Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 303129 / KG ZA 08-211
Uitspraak: 15 april 2008
VONNIS in kort geding in de zaak van:
de vennootschap naar vreemd recht HEBEI CEREALS, OILS IMPORT & EXPORT,
gevestigd te Shijiazhuang, China,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
procureur mr. R.C.A. van ‘t Zelfde,
advocaat mr. N.H. Margetson,
- tegen -
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ADMIRALNUTS B.V.
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
procureur mr. O.E. Meijer,
advocaat mr. L.A.S. Boersen.
Partijen worden hierna aangeduid als “Hebei Cofco” respectievelijk “Admiralnuts”.
1 Het verloop van het geding
De voorzieningenrechter heeft kennis genomen van de volgende stukken:
- dagvaarding d.d. 13 maart 2008;
- pleitnotities en producties van mr. Margetson;
- pleitnotities tevens eis in reconventie en producties van mr. Boersen.
De raadslieden van partijen hebben de respectieve standpunten toegelicht ter zitting van 1 april 2008.
2 De vaststaande feiten in conventie en in reconventie
In dit kort geding wordt van de volgende vaststaande feiten uitgegaan.
2.1 Hebei Cofco is een handelaar in onder meer grondnoten. Rizhao Seamount Food Co. Ltd, gevestigd te China (hierna: “Rizhao”), is ook een handelaar in onder meer grondnoten. Rizhao heeft bij overeenkomsten van 14 september 2007 (gewijzigd bij overeenkomst d.d. 19 november 2007) acht containers grondnoten verkocht aan Admiralnuts. De koopover-eenkomsten zijn tot stand gebracht door bemiddeling van Hebei Cofco. Tussen Rizhao en Admiralnuts was overeengekomen dat de bankrekening van Hebei Cofco, zoals tussen par-tijen reeds langer gebruikelijk was, als betaaladres zou fungeren.
2.2 De (in blanco geëndosseerde) cognossementen waaronder de containers werden ver-voerd zijn alle door Rizhao aan Hebei Cofco verstuurd. Op 18 en 20 februari [W.] heeft [W.] (hierna: “[W.]”), manager branche office van Hebei Cofco, de origine-le cognossementen met betrekking tot twee van de acht containers grondnoten aan [X.], statutair directeur van Admiralnuts (hierna: “[X.]”) overhandigd. [X.] heeft vervol-gens in het bijzijn van [W.] de koopprijs voor deze grondnoten elektronisch overgemaakt op de rekening van Hebei Cofco.
2.3 Op 20 februari 2008 heeft Hebei Cofco een op die dag om 13.42 uur door Rizhao aan haar gestuurde fax aan Admiralnuts overhandigd met de volgende inhoud:
“In consideration of admiral nuts b.v.’s paying for shipping documents as presented, we hereby guarantee tot hold you harmless from any consequences that may arise from the fact that 2/3 original bill of lading is missing (reported stolen).
We authorize admiral nuts b.v. pay us to account of hebei cereals and oils corp Rotterdam.”
Deze fax was door Rizhao aan Hebei Cofco gestuurd naar aanleiding van het verzoek van Admiralnuts om gevrijwaard te worden tegen alle schade die zij zou kunnen leiden omdat twee van de drie originele cognossementen zouden zijn gestolen.
2.4 Op 4 maart 2008 is [W.] met de originele cognossementen met betrekking tot de laatste zes containers grondnoten naar het kantoor van Admiralnuts gegaan. Tegen overlegging van de cognossementen heeft [X.] in het bijzijn van [W.] elektronisch opdracht gegeven tot overboeking van USD 130.080,-- (zijnde de koopsom voor deze grondnoten) op de rekening van Hebei Cofco. Bij de (twee) betalingsopdrachten is als gewenste uitvoeringsdatum opge-geven: “06-03-2008”.
2.5 Na verkregen verlof daartoe heeft de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijk-heid Magelhaen & Co B.V., gevestigd te Rotterdam (hierna: “Magelhaen”), ter verzekering van een vordering die zij stelt te hebben op Rizhao, op 5 maart 2008 conservatoir derdenbe-slag gelegd ten laste van Admiralnuts “op alle gelden, geldswaarden en/of geldtegoeden die Admiral onder zich heeft of zal verkrijgen in naam van gerequestreerde [Rizhao], althans aan haar verschuldigd is of zal worden, meer in het bijzonder op hetgeen Admiral verschul-digd is aan gerequestreerde in verband met een koopovereenkomst van Chinese grondnoten (8 containers Inshells 11/13 count per oz.)”.
Als gevolg van dit beslag zijn de in 2.4 bedoelde betalingsopdrachten niet uitgevoerd; Hebei Cofco heeft de betreffende koopsom derhalve niet ontvangen.
2.6 Om zich ervan te verzekeren dat de in 2.4 bedoelde koopsom (alsnog) aan haar wordt betaald, heeft Hebei Cofco, nadat zij daartoe op 7 maart 2008 verlof had verkregen, ten laste van Admiralnuts conservatoir derdenbeslag doen leggen. De vordering van Hebei Cofco is door de voorzieningenrechter begroot op € 169.000,--. Hebei Cofco heeft de gelegde besla-gen opgeheven nadat Admiralnuts op 14 maart 2008 een bankgarantie aan Hebei Cofco had afgegeven.
2.7 In een verklaring van [Z.], General Manager van Rizhao, d.d. 26 maart 2008 staat - voor zover hier relevant -:
“…
12. We have been informed that Hebei Cofco is now demanding payment of the purchase price of the Goods / Bills of Lading (i.e. USD 130.080,--) from Admiralnuts in legal pro-ceedings in Rotterdam. In so far as necessary we hereby declare that Hebei Cofco has au-thority to claim on our behalf but in its own name and we hereby also assign any and all claims pertaining to the Bills of Lading / Goods, including the claim for the purchase price of the Goods to Hebei Cofco.
…”
3 Het geschil in conventie
Hebei Cofco vordert dat de voorzieningenrechter te Rotterdam bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, Admiralnuts veroordeelt
- om aan Hebei Cofco te betalen het bedrag van USD 138.080,-- (zegge hon-derdachtendertig duizend en tachtig USD), althans een voorschot op dat bedrag dat de voorzieningenrechter in goede justitie vermeent te behoren, te vermeerderen met de wettelijke rente ex artikel 6:119a BW vanaf de dag van deze dagvaarding tot aan de dag van ontvangst van algehele betaling, alsmede een bedrag van EURO 2.842,-- (zegge tweeduizend achthonderd tweeënveertig EUO), te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van deze dagvaarding tot aan de dag van ontvangst van algehele betaling,
- in de kosten van deze procedure.
Tegen de achtergrond van de vaststaande feiten heeft Hebei Cofco aan haar vordering de volgende stellingen ten grondslag gelegd.
3.1 Rizhao heeft de in 2.1 bedoelde acht containers grondnoten ná de verkoop aan Admiral-nuts maar vóór de levering nogmaals verkocht, en wel aan Hebei Cofco, en door overdracht van de cognossementen aan Hebei Cofco geleverd (onder de voorwaarde dat Hebei Cofco de grondnoten aan Admiralnuts zou doorleveren). Het door Magelhaen gelegde beslag re-gardeert Hebei Cofco niet omdat zij in haar hoedanigheid van eigenaar betaling vordert van de grondnoten. Bovendien is de vordering van Rizhao op Admiralnuts aan Hebei Cofco ge-cedeerd. Nu Admiralnuts Hebei Cofco niet betaalt, levert dit jegens Hebei Cofco wanpresta-tie op, althans is er sprake van een onrechtmatige daad van Admiralnuts jegens Hebei Cof-co, althans is Admiralnuts ongerechtvaardigd verrijkt. De schade die Hebei hierdoor lijdt is gelijk aan de koopsom van de niet betaalde grondnoten, zijnde USD 130.080,--.
3.2 Nu Hebei Cofco zich heeft ingespannen om buiten rechte betaling van haar vordering te verkrijgen, vordert zij tevens buitengerechtelijke kosten ex artikel 6:96 BW, conform het rapport Voorwerk II begroot op € 2.842,--.
3.3 Hebei Cofco heeft een spoedeisend belang bij de gevraagde voorziening. Zij heeft een vordering die niet betwist kan worden. Bovendien is het bedrag van USD 138.080,-- zo groot dat zij dit moeilijk kan missen; zij wordt thans belemmerd in haar mogelijkheden om handel te kunnen drijven.
3.4 Admiralnuts heeft gemotiveerd verweer gevoerd, waarop in het kader van de beoorde-ling - zo nodig - zal worden ingegaan.
4 Het geschil in reconventie
Admiralnuts vordert dat de voorzieningenrechter Hebei Cofco zal gebieden de op 14 maart 2008 door Admiralnuts ten bedrage van USD 169.000,-- gestelde bankgarantie binnen één dag na dit vonnis aan Admiralnuts te retourneren, zulks op straffe van een dwangsom van
€ 5.000,-- per dag na betekening van dit vonnis.
Tegen de achtergrond van de vaststaande feiten heeft Admiralnuts aan haar vordering ten grondslag gelegd dat het van belang is dat de gelegde beslagen worden opgeheven althans dat de voorzieningenrechter beveelt om de bankgarantie op straffe van een dwangsom te retourneren.
Het verweer van Hebei Cofco ligt besloten in haar stellingen in conventie.
5 De beoordeling
In conventie
5.1 Een geldvordering komt voor toewijzing in kort geding in aanmerking indien die vorde-ring, mede gelet op de spoedeisendheid en het restitutierisico, voldoende aannemelijk is.
5.2 Tussen partijen is in confesso dat betalingen bestemd voor Rizhao na het op 5 maart 2008 door Magelhaen gelegde beslag zijn geblokkeerd. Hebei Cofco stelt dat het beslag haar niet kan worden tegengeworpen, nu vóór het beslag de eigendom van de grondnoten aan haar is overgedragen althans de vordering van Rizhao op Admiralnuts met betrekking tot betaling van de grondnoten aan haar is gecedeerd. Admiralnuts heeft een en ander betwist. De voorzieningenrechter overweegt als volgt.
5.3 Hebei Cofco vordert in dit kort geding betaling op basis van een koopovereenkomst met Admiralnuts. Dat tussen Hebei Cofco en Admiralnuts een - nieuwe - koopovereenkomst tot stand is gekomen heeft Hebei Cofco niet gesteld; Admiralnuts heeft aangevoerd dat hiervan geen sprake is. Met enigerlei vorm van indeplaatsstelling - waardoor niet langer Rizhao maar Hebei Cofco als verkoper heeft te gelden - heeft Admiralnuts niet ingestemd. Voor zover Hebei Cofco zich beroept op cessie door Rizhao van de vordering op Admiralnuts aan Hebei Cofco, moet allereerst worden vastgesteld dat Hebei Cofco geen akte van cessie heeft overgelegd. Zij heeft ter onderbouwing van haar stellingen verwezen naar een e-mail d.d. 21 februari 2008 van Rizhao aan Admiralnuts, waarin - voor zover relevant - staat:
“Dear Mr [X.]
….
We have got full payment from Hebei Cereals and Oils I/E Corp for contract No. SM08205SD and SM08206SD 5+3 containers Groundnut in shell 11/13 count, so the prop-erty belong’s to Hebei Cereals and Oil I/E Corp now, you are authorized to pay full in-voiced amount to Hebei cereals and Oils I/E Corp against shipping documents before vessel arrive.”
Admiralnuts heeft echter betwist deze e-mail op 21 februari 2008 te hebben ontvangen; zij zou deze eerst op 6 maart 2008 via Hebei Cofco doorgestuurd hebben gekregen. Voorts heeft Admiralnuts er op gewezen dat de inhoud van deze e-mail, meer in het bijzonder de woorden “so the property belong’s to Hebei Cereals and Oil I/E Corp now” niet te rijmen valt met de in 2.3 bedoelde fax die zij op 20 februari 2008, derhalve één dag voordat vol-gens Hebei Cofco de hiervoor geciteerde e-mail van Rizhao aan Admiralnuts zou zijn ver-zonden, had ontvangen: daarin wordt met geen woord gerept over een mogelijke cessie. De e-mail valt volgens Admiralnuts ook niet te rijmen met het feit dat zij nimmer rechtstreeks bericht had ontvangen van Rizhao; alle contacten liepen via Hebei Cofco.
Onder deze omstandigheden is in dit kort geding, waarin voor uitvoerige bewijslevering geen plaats is, onvoldoende aannemelijk geworden dat vóór 5 maart 2008 een cessie heeft plaatsgevonden zoals door Hebei Cofco gesteld.
5.4 Daar komt nog bij, dat al zou aangenomen moeten worden dat de gestelde cessie vóór 5 maart 2008 heeft plaatsgevonden, het nog maar de vraag is of deze rechtgeldig tot stand is gekomen althans jegens Admiralnuts kan (kon) worden ingeroepen.
Volgens Hebei Cofco dient deze vraag naar Nederlands recht te worden beoordeeld. Hebei Cofco heeft echter geen stukken overgelegd waaruit ten aanzien van de gestelde cessie een eventuele rechtskeuze voor Nederlands recht blijkt. Nu de cedent in China is gevestigd, de cessionaris een Chinese rechtspersoon is die weliswaar kantoorhoudt in Nederland maar statutair in China is gevestigd en de cessie voorts betrekking heeft op vanuit China te ver-voeren grondnoten, kan niet op voorhand worden uitgesloten dat een eventuele bodemrech-ter, indien geadieerd, tot het oordeel zal komen dat de kenmerkende prestatie in China is verricht althans dat de cessie het nauwst met China is verbonden zodat aldus het Chinese recht dient te worden toegepast. Hebei Cofco heeft zich niet uitgelaten over de inhoud van het Chinese recht met betrekking tot dit punt, terwijl Admiralnuts heeft betwist dat naar Chi-nees recht een rechtsgeldige cessie tot stand is gekomen althans tegen haar kan worden inge-roepen.
5.5 In de verklaring van [Z.] (zie 2.7) staat dat Hebei Cofco weliswaar op eigen naam, maar “on our behalf” gerechtigd is tot het innen van de koopsom en dat “hereby”, derhalve kennelijk ten tijde van de verklaring op 26 maart 2008, de rechten worden overge-dragen. Deze verklaring geeft ofwel aan dat Admiralnuts gemachtigd was om aan Hebei Cofco als vertegenwoordiger van Rizhao te betalen ofwel dat sprake is van cessie op 26 maart 2008. Dat Hebei Cofco gerechtigd was betaling voor Rizhao te ontvangen staat tussen partijen wel vast, maar die betalingen worden door het beslag geblokkeerd.
5.6 Dit alles leidt er in dit kort geding toe dat tegenover de betwisting door Admiralnuts ter zake onvoldoende aannemelijk is geworden dat er sprake is van een rechtsgeldige titel van vóór het beslag bedoeld onder 2.5, op grond waarvan Hebei Cofco betaling van Admiralnuts kan verlangen.
5.7 Het vorenoverwogene leidt tot de slotsom dat het bestaan van de vordering van Hebei Cofco tot betaling van de koopsom ten bedrage van USD 130.080,-- niet voldoende aanne-melijk is om voor toewijzing in dit kort geding in aanmerking te kunnen komen. De daar-mee samenhangende vordering tot betaling van buitengerechtelijke incassokosten treft het-zelfde lot.
In reconventie
5.8 Niet juist is dat een vordering in reconventie in kort geding op straffe van niet-ontvankelijkheid op voorhand moet worden aangekondigd. Het hiertoe strekkende verweer van Hebei Cofco wordt derhalve verworpen. Dat laat onverlet dat de eis in reconventie zelf-standig moet voldoen aan het vereiste van spoedeisendheid (HR 4 december 1987, NJ 1988, 344). Admiralnuts heeft niet méér gesteld dan dat het van belang is dat bevolen wordt om de bankgarantie op straffe van een dwangsom te retourneren. Daarmee is (in elk geval) niet gebleken van spoedeisendheid van de gevraagde voorziening. Dit betekent dat de vordering in reconventie reeds om die reden zal worden afgewezen.
In conventie en in reconventie
5.9 Nu partijen over en weer in het ongelijk zijn gesteld, zullen de proceskosten worden ge-compenseerd.
6 De beslissing
De voorzieningenrechter,
In conventie:
wijst af de vorderingen van Hebei Cofco;
In reconventie:
wijst af de vorderingen van Admiralnuts;
In conventie en in reconventie:
compenseert de proceskosten in die zin dat beide partijen de eigen kosten dragen.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.F.G.T. Hofmeijer-Rutten, voorzieningenrechter, in tegen-woordigheid van mr. A.M. van Kalmthout, griffier.
Uitgesproken ter openbare terechtzitting.
1775/10