ECLI:NL:RBROT:2021:11958

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven

zaaknummer / rolnummer: C/10/596792 / HA ZA 20-486

Vonnis van 1 december 2021

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

HUNTER DOUGLAS EUROPE B.V.,

gevestigd te Hoofddorp,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mr. I.S. Oosterhoff te Amsterdam,

tegen

de rechtspersoon naar het recht van de Verenigde Arabische Emiraten

LIBEL LLC,

gevestigd te Al Barsha South, Dubai, Verenigde Arabische Emiraten,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mr. B.D. Bos te Rotterdam.

Partijen zullen hierna HD Europe en Libel genoemd worden.

1..De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 17 december 2019,
de brief van 18 mei 2020 van mr. Van Erp Taalman Kip ter overlegging van betekeningsstukken, met bijlagen,
de akte overlegging producties, met producties 1 tot en met 18,
de conclusie van antwoord in conventie tevens conclusie van eis in reconventie, met 25 producties,
de oproepingsbrief van deze rechtbank van 22 juli 2020 waarin een mondelinge behandeling is bepaald,
de brieven van de rechtbank van 27 juli 2020 waarin opgave is gedaan van de ter zitting te behandelen onderwerpen,
de conclusie van antwoord in reconventie, met producties 19 tot en met 22,
de ten behoeve van de mondelinge behandeling ingekomen aanvullende producties 26 tot en met 46 van Libel,
de ten behoeve van de mondelinge behandeling ingekomen aanvullende producties 23 en 24 van HD Europe,
de ten behoeve van de mondelinge behandeling ingezonden spreekaantekeningen van de raadslieden aan beide zijden,
het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 17 september 2020,
de in reactie op het proces-verbaal ingekomen brieven van 27 oktober 2020 zijdens HD Europe en 28 oktober 2020 zijdens Libel,
de akte overlegging productie van HD Europe, met productie 25,
de antwoordakte uitlaten productie tevens houdende (voorwaardelijk) bewijsaanbod van Libel,
het bericht inzake advocaatwijziging aan de zijde van HD Europe van 15 september 2021.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2..De feiten

2.1.

HD Europe ontwikkelt, fabriceert en levert onder meer gevelbekledingssystemen. Libel ontwerpt gevelwerken en zonwering.

2.2.

Op 4 mei 2015 sloten HD Europe en Libel een koopovereenkomst in het kader van een bouwproject in Dubai, de realisatie van een luxueus landgoed voor de heer [persoon A] , lid van een van de meest vooraanstaande families in Dubai. Het project werd aangeduid met de naam ‘ [naam project] ’. Op de overeenkomst tussen HD Europe en Libel zijn de algemene voorwaarden van HD Europe van toepassing verklaard.

2.3.

Hoofdaannemer in opdracht van [persoon A] was Al Arif Contracting Co. LLC te Dubai (hierna: ACC). Architect in opdracht van [persoon A] was Arif & Bintoak Consulting Architects & Engineers (hierna: A&B). A&B begeleidde ook de bouw voor [persoon A] .

A&B is in overleg getreden met HD Europe over de mogelijkheid om bepaalde producten van HD Europe toe te passen als (buiten)gevelbekleding voor de gebouwen in dit project. HD Europe heeft daarover A&B geadviseerd en schetsen en detailtekeningen voor A&B gemaakt. HD Europe heeft A&B geadviseerd de montage door Libel te laten uitvoeren. HD Europe en Libel kenden elkaar sinds 2006. A&B heeft vervolgens Libel benaderd om deze gevelbekleding, het product 150F met toebehoren, bij HD Europe in te kopen en dit in het project toe te passen. Libel was niet eerder al bij het project betrokken.

2.4.

Voorgeschreven in het ontwerp van A&B is dat het product 150F in (drie tinten) houtlook moet worden toegepast en dat het moet worden geleverd door HD Europe. De gevelpanelen zijn voor HD Europe geproduceerd door HD China, de draagsystemen waarop de panelen zijn gemonteerd zijn geproduceerd in Europa. Libel heeft eerst de montagesystemen aangebracht, en deze zijn na inspectie goedgekeurd door A&B.

2.5.

Nadat de gevelbekleding op een deel van de gebouwen was gemonteerd, vertoonden de horizontaal gemonteerde panelen iedere dag rond het middaguur - op het moment dat de zon loodrecht van boven langs de gevel scheen - gedurende ongeveer 20 minuten welvingen/golvingen die niet waren beoogd of voorzien en die vanuit esthetisch opzicht niet aanvaardbaar waren voor de opdrachtgever. Gedurende de rest van de dag, ook op het heetste punt van de dag, toonde de gevel zich als een vlakke gevel met een op hout gelijkend uiterlijk.

2.6.

Partijen hebben tweemaal gezamenlijk ter plaatse het fenomeen en de mogelijke oorzaken daarvan onderzocht, en HD Europe heeft daarna nog de heer [persoon B] , technicus in dienst van HD China, onderzoek laten doen. Voor het golvende uiterlijk van de horizontaal gemonteerde panelen hebben partijen geen oplossing gevonden en over de oorzaak ervan zijn zij het niet eens geworden.

Libel is van het werk gestuurd. Haar werklieden werden per 11 juni 2017 niet meer toegelaten. De opdrachtgever heeft de gevelbekleding doen verwijderen en vervangen door een alternatief. De verwijderde gevelbekleding is, hoewel HD Europe daartoe door Libel is uitgenodigd, niet opgehaald of bewaard maar verschroot.

2.7.

Libel is tot schadevergoeding aangesproken door haar opdrachtgever(s). Deze opdrachtgevers hebben de facturen van Libel niet betaald en de door Libel bij aanvang van het project gestelde zekerheid uitgewonnen.

2.8.

Libel heeft vier facturen van HD Europe onbetaald gelaten.

3..Het geschil

in conventie

3.1.

HD Europe vordert samengevat - dat de rechtbank, bij vonnis uitvoerbaar bij

voorraad Libel veroordeelt tot betaling van:

a. a) de hoofdsom groot € 188.190,17;

b) de wettelijke rente tot en met 18 maart 2020 groot € 81.658,74;

c) de kosten van buitengerechtelijke maatregelen groot € 28.228,53;

d) wettelijke rente van 19 maart 2020 tot en met de dag van betaling;

e) de proceskosten met inbegrip van de nakosten, te voldoen binnen veertien dagen na dagtekening van het vonnis en - voor het geval voldoening binnen bedoelde termijn niet plaatsvindt - te vermeerderen met de wettelijke rente te berekenen vanaf de vijftiende dag.

3.2.

Libel voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vordering met veroordeling van HD Europe, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, in de proceskosten.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

in reconventie

3.4.

Libel vordert samengevat - dat de rechtbank, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

i) de overeenkomst ex artikel 6:230 lid 2 BW zo aanpast dat de contractueel op Libel rustende verplichting tot betalen van de facturen voor het product 150F komt te vervallen,
ii) HD Europe veroordeelt tot terugbetalen aan Libel van € 38.725,81 te vermeerderen met wettelijke rente vanaf 1 juli 2020,
iii) HD Europe veroordeelt tot betalen aan Libel van schadevergoeding nader op te maken bij staat,
iv) HD Europe veroordeelt in de proceskosten.

3.5.

HD Europe voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vordering met veroordeling van Libel, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad, in de proceskosten met bepaling dat deze binnen twee weken na betekening van het vonnis moeten worden voldaan bij gebreke waarvan vanaf de vijftiende dag de wettelijke rente over deze kosten zal zijn verschuldigd.

3.6.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4..De beoordeling

in conventie en reconventie

4.1.

Nu de conventie en reconventie samenhangen zal de rechtbank deze gelijktijdig behandelen.

4.2.

Nu partijen in verschillende landen zijn gevestigd is dit een internationale zaak waarin de rechtbank ambtshalve over rechtsmacht en bevoegdheid en het toe te passen recht moet oordelen. Deze rechtbank is - in ieder geval op grond van artikel 26 Brussel I bis-Vo - internationaal bevoegd om van de vorderingen over en weer kennis te nemen. Dit is ook niet in geschil.

4.3.

Partijen zijn het erover eens dat de rechtbank op deze zaak het Nederlandse recht dient toe te passen, waaronder het Weens Koopverdrag (hierna: CISG). De rechtbank zal conform deze rechtskeuze de CISG en aanvullend het interne Nederlandse recht toepassen.

4.4.

In conventie vordert HD Europe veroordeling van Libel tot betaling van vier openstaande facturen voor geleverde materialen, vermeerderd met rente en kosten. Libel betoogt primair dat zij van de verplichting van betaling moet worden bevrijd omdat zij, en mogelijk ook HD Europe, heeft gedwaald bij het aangaan van de koopovereenkomst. Libel stelt dat zij een verkeerde voorstelling van zaken heeft gehad omtrent de geschiktheid van het product 150F voor dit project doordat HD Europe, al dan niet via A&B, heeft medegedeeld dat het geadviseerde product 150F geschikt was voor de beoogde toepassing in het project, terwijl deze voorstelling van zaken onjuist bleek omdat de gevelpanelen rond het middaguur gedurende een korte periode onacceptabele golvingen/welvingen vertoonden. Libel stelt dat mogelijk ook HD Europe in dit opzicht in dwaling verkeerde. Libel vordert wegens deze dwaling aanpassing van de overeenkomst op grond van 6:230 lid 2 BW aldus dat de betalingsverplichting van Libel voor dit product vervalt.

4.5.

De rechtbank zal eerst dit standpunt beoordelen, nu daarvan ook het welslagen van de vordering tot betaling in conventie afhangt. Zij past daarbij artikel 6:228 BW toe, nu de CISG geen regeling inhoudt omtrent dwaling of andere wilsgebreken die de geldigheid van de overeenkomst kunnen aantasten en artikel 4 CISG bepaalt dat het verdrag niet de geldigheid van de overeenkomst regelt.

welke vraag voorligt bij het beroep op dwaling

4.6.

Niet in geschil is dat de door Libel gemonteerde panelen gedurende de ongeveer twintig minuten dat de zon iedere dag op haar hoogste punt stond een door niemand beoogd of voorzien golvend uiterlijk vertoonden dat als onaantrekkelijk werd beleefd. Dat de opdrachtgever hiermee geen genoegen hoefde te nemen is niet in geschil.

4.7.

Dat de keuze voor dit product als horizontaal te monteren gevelbekleding voor dit project het resultaat was van overleg tussen HD Europe en A&B waarbij Libel niet was betrokken, staat vast. Dat HD Europe de panelen als geschikt heeft aanbevolen voor toepassing zoals voorzien in het ontwerp van A&B, is niet betwist. HD Europe heeft Libel aan A&B aanbevolen en uit het partijdebat volgt dat Libel vertrouwen had in het goed kunnen uitvoeren van haar opdracht. De rechtbank trekt uit een en ander de conclusie dat zowel HD Europe als Libel bij het aangaan van de overeenkomst in de veronderstelling verkeerden dat de panelen geschikt waren voor de beoogde toepassing.

Dat Libel de koopovereenkomst - ten behoeve van een bouwproject voor een onbetwist zeer vooraanstaande en veeleisende (eind)opdrachtgever - niet zou zijn aangegaan als zij redenen had om hieraan te twijfelen, is niet in geschil.

4.8.

Indien het kortstondig onaantrekkelijke uiterlijk van de gevelbekleding (geheel of in hoofdzaak) is toe te schrijven aan de eigenschappen van het door HD Europe geleverde product, was dit product ongeschikt voor de beoogde toepassing. In dit geval slaagt het beroep van Libel op dwaling.

Indien het gewraakte uiterlijk van de gevelbekleding echter (geheel of in hoofdzaak) is toe te schrijven aan een verkeerde installatie door Libel, zoals HD Europe betoogt, kan niet worden aangenomen dat het product ongeschikt was voor de beoogde toepassing en evenmin dat Libel en HD Europe hieromtrent hebben gedwaald bij het aangaan van de overeenkomst. In dit geval faalt het beroep op dwaling.

4.9.

Om te kunnen beoordelen of de gevelpanelen geschikt waren voor de beoogde toepassing, zal de rechtbank eerst nadere feiten vaststellen.

wat er over de gevelpanelen en de toepassing daarvan bekend is of kan worden

4.10.

Niet in geschil is dat de door HD Europe aan Libel geleverd panelen zijn gedemonteerd en niet zijn bewaard. Zij zijn niet meer beschikbaar voor eventueel onderzoek. De rechtbank moet zich bij de feitenvaststelling dus hoofdzakelijk baseren op de stukken in het dossier.

4.11.

Op 8 mei 2017 schreef Libel aan de contactpersoon van HD Europe, voor zover relevant:

“Please see attached pictures of the 150F so far installed in [naam project] .

At a certain time of the day, mainly noon time when the sun is exactly on top of the facades (as we noticed), the panels appear to be extremely wavy... This visual effect disappears afterwards.

The client didn't notice it yet, but will do an inspection soon after complete removal of the scaffolding, and will definitely not accept it.

Do you have a justification for this effect? You need to prepare an answer for that.”.

4.12.

Op 8 mei 2017 schreef HD Europe terug aan Libel dat dit probleem niet te zien was op de proefopstelling voor het testen van de brandbestendigheid, en dat het probleem misschien in de montage en de uitlijning zat.

4.13.

Libel schreef in reactie op 9 mei 2017 onder meer:

“(…) if you believe we have problems in our structure, can you please send somebody to check site and advise, as we prefer not to proceed the same way if something is going wrong on site for some reasons we are not aware of.”

4.14.

De heer [persoon C] van Hunter Douglas Middle East heeft voor HD Europe in mei 2017 het project bezocht voor visuele inspecties, eenmaal ook met de heer [persoon D] .

4.15.

Op 25 mei 2017 schreef [persoon D] als general manager namens HD Europe aan Libel, voor zover relevant:

“(…) we have visited the site and would like to inform you the below comments.

1. F panels are produced in way that panel will have always a crowning to accommodate the tongue and groove system and secondly this is done to give the panel stiffness and to ensure all panels curve in the same way after installation.

(…)

2. As per our preliminary site visit and the discussion with the factory, the current situation at site is a combination very difficult to explain as we have never seen a result like this ever before.

• Panels have been re-measured and are within the tolerances on our production drawings

• Carriers have been re-measured and are within the tolerances on our production drawings

• We have checked the installation of the carriers and they are aligned, in both directions, correctly as per the installation guidelines.

• Panel installation is checked and was executed as per our guidelines

• Expansion joints between panels are too small to allow for sufficient expansion, this could bring tension to panels as they cannot expand when heat absorption increases during the day

• Checking the drawings, the panels with the darkest color expand mostly, which is logical as heat absorption of dark panels is higher in comparison with lighter colors, that will reflect the light and heat more. Heat absorption results in expansion and expansion results in the views that we now see on the façade between 12.00 and 12.20 PM

The combination of 3 different colors results in the views that we face at present in a very small time frame during the day.

3. As per below pictures (taken all in one location in 3 different time) you will see that from morning till 12:00 noon the panels looks very good aesthetically and from 12:00 to 12:20 noon when the sun is exactly on top it shows all the panel deflection and results a kind of unpleasant appearance for 20 minutes.”

4.16.

Op 7 of 8 juli 2017 heeft de heer [persoon E] van HD Europe het project bezocht om de gevelbekleding te inspecteren.

4.17.

Over dit bezoek heeft de heer [persoon F] van Libel in een schriftelijke verklaring gedateerd 22 juni 2020 het volgende verklaard:

“On Friday, July 08, 2017, I have visited the Site with Mr. [persoon E] in the presence of Mr. [persoon C] , Mr. [persoon E] has:

1- inquired about installation methodology and other technical issues,

2- thoroughly checked the installed panels and the alignment of the rails, then advised me that the carriers are properly installed and fixed,

3- requested to dismantle one of the installed cladding panel, then he inspected the panel surface using 'L-angle' tool to test if the surface is flat. Mr. [persoon E] showed me that the panel is wavy,

4- inspected another panel from the delivered material to Site which was not yet installed and advised me that it was also wavy,

5- presented another panel sample which he had brought to Site with him, and showed us that it was straight (flat) without any undulation,

6- advised me as a conclusion that there is an issue with the material itself and not the installation (fixation).

After this visit I, along with Libel team, kept requesting Mr. [persoon C] to provide Hunter Douglas' assessment and proposal to solve this matter which was never received by Libel.”

4.18.

Over dit bezoek heeft de heer [persoon E] op 10 juli 2017 intern gerapporteerd, voor zover relevant:

“Project:

• 150F Cladding, panels horizontally installed on stringers. Pre-coated aluminium in wood finish (3 wood tones)

• Panels and carriers are supplied from HD China. Panel splices are supplied from DCO Oubosch.

• Panel partly continuous (top of the facade), partly installed in short bays and cranked 90° around the corner towards the window frames

• The complaint is visible deformations on the panels when the sun light is parallel to the facade.

(…)

Observations on site:

• When the sun is parallel to the facade the panels indeed show visible deformations particularly at the splicing points and at the cranking location. The face of the panels at the splices is not continuous but flexing inward creating the visually deviating shadow effect.

• Since we were not allowed by the principal/ general contractor to demount any installed parts, the checks were done on an area that served as mock-up and which was only partly clad.

• The sub-construction consists of aluminium angle brackets fixed on the structural wall through slotted holes. The continuous support profiles of the stringers are fixed to the angle brackets also through slotted holes. The stringers are fixed on the support profiles with self-drilling screws.

• The sub-construction seems to be installed in a proper way. Visual check sighted along the surface and a check with a string showed no misalignment of the stringers.

• A ca. 3,-m long panel that was taken fresh from the packing showed no crown over the length and a negative crown at the ends (where the panels are cut). Panels need to be checked on conformation with the specs.

(…)

• The same panel showed upbow when sighted along the length and the bead was pressed closed at the cut ends.

• Some panels showed dents that can only be contributed to rough handling on site or during installation but these are not the main contributors to the claimed visual defects.

Preliminary conclusions:

The visual effect seems to be caused by 3 effects:

• The design of the facade with a mix of relative short panels and many splices distributed randomly over the surface

• The cranking of the panels towards the window frames: this causes the panel face to stretch or flex inwards.

• In addition this prevents panels from expanding. However, this effect is very limited due to the small width of the bays.

• Panels that may not be roll formed to specs (lack of crown/ negative crown). This has to be confirmed by measurements on the panels that were brought back from site.

• 3 random panels in different wood finishes and some pieces of stringer were supplied by Libell as reference samples to be appraised on compliance with the specifications.

• I propose to send the panels to R&D Rotterdam for check on conformity with the specs and comparison with panels that are produced at HDCC. Later the same panels can be shipped to HDChina for their QC.

• The latest action may be communicated to the client as a result of the site visit.”

Dit rapport is niet aan Libel toegezonden, hoewel zij hierom wel had gevraagd.

4.19.

De heer [persoon B] van Hunter Douglas China heeft op 21 november 2017 het project bezocht. Gesteld noch gebleken is dat Libel daarover tevoren is geïnformeerd of is uitgenodigd dit bezoek bij te wonen.

Uit het bezoek van de heer [persoon B] volgde een rapport gedateerd 22 november 2017 waarin is neergelegd:

dat van elf op een muur gemonteerde dragers - zonder panelen - is nagemeten of deze correct waren geïnstalleerd, en dat van vijf van deze dragers is vastgesteld dat deze een (uitlijnings)afwijking hadden van 1 mm tot 4 mm groot,
dat van zeven dragers op een andere muur, gedeeltelijk al voorzien van panelen, is geconstateerd dat 2 stuks een installatieafwijking vertoonden van 2 mm respectievelijk 4 mm,
dat vier panelen zijn gedemonteerd die gemonteerd een bolling vertoonden, maar na demontage een vlak oppervlak hadden behoudens aan de hol naar binnen buigende uiteinden,
dat de vier panelen op recht uitgelijnde dragers zijn gemonteerd, waarna het oppervlakte vlak was en de panelen vlot heen en weer op de drager heen en weer konden worden bewogen,
dat de vier panelen zijn verwijderd en op niet correct uitgelijnde dragers zijn gemonteerd, waarbij reeds van het eerste paneel de groefrand niet goed paste op de onderzijde van de niet goed uitgelijnde drager en daarop niet goed heen en weer kon schuiven, terwijl ook het paneel een bolling in breedterichting van meer dan 1 mm vertoonde.

Als conclusie vermeldt dit rapport:

“Through the above measurement to the carrier installation accuracy and product installation test, it is approved that the unevenness on the surface of the panel (part of the panel is flat while part has convex) is caused by carrier installation deviation. There is no problem of the product. The product quality is qualified.”

en als aanbeveling voor installatie:

“1) Panels at the corner of the wall were grooved and bent 90 degrees. It caused concave and deformation to the surface of the panel and the reinforcement. It affected the installation effect. It is recommended to use the trimming profile at the corner of the wall. See the following pictures
(…)

2) When both ends of the 150F panel are cut in shape, the end face is naturally concave due to the release of the material stress (Cutting side Quality Standard: concave <1.5mm). Although the connection component can reduce the degree of concaveness at the end face of the product, it cannot eliminated the concaveness completely. The effect of this phenomenon on the wall is a normal phenomenon for this product.”

4.20.

Bovenstaand rapport is aan Libel toegezonden. Bij e-mail van 9 januari 2018 heeft Libel bij HD Europe dit rapport als eenzijdig, onjuist en tegenstrijdig aan de eerdere bevindingen bestreden. Libel heeft ook technisch commentaar gegeven waarmee zij de passendheid en betrouwbaarheid van de gehanteerde onderzoeksmethoden en de juistheid en consistentie van de bevindingen bestrijdt.

4.21.

In de zittingsagenda heeft de rechtbank ten behoeve van de waarheidsvinding, mede gelet op de onmogelijkheid nader onderzoek aan de bewuste panelen en installatie te doen verrichten, onder 15 gevraagd:

“Welke terugkoppeling HD Europe na de diverse onderzoeken van de onderzoekers heeft ontvangen, waarbij van HD Europe wordt gevraagd dat zij destijds ontvangen rapportages of andere berichten hierover overlegd, voor zover dit nog niet is gebeurd.”

In reactie heeft HD Europe enerzijds aanvullende producties overgelegd, en anderzijds aan de rechtbank onder verwijzing naar de zittingsagenda bij brief verzocht om Libel te gebieden een groot aantal stukken over te leggen. HD Europe heeft echter niet het onder 4.18 aangehaalde interne verslag van [persoon E] overgelegd. Ter zitting is verklaard dat vraag 15 van de zittingsagenda tot de avond voor de zitting over het hoofd is gezien, maar dat nog een rapport van ongeveer drie bladzijden bestond waar weinig relevants in stond en waarmee HD Europe Libel niet zo kort voor de zitting mee wilde overvallen. HD Europe heeft het rapport uiteindelijk na de zitting bij akte overgelegd.

4.22.

Terecht klaagt Libel erover dat dit document meer en relevanter informatie bevat dan HD Europe doet voorkomen en veel eerder had moeten zijn verstrekt.

De rechtbank constateert evenals Libel dat in het rapport van [persoon E] wordt aanbevolen te onderzoeken of de door hem hiertoe vanaf het project mee teruggenomen panelen correct waren geproduceerd en aan de productspecificaties voldeden. [persoon E] suggereert ook dat de panelen na dit onderzoek voor verdere kwaliteitscontrole aan de producent HD China worden gezonden.

HD Europe heeft niet toegelicht of dit onderzoek daadwerkelijk is verricht en zo ja, wat daarover intern en extern is gecommuniceerd, zoals na vraag 15 zittingsagenda van haar mocht worden verwacht. HD Europe heeft slechts ter comparitie verklaard dat de panelen zijn toegezonden en gecontroleerd door de producent in China en tijdens die controle goed bleken te zijn. Wat de punten en methoden van onderzoek en de resultaten daarvan in (Nederland en) China zijn geweest, en wat daarover intern is gecommuniceerd, vermeldt HD Europe niet.

Door deze beschikbare en relevante informatie ondanks uitdrukkelijk verzoek daartoe niet te verschaffen, schiet HD Europe tekort in de nakoming van haar uit artikel 21 Rv voortvloeiende verplichting om de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren. De rechtbank verbindt hieraan de consequentie dat zij er - mede gelet op het ontbreken van aanwijzingen voor het tegendeel - vanuit zal gaan dat HD Europe de panelen inderdaad heeft onderzocht, in de onderzoeksresultaten aanleiding zag om zich over de kwaliteit daarvan bij HD China te beklagen en dat zij het strategisch voordelig achtte om deze onderzoeksresultaten en het hiervoor bedoelde rapport van de heer [persoon E] niet direct met Libel en de rechtbank te delen.

4.23.

In het verlengde hiervan zal de rechtbank aan de bevindingen van de heer [persoon B] minder gewicht toekennen dan aan het rapport van de heer [persoon E] . Ten eerste strookt de weergave door [persoon E] van zijn onderzoek en zijn bevindingen met de weergave daarvan door [persoon F] in diens schriftelijke verklaring, hetgeen de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van beide stukken bevestigt. Ten tweede is het onderzoek van de heer [persoon B] - anders dan dat van [persoon E] - buiten medeweten of aanwezigheid van Libel verricht, zodat deze in dit verband niet voor haar belangen heeft kunnen opkomen. Ten derde verrichte de heer [persoon B] zijn onderzoek niet als onpartijdige derde maar namens HD China, die er als producent van de panelen een eigen belang bij had dat uit het onderzoek van [persoon B] zou blijken dat de problemen niet werden veroorzaakt door haar product maar door de montage door Libel zouden blijken te zijn veroorzaakt. Ten vierde strookt het rapport van [persoon E] op hoofdlijnen met het bericht van [persoon D] aan Libel van 25 mei 2017, terwijl het rapport van [persoon B] weinig steun vindt in de overige stukken.

De rechtbank acht de rapportage van [persoon E] ook betrouwbaarder en van meer gewicht dan die van [persoon D] , enerzijds omdat [persoon E] als productspecialist is uitgenodigd voor onderzoek, terwijl niet is gesteld of gebleken dat [persoon D] als
general managereven productdeskundig was. Daarnaast heeft HD Europe zelf gesteld dat het rapport van [persoon D] vooral is opgesteld om de klant te sussen.

oorzaken van het onaantrekkelijke gevelbeeld

4.24.

Uit de verschillende stukken rijst het beeld dat alle betrokkenen verrast waren door de omstandigheid dat de gemonteerde gevelpanelen er onaantrekkelijk uitzagen gedurende de 20 minuten per dag dat de zon op haar hoogste punt stond. De rechtbank leidt uit het partijdebat af dat dit uiterlijk/visuele effect niet werd beoogd en niet als normaal werd beschouwd.

Uit de stukken en het tussen partijen gevoerde debat komt naar voren dat verschillende factoren een rol (kunnen) hebben gespeeld bij het onaantrekkelijke uiterlijk van de gevel rond het middaguur. Sommige daarvan zien op fysieke vervorming van de panelen, andere betreffen de visuele waarneming daarvan.

4.25.

Een belangrijke visuele factor was de lichtinval, nu de gevel immers alleen gedurende de minuten dat de zon loodrecht langs de gevel omlaag scheen als onaantrekkelijk werd waargenomen. Gedurende de rest van de dag toonde de gevel zich als een vlak en aantrekkelijk geheel.

Nu de gevel alleen bij deze lichtinval onaantrekkelijk oogde, acht de rechtbank aannemelijk dat de horizontale toepassing van de panelen het visuele effect heeft vergroot. Licht dat langs een oppervlak strijkt zal naden, hoogteverschillen en andere oneffenheden uitvergroten door schaduwwerking. Schijnt het licht in de breedterichting over een uit stroken opgebouwd oppervlak, dan worden de naden en andere hoogteverschillen meer benadrukt dan wanneer het licht in de lengterichting over de stroken schijnt.

Het ontwerp van het ‘ [naam project] ’ voorzag in ramen die iets terug lagen ten opzichte van het geveloppervlak, en in het over de diepte van die koven in een hoek van 90° naar binnen buigen van de gevelpanelen. Op deze ‘
cranking locations’ zijn meer kortere panelen toegepast en dus relatief veel uiteinden en snijranden.

De keuze voor panelen in drie verschillende tinten komt ook als relevant voor de waarneming naar voren, omdat de lichter tinten sterker licht reflecteerden dan de donkerder tinten.

4.26.

De keuze om drie tinten houtlook af te wisselen om tot een natuurlijk effect te komen, had ook fysieke gevolgen. Enerzijds werden hierdoor relatief veel korte stroken toegepast, anderzijds absorbeerden donkerder panelen meer hitte dan de lichtere panelen.

Uitzetting van de aluminiumpanelen als gevolg van hitte-absorptie is genoemd als mogelijke oorzaak van het probleem. Partijen zijn het erover eens dat de panelen bij hoge temperaturen in alle richtingen iets kunnen uitzetten, en dat gemonteerde panelen enige (maar geringe) ruimte rondom moeten hebben om dit op te vangen en dat de panelen zo moeten zijn gefabriceerd dat zij, eenmaal gemonteerd, niet naar de wand toe maar van de wand af uitzetten.

Het gebruik van korte panelen had invloed op de stijfheid, de vorm en de vervorming daarvan. Juist bij de ‘
splices’, de op een montage-element aan de achterzijde bevestigde koppelpunten waar uiteinden van twee panelen elkaar troffen, waren vervormingen zichtbaar. Het paneel toonde zich niet als vlak oppervlak maar boog op die koppelpunten naar binnen waardoor een visueel afwijkend schaduweffect ontstond. Ook is door [persoon E] geconstateerd, en is ter zitting verklaard, dat een paneel ter plaatse van de snijrand stijfheid verliest wanneer het wordt versneden.

Door het ombuigen van de panelen bij de raamkoven werd het paneeloppervlak uitgerekt of boog dit naar binnen, terwijl de omgebogen panelen ook niet goed meer konden uitzetten.

Ook dit beïnvloedt de fysieke vorm van de panelen.

4.27.

Gebrekkige montage kan er - naar in wezen niet in geschil is - toe leiden dat een paneel dat uitzet onder invloed van hitte wordt beperkt in de wijze waarop en richting waarin het materiaal uitzet. In dit verband is aangevoerd - en op zichzelf niet betwist - dat een paneel dat op een niet goed uitgelijnde drager is gemonteerd, niet of niet soepel in de lengterichting kan schuiven en dat een paneel onder invloed van hitteabsorptie klem kan komen te zitten indien onvoldoende dilataties ten opzichte van de panelen ernaast, of onvoldoende ruimte ten opzichte van de panelen erboven of eronder is aangehouden. Het materiaal kan alleen nog naar voren of naar achteren wijken als het niet in de breedte- of lengterichting kan uitzetten, zo is ter zitting toegelicht. Partijen twisten over de vraag of door Libel de juiste dilatatiebreedten zijn toegepast en of alle door Libel gemonteerde dragers correct waren uitgelijnd. In geschil is ook in hoeverre een en ander kan hebben bijgedragen aan het probleem met de gevel.

4.28.

Tot slot suggereren de stukken dat tenminste een aantal panelen niet de correcte vorm had. [persoon E] rapporteert dat hij een paneel uit de verpakking heeft gehaald dat niet de beoogde bolling (‘
crowning’) had maar geen of zelfs een negatieve
crowning(naar de rechtbank begrijpt: naar binnen hol trok in plaats van naar buiten bolde), en ook ‘
upbow’ in de lengterichting vertoonde (naar de rechtbank begrijpt: niet recht en stijf was over de lengte) terwijl de montagegleuf aan beide uiteinden was dichtgedrukt. [persoon E] heeft verschillende materialen mee teruggenomen naar Nederland voor verder onderzoek en de rechtbank neemt aan dat dit onderzoek voor HD Europe reden was om zich bij producent HD China over de kwaliteit van de panelen te beklagen, zoals overwogen in r.o. 4.22.

4.29.

De rechtbank constateert dat het kortstondig onaantrekkelijke uiterlijk van de gevel het resultaat moet zijn geweest van een combinatie van vervorming van panelen en lichtinval. Na het middaguur moet de uitzetting en daarmee de vervorming van de panelen immers met de oplopende temperatuur zijn toegenomen, maar zonder de specifieke lichtval van bovenaf oogde de gevel toch vlak en aantrekkelijk. Dat alleen de lichtval kan hebben gezorgd voor een (onregelmatig) golvend uiterlijk van een feitelijk vlakke gevel ligt echter niet voor de hand, en de bevindingen van [persoon E] wijzen ook op het tegendeel.

Op de montage na betreffen alle relevante factoren het gevelontwerp (horizontale montage, panelen in drie tinten, relatief veel korte panelen en koppelpunten, ‘
cranking’ bij raamkoven) of materiaaleigenschappen (stijfheidsverlies bij snijranden, uitzetting onder invloed van hitte, productiefouten) of omgevingsfactoren (lichtinval en omgevingstemperatuur).

De rechtbank ziet onvoldoende aanleiding in de stukken om eventuele productiefouten - voornamelijk leidend tot onvoldoende ‘
crowning’ - als belangrijke oorzakelijke factor te beschouwen. Zij veronderstelt dat Libel, die naar vast staat veel ervaring had met dit product, aan de bel zou hebben getrokken indien veel van de panelen niet aan de specificaties voldeden, en dat een wezenlijk probleem op dit punt al eerder uit de
mock-upsen de montage naar voren zou zijn gekomen. Ook zou voor de hand hebben gelegen dat [persoon E] een
off-speczijn van vele panelen (ook de reeds gemonteerde) op andere wijze in zijn rapportage zou hebben betrokken.

De rechtbank ziet ook onvoldoende aanleiding om aan te nemen dat het probleem in relevante mate door montagefouten is veroorzaakt. [persoon E] heeft geen montagefouten vastgesteld, terwijl hij dit aspect wel - zij het dat hij in beperkte mate onderzoek kon doen - in zijn beoordeling heeft betrokken. Uit geen van de stukken komt naar voren dat er als het ware schots en scheef is gemonteerd, en dat zou ook niet stroken met het aantrekkelijke uiterlijke van de gevel tijdens de heetste uren van de dag, waarop uitzettingsproblemen als gevolg van montagefouten het meest manifest zouden moeten zijn.

Per saldo voert dit tot de conclusie dat het probleem in overwegende mate moet worden toegeschreven aan de voor dit geval specifieke combinatie van gevelontwerp, materiaaleigenschappen en omgevingsfactoren. Dat opdrachtgever [persoon A] geen genoegen zou nemen met zelfs een kortdurend onaantrekkelijk uiterlijk van de gevel, staat voor beide partijen vast.

conclusie ten aanzien van het beroep op dwaling

4.30.

Dit oordeel komt erop neer dat de door HD Europe geleverde en aan A&B als geschikt gepresenteerde gevelpanelen in werkelijkheid niet geschikt waren voor de beoogde toepassing.

In verbinding met het in r.o. 4.8 overwogene betekent dit dat het beroep van Libel op dwaling slaagt. De rechtbank neemt gelet op het partijdebat aan dat niet alleen Libel maar ook HD Europe in de (onjuiste) veronderstelling verkeerde dat het product geschikt was voor de gekozen toepassing, zodat sprake is van wederzijdse dwaling.

Dat Libel bij een juiste voorstelling van zaken niet de overeenkomst zou zijn aangegaan, is reeds in r.o. 4.7 vastgesteld. Er zijn geen feiten of omstandigheden gebleken waaruit kan volgen dat de dwaling voor rekening van Libel zou moeten blijven.

4.31.

De rechtbank zal de vorderingen in reconventie onder (i) en (ii) op deze gronden toewijzen, aldus dat de koopovereenkomst op grond van artikel 6:230 lid 2 BW zo wordt aangepast dat op Libel rustende verplichting tot betalen van de facturen voor het product 150F komt te vervallen, en HD Europe zal worden veroordeeld tot terugbetalen aan Libel van € 38.725,81 te vermeerderen met wettelijke rente vanaf 1 juli 2020.

4.32.

Nu de situatie die zich rond de gevel voordeed voor alle betrokkenen als een verrassing kwam en de oorzaken van het onaantrekkelijke uiterlijk zich niet eenvoudig lieten vaststellen en uiteindelijk zijn terug te voeren tot een specifieke combinatie van op elkaar inwerkende factoren, acht de rechtbank de aanbeveling van het product door HD Europe aan A&B niet onrechtmatig, zoals Libel betoogt. Ook in het betoog dat HD Europe op onrechtmatige wijze haar zorgplicht jegens Libel heeft geschonden gaat de rechtbank niet mee. Nu het product als van meet af aan ongeschikt voor de toepassing wordt beschouwd, valt ook niet in te zien dat ander gedrag van HD Europe Libel in staat zou hebben gesteld om het probleem op te lossen, zoals Libel betoogt. De vordering onder (iii) tot veroordeling van HD Europe tot betaling van schadevergoeding op te maken bij staat zal daarom worden afgewezen.

4.33.

Uit het slagen van het beroep op dwaling volgt dat de vorderingen in conventie zullen worden afgewezen.

4.34.

HD Europe zal als in de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld tot betaling van de proceskosten aan de zijde van Libel. Deze worden in conventie begroot op

€ 4.131,- aan verschotten en op € 6.227,50 (2,5 punten x € 2.491,-, tarief VI) aan salaris voor de advocaat en in reconventie op € 3.113,75 (1,25 punten x € 2.491,-, zijnde de helft van het salaris in conventie) aan salaris voor de advocaat.

5..De beslissing

De rechtbank

in conventie

5.1.

wijst de vorderingen af;

5.2.

veroordeelt HD Europe in de kosten van de procedure, tot op heden aan de zijde van Libel bepaald op € 4.131,- aan verschotten en op € 6.227,50 aan salaris voor de advocaat;

5.3.

verklaart dit vonnis, wat de veroordelingen betreft, uitvoerbaar bij voorraad;

in reconventie

5.4.

past de koopovereenkomst op grond van artikel 6:230 lid 2 BW zo aan dat de contractueel op Libel rustende verplichting tot het betalen van de facturen voor het product 150F komt te vervallen;

5.5.

veroordeelt HD Europe tot het terugbetalen aan Libel van € 38.725,81, te vermeerderen met wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 lid 1 BW vanaf 1 juli 2020;

5.6.

veroordeelt HD Europe in de kosten van de procedure, tot op heden aan de zijde van Libel bepaald op € 3.113,75 aan salaris voor de advocaat;

5.7.

verklaart dit vonnis, wat de veroordelingen betreft, uitvoerbaar bij voorraad;

5.8.

wijst af het meer of anders gevorderde.

Dit vonnis is gewezen door mr. P.A.M. van Schouwenburg-Laan. Het is ondertekend door de rolrechter en in het openbaar uitgesproken op 1 december 2021. (1885/1182)