Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 290465 / HA ZA 07-2100
Uitspraak: 10 december 2008
VONNIS van de enkelvoudige kamer in de zaak van:
1. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [eiseres sub 1],
gevestigd te Maasland, gemeente Midden-Delfland,
2. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [eiseres sub 2],
gevestigd te Maasland, gemeente Midden-Delfland,
3. De vennootschap onder firma [eiseres sub 3],
gevestigd te Kwintsheul, gemeente Westland,
4. [eiser sub 4],
wonende te Naaldwijk, gemeente Westland,
5. [eiseres sub 5],
wonende te Naaldwijk, gemeente Westland,
6. [eiser sub 6],
wonende te Kwintsheul, gemeente Westland,
7. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [eiseres sub 7],
gevestigd te Monster, gemeente Westland,
8. De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid [eiseres sub 8],
gevestigd te Monster, gemeente Westland,
eisers,
advocaat mr. E.F.V. Vanlerberghe,
- tegen -
de naamloze vennootschap N.V. ONS ENERGIE,
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde
advocaat mr. J.E. Janssen.
Eisers worden hierna aangeduid als [eiseressen sub 1 en 2] (eiseressen onder 1 en 2 tezamen), [eisers sub 3 tot en met 6] (eisers onder 3 tot en met 6 tezamen) en [eiseressen 7 en 8] (eiseressen onder 7 en 8 tezamen), dan wel, alle eisers tezamen, als zodanig. Gedaagde wordt als zodanig aangeduid dan wel als ONS.
1 Het verloop van het geding
De rechtbank heeft kennisgenomen van de volgende stukken:
- dagvaarding d.d. 20 augustus 2007 met (deels separaat overgelegde) producties;
- conclusie van antwoord, met producties;
- conclusie van repliek;
- conclusie van dupliek.
2 De vaststaande feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet of onvoldoende gemotiveerd weersproken, gelet ook op de in zoverre niet betwiste inhoud van in het geding gebrachte producties, staat tussen partijen – voor zover van belang - het volgende vast:
2.1
Eisers zijn glastuinders en kweken bloemen (in het bijzonder rozen).
Eisers beschikken voorts over warmtekrachtkoppeling(WKK-)installaties, waarmee elektriciteit wordt opgewekt. Deze elektriciteit wordt, als zij de in het bedrijf te benutten hoeveelheid overtreft, tegen betaling (terug)geleverd, via de aansluitingen van eisers op de elektriciteitsnetten, aan energiebedrijven.
2.2
Eiser sub 1 heeft op 23 augustus 2005 drie volmachten getekend.
Twee daarvan vermelden in de kop “volmacht inkoop elektriciteit kalenderjaar 2006/07/08”, de andere “volmacht verkoop elektriciteit kalenderjaar 2006/07/08”.
Beide luiden voor zover van belang voorts als volgt:
“Volmachtgever/afnemer verklaart middels ondertekening volmacht te verlenen aan:
Tenergy BV., gevestigd te Drogeham aan het Hamsterplein 4 en ingeschreven in het Handelsregister te Leeuwarden onder nummer 01084737 en rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer [X]
Om voor en namens volmachtgever/afnemer:
. als rechtsgeldig vertegenwoordiger alle (rechts)handelingen te verrichten inzake de totstandkoming van een overeenkomst (...) inzake de levering/teruglevering van elektriciteit van 1 januari 2006 vanaf 00.00 uur tot en met 31 december 2008 om 00.00uur door de door Tenergy geselecteerde elektriciteitsleverancier inclusief de overige daarmee verbonden diensten en het ondertekenen van een elektriciteitleveringsovereenkomst en alle daaruit voortvloeiende handelingen.
Jaar jaarvolume (kWh) (...)”
2006/07/08 (...)”
2.3
Tenergy BV bestaat niet. Het in de volmachten genoemde KvKnummer is dat van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Tenergy Consultancy BV (hierna: Tenergy Consultancy), een vennootschap die gevestigd is op het in de volmachten genoemde adres en van wie de in de volmachten genoemde [X] (indirect) bestuurder is.
2.4
Eiser sub 2 heeft, eveneens op 23 augustus 2005, drie volmachten getekend, waarvan er twee zien op inkoop en een op verkoop, die ter zake van de relevante tekstdelen gelijkluidend zijn aan de onder 2.2 geciteerde volmachten.
2.5
Eiser sub 4 heeft, op 10 augustus 2005, een volmacht inkoop en een volmacht verkoop getekend, die ter zake van de relevante tekstdelen gelijkluidend zijn aan de onder 2.2 geciteerde volmachten.
2.6
Eiser sub 7 heeft twee niet gedateerde volmachten inkoop en een volmacht verkoop getekend, die ter zake van de relevante tekstdelen gelijkluidend zijn aan de onder 2.2 geciteerde volmachten.
2.7
Eiser sub 8 heeft twee niet gedateerde volmachten inkoop getekend, die ter zake van de relevante tekstdelen gelijkluidend zijn aan de onder 2.2 geciteerde volmachten.
2.8
Een overeenkomst, gedateerd 9 december 2005, houdt voor zover van belang in:
“De ondergetekenden,
1.Tenergy CO, gevestigd en kantoorhoudend aan het Hamsterplein 4 9289 KC te Drogeham, ten deze vertegenwoordigd door (...) [X] (...), hierna te noemen Tenergy
En
2. N.V.ONS Energie (....) hierna te noemen ONS.
Gezamenlijk aangeduid als partijen.
Overwegende dat:
(...)
. Tenergy handelt ten behoeve van tuinders, krachtens daartoe van deze tuinders verkregen volmachten, zoals overlegd aan ONS teneinde de meest gunstige condities te kunnen verkrijgen voor de (terug)levering van elektriciteit;
(...)
Zijn overeengekomen als volgt:
Artikel 1 voorwerp van deze overeenkomst
1.1 Tenergy heeft voor de periode 2006-2008 van afzonderlijke tuinders volmachten verkregen welke zijn overlegd aan ONS.
1.2 Het totale volume van deze volmachten bedraagt momenteel(...)
voor het jaar 2006 (...)
voor het jaar 2007 (....)
voor het jaar 2008 (...)
1.3 Tenergy staat ervoor in dat alle volmachten exclusief ten behoeve van ONS zullen worden aangewend, in het bijzonder in die zin dat bij alle betreffende volmachtgevers geen enkel misverstand bestaat of kan bestaan dat ONS als de “door Tenergy geselecteerde elektriciteitsleverancier” moet worden beschouwd. (...)
1.4 In annex 1 zijn een viertal verschillende (terug)leveringsvoorwaarden beschreven. Iedere individuele volmachtgever heeft de keuze uit deze verschillende (terug) leveringsvoorwaarden. (...)
Artikel 2 Duur en opzegging van de samenwerking
2.1 Deze overeenkomst treedt in werking per 1 januari 2006 en eindigt op 31 december 2008 om 24:00 uur (...).Niettegenstaande het bepaalde in artikel 2.2 is deze overeenkomst niet tussentijds opzegbaar.(…)”
Bij deze overeenkomst is een annex 1 gevoegd, die het volgende vermeldt:
“De klant heeft vier mogelijkheden voor (terug)levering van elektriciteit. De verschillende varianten zijn:
Variant A: (terug)levering tegen vaste blokprijzen
Variant B: (terug)levering tegen APXprijzen plus (minus) een opslag (afslag)
Variant C: dagelijkse keuze om tegen blokprijzen of tegen APXprijzen terug te leveren
Variant D: teruglevering waarbij achteraf bepaald wordt of tegen de blokprijzen of tegen de APXprijzen wordt afgerekend.(...)”
2.9
Een e-mail van Tenergy Consultancy aan eisers d.d. 12 december 2005 houdt onder meer in:
“(...) Op 9 december 2005 is overeenstemming bereikt met NV ONS Energie te Schiedam over een raamovereenkomst 2006 (te continueren in 2007 en 2008 tegen dan geldende marktprijzen waarbij levering en teruglevering apart vast te leggen zijn). (...)”
2.1
Naar aanleiding van een daartoe strekkende brief d.d. 12 december 2005 hebben [eiseressen sub 1 en 2], [eisers sub 3 tot en met 6] en [eiseressen 7 en 8] elk voor hun bedrijven op 15 respectievelijk 19 december 2005 een formulier gefaxt aan ONS waarin zij, door middel van het plaatsen van een kruisje, hun keuze hebben kenbaar gemaakt voor een van de in de annex bij de overeenkomst genoemde varianten voor het jaar 2006.
2.11
Op 30 juni 2006 heeft [eisers sub 3 tot en met 6] aan ONS een brief geschreven die voor zover thans van belang vermeldt:
“(…) Hierbij verklaart Kwekerij [eiser sub 4], bij ONS Energie bekend onder debiteurnummer(...) de volgende overeenkomst(en) welke ondergetekende momenteel heeft met ONS op te zeggen per de datum 01-01-07:
elektriciteit, mbt eancode (...)
De reden voor deze opzegging is om weer de vrijheid van keuze qua leverancier te hebben per de datum 1-1-2007 (...)”
2.12
In afwachting van een uitspraak in kort geding is tussen eisers en ONS een regeling getroffen, die kort samengevat inhoudt dat als de voorzieningenrechter de vorderingen van ONS toewijst betaling van afkoopsommen zal gelden als finale betaling uit hoofde van de overeenkomst, tenzij in een door eisers te entameren bodemprocedure wordt beslist dat eisers over 2006, 2007 en 2008 geen verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst hadden, in welk geval ONS de afkoopsommen terug moet betalen.
2.13
Bij vonnis van 22 december 2006 heeft de Voorzieningenrechter de vorderingen van ONS toegewezen. De afkoopsommen zijn op 21 december 2006 betaald, en wel als volgt:
€ 165.000,- door [eiseressen sub 1 en 2] , € 63.000,= door [eisers sub 3 tot en met 6] en € 34.000,= door [eiseressen 7 en 8].
3 Het geschil
De gewijzigde vordering luidt - verkort weergegeven - om bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad voor recht te verklaren dat eisers niet gebonden zijn aan de onder 2.2 geciteerde overeenkomst en ONS te veroordelen om aan [eiseressen sub 1 en 2] te betalen € 165.000,-, aan [eisers sub 3 tot en met 6] € 63.000,= en aan [eiseressen 7 en 8] € 34.000,= steeds met wettelijke rente en kosten.
De vordering is, kort samengevat, gebaseerd op (een deel van) de vaststaande feiten en de stelling, dat de overeenkomst niet oplevert een overeenkomst tussen eisers en ONS waaraan ONS eisers kon houden vanwege onder meer gebreken in en het intrekken van de volmachten, zodat de afkoopsommen onterecht betaald zijn.
ONS heeft de vordering gemotiveerd betwist en geconcludeerd tot afwijzing daarvan, met veroordeling bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad van eisers in de kosten van het geding.
Haar stellingen en verweren zullen in de beoordeling voor zover nodig aan de orde komen.
4 De beoordeling
4.1
In de kern ziet het geschil op twee kwesties: de vraag hoe de onder 2.2 geciteerde overeenkomst moet worden uitgelegd en de vraag of ONS eisers mag houden aan een overeenkomst die is gesloten door middel van een vertegenwoordiger die daartoe niet bevoegd was althans daartoe beweerdelijk niet had mogen overgaan.
4.2.1
De tweede vraag zal eerst besproken worden. Als, zoals in dit geval, met een wederpartij (ONS) door een vertegenwoordiger (Tenergy Consultancy /[X]) een overeenkomst wordt gesloten namens een partij (eisers) die verplichtingen voor die partij inhoudt (daarop wordt hierna ingegaan) mag die wederpartij (ONS) die partij, dus eisers, daaraan houden als sprake was van een door toedoen van eisers (mogelijk zelfs achteraf) opgewekte schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid. Of Tenergy Consultancy werkelijk bevoegd was, hetgeen in dit geval betekent: werkelijk een deugdelijke volmacht had, is dan een kwestie tussen eisers en Tenergy Consultancy , waaraan ONS zich niets gelegen hoeft te laten liggen en die dus voor de beslissing niet van belang is. Een groot deel van de verwijten van eisers (bijvoorbeeld de kwestie van het intrekken van de volmachten) stuit daarop af.
4.2.2
Op basis van de hiervoor weergegeven vaststaande feiten is de rechtbank van oordeel dat ONS mocht afgaan op de schijn van vertegenwoordigingsbevoegdheid die mede door toedoen van eisers was gewekt.
Immers, Tenergy Consultancy heeft ONS benaderd als gevolmachtigde van eisers. Tenergy Consultancy was, naar tussen partijen in confesso is, actief als bemiddelaar in de markt voor juist dit type contracten tussen tuinders met WKK-installaties en energiebedrijven, hetgeen zowel eisers als ONS wisten. Tenergy Consultancy, in de persoon van [X], kon beschikken over de onder 2.2, 2.4, 2.5, 2.6 en 2.7 genoemde volmachten, die weliswaar een niet geheel complete weergave van haar naam bevatten, maar voor het overige wel de juiste gegevens (KvK nummer, adres, leidinggevende natuurlijke persoon), zodat ONS die incomplete tenaamstelling in redelijkheid als een vergissing kon beschouwen. Dat Tenergy Consultancy die volmachten aan ONS heeft getoond hebben eisers niet deugdelijk gemotiveerd betwist. De volmachten waren ondertekend door genoemde eisers voor [eiseressen sub 1 en 2], [eiseressen 7 en 8] en [eisers sub 3 tot en met 6] en hadden blijkens de inhoud daarvan betrekking op het sluiten van (terug)leveringscontracten voor energie in de jaren 2006, 2007 en 2008. (Aan de omstandigheid dat van [eiseressen 7 en 8] slechts een volmacht met de kop “inkoop” beschikbaar was verbinden eisers geen consequenties en komt dus kennelijk in dit verband geen betekenis toe). Reeds op basis van die gegevens mocht ONS er in beginsel op vertrouwen dat Tenergy Consultancy bevoegd was eisers te vertegenwoordigen en kan het opgewekt zijn van die schijn mede aan eisers toegerekend worden. Dat geldt te meer als daarbij betrokken wordt dat de brieven die ONS vervolgens naar elk van eisers stuurde om een opgave van het gewenste prijsregime te verkrijgen door elk van hen beantwoord (2.10) werden, zonder enig bezwaar of voorbehoud ten aanzien van de vertegenwoordigingsbevoegdheid.
4.3.1
Vervolgens komt het aan op de uitleg van de overeenkomst. Eisers leggen de overeenkomst zo uit, dat deze geen verplichtingen voor hen oplevert, maar slechts voor Tenergy Consultancy. ONS daarentegen meent, dat op grond van die overeenkomst eisers gehouden zijn hun elektriciteit ook daadwerkelijk van ONS te betrekken respectievelijk aan haar te leveren.
4.3.2
Naar het oordeel van de rechtbank heeft ONS het gelijk aan haar zijde.
Hoewel de tekst van de overeenkomst op zich genomen niet uitblinkt door helderheid is, als deze wordt gelezen in de context, toch in redelijkheid geen andere lezing mogelijk dan dat deze -ook- verplichtingen voor eisers oplevert. (De mogelijke verplichtingen die daaruit voortvloeien voor Tenergy Consultancy zullen hier, als irrelevant, onbesproken blijven). Immers, als niet, althans niet voldoende gemotiveerd, weersproken staat vast dat Tenergy Consultancy zelf geen elektriciteit opwekt en geen daartoe geëigende aansluiting bezit. Artikel 1 van de overeenkomst, in het bijzonder de eerste zin van 1.3 en 1.4, in combinatie met de volmachten maakt duidelijk dat beoogd is een raamovereenkomst te sluiten, op grond waarvan alle volmachtgevers gehouden zijn tot (terug)levering van elektriciteit conform de relevante variant van de leveringsvoorwaarden. Eisers kunnen de overeenkomst in redelijkheid niet anders dan zo begrepen hebben; uit de feiten blijkt bovendien, dat zij deze inderdaad zo begrepen hebben. Zij hebben immers de door ONS toegezonden keuzeformulieren niet alleen teruggestuurd, met daarin ingevuld hun keuze (zie 2.10), maar gedurende tenminste een groot deel van 2006 hebben zij daarnaar ook gehandeld.
4.3.3
Vervolgens stellen eisers dat de overeenkomst in elk geval geen verplichtingen voor hen schiep voor zover het gaat om de jaren 2007 en 2008.
Uit hetgeen hiervoor is overwogen vloeit reeds voort dat die stelling geen hout snijdt. De overeenkomst zelf spreekt, net als de volmachten, expliciet over de periode van 1 januari 2006 tot 31 december 2008. Hetgeen hiervoor onder 4.3.2 is overwogen over 2006 is voorts, met uitzondering van de naleving van de overeenkomst door eisers, mutatis mutandis evenzeer van toepassing op de latere jaren. Bovendien hebben eisers tot juni 2006, als [eisers sub 3 tot en met 6] opzegt, op geen enkele wijze laten weten dat zij zich voor 2007 en 2008 niet gebonden achtten, terwijl [eisers sub 3 tot en met 6] in de bedoelde opzegging er blijkens de tekst zonder meer van uit gaat dat die binding wel bestond. Gesteld noch gebleken is, dat [eisers sub 3 tot en met 6] over andere informatie beschikte dan [eiseressen sub 1 en 2] en [eiseressen 7 en 8]; integendeel, gelet op de opstelling van eisers zowel in deze procedure als in het onder 2.12 en 2.13 bedoelde kort geding moet worden aangenomen zij allen over dezelfde informatie beschikten.
Gesteld noch gebleken is voorts, dat of waarom het voor ONS duidelijk moet zijn geweest dat eisers de overeenkomst anders interpreteerden. Dat eisers de overeenkomst tot eind 2006 niet zouden hebben gekend is wel gesteld, maar niet behoorlijk onderbouwd. Belangrijker is echter, dat er voor ONS in redelijkheid geen enkele aanleiding was om te vermoeden dat eisers niet over de tekst van de overeenkomst zouden beschikken en/of dat de volmachten van Tenergy Consultancy beperkt zouden zijn tot 2006.
Dat eisers, met inachtneming van de Haviltex-maatstaf, de overeenkomst redelijkerwijs zo mochten begrijpen dat deze alleen voor 2006 gold is tegen die achtergrond niet houdbaar.
4.3.4
Ook de stelling van eisers dat de overeenkomst onvoldoende bepaald is kan hen niet baten. De overeenkomst vermeldt weliswaar in het lichaam alleen de totaalvolumes die door bemiddeling van Tenergy Consultancy zullen worden geleverd, doch door verwijzing naar de volmachten, waarin gedetailleerd, per maand, de volumes per aansluiting zijn vermeld is op dat punt voldoende duidelijk waarop de overeenkomst per klant ziet. De annex, die de prijsvarianten aangeeft, in combinatie met de voor ingangsdatum van het contract gemaakte keuze voor een bepaalde variant betekent, dat de wijze waarop de prijs -afhankelijk van de variant- wordt berekend eveneens geheel vastligt. Dat is voor een overeenkomst als deze (energieprijzen wisselen immers per dag op de markt) zonder meer voldoende.
4.3.5
Eisers stellen voorts dat zij niet begrepen hebben waartoe de overeenkomst strekte, in het bijzonder niet dat deze zag op een periode van drie jaar. Deze stelling, die, als zij zelfstandig moet worden beschouwd, neerkomt op een beroep op dwaling, is in het licht van het voorgaande volstrekt onvoldoende onderbouwd. De onder 2.11 geciteerde opzegging van [eisers sub 3 tot en met 6] wijst bovendien op het tegendeel.
Daarbij komt dat hetgeen eisers op dit punt stellen met name ziet op de verhouding tussen henzelf en Tenergy Consultancy. Eventuele onduidelijkheden in die verhouding regarderen echter ONS niet, nu ONS er tegen de achtergrond van de volmachten en bij gebreke van enige aanwijzing voor het tegendeel vanuit mocht gaan dat Tenergy Consultancy eisers volledig geïnformeerd had.
4.4
Voor zover eisers hun stellingen omtrent zijdens ONS gepleegde wanprestatie hebben bedoeld als zelfstandige grondslag voor hun vordering hebben zij die onvoldoende onderbouwd.
4.5
Gelet op het vorenstaande waren eisers ten tijde van het betalen van de onder 2.13 bedoelde afkoopsommen inderdaad gebonden aan de overeenkomst. Dat betekent, dat de gevraagde verklaring voor recht niet gegeven zal worden. Gelet op de inhoud van de onder 2.12 gemaakte afspraken staat de hoogte van de afkoopsommen niet ter discussie, zodat uit dit oordeel voortvloeit dat van een verplichting tot terugbetaling daarvan geen sprake kan zijn.
De overige geschilpunten tussen partijen behoeven bij gebrek aan belang geen bespreking.
4.6
Eisers zullen als in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Bij gebreke van een deugdelijke grondslag worden zij tot die betaling niet hoofdelijk veroordeeld, terwijl evenmin valt in te zien waarom zij over het bedrag van de kosten zonder aanmaning of ingebrekestelling rente verschuldigd zouden zijn.
5 De beslissing
De rechtbank,
wijst de vordering in al haar onderdelen af;
veroordeelt eisers in de proceskosten, tot aan deze uitspraak aan de zijde van ONS bepaald op € 4.735,= aan vast recht, en op € 4.000,= aan salaris voor de advocaat;
verklaart dit vonnis voor zover het de veroordeling betreft uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr Hofmeijer-Rutten.
Uitgesproken in het openbaar.
106