevolgd. Ondanks deze behandeling is betrokkene teruggevallen in zorgelijk gedrag en hebben zich verschillende situaties voorgedaan waarin betrokkene zich niet aan de afspraken heeft gehouden. In oktober 2024 is het transmurale verlof van betrokkene opgeschort, omdat hij zonder overleg een smartwatch had aangeschaft en grote hoeveelheden porno op zijn laptop had. Het behandelteam concludeert dat het lage beveiligingsniveau en de verminderde ondersteuning en controle te veel risico’s met zich brengen en betrokkene is (ter crisis) opgenomen op de afdeling [afdeling] . Uit nader onderzoek blijkt dat betrokkene in de maanden daarvoor andere (zorgelijke) zoektermen is gaan gebruiken, hij bestanden heeft verwijderd, hij bezig was met coderen en programmeren via GitHub en dat hij bezig was met online betalingen en crypto.

Het gedrag van betrokkene wordt als zeer zorgelijk gezien, waarbij het behandelteam duidelijke paralellen ziet met de aanloop naar het indexdelict. Het behandelteam besluit het verlof van betrokkene daarom volledig in te trekken en betrokkene is overgeplaatst naar de SSG-behandelunit de [locatie 1] .

Geconcludeerd wordt dat in de huidige kliniek het traject van betrokkene niet meer kan worden vormgegeven. Een terugval in seksueel delictgedrag wordt ingeschat op hoog en de kans op recidive zal sneller toenemen bij een uitbreiding van vrijheden. De kliniek concludeert dat met de behandeling nog niet tot de kern van de complexe problematiek van betrokkene is gekomen. Betrokkene is daarom in april 2025 aangemeld voor een overplaatsing naar een kliniek die een expertise heeft op het gebied van seksueel grensoverschrijdend gedrag, te weten de Dr. [naam] [instelling] te [plaats 2] . Betrokkene zal tot aan de overplaatsing op de [locatie 1] verblijven en geen behandelinterventies meer volgen. Het recidiverisico is hoog en de kliniek adviseert om de terbeschikkingstelling met twee jaren te verlengen.

De deskundige ter zitting

Op zitting heeft deskundige Bous het advies gehandhaafd en in aanvulling op het advies naar voren gebracht dat betrokkene is aangemeld bij de [instelling] kliniek in [plaats 2] .
De huidige kliniek heeft een incidentanalyse uitgevoerd naar aanleiding van het zorgelijke gedrag van betrokkene op de TMV. Deze incidentanalyse is afgerond en opgestuurd naar de [instelling] kliniek. De machtiging voor begeleid verlof zal in de huidige kliniek worden aangevraagd. Ook zal betrokkene hier zijn werkzaamheden nog kunnen uitbreiden. Er is nog geen zicht op plaatsing in de nieuwe kliniek. De wachttijden zijn wisselend. Het is positief dat betrokkene zelf aangeeft dat hij voortaan eerder open moet zijn. Betrokkene is gestopt met medicatiegebruik nadat zijn verlof werd ingetrokken. Binnen een beschermende maatregel is medicatie niet langer noodzakelijk. In de nieuwe kliniek zal hierover opnieuw een beoordeling plaatsvinden. Betrokkene is van mening dat zijn verslaving een risicofactor is voor terugval, maar is wisselend in zijn bereidheid om hiervoor behandeling te aanvaarden. Indien hierover overeenstemming wordt bereikt, kan passende behandeling worden aangeboden. De behandeling binnen de huidige kliniek is gestagneerd, maar kan in de nieuwe kliniek worden hervat. Er is nog niet gesproken over de behandelmodules. Er is wel gekeken of behandeling nodig is voor de persoonlijkheidsproblematiek van betrokkene. De [instelling] kliniek acht deze behandeling geïndiceerd.

De pro Justitia rapportages

Het rapport van de psychiater houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.

Betrokkene is gediagnostiseerd met een vermijdende persoonlijkheidsstoornis en een pedofiele stoornis, niet-exclusieve type. De kernproblematiek van betrokkene is door de behandeling in de kliniek geleidelijk aangepakt en zijn ziektebesef en inzicht is gegroeid. Betrokkene zette zich aanvankelijk in voor behandeling, maar was voor veilig functioneren afhankelijk van de kliniek en het toezicht. De vermijdende houding van betrokkene heeft geleid tot nalatigheid ten aanzien van het zich houden aan de verlofvoorwaarden, waarna het transmuraal verlof van betrokkene is ingetrokken en betrokkene is aangemeld voor behandeling in een andere kliniek. Zonder de maatregel terbeschikkingstelling heeft betrokkene een hoog risico om terug te vallen in seksueel delictgedrag. Betrokkene zal daarom langdurig zijn aangewezen op het effectieve risicomanagement, waarbij uitbreiding van verloven zeer geleidelijk zal moeten plaatsvinden. Omdat betrokkene wordt overgeplaatst voor een tweede behandelpoging, zal het verloftraject voorafgegaan worden door een nieuwe behandelpoging van de vermijdende persoonlijkheidsstoornis van betrokkene. Dit vergt tijd, waarna aansluitend een nieuw verloftraject moet worden doorlopen. De psychiater adviseert daarom om de maatregel terbeschikkingstelling te verlengen met twee jaren.

Het rapport van de psycholoog houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.

Bij betrokkene is sprake van een pedofiele stoornis, niet-exclusieve type en een andere gespecificeerde persoonlijkheidsstoornis met vermijdende trekken. Bij betrokkene wordt een wisselend beeld waargenomen ten aanzien van de manier waarop voorkomen moet worden dat hij opnieuw tot delictgedrag overgaat. Enerzijds lijkt betrokkene zichzelf ook niet geheel te vertrouwen, maar anderzijds wenst hij liever geen libidoremmende medicatie te gebruiken en wil hij op eigen kracht de verleidingen weerstaan. Tijdens therapieën en trainingen is veel aandacht geweest voor de seksualiteit van betrokkene. Het effect daarvan lijkt wisselend. Op het moment dat de maatregel terbeschikkingstelling zal beëindigen, is de verwachting dat het risico op delictgedrag snel oploopt tot hoog. Vanwege de grote aantrekkingskracht mist betrokkene de vaardigheden om – zonder toezicht – zich niet te richten op kinderporno. Het risico dat betrokkene opnieuw terecht zal komen in een situatie zoals ten tijde van het plegen van de indexdelicten is dan ook nog steeds aanwezig. Betrokkene verblijft momenteel in een hoogbeveiligde setting, zonder vrijheden en zonder toegang tot het internet, waarmee de risico’s adequaat worden beperkt. Op basis van het gedrag van betrokkene in de afgelopen periode is de verwachting dat een stevig extern kader noodzakelijk zal zijn, waarvan het gebruik van hormonale libidoremmende medicatie zeer waarschijnlijk een onderdeel zal moeten zijn. Betrokkene is in afwachting van overplaatsing naar een nieuwe kliniek, waar de nieuwe behandelpoging nog volledig vormgegeven dient te worden. Er is geen scenario denkbaar waarbij over een jaar overgegaan kan worden tot een voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging, gezien de aard van de stoornis en de daarmee samenhangende risico’s op recidive. De psycholoog adviseert daarom om de maatregel terbeschikkingstelling te verlengen met twee jaren.

Het oordeel van de rechtbank

Gelet op het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen eist dat de maatregel van terbeschikkingstelling wordt verlengd. Op grond van het verlengingsadvies van de kliniek, de pro Justitia rapportages en het verhandelde ter zitting, stelt de rechtbank vast dat sprake is van stoornissen bij betrokkene en een recidiverisico. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de maatregel is opgelegd ter zake van een misdrijf dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. De totale duur van de maatregel van terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege kan daarom een periode van vier jaren te boven gaan.

De rechtbank stelt vast dat het behandeltraject van betrokkene is gestagneerd. Hoewel het traject van betrokkene aanvankelijk naar wens verliep en hij werd overgeplaatst naar de [locatie 2], een afdeling zonder beveiligingsniveau, is het traject nadien vastgelopen. Betrokkene is – ondanks het volgen van de delictgerelateerde behandeling – teruggevallen in zorgelijk gedrag en er hebben zich meerdere situaties voorgedaan waarin betrokkene zich niet aan de gemaakte afspraken en voorwaarden hield. Het behandelteam stelde vast dat het lage beveiligingsniveau en de verminderde ondersteuning en controle te veel risico’s met zich brachten, waarna betrokkene is teruggeplaatst.
De kliniek heeft geconcludeerd dat met de behandeling niet tot de kern van de problematiek van betrokkene is gekomen, waardoor een terugval in seksueel delictgedrag wordt ingeschat als hoog en de kans op recidive zal toenemen bij uitbreiding van vrijheden. Duidelijk is dat de problematiek van betrokkene hardnekkig is en de rechtbank hoopt dat betrokkene lering trekt uit de terugval en in het vervolg opener zal zijn over zijn gevoelens en gedachten.
Het recidiverisico is hoog en bij een lager beveiligingsniveau, uitbreiding van de vrijheden en verminderde ondersteuning, zal de kans op recidive toenemen. Betrokkene is inmiddels aangemeld en geaccepteerd bij de [instelling] Kliniek in [plaats 2] , welke kliniek een expertise heeft op het gebied van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Naar verwachting zal het nog geruime tijd duren voordat betrokkene in de kliniek geplaatst kan worden, waarna de nieuwe behandelpoging nog volledig vormgegeven zal moeten worden. Het resocialisatieproces dient zorgvuldig en geleidelijk te worden doorlopen. De rechtbank zal de terbeschikkingstelling daarom met twee jaren verlengen.

5.De beslissing

De rechtbank verlengt de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van
[betrokkene]met
twee jaren.

Aldus gegeven door mr. A. van Holten, voorzitter, mr. S.H. Peper en J.G.M. Fluttert, rechters, in tegenwoordigheid van E. Bauhuis als griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 6 oktober 2025.