Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 346254 / HA ZA 10-128
Vonnis van 15 februari 2012
in de zaak van
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
COOL FRESH INTERNATIONAL B.V.,
gevestigd te Ridderkerk,
2. de naamloze vennootschap
ACHMEA SCHADEVERZEKERINGEN N.V.,
gevestigd te Apeldoorn,
eiseressen,
advocaat mr. M.J.M. Hoeijmans,
tegen
de vennootschap naar het recht van de plaats van haar vestiging
YENIOCAK TASIMACILIK ITHALAT IHRACAT VE DAHILI TIC. LTD. STI,
gevestigd te Antakya, Turkije,
gedaagde,
advocaat mr. O.E. Meijer.
Partijen zullen hierna Cool Fresh, Achmea respectievelijk Yeniocak genoemd worden.
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 13 april 2011 en de daaraan ten grondslag liggende gedingstukken;
- de brief d.d. 3 augustus 2011 van mr. Spijker namens Yeniocak, met productie;
- de faxen d.d. 15 en 16 augustus 2011 van mr. Hoeijmans namens Cool Fresh en Achmea, met bijlagen;
- het proces-verbaal van comparitie van 18 augustus 2011.
Ten slotte is vonnis bepaald.
De feiten
Yeniocak heeft op 27 juni 2008 een zending bestaande uit 30 pallets met in totaal 3.600 dozen met kersen en drie pallets met in totaal 360 dozen met abrikozen in een koeloplegger over de weg vervoerd van Isparta, Turkije, naar Ridderkerk. Ter zake van dit vervoer is een CMR-vrachtbrief afgegeven waarop Cool Fresh als geadresseerde is vermeld.
De zending moest worden vervoerd op 3 °C. Bij aankomst in Ridderkerk op 2 juli 2008 is vastgesteld dat de temperatuur van het fruit op dat moment varieerde van -1,3 °C tot 4,0 °C. De temperatuurrecorders gaven aan dat de temperatuur tijdens het vervoer heeft gevarieerd van - 3,8 °C tot + 10 °C. Ten tijde van de aflevering aan Cool Fresh is op de vrachtbrief aangetekend: "Bemerking Kou Schade".
Op 2 juli 2008 heeft [partij X] in opdracht van Cool Fresh het fruit onderzocht. Aan de bovenste laag van de abrikozen is door [partij X] vorstschade vastgesteld. Na ontdooiing zijn de abrikozen verkocht.
Ook de kersen zijn verkocht. Negen pallets met kersen zijn door kopers geretourneerd aan Cool Fresh. Op 10 juli 2008 heeft [partij X] de geretourneerde kersen onderzocht voor Cool Fresh, en heeft [partij Y] dezelfde kersen onderzocht voor Yeniocak. [partij Z] heeft voor Yeniocak een expertiserapport opgesteld.
Achmea is de verzekeraar van Cool Fresh.
Het geschil
Cool Fresh en Achmea vorderen dat Yeniocak bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, wordt veroordeeld tot betaling aan hen, althans één van hen (voor het hun toekomende gedeelte), van € 48.951,-- vermeerderd met de expertisekosten, de buitengerechtelijke kosten en de rente vanaf de dag van eerste aansprakelijkstelling, althans de dag van dagvaarding, en de proceskosten.
Yeniocak voert verweer, en concludeert tot afwijzing van de vordering en tot hoofdelijke veroordeling bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad van Cool Fresh en Achmea in de proceskosten, vermeerderd met nakosten, met bepaling dat daarover wettelijke rente verschuldigd zal zijn met ingang van veertien dagen na de datum van het te wijzen vonnis.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
De beoordeling
Niet in geschil is dat op het onderhavige wegvervoer het CMR-Verdrag van toepassing is, en aanvullend het Turkse recht.
Evenmin is in geschil dat de rechtbank bevoegd is over dit geschil te oordelen uit hoofde van artikel 31 lid 1 sub b CMR.
Na de comparitie is de vorderingsgerechtigdheid van ieder van eiseressen niet langer in geschil zodat deze geen beoordeling behoeft.
Cool Fresh en Achmea leggen aan hun vordering ten grondslag, voor zover relevant, dat Yeniocak als vervoerder op grond van artikel 17 lid 1 CMR aansprakelijk is voor de beschadiging van de zending abrikozen en kersen die is ontstaan tussen het ogenblik van inontvangstneming van de goederen en het ogenblik van de aflevering daarvan.
Yeniocak heeft erkend dat de bovenste laag abrikozen door kou beschadigd is geraakt tijdens het transport.
Aldus staat vast dat de goederen tussen het ogenblik van inontvangstneming daarvan en het ogenblik van aflevering zijn beschadigd, en uit artikel 17 lid 1 CMR volgt dat Yeniocak als vervoerder voor die beschadiging aansprakelijk is.
Partijen twisten over de omvang van de beschadiging. De rechtbank zal eerst de gestelde beschadiging van de abrikozen beoordelen, en daarna de gestelde beschadiging van de kersen.
Hoeveel van de abrikozen feitelijk waren beschadigd blijkt niet uit de processtukken en evenmin uit de verklaringen ter comparitie. Wel komt voldoende duidelijk naar voren dat bij aflevering vooral in de bovenste lagen met dozen abrikozen kouschade zichtbaar was, dat vervolgens de bovenste lagen vruchten zijn verwijderd, dat de resterende abrikozen door Cool Fresh -mede gelet op het advies van de surveyors om snel te verkopen- zijn aangeboden aan de markthandel, en de verkoopopbrengst uiteindelijk (naar de experts aan beide zijden rapporteren) € 1.626,-- bedroeg. De rechtbank zal hiervan uitgaan.
Cool Fresh en Achmea stellen dat de gezonde waarde van de abrikozen € 2.700,-- beliep zodat, gelet op de verkoopopbrengst van € 1.626,--, de minderwaarde door kouschade € 1.074,-- bedraagt. Zij vorderen vergoeding van dit schadebedrag.
Yeniocak betwist -onder meer- dat de abrikozen in gezonde conditie een waarde van € 2.700,-- zouden hebben gehad. In reactie op dit verweer hebben Cool Fresh en Achmea ter comparitie verwezen naar het expertiserapport, waarin op het voorblad een 'sound market value' van € 7,50 per doos is genoemd. Uit het rapport blijkt echter niet waarop deze waarde is gebaseerd en evenmin of de expert met 'sound market value' doelt op de gezonde waarde van de abrikozen op de Nederlandse markt dan wel op de waarde van de goederen op de plaats en het tijdstip van de inontvangstneming (de afzendwaarde), die ingevolge artikel 25 lid 1 CMR in verbinding met artikel leden 1, 3 en 4 CMR- moet worden gehanteerd. Uit de aankoopfactuur, waarnaar Cool Fresh en Achmea ter comparitie hebben verwezen en die ook door Yeniocak is aangehaald, blijkt een afzendwaarde van de abrikozen groot € 2.250,-.
Uitgaande van deze afzendwaarde begroot de rechtbank, bij gebrek aan verdere cijfermatige aanknopingspunten, de schade aan de abrikozen op € 624,-- (€ 2.250,-- verminderd met € 1.626,--).
In geschil is of de kersen tijdens het vervoer zijn beschadigd.
Het standpunt van Cool Fresh en Achmea komt er op neer dat de uiterlijke staat van de kersen bij aflevering weliswaar goed was maar dat zij intern waren beschadigd als gevolg van de onjuiste vervoerstemperatuur. Deze beschadiging kon bij aflevering nog niet kon worden geconstateerd maar bleek uit de klachten van de afnemers van Cool Fresh, zo begrijpt de rechtbank Cool Fresh en Achmea.
Niet in geschil is dat de bij aflevering gemeten pulptemperatuur van de kersen boven het vriespunt van dergelijke kersen lag. De expert van Cool Fresh en Achmea rapporteert over zijn onderzoek op 2 juli 2008: "Actual condition of the Cherries: In general, the cherries were outwardly dry. No signs of freezing or translucent pulp tissue were found.". Evenmin is in geschil dat op 10 juli 2008, toen de kersen waren geretourneerd na klachten van afnemers, door wederzijdse experts is geconstateerd dat een aanzienlijk deel van de kersen was opengebarsten maar geen (noemenswaardig) teken van bederf door bijvoorbeeld schimmels of bacteriën vertoonde. De vraag die partijen verdeeld houdt, is of dit schadebeeld is toe te schrijven aan de te lage vervoerstemperatuur.
De expert van Cool Fresh en Achmea rapporteert over het schadebeeld in zijn eerste rapport:
"We observed, that the balance of the cherries showed physiological decay, viz. burst/splitted fruits. No mould growth or development of other micro organism were found.".
De expert van Yeniocak rapporteert over schadebeeld en schadeoorzaak in zijn eerste rapport:
"Die Kirschen waren lose in mit Polysäcken ausgeschlagenen Kartonsteigen vorhanden. Ein großer Teil der Früchte war konzentrisch aufgeplatst, die Haut erschien schrumpelig. Austritt von Fruchtsaft konnte jedocht nicht vorgefunden werden. Teilweise waren die Stängel der Früchte bräunlich verfärbt. Das Schadenbild war zu den Bodenlagen hin stärker ausgeprägt und an allen dreizehn Paletten zu verzeichnen. In den Polybeuteln wurde geringfügig Kondensat festgestellt.
(...)
Es ist gem. den Feststellungen des Empfängers/des Sachverständigen des Empfängers sowie der Tatsache, dass der Frostpunkt von Süßkirschen gem. einschlägiger Literatur bei -1,8°C bis -2,2°C liegt, nich davon auszugehen, dass der Schaden in vorstehend reklamierter Höhe infolge des in Rede stehenden Hauptlaufes von den Türkei nach Holland entstehen ist. Vielmehr ist davon auszugehen, dass die vorstehene beschriebenen Schäden in Form des konzentrischen Aufplatzens infolge des Erntens nach Regenfällen erfolgten. (...)
Abschließend bleibt festzuhalten, dass das Schadenbild (Aufplatzungen) der vorgeführten Ware nich mit einem Transportschadenereignis (zu tiefen Temperaturen) in Verbindung zu bringen ist. Wäre die Ware durch zu niedrige Temperaturen beschädigt worden, wäre dies zum Zeitpunkt der Besichtigung in Form von stärkeren Verderb an der retournierten Ware sichtbar gewesen. Diese wies jedoch abgesehen von den Aufplatzungen keine Temperaturschäden auf.".
In een aanvullend rapport van 3 november 2008 rapporteert de expert van Cool Fresh en Achmea, voor zover relevant:
"Decaying cherries, due to freezing:
(...) In case of freezing, the texture of the fruit will become physiologically decayed. After a period of time, the damaged tissue will become decayed/deteriorated by secondary infection/spoilage by fungi and bacteria. (...) Based on our practical knowledge and experience, we learned in the past that freezing damage will become visible after thawing. Usually, it takes time before the first symptoms of chilling or freezing damage will become visible. (...) Decay, deteriorating and spoilage will take place after several days or even weeks, depending on the product, the cleanness of the product and packaging used and the ambient/storage temperature.".
Als bijlagen bij dit rapport zijn kopieën van vakliteratuur overgelegd, die voor zover relevant het volgende inhouden:
"With regard to disorders, stone fruits are subject to various types of injury and breakdown (...). Chilling injury can occur at low storage temperatures, while ripening and decay (...) are favoured by moderate to high temperatures"
en:
"CRACKING of cherries (...) is expecially likely if they are subjected to rain or high humidity shortly before harvest. The exposed flesh may subsequently dry out but, if not, tends to become infected by fungi. (...)
FREEZING INJURY is characterised by a translucent, water-soaked appearance of the flesh. Severely frozen fruit tends to break down on thawing, the injured tissue becoming soft, brown and watery.".
In een aanvullend rapport van 13 november 2008 betwist de expert van Yeniocak gemotiveerd dat de kersen na ontdooiing schade vertoonden, op de grond dat zij niet bevroren zijn geweest, en voorts dat het openbarsten van de kersen als transportschade c.q. koelschade valt aan te merken.
Gelet op de in r.o. 4.7 tot en met 4.11 weergegeven feiten en stukken, in onderling en samenhang bezien, is onvoldoende aannemelijk dat de kersen gedurende het vervoer zijn beschadigd, aldus dat de op 10 juli 2008 geconstateerde schade het gevolg is van de te lage vervoerstemperatuur, zoals Cool Fresh en Achmea stellen. Volgens hun eigen expert wordt het vruchtvlees van bevroren kersen na ontdooiing vatbaar voor bederf, bijvoorbeeld door schimmel of bacteriën, hetgeen zich pas na dagen of weken zal uiten. In dit geval is geen noemenswaardige schimmelgroei of aantasting door bacteriën geconstateerd. Zelfs indien zou worden aangenomen dat de kersen bevroren zijn geweest, dan nog is niet duidelijk hoe het openbarsten van de vruchten is terug te voeren op die bevriezing. In de overgelegde en niet betwiste vakliteratuur wordt aan het openbarsten van kersen een andersoortige oorzaak verbonden en voor vorstschade een ander schadebeeld geschilderd.
Nu niet kan worden aangenomen dat de op 10 juli 2008 geconstateerde schade aan de kersen is ontstaan tijdens het vervoer, is Yeniocak daarvoor niet aansprakelijk op grond van artikel 17 CMR en zal de vordering voor zover gegrond op beschadiging van de kersen worden afgewezen. Vergoeding van de kosten van het retourtransport is reeds hierom niet aan de orde.
Gelet op het voorgaande behoeft het beroep van Yeniocak op artikel 30 lid 2 CMR geen bespreking meer.
Voor zover het door Cool Fresh en Achmea ter comparitie gedane beroep op artikel 30 lid 2 CMR ziet op de kersen, wordt het als onjuist verworpen. Het standpunt dat de staat van -ook- de kersen is vastgesteld ten overstaan van de vervoerder, door in de vrachtbrief de bemerking kouschade op te nemen, is niet te rijmen met hun dragende stelling dat de uiterlijke conditie van de kersen goed was maar dat later een onzichtbare beschadiging aan het licht kwam. Daarbij komt dat artikel 30 lid 2 CMR uitdrukkelijk bepaalt dat tegenbewijs tegen een vaststelling van de staat van de goederen wèl mogelijk is in geval van onzichtbare beschadigingen.
Slotsom van het voorgaande is dat Cool Fresh en Achmea recht hebben op vergoeding van de schade aan de abrikozen groot € 624,--.
Yeniocak beroept zich op de beperking van artikel 25 jo. 23 lid 3 CMR. Uit de niet bestreden vrachtbrief blijkt dat de 360 dozen met abrikozen een brutogewicht hadden van in totaal 1.960 kilo, terwijl de verkoopprijs blijkens de in r.o. 4.6. bedoelde aankoopfactuur € 2.250,-- bedroeg. Gelet op de hieruit voortvloeiende prijs per kilo is de door Yeniocak ingeroepen aansprakelijkheidslimiet van 8,33 SDR niet aan de orde.
Cool Fresh en Achmea hebben ter comparitie hun rentevordering verminderd, aldus dat zij CMR-rente vorderen vanaf de dag van dagvaarding. Deze vordering zal als onbestreden worden toegewezen.
Cool Fresh en Achmea vorderen voor expertisekosten € 4.017,55 exclusief BTW, welk bedrag zij onderbouwen door overlegging van -op zichzelf onbestreden- facturen van 8 augustus 2008 (€ 1.692,50 exclusief BTW), 18 augustus 2008 (€ 237,20 exclusief BTW) en 3 november 2009 (€ 2.087,85 exclusief BTW).
Voor zover deze kosten betrekking hebben op de kersen komen zij niet voor vergoeding in aanmerking. Voor het overige moet worden beoordeeld of de expertisekosten in redelijkheid zijn gemaakt en of deze zijn gemaakt ter bereddering of ter beperking van de schade.
Na het gemotiveerde verweer van Yeniocak op dit punt konden Cool Fresh en Achmea niet volstaan met de ongemotiveerde mededeling ter comparitie dat de gemaakte expertisekosten als beredderingskosten zijn aan te merken. Dat deze stelling juist is, blijkt ook niet voldoende uit het eerste rapport van de expert van Cool Fresh en Achmea. Hierop strandt deze vordering.
De vordering tot vergoeding van € 1.788,-- wegens buitengerechtelijke incassokosten hebben Cool Fresh en Achmea ter comparitie laten varen. Deze behoeft geen beoordeling meer.
Cool Fresh en Achmea gelden als in de overwegend in het ongelijk gestelde partij en zullen hoofdelijk worden veroordeeld tot betaling van de proceskosten, zoals onweersproken gevorderd door Yeniocak.
De beslissing
De rechtbank
veroordeelt Yeniocak om tegen behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan Cool Fresh en Achmea het bedrag van € 624,-- (zegge: zeshonderdvierentwintig euro en nul eurocent), vermeerderd met de CMR-rente van 5 procent over dit bedrag vanaf 1 juli 2009 tot aan de dag der voldoening;
veroordeelt Cool Fresh en Achmea hoofdelijk in de proceskosten, tot aan deze uitspraak aan de zijde van Yeniocak bepaald op € 1.165,-- aan vast recht en op € 768,-- aan salaris voor de advocaat;
bepaalt dat Cool Fresh en Achmea hoofdelijk de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:120 lid 1 Burgerlijk Wetboek verschuldigd zijn over de proceskosten vanaf veertien dagen na de datum van dit vonnis tot aan de dag der voldoening;
veroordeelt Cool Fresh en Achmea hoofdelijk tot betaling van € 131,-- aan nakosten, verhoogd met € 68,-- aan betekeningskosten in het geval betekening van de executoriale titel plaatsvindt, vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:120 lid 1 Burgerlijk Wetboek daarover vanaf veertien dagen na de datum van dit vonnis tot aan de dag der voldoening;
verklaart dit vonnis voor zover het de veroordelingen betreft uitvoerbaar bij voorraad;
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.A.M. van Schouwenburg-Laan en in het openbaar uitgesproken op 15 februari 2012.
1885/2120