Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 219374 / HA ZA 04-1825
Uitspraak: 22 april 2009
VONNIS van de meervoudige kamer in de zaak van:
de rechtspersoon naar het recht van de plaats van vestiging SKYWARD MARITIME INC.,
gevestigd te Monrovia, Liberia,
eiseres,
advocaat mr M. Verhagen,
- tegen -
[gedaagde],
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde,
advocaat mr B.S. Janssen.
Partijen worden hierna aangeduid als "Skyward" respectievelijk "[gedaagde]".
1. Het verdere verloop van het geding
De rechtbank heeft kennisgenomen van het in deze zaak gewezen vonnis van 14 mei 2008 en de daaraan ten grondslag liggende stukken.
Na dat vonnis heeft [gedaagde] een akte genomen waarbij een productie werd overgelegd.
Skyward heeft niet binnen de gestelde termijn daarop gereageerd.
2. De verdere beoordeling
2.1
Het geschil betreft de vordering van Skyward om [gedaagde] te veroordelen tot het betalen van een bijdrage in avarij-grosse van USD 32.374,55. [gedaagde] heeft ten verwere aangevoerd dat deze vordering is verjaard. In het vonnis van 14 mei 2008 heeft de rechtbank geoordeeld dat de vraag of de vordering is verjaard wordt beheerst door Turks recht. Partijen zijn in de gelegenheid gesteld zich erover uit te laten of de vordering naar Turks recht is verjaard
(of om op dat punt desgewenst alsnog een rechtskeuze te maken voor Nederlands recht).
2.2
[gedaagde] heeft een advies overgelegd van de Turkse advocaat [persoon 1]
d.d. 17 juli 2008. Daarin staat - onder meer en samengevat weergegeven - het volgende:
-Ingevolge art. 1262 van het Turkse Wetboek van Koophandel (TWvK) verjaart een vordering tot bijdrage in avarij-grosse één jaar na de 'finalisation of the general average adjustment'.
- Vervolgens rijst de vraag naar welk recht moet worden bepaald wanneer de dispache als 'finalised' kan worden beschouwd.
-Ingevolge art. 1213 TWvK wordt 'finalisation' verkregen door een vonnis van de rechter waarin de dispache wordt goedgekeurd ('approved'), na het instellen van een actie om de dispache te goed te keuren of deze te betwisten.
-Ingevolge art. 1210 j° art. 1207 TWvK kan een dergelijke actie worden ingesteld voor de rechter van de plaats waar de dispache moest worden opgemaakt. Dat is de plaats van bestemming of de plaats waar de reis eindigde. Partijen kunnen echter die plaats waar de dispache moet worden opgemaakt ook zelf aanwijzen. In dit geval is de dispache ingevolge partijbeding opgemaakt in Londen.
-De Turkse rechter zal zich in dit geval waarschijnlijk onbevoegd verklaren om kennis te nemen van een actie tot goedkeuring of betwisting van de in Londen opgemaakte dispache (nu bovendien de plaats van bestemming en die van het einde van de reis niet in Turkije lagen).
-Dit zou betekenen dat de dispache volgens Turks recht nooit 'finalised' zou worden, met als gevolg dat de verjaringstermijn nooit zou gaan lopen en tevens dat de reder nakoming van de dispache nooit zou kunnen afdwingen, hetgeen niet aanvaardbaar is te achten.
-Het zou daarom niet juist zijn om Turks recht toe te passen om het moment van 'finalisation' te bepalen. Nu de dispache is opgemaakt in Londen volgens Engels recht, kan worden gezegd dat ook naar Engels recht moet worden bepaald wanneer de dispache is 'finalised'.
2.3
[gedaagde] heeft hieraan - onder meer en zakelijk weergegeven - nog het volgende toegevoegd:
-Met 'finalised' is het moment bedoeld waarop de dispache geacht moet worden te zijn afgerond.
-Nu de dispache is opgesteld in Londen naar Engels recht, moet dat moment worden bepaald naar Engels recht en niet naar Turks recht. Art. 1213 TWvK geldt alleen voor op basis van Turks recht opgestelde dispaches.
-Naar Engels recht is de dispache afgerond op het moment dat de dispacheur de dispache ondertekent en toezendt aan de partijen; dat was in dit geval respectievelijk op 29 juni 2001 en vóór 9 juli 2001; gedagvaard is pas op 3 juni 2004.
2.4
Skyward heeft de inhoud van het overgelegde advies niet tegengesproken.
2.5
Op grond van het hiervoor bedoelde advies kan ervan worden uitgegaan dat naar Turks recht voor een vordering tot bijdrage in avarij-grosse een verjaringstermijn geldt van één jaar en dat deze een aanvang neemt bij 'finalisation of the general average adjustment'.
Een dergelijke 'finalisation' kan volgens Turkse rechtsregels worden verkregen nadat een procedure tot goedkeuring of betwisting van de dispache in ingesteld. Deze procedure, die vergelijkbaar lijkt met de Nederlandse homologatieprocedure, leidt ertoe dat de 'adjustment' door de rechter wordt goedgekeurd, 'approved'.
In dit geval echter zou de Turkse rechter zich ten aanzien van een dergelijke procedure waarschijnlijk onbevoegd verklaren, nu de dispache ingevolge partijbeding in Londen moest worden opgemaakt en ook is opgemaakt, terwijl bovendien de plaats van bestemming van het schip en die van het einde van de reis ook niet in Turkije waren gelegen.
2.6
Niet blijkt dat van 'finalisation' in de zin van art. 1262 TWvK uitsluitend sprake kan zijn nadat deze procedure voor de Turkse rechter is gevolgd en nadat deze is uitgemond in een 'approval' van de dispache door de Turkse rechter. Het Engelse recht, volgens welk recht de dispache is opgesteld, kent geen homologatieprocedure. Er is blijkbaar noch in Engeland, noch elders een procedure gevoerd over de juistheid van de inhoud van de dispache.
Aan te nemen valt dat van 'finalisation' in de zin van genoemde bepaling ook sprake kan zijn indien de inhoud van de dispache om andere redenen als voor partijen bindend kan worden beschouwd, hetgeen ook het geval is indien tussen partijen over de inhoud van de dispache geen geschil bestaat of indien over een geschil bindend is beslist.
In dit geval kan worden vastgesteld dat partijen niet twisten over de inhoud van de dispache: er is geen bezwaar gemaakt tegen de vaststelling van de in aanmerking te nemen opofferingen, uitgaven en kosten, tegen de vaststelling van de dragende waarden, noch tegen de verdeling van de opofferingen, uitgaven en kosten over de verschillende dragende waarden.
2.7
Het voorgaande leidt tot het oordeel dat deze situatie op één lijn moet worden gesteld met 'finalisation' als bedoeld in art. 1262 TWvK.
Vaststaat dat de dispache, waarover partijen het eens zijn, is ondertekend en aan hen is toegezonden in juni/juli 2001. Daarna heeft Skyward in juni 2004 in de onderhavige procedure gedagvaard zonder dat voordien enig geschil over de inhoud van de dispache tussen partijen was gerezen. Onder deze omstandigheden moet de dispache geacht worden in de hiervoor bedoelde betekenis te zijn 'finalised' in juni/juli 2001, zodat de daarop gebaseerde vordering ten tijde van de dagvaarding op 3 juni 2004 was verjaard.
De slotsom is dat de vordering van Skyward moet worden afgewezen.
3. De beslissing
De rechtbank,
wijst af de vordering van Skyward;
veroordeelt Skyward in de kosten van het geding, tot op deze uitspraak aan de zijde van [gedaagde] begroot op € 615,- aan vast recht en op € 2.605,50 aan salaris van de advocaat.
Dit vonnis is gewezen door mrs Van Zelm van Eldik, Van de Laarschot en
Van Schouwenburg-Laan.
Uitgesproken in het openbaar.
10/559/1885