ECLI:NL:RBROT:2022:8348

Uitspraak

RECHTBANK ROTTERDAM

locatie Dordrecht

zaaknummer: 9856880 \ CV EXPL 22-1812

datum uitspraak: 6 oktober 2022

Vonnis van de kantonrechter

in de zaak van

[eiser],

woonplaats: [woonplaats eiser] ,

eiser,

gemachtigde: mr. D. Griffiths,

tegen

[gedaagde],

woonplaats: [woonplaats gedaagde] ,

gedaagde,

gemachtigde: [naam gemachtigde] van de Bond van Nederlandse Predikanten.

De partijen worden hierna ‘ [eiser] ’ en ‘ [gedaagde] ’ genoemd.

1..De procedure

1.1.

Het dossier bestaat uit de volgende processtukken:

de dagvaarding van 22 april 2022, met producties;
de conclusie van antwoord, met producties;
de brief van 28 juni 2022 waarin een mondelinge behandeling is bepaald;
de brief van 18 augustus 2022 van [eiser] , met producties;
de brief van 23 augustus 2022 van [gedaagde] , met productie;
de brief van 29 augustus 2022 van [eiser] , met producties.

1.2.

Op 5 september 2022 is de zaak tijdens een mondelinge behandeling met partijen en hun gemachtigden besproken.

2..De feiten

2.1.

[eiser] is pianist, componist, kerkmusicus en tekstschrijver. [eiser] schrijft als kerkmusicus veel liturgisch materiaal en liederen. In het boek genaamd
Liedboek, [naam liedboek], versie 2013, (hierna: het Liedboek) zijn de liederen 336, 638, 822 en 988 van de hand van [eiser] . [eiser] heeft van het lied 638 de melodie geschreven; van de andere drie liederen heeft hij de melodie en de tekst geschreven.

2.2.

[gedaagde] is emeritus predikant.

2.3.

[eiser] heeft op 24 juni 2021 een e-mailbericht aan [gedaagde] verzonden waarin hij schrijft dat hij erop is gewezen dat het gehele Liedboek als document onder de naam ‘ [naam liedboek] ’ tegen betaling (lidmaatschap) is te downloaden van de website Scribd.com en dat uit de webpagina blijkt dat [gedaagde] de uploader is en het materiaal heeft geüpload op 21 april 2017. Ook op twee andere websites (pdfcoffee.com en tuxdoc.com) is het Liedboek te vinden. [eiser] heeft [gedaagde] erop gewezen dat er sprake is van een inbreuk op zijn auteursrechten en hij heeft [gedaagde] verzocht om zijn liederen (336, 638, 822 en 988) zo snel mogelijk te verwijderen. [eiser] heeft tevens aangekondigd dat hij, na meer informatie te hebben ontvangen van [gedaagde] over het verdere verspreiden van het document door [gedaagde] , een schadevergoeding zal vorderen bij [gedaagde] op basis van zijn licentietarieven.

2.4.

Per e-mailbericht van 24 juni 2021 om 14.22 uur antwoordt [gedaagde] aan [eiser] , voor zover hier van belang:

“ik ken deze websites helemaal niet!

Ik snap niet hoe men aan mijn naam komt of deze gebruikt heeft!

Heeft u enig idee hoe ik de documenten kan verwijderen van beide sites,

dan doe ik uiteraard dit onmiddellijk.”

2.5.

Per e-mailbericht van 24 juni 2021 om 15.23 uur schrijft [gedaagde] , voor zover hier van belang, aan [eiser] :

“Ik was en ben lichtelijk in paniek om te zien hoe men mijn naam heeft gebruikt om allerlei

documenten te uploaden!

Ik ben emerituspredikant en ik weet niet hoe men hier aangekomen is.

Het is me inmiddels na veel moeite gelukt om de documenten in Scribd te verwijderen,

ik heb nimmer zelf dit account aangemaakt.

Maar ik ga ook proberen dit account te verwijderen.

(…)

Nogmaals ik doe mijn best alles wat je genoemd heb zoveel mogelijk te verwijderen voor zover mij dit lukt.

Ik heb zelf niets via deze sites geüpload noch op welke wijze dan ook gedeeld met anderen,”

2.6.

Bij e-mailbericht van 26 juli 2021 schrijft [eiser] aan [gedaagde] dat hij schade heeft geleden door de inbreuk op Scribd.com tussen april 2017 en juni 2021. De hoogte van de schade is volgens [eiser] het bedrag aan gederfde inkomsten. Volgens [eiser] zijn er geen aanwijzingen dat [gedaagde] niet de uploader is geweest, zodat [eiser] [gedaagde] aansprakelijk stelt voor zijn schade ten bedrage van in totaal € 7.093,75 aan gederfde inkomsten.

3..Het geschil

3.1.

[eiser] vordert, samengevat, [gedaagde] bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, te veroordelen om aan [eiser] te betalen een schadevergoeding ten bedrage van € 7.618,75, te vermeerderen met de wettelijke rente te rekenen vanaf 24 juni 2021. [eiser] heeft tevens gevorderd [gedaagde] te veroordelen in de door hem gemaakte redelijke en evenredige gerechtskosten.

3.2.

[eiser] legt aan zijn vordering het volgende ten grondslag. [gedaagde] heeft het Liedboek geüpload op de website Scribd.com. Hierdoor heeft [gedaagde] zonder de toestemming van [eiser] vier liederen van [eiser] openbaar gemaakt, wat in strijd is met de Auteurswet. [eiser] heeft schade geleden, bestaande uit de gemiste licentie-inkomsten. [eiser] heeft voor de berekening van zijn schade aangesloten bij zijn licentietarieven per lied voor elk kalenderjaar dat het Liedboek op Scribd.com heeft gestaan (voor liederen 336, 822 en 988 € 300,- per lied per kalenderjaar en voor lied 638 € 300,- per lied per kalenderjaar in de periode 2017-2019 en € 160,- per lied per kalenderjaar in de periode 2020-2021). Wat betreft het lied 822 stond een verminkte versie in het Liedboek, waardoor een verminkte versie openbaar is gemaakt. Op grond van artikel 25 lid 1 sub d van de Auteurswet heeft [eiser] het recht om zich te verzetten tegen een verminking van zijn werk. [eiser] begroot zijn extra schade door de verminking op 25%. Het totale schadebedrag is € 6.095,- wat volgens [eiser] vermeerderd moet worden met 25% vanwege het ongevraagd en onrechtmatig openbaar maken van zijn liederen. De totale schadevordering komt hierdoor uit op € 7.618,75.

Omdat [eiser] de procedure voert ter handhaving van zijn rechten van intellectuele eigendom, maakt [eiser] ex artikel 1019h Rv aanspraak op vergoeding van zijn redelijke en evenredige gerechtskosten.

3.3.

[gedaagde] stelt zich op het standpunt dat de vordering moet worden afgewezen en legt daaraan het volgende ten grondslag. Hij heeft het Liedboek niet geüpload op de website Scribd.com. Het is daarnaast zeer onaannemelijk dat iemand daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt van de liederen van [eiser] , omdat het een ondeugdelijke kopie is met een gecorrumpeerde titel. [gedaagde] is geen schadevergoeding aan [eiser] verschuldigd en als hij dat wel zou zijn, dan is de door [eiser] gevorderde schadevergoeding buiten proportie gelet op de door [gedaagde] aangevoerde feiten, omstandigheden en verweren. [gedaagde] doet daarnaast een beroep op matiging van de schadevergoeding naar redelijkheid en billijkheid.

4..De beoordeling

4.1.

Tussen partijen is niet in geschil dat de in het Liedboek opgenomen liederen 336, 638, 822 en 988 van [eiser] auteursrechtelijk beschermd zijn. Evenmin is in geschil dat op de website Scribd.com op 21 april 2017 het Liedboek, met daarin de vier liederen van [eiser] , onder de naam “ [naam liedboek] ” is geüpload. Door het uploaden van het Liedboek op Scribd.com zijn de hierin opgenomen liederen van [eiser] openbaar gemaakt als bedoeld in artikel 12 van de Auteurswet. Dit levert in beginsel een schending op van de auteurs- en persoonlijkheidsrechten van [eiser] , omdat [eiser] hiervoor geen toestemming heeft gegeven. Voor een schending is niet van belang of het Liedboek vervolgens ook is gedownload door derden. Partijen zijn echter verdeeld over de vraag wie het Liedboek heeft geüpload op Scribd.com.

4.2.

[eiser] stelt dat [gedaagde] het Liedboek op Scribd.com heeft geüpload. Hij heeft ter onderbouwing gewezen op een screenshot van de website Scribd.com waarop staat: ‘
Uploaded by [gedaagde] on Apr 21, 2017’. Daarnaast blijkt volgens [eiser] uit het feit dat [gedaagde] de upload van het Liedboek binnen anderhalf uur kon verwijderen van Scribd.com dat [gedaagde] het Liedboek heeft geüpload.

4.3.

[gedaagde] betwist dat hij het Liedboek heeft geüpload op Scribd.com. Hij heeft aan zijn betwisting het volgende ten grondslag gelegd. Hij heeft het Liedboek in 2013 gedownload toen hij op zoek was naar een concordantie (een uitgebreid trefwoordenregister) van het Liedboek. De gedownloade versie is terechtgekomen in zijn cloud bij de applicatie Nitro PDF . [gedaagde] gebruikte deze cloud ook voor ander digitaal materiaal dat hij niet opsloeg op de harde schijf van zijn computer. Voor [gedaagde] was de gedownloade versie van het Liedboek niet bruikbaar, omdat dit geen concordantie bleek te zijn, maar het gehele Liedboek. Ook was het een gescande versie die niet bewerkt kon worden. [gedaagde] heeft hierdoor niets met de gedownloade versie van het Liedboek gedaan. Hij heeft het Liedboek dus ook niet op 21 april 2017 geüpload op de website Scribd.com. Hij had hier geen account en had, tot het e-mailbericht van [eiser] van 24 juni 2021, nog nooit van deze website gehoord.

[gedaagde] heeft, nadat [eiser] in zijn e-mailbericht van 24 juni 2021 naar zijn gevoel vrij dwingend had verzocht om het document van Scribd.com te verwijderen, geprobeerd om in te loggen op de website Scribd.com met zijn e-mailadressen en in het verleden gehackte wachtwoorden. Het is hem toen gelukt om toegang te krijgen tot het account dat hij zelf niet had aangemaakt op Scribd.com. [gedaagde] heeft toen hij toegang had tot het account, het Liedboek kunnen verwijderen.

Na het e-mailbericht van [eiser] van 24 juni 2021 is [gedaagde] op onderzoek uitgegaan.

Hij wist dat hij in het verleden gehackt was. In zijn onderzoek is [gedaagde] er achter gekomen dat hij op zijn beide e-mailadressen gehackt is en dat bij Nitro PDF, waar [gedaagde] ooit een account had aangemaakt met zijn Gmail-e-mailadres, een groot datalek is geweest waarbij 77 miljoen mailadressen, wachtwoorden, IP-adressen en bulk aan documenten buit was gemaakt. De gegevens van [gedaagde] waren hier ook bij betrokken. [gedaagde] denkt dat de documenten die hij in de cloud van Nitro PDF had opgeslagen, zijn verkocht en later op Scribd.com zijn geplaatst.

[gedaagde] wijst er daarnaast op dat de naamgeving van het Liedboek op Scribd.com vreemd en verbrokkeld is, waardoor deze versie lastig is te vinden. Voorts had [gedaagde] , als destijds predikant in actieve dienst, geen belang erbij om dit document te uploaden op een vreemde Amerikaanse website die in Nederland onbekend is. Ook heeft [gedaagde] geprobeerd om aangifte te doen van identiteitsfraude, maar de politie zag onvoldoende reden om de identiteitsfraude te registreren, aldus [gedaagde] .

4.4.

Volgens [eiser] blijkt uit de door [gedaagde] overgelegde producties dat de hack bij Nitro PDF in 2020 heeft plaatsgevonden, terwijl het Liedboek in 2017 is geüpload op Scribd.com, zodat het niet geloofwaardig is dat dit datalek ervoor heeft gezorgd dat in 2017 of eerder de gegevens en documenten van [gedaagde] zijn gestolen.

4.5.

[gedaagde] stelt hier tegenover dat de feitelijke ontdekking van het datalek in 2020 was, maar dat dit niets zegt over het tijdstip waarop het lek is begonnen. Omdat het bekend is dat de gestolen klantgegevens van Nitro PDF inclusief de documentnamen op internet te koop zijn aangeboden voor grote bedragen, is het volgens [gedaagde] mogelijk om documenten-sites (zoals Scribd.com) te vullen via een procesmatig bulkproces. Volgens [gedaagde] heeft hij Nitro PDF gebruikt in 2013/2014 en zijn account nooit verwijderd, zodat zijn uploads en gegevens waarschijnlijk lange tijd bij Nitro PDF zijn blijven staan en derhalve al voor 2020 gestolen kunnen zijn. Daarnaast heeft [gedaagde] erop gewezen dat vanaf 2013 er al ‘flaws’ zijn vastgesteld bij Nitro PDF en andere applicaties, zodat dergelijke PDF programma’s inclusief onlinebewerkingen van clouds e.d. kwetsbaar zijn.

4.6.

De kantonrechter is van oordeel dat [gedaagde] met hetgeen hij heeft aangevoerd voldoende gemotiveerd heeft betwist dat hij degene is geweest die het Liedboek op 21 april 2017 op Scribd.com heeft geüpload. Of de upload van het Liedboek via een procesmatig bulkproces na het datalek bij Nitro PDF is gebeurd of via een ander soort hack, hoeft [gedaagde] niet te bewijzen. [gedaagde] moet zijn betwisting dat hij het bestand heeft geüpload onderbouwen en dat heeft hij gelet op het voorgaande voldoende gedaan. Door de gemotiveerde betwisting van [gedaagde] kan op dit moment niet als vaststaand aangenomen worden dat [gedaagde] het Liedboek heeft geüpload op Scribd.com. [eiser] zal daarom in de gelegenheid worden gesteld om bewijs te leveren van zijn stelling dat dit wel het geval is geweest. De zaak zal daartoe worden verwezen naar de rol. [eiser] mag zich dan uitlaten over de vraag of en hoe hij zijn stelling dat [gedaagde] het Liedboek heeft geüpload op Scribd.com wil bewijzen.

4.7.

Uit proceseconomische overwegingen overweegt de rechtbank over het tijdens de mondelinge behandeling door [eiser] subsidiair, voor het geval hij niet in de bewijsopdracht slaagt, ingenomen standpunt reeds thans als volgt. Volgens [eiser] komt het voor risico van [gedaagde] dat het Liedboek, dat hij ooit op onrechtmatig wijze heeft gedownload en vervolgens niet goed heeft beveiligd, door een derde is geüpload op de website Scribd.com en derhalve openbaar is gemaakt. Door op deze manier te handelen heeft [gedaagde] volgens [eiser] onrechtmatig jegens hem gehandeld en zal [gedaagde] zijn ( [eiser] ’) schade moeten vergoeden. De kantonrechter is van oordeel dat er een te ver verwijderd verband is tussen het (illegaal) downloaden en onvoldoende beveiligen van het Liedboek door [gedaagde] enerzijds en het op een later moment verkrijgen en vervolgens uploaden van het bestand door een derde anderzijds. Hierdoor kan niet aangenomen worden dat [gedaagde] aansprakelijk is voor het uploaden van het Liedboek door een derde op Scribd.com. Gelet hierop is de vordering van [eiser] niet op deze subsidiaire grondslag toewijsbaar.

4.8.

In afwachting van de bewijslevering wordt iedere verdere beslissing aangehouden.

5..De beslissing

De kantonrechter:

5.1.

laat [eiser] toe tot het bewijs van feiten en/of omstandigheden waaruit volgt dat [gedaagde] op 21 april 2017 het Liedboek heeft geüpload op de website Scribd.com;

5.2.

bepaalt dat [eiser] zich op de rolzitting van
donderdag 3 november 2022te
10.00 uurschriftelijk moet uitlaten of en zo ja, hoe hij bovenvermeld bewijs wil leveren, waarbij wordt opgemerkt dat de akte uiterlijk de dag voor de genoemde zitting om 12.00 uur door de rechtbank ontvangen moet zijn;

5.3.

bepaalt dat als [eiser] schriftelijk bewijs wil leveren, hij dit schriftelijke bewijs tegelijk met zijn akte in het geding moet brengen en bepaalt dat als [eiser] getuigen wil laten horen, hij in zijn akte moet opgeven de naam en woonplaats van de te horen getuigen en de verhinderdata van alle betrokkenen voor de maanden december 2022 tot en met februari 2023;

5.4.

bepaalt dat een getuigenverhoor wordt gehouden in het gerechtsgebouw aan het Steegoversloot 36 te Dordrecht ten overstaan van de kantonrechter die dit vonnis wijst;

5.5.

houdt iedere verdere beslissing in dit stadium van het geding aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. P. Joele en in het openbaar uitgesproken.

31688