ECLI:NL:RBROT:2009:BK3805

Rechtbank Rotterdam

Datum uitspraak
23 september 2009
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
316617 / HA ZA 08-2480
Instantie
Rechtbank Rotterdam
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
  • M.J. van der Meer
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Internationale rechtsmacht en litispendentie in civiele procedure met betrekking tot eigendom van ankerlieren

In deze zaak, uitgesproken door de Rechtbank Rotterdam op 23 september 2009, staat de rechtsmacht van de Nederlandse rechter ter discussie in het kader van een geschil over de eigendom van ankerlieren. De eiseres, Bodewes Winches B.V., heeft een vordering ingesteld tegen de gedaagden, waaronder Viking Offshore (USA) Inc., met betrekking tot een ankersysteem dat zij in eigendom claimt. De gedaagde Viking beroept zich op een eerder aanhangige procedure in de Verenigde Staten, namelijk een Chapter 11 procedure, en een Adversary Complaint for Turnover of Property, die mogelijk als een zaak tussen Viking en Bodewes kan worden aangemerkt. De rechtbank dient te beoordelen of er sprake is van litispendentie, zoals bedoeld in artikel 12 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv).

De rechtbank heeft de partijen opgedragen bewijs te leveren van de aanhangigheid van de Amerikaanse procedures, aangezien Viking stelt dat deze procedures de rechtsmacht van de Nederlandse rechter uitsluiten. De rechtbank houdt iedere beslissing aan in zowel het incident als de hoofdzaak totdat het bewijs is geleverd. De zaak is complex door de internationale dimensie en de verschillende rechtsstelsels die in het geding zijn. De rechtbank heeft de zaak verwezen naar een rolzitting op 21 oktober 2009 voor verdere behandeling.

De uitspraak benadrukt de noodzaak voor partijen om duidelijkheid te verschaffen over de status van de aanhangige procedures in de Verenigde Staten, en de gevolgen daarvan voor de rechtsmacht van de Nederlandse rechter. De rechtbank heeft de partijen in de gelegenheid gesteld om hun standpunten verder toe te lichten en bewijs te leveren, alvorens een definitieve beslissing te nemen.

Uitspraak

RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 316617 / HA ZA 08-2480
Uitspraak: 23 september 2009
VONNIS van de enkelvoudige kamer in de zaak van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BODEWES WINCHES B.V.,
gevestigd te Nieuwerkerk aan den IJssel,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. O.E. Meijer,
- tegen -
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PANALPINA WORLD TRANSPORT B.V.,
gevestigd te Eindhoven,
gedaagde,
niet verschenen,
2. de vennootschap naar het recht van de plaats van vestiging
VIKING OFFSHORE (USA) INC.,
gevestigd te Houston, Texas, Verenigde Staten van Amerika,
gedaagde,
eiseres in het incident,
advocaat mr. B.S. Janssen;
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
RHB STEVEDORING & WAREHOUSING B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde,
niet verschenen.
Partijen in het incident worden hierna aangeduid als "Bodewes Winches" respectievelijk "Viking".
1 Het verloop van het geding in het incident
De rechtbank heeft kennisgenomen van de volgende stukken:
- dagvaarding d.d. 14 juli 2008;
- de door Bodewes Winches in het geding gebrachte producties 1 tot en met 9;
- conclusie van antwoord tevens incidentele conclusie tot aanhouding en onbevoegdheid, met producties 1 tot en met 10;
- conclusie van antwoord in het incident tot aanhouding en onbevoegdheid, met producties 10 en 11;
- conclusie van repliek in het incident tot aanhouding en onbevoegdheid, met producties 1 tot en met 4;
- conclusie van dupliek in het incident tot aanhouding en onbevoegdheid, met producties 12 tot en met 15.
2 De standpunten van partijen
in de hoofdzaak
2.1
Bodewes Winches vordert in de hoofdzaak – kort gezegd – een verklaring voor recht dat een ankersysteem, bestaande uit onder meer 10 ankerlieren, aan haar in eigendom toebehoort.
2.2
Bodewes Winches stelt daartoe voor zover in dezen van belang het volgende.
Bodewes Winches heeft op 9 april 2008 het ankersysteem gekocht en geleverd gekregen van de curator in het faillissement van B.V. Machine en Lierenfabriek J.H. Bodewes (hierna: Bodewes Oud). Bodewes Oud had het ankersysteem in opdracht van Viking gemaakt. Het ankersysteem bevond zich bij Bodewes Oud; de curator heeft Bodewes Winches het feitelijk bezit van die zaken verschaft. Echter, 4 van de 10 ankerlieren stonden bij RHB Stevedoring and Warehousing B.V. (hierna: RHB); die 4 ankerlieren heeft de curator longa manu aan Bodewes Winches overgedragen.
Ten aanzien van Viking geldt sedert 29 februari 2008 de Amerikaanse procedure van Chapter 11 van de United States Bankruptcy Code, welke procedure vergelijkbaar is met surseance van betaling. In het kader van die procedure heeft Viking het ankersysteem, althans de 4 ankerlieren zich bevindende bij RHB opgevorderd.
Omdat RHB, althans Panalpina World Transport B.V. (hierna: Panalpina) weigert de 4 ankerlieren aan Bodewes Winches af te geven, heeft zij beslag tot afgifte laten leggen op de 4 ankerlieren zich bevindende bij RHB.
in het incident
2.3
Viking vordert – kort gezegd – dat de rechtbank (a) de zaak zal aanhouden totdat de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division een beslissing zal hebben gegeven over de eigendom van de 4 ankerlieren en (b) zich onbevoegd zal verklaren indien dat gerecht terzake een beslissing zal geven die in Nederland voor uitvoering vatbaar is, met veroordeling van Bodewes Winches in de proceskosten bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
2.4
Viking legt aan haar vorderingen ten grondslag dat, ingevolge de sedert 29 februari 2008 bij de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division te haren aanzien geldende Chapter 11 procedure, ten aanzien van aan haar toebehorende zaken, zoals de 4 ankerlieren een protective order or stay covering all property of the debtor (hierna: Stay) geldt. Bovendien is ten aanzien van de (vraag naar de eigendom van de) 4 ankerlieren bij dat gerecht sedert 1 juli 2008 een procedure Adversary Complaint for Turnover of Property aanhangig. Bodewes Winches is partij in die procedures. Aldus Viking.
2.5
De conclusie van Bodewes Winches strekt tot afwijzing van de incidentele vorderingen, met veroordeling van Viking in de proceskosten bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
3 De beoordeling
in het incident
3.1
Tussen partijen is sprake van een internationaal kader.
Viking beroept zich op het ontbreken van rechtsmacht van de Nederlandse rechter wegens de aanhangigheid van een zaak tussen partijen over hetzelfde onderwerp als de onderhavige vordering van Bodewes Winches in de hoofdzaak in de zin van artikel 12 Rv. Daartoe beroept Viking zich op eerdere aanhangigheid bij de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division van de procedure bedoeld in Chapter 11 van de United States Bankruptcy Code met de daaruit voortvloeiende Stay en van de procedure Adversary Complaint for Turnover of Property.
3.2
De Amerikaanse procedure van Chapter 11 van de United States Bankruptcy Code valt te vergelijken – daarover verschillen partijen niet van mening – met de Nederlandse toestand van surseance van betaling. Daarom brengt de enkele omstandigheid dat ten aanzien van Viking de Chapter 11 procedure bij de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division aanhangig is noch de omstandigheid dat Bodewes Winches zich in die procedure heeft gesteld – indien zij dat al heeft gedaan – mee dat sprake is van aanhangigheid van een zaak tussen Viking en Bodewes Winches over hetzelfde onderwerp als de vordering van Bodewes Winches in de hoofdzaak.
Gesteld noch gebleken is dat het gelden van de Stay tot een ander resultaat leidt.
3.3
De eerder dan de onderhavige zaak aanhangige procedure Adversary Complaint for Turnover of Property valt mogelijk als een zaak tussen Viking en Bodewes Winches over hetzelfde onderwerp als de vordering van Bodewes Winches in de hoofdzaak aan te merken – de rechtbank houdt de beoordeling van die vraag aan – echter tussen partijen is niet in dispuut dat de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division in het kader van de procedure Adversary Complaint for Turnover of Property bij beslissing van 21 november 2008 op verzoek van Bodewes Winches heeft beslist dat dat gerecht niet bevoegd is om over de (vraag naar de eigendom van de) 4 ankerlieren te oordelen. Partijen zijn verdeeld over de vraag of de procedure Adversary Complaint for Turnover of Property (nog) bij de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division, dan wel een hoger beroepsinstantie aanhangig is. Bewijs van zodanige voortdurende aanhangigheid is niet in het geding gebracht.
3.4
Omdat Viking zich op zodanige aanhangigheid beroept zal de rechtbank Viking opdragen schriftelijk bewijs bij te brengen dat tussen partijen de Adversary Complaint for Turnover of Property ten aanzien van het geschil over de (vraag naar de eigendom van de) 4 ankerlieren bij de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division, dan wel een hoger beroepsinstantie aanhangig is.
3.5
In afwachting van de bewijslevering zal iedere verdere beslissing in het incident worden aangehouden.
in de hoofdzaak
3.6
Hangende de beslissing in het incident zal de rechtbank de hoofdzaak aanhouden.
4 De beslissing
De rechtbank,
in het incident
alvorens verder te beslissen;
draagt Viking op bij geschrift te bewijzen dat sedert 1 juli 2008 het geschil over de (vraag naar de eigendom van de) 4 ankerlieren tussen haar en Bodewes Winches in de procedure Adversary Complaint for Turnover of Property bij de United States Bankruptcy Court for the Southern District of Texas, Houston Division, dan wel bij een hoger beroepsinstantie aanhangig is;
in de hoofdzaak:
houdt iedere beslissing aan;
in het incident en de hoofdzaak voorts:
verwijst de zaak naar de rolzitting van 21 oktober 2009.
Uitgesproken in het openbaar.
1928