ECLI:NL:RBROT:2019:946

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven

zaaknummer / rolnummer: C/10/548788 / HA ZA 18-411

Vonnis van 9 januari 2019

in de zaak van

1. vereniging

VERENIGING VAN DOMINO'S PIZZA FRANCHISENEMERS,

gevestigd te Rotterdam,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. VLISSINGEN B.V.,

gevestigd te Vlissingen,

3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. ETTEN-LEUR B.V.,

gevestigd te Breda,

4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. DONGEN B.V.,

gevestigd te Breda,

5. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. WAALWIJK B.V.,

gevestigd te Waalwijk,

6. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. TILBURG 1 B.V.,

gevestigd te Breda,

7.
[eiser 1] T.H.O.D.N. [handelsnaam 1],

wonende te Katwijk,

8. de vennootschap onder firma

[eiser 2] T.H.O.D.N. [handelsnaam 2],

gevestigd te Bergen op Zoom,

alsmede haar vennoten:

8.1
[eiser 3] ,wonende te Dordrecht,

8.2
[eiser 4] ,wonende te Dordrecht,

9.
[eiser 5] T.H.O.D.N. [handelsnaam 3],

wonende te Barneveld,

10. de vennootschap onder firma
[handelsnaam 4],

gevestigd te Wageningen,

alsmede haar vennoten:

10.1
[eiser 6], wonende te Lienden,

10.2
[eiser 7], wonende te Lienden,

11.
[eiser 8] T.H.O.D.N. [handelsnaam 5],

wonende te Hengelo,

12 [eiser 9] T.H.O.D.N. [handelsnaam 6] ,

wonende te Weert,

13. de vennootschap onder firma

OIMOINO'S VOF,

gevestigd te Tilburg,

alsmede haar vennoten:

13.1

[eiser 10] ,wonende te Tilburg,

13.2

[eiser 11] ,wonende te Tilburg,

14. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP BREDA 1&2 B.V.,

gevestigd te Breda,

15. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. BREDA 2 B.V.,

gevestigd te Breda,

16. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP TILBURG 3 B.V.,

gevestigd te Tilburg,

17. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP BREDA 4 B.V.,

gevestigd te Breda,

18. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP ROOSENDAAL 1 B.V.,

gevestigd te Breda,

19.
[eiser 12] T.H.O.D.N. [handelsnaam 7],

wonende te Veldhoven,

20. de vennootschap onder firma

DP HOOGEVEEN V.O.F.,

gevestigd te Hoogeveen,

20.1

[eiser 13], wonende te Kampen,

20.2

[eiser 14], wonende te Kampen,

21. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP MIDDELBURG B.V.,

gevestigd te Middelburg,

22. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA BEST B.V.,

gevestigd te Best,

23. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA LEIDSCHE RIJN B.V.,

gevestigd te De Meern,

24. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP VELDHOVEN B.V.,

gevestigd te Veldhoven,

25. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. PIZZA ZOETERMEER B.V.,

gevestigd te Den Haag,

26. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP PIZZA FACTORY B.V.,

gevestigd te Den Haag,

27. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

THE ORGINAL PIZZA TEAM B.V.,

gevestigd te Den Haag,

28. de vennootschap onder firma

DOMINO'S PIZZA VELP,

gevestigd te Velp,

alsmede haar vennoten:

28.1

[eiser 15], wonende te Oss,

28.2

[eiser 16], wonende te Oss,

29. de vennootschap onder firma

DP GELDERLAND V.O.F.,

gevestigd te Oss,

alsmede haar vennoten:

29.1

[eiser 15], wonende te Oss,

29.2

[eiser 18], wonende te Oss,

29.3

[eiser 19], wonende te Oss,

30. de vennootschap onder firma

LEEMPUT-HEUVEL VOF,

gevestigd te Oss,

alsmede haar vennoten:

30.1

[eiser 15], wonende te Oss,

30.2

[eiser 16], wonende te Oss,

31. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP HOOGVLIET B.V.,

gevestigd te Hellevoetsluis,

32. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP HELLEVOETSLUIS B.V.,

gevestigd te Hellevoetsluis,

33. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP SPIJKENISSE B.V.,

gevestigd te Spijkenisse,

34.
[eiser 20] T.H.O.D.N. [handelsnaam 8]en
[handelsnaam 9],

wonende te Wormerveer,

35.
[eiser 21] T.H.O.D.N. [handelsnaam 10]en
[handelsnaam 11],

wonende te Assen,

36. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DELLA MONTAGNA B.V. T.H.O.D.N. [handelsnaam 32],

gevestigd te Emmen,

37. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. CAPELLE AAN DEN IJSSEL B.V.,

gevestigd te Capelle aan den IJssel,

38. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. ZEVENKAMP B.V.,

gevestigd te Rotterdam,

39. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP VUGHT B.V.,

gevestigd te Vught,

40. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

HVM PIZZA B.V. H.O.D.N. [handelsnaam 33],

gevestigd te Delft,

41. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP AMSTERDAM OOST B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

42. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP AMSTERDAM HOOFDDORPPLEIN B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

43. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP ZAANDAM B.V.,

gevestigd te Zaandam,

44. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP AMSTERDAM BUITENVELDERT B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

45. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

NINOS HORECA B.V.,

gevestigd te Diemen,

46.
[eiser 22] T.H.O.D.N. [handelsnaam 12],

wonende te Tilburg,

47. de vennootschap onder firma

DOMINO'S PIZZA HUIZEN,

gevestigd te Huizen,

alsmede haar vennoten:

47.1

[eiser 23], wonende te Den Haag,

47.2

[eiser 24], wonende te Den Haag,

48.
[eiser 25] T.H.O.D.N. [handelsnaam 13] , [handelsnaam 14]en
[handelsnaam 15],

wonende te Amsterdam,

49.
[eiser 26] T.H.O.D.N. [handelsnaam 16],

wonende te Amsterdam,

50. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S ROZENGRACHT B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

51. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S DELFZIJL B.V.,

gevestigd te Delfzijl,

52. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

STURDY B.V.,

gevestigd te Noordwijk,

53.
[eiser 27] H.O.D.N. [handelsnaam 17],

wonende te Hoofddorp,

54. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

T.T.M.P. PRODUCTS B.V.,

gevestigd te Zeist,

55.
[eiser 28] T.H.O.D.N. [handelsnaam 18],

wonende te Almere,

56. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. HARDERWIJK B.V.,

gevestigd te Harderwijk,

57. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP TEAM AMSTERDAM ZUIDOOST B.V.,

gevestigd te Amsterdam,

58. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP TEAM ALMERE B.V.,

gevestigd te Almere,

59. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP TEAM ALMERE 2 B.V.,

gevestigd te Almere,

60.
[eiser 29] T.H.O.D.N. [handelsnaam 19],

wonende te Terneuzen,

61.
[eiser 30] T.H.O.D.N. [handelsnaam 20],

wonende te Alphen aan den Rijn,

62.
[eiser 31] T.H.O.D.N. [handelsnaam 21]en
[handelsnaam 22],

wonende te Den Helder,

63. de vennootschap onder firma

[eiser 31],

gevestigd te Schagen,

alsmede haar vennoten:

63.1

[eiser 32], wonende te Den Helder,

63.2

[eiser 33], wonende te Den Helder,

64. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

D.P. ROTTERDAM-ZUID B.V.,

gevestigd te Rotterdam,

65.
[eiser 34] T.H.O.D.N. [handelsnaam 23]en
[handelsnaam 24],

wonende te Houten,

66.
[eiser 35] T.H.O.D.N. [handelsnaam 25],

wonende te Utrecht,

67. de vennootschap onder firma

DOMINO'S PIZZA AALSMEERWEG,

gevestigd te Amsterdam,

alsmede haar vennoten:

67.1

[eiser 36], wonende te Lisse,

67.2

[eiser 37], wonende te Lisse,

68.
[eiser 38],

wonende te Lisse,

69.
[eiser 39] T.H.O.D.N. [handelsnaam 26]en
[handelsnaam 27],

wonende te Lisse,

70. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA UNO SCHIEBROEK-HILLEGERSBERG B.V.,

gevestigd te Barendrecht,

71 [eiser 40] T.H.O.D.N. [handelsnaam 28] ,

wonende te Berkel en Rodenrijs,

72. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA BEST B.V.,

gevestigd te Best,

73.
[eiser 41] T.H.O.D.N. [handelsnaam 29]en
[handelsnaam 30],

wonende te Helmond,

74. de vennootschap onder firma

[eiser 42],

gevestigd te Veghel,

alsmede haar vennoten:

74.1

[eiser 43], wonende te Lithoijen,

74.2

[eiser 44], wonende te Lithoijen,

74.3

[eiser 45], wonende te Lithoijen,

75. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA ROTTERDAM IJSSELMONDE B.V.,

gevestigd te Rotterdam,

76. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA ROTTERDAM SPINOZAWEG B.V.,

gevestigd te Rotterdam,

77.
[eiser 46] T.H.O.D.N. [handelsnaam 31],

wonende te Hillegom,

78.
[eiser 47] . T.H.O.D.N. [handelsnaam 34],

wonende te Veendam,

79.
[eiser 48] T.H.O.D.N. [handelsnaam 35],

wonende te Delft,

80. de vennootschap onder firma

[eiser 49],

gevestigd te Dordrecht,

alsmede haar vennoten:

80.1

[eiser 50], wonende te Dordrecht,

80.2

DP VLAARDINGEN B.V., gevestigd te Dordrecht,

81. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP ZWIJNDRECHT B.V.,

gevestigd te Zwijndrecht,

82. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP BARENDRECHT B.V.,

gevestigd te Barendrecht,

83.
[eiser 51] T.H.O.D.N. [handelsnaam 36] , [handelsnaam 37]en
[handelsnaam 38],

wonende te Delfgauw,

84. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

THE PIZZA FACTORY SOEST B.V.,

gevestigd te Soest,

85.
[eiser 52] T.H.O.D.N. [handelsnaam 39],

wonende te Oosterhout,

86 [eiser 52] T.H.O.D.N. [handelsnaam 40] ,

wonende te Gorinchem,

87.
[eiser 53] T.H.O.D.N. [handelsnaam 41],

wonende te Gouda,

88.
[eiser 54] T.H.O.D.N. [handelsnaam 42],

wonende te Voorschoten,

89. de vennootschap onder firma

DP ALKMAAR,

gevestigd te Alkmaar,

alsmede haar vennoten:

89.1

[eiser 55], wonende te Voorschoten

89.2

[eiser 56], wonende te Voorschoten,

90. de vennootschap onder firma

DOMINO'S PIZZA ALKMAAR,

gevestigd te Alkmaar,

alsmede haar vennoten:

90.1

[eiser 55], wonende te Voorschoten

90.2

[eiser 56], wonende te Voorschoten,

91. de vennootschap onder firma

DP LEIDERDORP,

gevestigd te Oegstgeest,

alsmede haar vennoten:

91.1

[eiser 57], wonende te Oegstgeest,

91.2

[eiser 58], wonende te Leiden,

92.
[eiser 59] T.H.O.D.N. [handelsnaam 43],

wonende te Rijkswijk,

93. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP PAPENDRECHT B.V.,

gevestigd te Papendrecht,

94.
[eiser 60] T.H.O.D.N. [handelsnaam 44],

wonende te Amsterdam,

95.
[eiser 60] T.H.O.D.N. [handelsnaam 45],

wonende te Amsterdam,

96.
[eiser 61] T.H.O.D.N. [handelsnaam 46],

wonende te Naaldwijk,

97. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP MAASSLUIS B.V.,

gevestigd te Maassluis,

98. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP 'S-GRAVENZANDE B.V.,

gevestigd te Gravenzande,

99.
[eiser 62] T.H.O.D.N. [handelsnaam 47] , [handelsnaam 48]en
[handelsnaam 49],

wonende te Geldrop,

100. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP HILVERSUM B.V.,

gevestigd te Utrecht,

101. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP FRIESLAND B.V.,

gevestigd te Utrecht,

102. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP OVERIJSSEL B.V.,

gevestigd te Utrecht,

103. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DP OOST B.V.,

gevestigd te Utrecht,

104. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DROMINOS B.V.,

gevestigd te Rosmalen,

105. de vennootschap onder firma

[eiser 63] T.H.O.D.N. [handelsnaam 50],

gevestigd te Sittard,

alsmede haar vennoten:

105.1
[eiser 64], wonende te Sittard,

105.2
[eiser 65], wonende te Sittard,

105.3
[eiser 66], wonende te Maastricht,

106. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

A&S GROUP DIEMEN B.V. T.H.O.D.N. [handelsnaam 51],

gevestigd te Diemen,

107. de vennootschap onder firma

BROMINO’S V.O.F. T.H.O.D.N. [handelsnaam 52] , [handelsnaam 53] , [handelsnaam 54] , [handelsnaam 55] , [handelsnaam 56] , [handelsnaam 57]en
[handelsnaam 58],

gevestigd te Venlo,

107.1
[eiser 67], wonende te Tilburg,

107.2
[eiser 68], wonende te Tilburg,

107.3
[eiser 69], wonende te Tilburg,

108. de vennootschap onder firma

DP PURMEREND V.O.F.,

gevestigd te Purmerend,

alsmede haar vennoten:

108.1
[eiser 55], wonende te Voorschoten,

108.2
[eiser 56], wonende te Voorschoten.

eisers in conventie,

verweerders in reconventie,

advocaat mr. M.C. Franken-Schoemaker te Houten,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

DOMINO'S PIZZA NETHERLANDS B.V.,

gevestigd te Breda,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mr. A.H.F. Beiboer te Rotterdam.

Partijen zullen hierna de vereniging (eiser 1) en de franchisenemers (eisers gezamenlijk) en Domino's Pizza Netherlands genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 18 april 2018 met producties 1-21,
de conclusie van antwoord in conventie tevens houdende conclusie van eis in reconventie met producties 1-15,
de op 1, 2 en 12 november toegestuurde producties 16-23 van Domino's Pizza Netherlands ten behoeve van de comparitie van partijen,
de conclusie van antwoord in reconventie met de producties 22-27,
de akte overlegging producties 28-35 tevens akte vermindering van eis van de franchisenemers,
het proces-verbaal van de comparitie van partijen gehouden op 16 november 2018,
de brief van Domino's Pizza Netherlands van 10 december 2018 naar aanleiding van het proces-verbaal,
de brief van de franchisenemers van 12 december 2018 naar aanleiding van het proces-verbaal.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

In de (standaard) franchiseovereenkomst gesloten tussen Domino's Pizza Netherlands en franchisenemers gebruikt van 2007 tot en met 2013 staat – voor zover relevant – het volgende:

Definities

(…)

De “Franchise” betekent het recht dat ingevolge deze Overeenkomst aan de Franchisenemer wordt verleend door de Franchisegever op grond waarvan de Franchisenemer gerechtigd is het Domino’s Systeem en de Merken te gebruiken;

(…)

“Werktijden” betekenen de tijden waarop de Franchisenemers door de Franchisegever verplicht is om zijn Franchise Exploitatie uit te voeren met inachtneming van eventuele beperkingen ingevolge dwingendrechtelijke bepalingen van de Huur;

(…)

2. Franchiseverlening en duur

2.1

Franchiseverlenging. DP verleent Franchisenemer onder de voorwaarden van deze Overeenkomst een niet-exclusieve Franchise voor het exploiteren van de Winkel. op grond van het Domino’s systeem alsmede een (sub)licentie om de Merken bij de exploitatie van de Winkel te gebruiken.

2.2

Duur van Franchise. De duur van deze Overeenkomst is [ ] jaar, te beginnen op de datum van inwerkingtreding van deze Overeenkomst als bedoeld in artikel 22.12. Na ommekomst van de in deze bepaling genoemde termijn van [ ] jaar eindigt deze Overeenkomst van rechtswege. Indien Franchisenemer gebruik maakt van zijn koopoptie in de tussen Franchisegever en Franchisenemer gesloten Financial Support Overeenkomst, partijen genoegzaam bekend, zal deze Overeenkomst met acht (8) jaar worden verlengd, waardoor de initiële periode van deze Overeenkomst tien (10) jaar zal bedragen.(…)

3. Verlenging van de franchise

3.1

Optie tot verlenging.Tegen het einde van de aanvangstermijn als bedoeld in artikel 2.2. heeft Franchisenemer het recht de Franchise te verlengen met een bijkomende termijn van tien (10) jaar, mits Franchisenemer ten tijde van de verlenging niet in gebreke is ten aanzien van enige bepaling van deze Overeenkomst of een andere overeenkomst met Dominos of een (andere) crediteur of leverancier van Franchisenemer.

3.2

Wijze van verlenging.

(…)

Het is Franchisenemer bekend dat de verlengde franchiseovereenkomst hogere Royaltyvergoedingen en hogere kosten voor reclame en promotie dan geldend onder deze Overeenkomst met zich kan meebrengen en dat de voorwaarden van de verlengde franchiseovereenkomst wezenlijk kunnen verschillen van de voorwaarden in deze Overeenkomst. De vergoedingen, kosten en voorwaarden die onder de verlengde franchiseovereenkomst zullen worden gebruikt zullen echter gelijk zijn hetgeen DP alsdan in het algemeen binnen het gehele systeem hanteert. Bij verlenging van de Franchise wordt geen toetredingsvergoeding of vergelijkbare vergoeding aan Franchisenemer doorberekend. De verlengde franchiseovereenkomst kan worden verlengd onder de in de verlengde franchiseovereenkomst vermelde voorwaarden.

(…)

4. Rayon met primaire verantwoordelijkheid

4.1

Afbakening. Het hierna vermelde geografische gebied vormt het Rayon van Franchisenemer. Het Rayon is omschreven in de bij deze Overeenkomst onder Annex A gehechte kaart.

4.2

Beschermd Rayon. Mits Franchisenemer de voorwaarden van deze Overeenkomst naleeft zal DP gedurende de looptijd van deze Overeenkomst geen Franchise voor exploitatie van een Domino’s Pizzawinkel of rechten ter zake aan een derde verlenen, waardoor het door DP aan Franchisenemer toegekende rayon significant zou worden overlapt, zulks ter beoordeling van Franchisegever.

(…)

15. Exploitatievoorschriften

15.1

Exploitatieprocedures. Franchisenemer verplicht zich tot volledige naleving van alle specificaties, normen en exploitatieprocedures en regels die periodiek voor de Winkel gelden, met inbegrip van maar niet beperkt tot specificaties, normen en exploitatieprocedure en regels inzake:

(…)

f. tijden waarop de Winkel voor verkoop is geopend;

(…)

15.6

Manager Reference Guide.

(…)

DP heeft het recht de Manager Reference Guide periodiek uit te breiden of anderszins aan te passen indien DP dat noodzakelijk acht om de servicenormen, de productkwaliteit of de efficiënte werking van een winkel te verbeteren teneinde de met de Merken geassocieerde goodwill te beschermen of te handhaven of de concurrentie te kunnen weerstaan.

(…)

22. Interpretatie en uitvoering van de overeenkomst

(…)

22.15

Uiterste termijn voor het instellen van vorderingen.Alle vorderingen en procedures die een partij tegen de andere instelt als gevolg van of in verband met deze Overeenkomst of de relatie van partijen tot deze Overeenkomst, dienen binnen één jaar nadat de feiten die aanleiding geven tot een dergelijke vordering of een dergelijk rechtsgeding zich voordoen te worden ingesteld, bij gebreke waarvan ene dergelijke vordering of een dergelijk rechtsgeding vervalt.

(…)

2.2.

In de (standaard) franchiseovereenkomst gesloten tussen Domino's Pizza Netherlands en franchisenemers gebruikt in 2014 en uit 2015 staat in afwijking van de overeenkomst tussen 2007 tot en met 2013 onder de Definities – voor zover relevant – het volgende:

Exploitatietijden” betekenen de tijden waarop de Franchisenemer door DP verplicht is om zijn Franchise Exploitatie uit te voeren, zulks met inachtneming van de eventuele plaatselijke regels en/of voorschriften. Bij aanvang van deze overeenkomst zijn de minimale Exploitatietijden maandag tot en met zondag van 16.00 uur tot 22.00 uur.

2.3.

In de (standaard) franchiseovereenkomst gesloten tussen Domino's Pizza Netherlands en franchisenemers gebruikt in 2016 staat in afwijking van de overeenkomsten van 2007 tot en met 2013, 2014 en 2015 – voor zover relevant – het volgende:

“Exploitatietijden” betekenen de tijden waarop de Franchisenemer door DP verplicht is om zijn Franchise Exploitatie uit te voeren, zulks met inachtneming van de eventuele plaatselijke regels en/of voorschriften. Bij aanvang van deze overeenkomst zijn de minimale Exploitatietijden maandag tot en met vrijdag van 11.30 tot 22.00 uur en zaterdag tot en met zondag van 13.00 uur tot 22.00 uur.

2.4.

Om de communicatie tussen Domino's Pizza Netherlands en de franchisenemers te bevorderen is de Franchise Adviesraad opgericht (hierna: de FAC). In het FAC-reglement staat – voor zover relevant – het volgende:

11.3

DPNL zal de FAC in ieder geval advies vragen over de volgende onderwerpen:

(…)

b. voorgenomen wijzigingen in de standaard franchiseovereenkomst;

c. voorgenomen beleidswijzigingen die van ingrijpende aard zijn en/of wijziging van het karakter van de franchiseorganisatie met zich meebrengen,

3.Het geschil

in conventie

3.1.

De franchisenemers vorderen - na eiswijziging - bij vonnis voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad verklaard:

1.
primairvoor recht te verklaren dat franchisenemers die voor 2014 een overeenkomst met Domino's Pizza Netherlands hebben gesloten niet verplicht zijn om hun vestiging eerder dan om 16:00 uur te openen;

subsidiairvoor recht te verklaren dat Domino's Pizza Netherlands franchisenemers die voor 2014 een franchiseovereenkomst met haar hebben gesloten niet kan verplichten om hun vestiging eerder dan 16:00 uur te openen, althans deze verplichting op grond van artikel 6:248 lid 2 BW buiten toepassing te verklaren, indien en voor zover deze verplichting tot gevolg heeft dat franchisenemers in de periode tot 16:00 uur een negatief resultaat realiseren;

2.
primair

voor recht te verklaren dat franchisenemers die tussen 2014 en 2016 een franchiseovereenkomst met Domino's Pizza Netherlands hebben gesloten niet verplicht zijn om hun vestiging eerder dan om 16:00 uur te openen;

subsidiair

Voor recht te verklaren dat Domino's Pizza Netherlands franchisenemers die tussen 2014 en 2016 een franchiseovereenkomst met haar hebben gesloten niet kan verplichten om hun vestiging eerder dan 16:00 uur te openen, althans deze verplichting op grond van artikel 6:248 lid 2 BW buiten toepassing te verklaren, indien en voor zover deze verplichting tot gevolg heeft dat franchisenemers in de periode tot 16:00 uur een negatief resultaat realiseren;

3.
primair

voor recht te verklaren dat franchisenemers die de eind 2016 gewijzigde franchiseovereenkomst (waarin de openingstijden zijn bepaald op maandag tot en met vrijdag van 11.30 tot 22.000 uur en zaterdag tot en met zondag van 13.00 uur tot 22.00 uur) hebben getekend, hebben gedwaald ten aanzien van de zonder advies van de FAC gewijzigde verplichting in de franchiseovereenkomst om open te gaan vanaf 11:30 uur;

subsidiair

voor recht te verklaren dat franchisenemers die de eind 2016 gewijzigde franchiseovereenkomst (waarin de openingstijden zijn bepaald op maandag tot en met vrijdag van 11.30 tot 22.000 uur en zaterdag tot en met zondag van 13.00 uur tot 22.00 uur) hebben getekend niet verplicht zijn om hun vestiging eerder dan om 16:00 uur te openen, althans deze verplichting op grond van artikel 6:248 lid 2 BW buiten toepassing te verklaren, indien en voor zover deze verplichting tot gevolg heeft dat franchisenemers in de periode tot 16:00 uur een negatief resultaat realiseren;

4.
primair

subsidiair

voor recht te verklaren dat Domino's Pizza Netherlands niet gerechtigd is eenzijdig het beschermd rayon van franchisenemers die een franchiseovereenkomst met Domino's Pizza Netherlands hebben gesloten in de periode van 2007 tot en met 2013, bij een verlenging van die franchiseovereenkomst, te verkleinen en/of anders in te delen, indien en voor zover deze wijziging negatieve gevolgen heeft voor de winstgevendheid en/of waarde van de onderneming van franchisenemers, althans indien en voor zover deze wijziging negatieve gevolgen kan hebben voor de winstgevendheid en/of waarde van de onderneming van franchisenemers;

meer subsidiair

artikel 3.2 dan wel artikel 12.2 dan wel enig ander artikel in de tussen franchisenemers en Domino's Pizza Netherlands in de periode van 2007 tot en met 2013 gesloten franchiseovereenkomsten op grond van artikel 6:248 lid 2 BW buiten toepassing te verklaren indien en voor zover hieruit volgt dat Domino's Pizza Netherlands gerechtigd is om bij verlenging van de franchiseovereenkomst het beschermd rayon van franchisenemers eenzijdig en naar eigen inzicht te wijzigen en deze wijziging negatieve gevolgen heeft voor de winstgevendheid en/of de waarde van de onderneming van franchisenemers, althans indien en voor zover deze wijziging negatieve gevolgen kan hebben voor de winstgevendheid en/of waarde van de onderneming van franchisenemers;

met veroordeling van Domino's Pizza Netherlands in de kosten van deze procedure inclusief nakosten en rente.

3.2.

De franchisenemers leggen hieraan ten grondslag dat Domino's Pizza Netherlands de geldende openingstijden niet mag wijzigen tijdens de looptijd van de (verschillende) franchiseovereenkomsten. Dit is niet tussen partijen overeengekomen en (subsidiair) in strijd met artikel 6:248 lid 2 BW. Voor de overeenkomsten die al zijn verlengd geldt dat geen advies is gevraagd aan de FAC over de wijziging van de openingstijden. Franchisenemers hebben hierover gedwaald. Domino's Pizza Netherlands mag verder het rayon niet wijzigen bij het gebruik maken van de contractuele optie tot verlenging. Dit is niet overeengekomen tussen partijen en (subsidiair) in strijd met artikel 6:248 lid 2 BW.

3.3.

Domino's Pizza Netherlands doet een beroep op artikel 22.15 (versie 2013) of artikel 26.7 (versies vanaf 2014) van de franchiseovereenkomst waarin een vervalbeding is opgenomen op grond waarvan het recht om een vordering in te stellen na een jaar komt te vervallen. Bovendien is de vereniging niet ontvankelijk op grond van artikel 3:305a BW omdat ze het overleg heeft gejuridificeerd. Domino's Pizza Netherlands betwist verder dat de openingstijden niet zouden mogen gewijzigd op grond van de overeenkomst of vanwege strijd met artikel 6:248 lid 2 BW. Ook wordt betwist dat geen advies is gevraagd aan de FAC over de voorgenomen wijziging. Domino's Pizza Netherlands betwist verder dat het rayon bij het gebruik maken van de optie tot verlenging niet mag worden gewijzigd op grond van de overeenkomst of vanwege strijd met artikel 6:248 lid 2 BW. Bij de subsidiaire vordering hebben de franchisenemers geen belang omdat het om een toekomstige vordering gaat. Domino's Pizza Netherlands concludeert tot niet ontvankelijkheid of afwijzing van de vorderingen.

in reconventie

3.4.

Domino's Pizza Netherlands vordert bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad verklaard om de franchisenemers te gebieden vanaf 1 januari 2019 zijn Domino’s Pizza Winkel op alle dagen van de week ook tijdens de lunch te openen en te exploiteren conform de door de Domino's Pizza Netherlands vastgestelde openingstijden en exploitatievoorschriften, voortvloeiende uit de Franchiseovereenkomsten en/of de MRG, zulks op straffe van een verbeurte van een dwangsom van € 500,- voor iedere dag dat de betreffende franchisenemer zijn winkel gedurende lunchtijden gesloten houdt vanaf 1 januari 2019, althans vanaf de dag na betekening van het in deze door uw rechtbank te wijzen vonnis met veroordeling van de franchisenemers in de kosten van deze procedure inclusief de nakosten te vermeerderen met de wettelijke rente.

3.5.

Domino's Pizza Netherlands legt hieraan ten grondslag dat de franchisenemers op grond van de franchiseovereenkomst verplicht zijn om open te gaan tijdens de lunch.

3.6.

De franchisenemers betwisten dat ze verplicht zijn om open te gaan tijdens de lunch. Ze concluderen tot afwijzing van de reconventionele vordering.

4.De beoordeling

4.1.

Gezien de samenhang zullen de vorderingen in conventie en in reconventie samen worden behandeld.

ontvankelijkheid vereniging artikel 3:305a BW?

4.2.

Op grond van lid 1 van artikel 3:305a BW kan een stichting of vereniging met volledige rechtsbevoegdheid een rechtsvordering instellen die strekt tot bescherming van gelijksoortige belangen van andere personen, voor zover zij deze belangen op grond van haar statuten behartigt. De enkele vermelding van het belang in de statuten is daarbij niet voldoende. De organisatie moet het belang waar het om gaat ook feitelijk behartigen.

Artikel 3:305a lid 2 BW (eerste zin) bepaalt dat een rechtspersoon niet-ontvankelijk is, indien deze partij in de gegeven omstandigheden onvoldoende heeft getracht het gevorderde door het voeren van overleg met de gedaagde te bereiken. Op grond van artikel 3:305a lid 2 BW (tweede zin) is een organisatie eveneens niet-ontvankelijk, indien met de rechtsvordering de belangen van de personen ten behoeve van wie de rechtsvordering is ingesteld, onvoldoende gewaarborgd zijn.

4.3.

Naar het oordeel van de rechtbank voldoet de vereniging aan alle eisen voor ontvankelijkheid van artikel 3:305 BW. Uit de onweersproken inhoud van de statuten blijkt dat de vereniging de behartiging van de belangen in de breedste zin van het woord van haar leden (de franchisenemers) tot doel heeft. Domino's Pizza Netherlands heeft ook niet betwist dat de belangen in deze procedure als ‘gelijksoortig’ kunnen worden gekwalificeerd. Ook niet betwist is dat de vereniging voldoet aan het vereiste van de feitelijke belangenbehartiging en dat de vereniging vóór het instellen van de vordering voldoende heeft getracht het gevorderde te bereiken door het voeren van overleg.

4.4.

Domino's Pizza Netherlands heeft nog aangevoerd dat de vereniging het conflict heeft ‘gejurdificeerd’ door deze procedure aanhangig te maken. Voor zover zij hiermee een beroep doet op artikel 3:305a BW lid 2 tweede volzin en zij dus vindt dat de belangen van de franchisenemers hierdoor onvoldoende gewaarborgd zouden zijn, is die stelling onvoldoende onderbouwd. Zonder nadere toelichting is het voor de rechtbank niet duidelijk waarom de belangen van franchisenemers niet zijn gewaarborgd omdat de vereniging ervoor heeft gekozen om de geschilpunten voor te leggen aan de rechtbank. Uit de overgelegde correspondentie blijkt duidelijk dat partijen er in onderling overleg niet uitkwamen. Bovendien blijkt dat breed draagvlak bestaat bij de franchisenemers voor deze procedure omdat de franchisenemers vrijwel allemaal ook individueel in de procedure zijn verschenen.

verval van recht4.5. Artikel 22.15 (versie 2013) of artikel 26.7 (versies vanaf 2014) van de franchiseovereenkomst bepaalt dat de vorderingen als gevolg van of in verband met de franchiseovereenkomst binnen 1 jaar ‘
nadat de feiten die aanleiding geven tot een dergelijke vordering of een dergelijk rechtsgeding zich voordoen’schriftelijk dienen te worden ingesteld, bij gebreke waarvan het recht op het instellen van een vordering vervalt. Tussen partijen staat ter discussie of in dit geval het recht van de franchisenemers om een vordering in te stellen, is komen te vervallen.

4.6.

Een redelijke uitleg van het beding brengt mee dat alleen sprake is van verval van recht als
allefeiten die aanleiding geven tot een vordering zich al hebben voorgedaan. Een partij is dan pas in staat om te bepalen of een vordering moet worden ingesteld en wat de haalbaarheid ervan is. Het gaat daarbij niet alleen om feiten die de directe aanleiding vormen van de vordering (zoals bijvoorbeeld het voornemen tot wijziging van de openingstijden) maar ook om de andere omstandigheden zoals of het mogelijk is om er in onderling overleg uit te komen en of het uitgesproken voornemen ook wordt uitgevoerd.

4.7.

De rechtbank is van oordeel dat het korter dan een jaar geleden is dat alle feiten die aanleiding geven tot de vorderingen in deze procedure zich hebben voorgedaan. Er is daarom nog geen sprake van verval van recht op grond van artikel 22.15 of 26.7 van de franchiseovereenkomst. Niet weersproken is immers dat Domino's Pizza Netherlands in de confraternele brief van 13 september 2017 aan de (advocaat van) de franchisenemers heeft meegedeeld dat de correspondentie over een te treffen regeling wordt beëindigd en pas toen was duidelijk dat een vordering moest worden ingesteld. Voor wat betreft de wijziging van het rayon geldt bovendien dat de feiten en omstandigheden voor de individuele franchisenemers in het geheel nog niet bekend zijn, omdat het op dit moment niet duidelijk is of Domino's Pizza Netherlands de rayons gaat wijzigen en hoe het nieuwe rayon er in individuele gevallen uit komt te zien.

4.8.

Kort samengevat is geen sprake van verval van recht zoals bedoeld in artikel 22.15 of 26.7 van de franchiseovereenkomst en de franchisenemers zijn ontvankelijk in hun vorderingen.

Openingstijden

4.9.

Partijen hebben tijdens de comparitie aangegeven nog geen uitspraak te willen over de vorderingen met betrekking tot de openingstijden (sub 1, 2 en 3 van de vordering in conventie en de reconventionele vordering) vanwege lopende schikkingsonderhandelingen. Omdat niet bekend is hoe lang de onderhandelingen gaan duren en omdat partijen behoefte hebben aan een uitspraak op korte termijn over de wijziging van het rayon, zal de rechtbank in overleg met partijen uitspraak doen over de wijziging van het rayon en de procedure voor wat betreft de vordering inzake de openingstijden naar de parkeerrol verwijzen. Als partijen alsnog een uitspraak willen over de wijziging van de openingstijden dan kan de meest gerede partij op grond van artikel 9.6 landelijk procesreglement de zaak opnieuw opbrengen.

Rayon

4.10.

Partijen twisten over de vraag hoe de franchiseovereenkomst (van 2007 tot 2014) moet worden uitgelegd op het punt van de mogelijkheid tot het wijzigen van het rayon bij een verlenging. Domino's Pizza Netherlands stelt zich op het standpunt dat het rayon bij de verlenging mag worden aangepast en dat de optie uit artikel 3.1 (zie 2.1) slechts het recht biedt op verlenging van het gebruiksrecht op het merk en niet op behoud van hetzelfde rayon. Franchisenemers betwisten deze uitleg en menen dat het rayon bij een verlenging niet mag worden gewijzigd.

4.11.

Voor de beantwoording van de vraag hoe de franchiseovereenkomst moet worden uitgelegd gaat het niet om de zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen in de overeenkomst maar ook om de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en wat zij redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan ook van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht (Haviltex).

4.12.

De rechtbank stelt voorop dat een optie tot verlenging een belangrijke rol kan spelen voor een franchisenemer bij het afsluiten van de franchiseovereenkomst. Op basis hiervan zal een franchisenemers immers bepalen welke investeringen hij kan doen en een lange termijn planning maken. Het is daarom van belang dat de franchiseovereenkomst helderheid biedt over de optie tot verlenging en de voorwaarden waaronder. Daarbij is het uitgangspunt dat de franchiseovereenkomst is opgesteld door Domino's Pizza Netherlands zonder dat daarover is onderhandeld met de franchisenemers, waardoor het op de weg ligt van Domino's Pizza Netherlands om die gewenste duidelijkheid in de franchiseovereenkomst te verschaffen. Eventuele onduidelijkheden in de overeenkomst komen om die reden voor rekening van Domino's Pizza Netherlands.

4.13.

De rechtbank is van oordeel dat - met inachtneming van het hiervoor genoemde uitgangspunt - een redelijke uitleg van de franchiseovereenkomst met zich meebrengt dat bij een verlenging op grond van artikel 3.1 van de franchiseovereenkomst het rayon niet mag worden gewijzigd door Domino's Pizza Netherlands. Daarbij spelen de volgende omstandigheden een rol.

4.14.

Ten eerste moet gekeken worden naar de tekst van de relevante bepalingen in de overeenkomst. In artikel 3.1 (de optie tot verlenging) staat dat franchisenemers in beginsel recht hebben ‘
de Franchise te verlengen met een bijkomende termijn van 10 (tien) jaar’tenzij de franchisenemer in gebreke is gebleven. Hieruit volgt dat de optie - in beginsel - het recht geeft op verlenging van de bestaande overeenkomst. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de term ‘verlengen’ die een duidelijke verwijzing naar de eerdere overeenkomst geeft (in plaats van bijvoorbeeld vernieuwen). Ook de term ‘bijkomende termijn’ impliceert dat het gaat om voortzetting van de bestaande overeenkomst. Dat het rayon bij de verlenging mag worden gewijzigd blijkt verder niet uit artikel 3.1 van de franchiseovereenkomst.

4.15.

Ook uit de definitie van de term ‘Franchise’ (
het recht dat ingevolge deze overeenkomst aan de Franchisenemer wordt verleend door de Franchisegever op grond waarvan de Franchisenemer gerecht is het Domino’s Systeem en de Merken te gebruiken) blijkt niet dat de overeenkomst mag worden gewijzigd bij verlenging, zoals door Domino's Pizza Netherlands wordt gesteld. In de definitie van Franchise wordt gesproken van het recht om de merken te gebruiken ‘ingevolge deze Overeenkomst’. De verlenging van de ‘Franchise’ kan daarom niet los gezien worden van de verlenging van de franchiseovereenkomst zelf.

4.16.

Verder kan ook uit de tekst van artikel 3.2 van de franchiseovereenkomst niet worden afgeleid dat het rayon mag worden gewijzigd. Dit artikel bepaalt weliswaar dat de ‘
voorwaarden’van de verlengde overeenkomst ‘
wezenlijk’kunnen verschillen maar hieruit volgt niet dat dit ook geldt voor (alle) kernbedingen van de overeenkomst. De term voorwaarden hoeft immers niet ook de kernbedingen te omvatten (zie ook artikel 6:233 BW). De bepaling van het rayon waarbinnen het recht bestaat op het voeren van het merk is te beschouwen als een kernbeding omdat zonder dit beding de franchiseovereenkomst niet kan worden gesloten. Bovendien wordt in het eerste deel van de bepaling expliciet benoemd dat de royaltyvergoedingen en de kosten voor reclame en promotie kunnen worden gewijzigd. Als het de bedoeling was om ook het rayon te kunnen wijzigen in de verlengde overeenkomst, dan had van Domino's Pizza Netherlands verwacht mogen worden dat ze dit – mede gezien het reeds genoemde belang van de bepaling van het rayon – ook expliciet benoemd had in dit artikel. Nu ze dit niet heeft gedaan, kan uit artikel 3.2 geen recht tot wijziging worden afgeleid.

4.17.

Dat de overeenkomst zo moet worden uitgelegd blijkt ook uit het feit dat de optie tot verlenging in de overeenkomst is opgenomen. Als de overeenkomst zo moet worden uitgelegd dat Domino's Pizza Netherlands het rayon mag wijzigen en de optie tot verlenging slechts een uitnodiging is om in onderhandeling te treden zoals Domino's Pizza Netherlands stelt, dan is de optie tot verlenging waardeloos en had achterwege kunnen blijven. Dit geldt in veel mindere mate voor de bepalingen omtrent de kosten of de overige voorwaarden nu hiervoor in ieder geval de garantie is afgegeven dat deze voor alle franchisenemers gelijk zullen blijven. Deze garantie geldt niet voor het rayon en ook dat maakt een uitleg van de overeenkomst waarbij het rayon mag worden gewijzigd niet redelijk.

4.18.

Domino's Pizza Netherlands verwijst nog naar artikel 4.2 van de franchiseovereenkomst waaruit zou blijken dat het rayon mag worden gewijzigd. Deze bepaling gaat echter niet over de voorwaarden van verlenging maar geeft alleen een nadere uitwerking van het begrip rayon gedurende de looptijd van de overeenkomst. Uit dit artikel volgt dat gedurende de looptijd van de overeenkomst er een (niet significante) overlap mag zijn tussen verschillende rayons, maar dat zegt niets over de mogelijkheid om deze rayons bij verlenging aan te passen.

4.19.

De rechtbank is daarom van oordeel dat bij verlenging van de franchise het rayon niet mag worden gewijzigd anders dan na instemming van de franchisenemer. De primaire vordering van de franchisenemers zal worden toegewezen.

Proceskosten

4.20.

Omdat de rechtbank nog geen beslissing heeft gegeven over de vordering inzake de openingstijden (in conventie en reconventie) wordt ook de beslissing over de proceskosten aangehouden.

5.De beslissing

De rechtbank

- verklaart voor recht dat Domino's Pizza Netherlands niet gerechtigd is eenzijdig het beschermd rayon van franchisenemers die een franchiseovereenkomst hebben gesloten in de periode van 2007 tot en met 2013 bij een verlenging van die franchiseovereenkomst, te verkleinen en/of anders in te delen,

- verwijst de zaak voor de overige vorderingen naar de parkeerrol van 2 oktober 2019,

- houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. B. Krijnen en in het openbaar uitgesproken op 9 januari 2019.

1629/3048

Geschil tussen franchisegever en franchisenemers over wijziging van openingstijden en beschermd rayon in franchiseovereenkomst

Uitspraak

RECHTBANK ROTTERDAM

12 [eiser 9] T.H.O.D.N. [handelsnaam 6] ,

71 [eiser 40] T.H.O.D.N. [handelsnaam 28] ,

86 [eiser 52] T.H.O.D.N. [handelsnaam 40] ,

1.De procedure

2.De feiten

3.Het geschil

in conventie

4.De beoordeling

5.De beslissing