ECLI:NL:RBROT:2023:8115

• Datum uitspraak: 11 augustus 2023
• Publicatiedatum: 6 september 2023
• Zaaknummer: C/10/661248 / KG ZA 23-591
• Instantie: Rechtbank Rotterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Kort geding
• Rechters: P. de Bruin
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Internationale rechtsmacht en teruggave van garantie in kort geding

In deze zaak, die zich afspeelt in het kader van een kort geding, vordert de eiseres, SEA NET SHIPPING CO LTD, de teruggave van een garantie van de gedaagde, NV ANTWERPSE STAAL SERVICES. De eiseres is eigenaar van een zeeschip en heeft een cognossement uitgegeven voor het vervoer van stalen platen. De gedaagde heeft een beslag gelegd op het schip, wat aanleiding geeft tot deze procedure. De rechtbank moet beoordelen of zij internationale bevoegdheid heeft, gezien de partijen buiten Nederland zijn gevestigd. De voorzieningenrechter concludeert dat de vordering van SEA NET strandt op de beslissing van de Belgische rechter, die de grondslag van het beslag en de garantie heeft ingetrokken. Hierdoor ontbreekt een spoedeisend belang voor de vordering van SEA NET. De rechtbank wijst de vordering af en veroordeelt SEA NET in de proceskosten van de gedaagde. Dit vonnis is gewezen op 11 augustus 2023.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven

zaaknummer / rolnummer: C/10/661248 / KG ZA 23-591

Vonnis in kort geding van 11 augustus 2023

in de zaak van

de rechtspersoon naar vreemd recht
SEA NET SHIPPING CO LTD. ,

gevestigd te Seoul, Zuid-Korea,

eiseres,

advocaat: mr. M. Wattel te Rotterdam,

tegen

de rechtspersoon naar vreemd recht
NV ANTWERPSE STAAL SERVICES ,

gevestigd te Antwerpen, België,

gedaagde,

advocaat: mr. R.L. Latten te Rotterdam.

Partijen worden hierna Sea Net en ASS genoemd.

1. De procedure

1.1.

Het dossier bestaat uit de volgende stukken:

• de dagvaarding van 25 juli 2023, met producties 1 tot en met 11,
• de producties 1 tot en met 7 van ASS,
• de aanvullende producties 12 tot en met 14 van Sea Net,
• de spreekaantekeningen van mr. Wattel,
• de pleitnotities van mr. Latten.

1.2.

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 2 augustus 2023.

2. De feiten

2.1.

Sea Net is eigenaar van het zeeschip [naam schip] (hierna: het schip).

2.2.

ASS is een Belgische staalhandelaar met magazijnen in Vlissingen.

2.3.

Op 1 november 2022 heeft Sea Net een cognossement uitgegeven voor het vervoer van 994 stalen platen met het schip vanuit de haven van Cigading, Indonesië, naar Vlissingen. Op het cognossement staat ASS als begunstigde vermeld.

2.4.

Op 3 januari 2023 hebben (de scheepsagent van) Sea Net en ASS contact gehad over het lossen van de stalen platen in Antwerpen in plaats van Vlissingen.

2.5.

Op verzoek van ASS heeft de voorzitter van de ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, bij beschikking van 4 januari 2023 de kapitein van het schip en Sea Net verboden om de open zee op te varen zonder de stalen platen eerst in Vlissingen te hebben gelost. Daarbij is een dwangsom van € 1.000.000,00 opgelegd.

2.6.

Bij verzoekschrift van 5 januari 2023 heeft ASS de voorzieningenrechter in deze rechtbank verzocht om verlof te verlenen voor het leggen van conservatoir beslag op het schip. In het verzoekschrift staat dat Sea Net volgens de laatste stand van zaken heeft gearrangeerd dat de stalen platen in Antwerpen worden gelost en dat ASS vreest dat zij, zodra het schip leeg uit Antwerpen is vertrokken, het vervoer van de stalen platen naar Vlissingen dient te regelen en te bekostigen. Volgens ASS lijdt zij daardoor schade, bestaande uit transport- en stuwadoorskosten, van € 300.000,00, en verbeurt Sea Net de dwangsom van € 1.000,000,00. Het verlof is dezelfde dag verleend, waarbij de vordering van ASS op Sea Net, inclusief rente en kosten, is begroot op € 1.575.000,00.

2.7.

Op 6 januari 2023 is het schip van Antwerpen naar Vlissingen gevaren, waarna ASS conservatoir beslag op het schip heeft doen leggen.

2.8.

Op 8 januari 2023 heeft The Korea P&I Club zich middels een Rotterdam Guarantee Form 2008 met kenmerk [kenmerknummer] ten behoeve van ASS garant gesteld voor het bedrag dat Sea Net ingevolge een vonnis (dat niet of niet meer vatbaar is voor hoger beroep) aan Sea Net verschuldigd is. Het maximumbedrag van de garantie bedraagt € 1.575.000,00. ASS heeft het beslag op het schip vervolgens doen opheffen. Nadat Sea Net de stalen platen in Vlissingen aan ASS had geleverd, is de garantie met kenmerk [kenmerknummer] op 8 februari 2023 vervangen door een Rotterdam Guarantee Form met kenmerk 1638bis (hierna: de garantie). Daarin is het maximumbedrag van de garantie verlaagd naar € 1.230.000,00.

2.9.

Op 2 februari 2023 heeft Sea Net derdenverzet ingesteld tegen de beschikking van 4 januari 2023 en intrekking van die beschikking alsook teruggave van de garantie gevorderd.

2.10.

Bij beschikking van 21 maart 2023 heeft de (waarnemend) voorzitter van de ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, het derdenverzet gegrond verklaard en, voor zover van belang, overwogen en beslist:

“(…)

1.3.8

Gelet op de onvolledigheid van de informatie verschaft met het eenzijdig verzoekschrift, in het bijzonder de langdurige staking bij de houder van het cognossement, past het om de oorspronkelijke beschikking in te trekken.

(…)

Hierboven heeft de rechtbank geoordeeld dat de beschikking van 4 januari 2023 ingetrokken wordt. Aldus is ook de grondslag van het beslag verdwenen, en van de daarvoor uitgegeven garantie. De garantie moet dus in principe teruggegeven worden.

De huidige uitspraak is echter nog vatbaar voor hoger beroep. De garantie is uitgegeven tot aan de uitspraak die niet meer voor hoger beroep vatbaar is.

Het past daarom om de veroordeling tot teruggave van de garantie te laten ingaan wanneer deze uitspraak in kracht van gewijsde treedt. Dit komt tegemoet aan de doelstelling van de garantie.

(…)

Rechtdoende op tegenspraak, komt de voorzitter van de ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, zetelend in kort geding tot volgende beslissing:

(…)

- trekt de beschikking in van de voorzitter van de ondernemingsrechtbank Antwerpen, afdeling Antwerpen, van 4 januari 2023 inzake B/23/00002;

- beveelt dat het origineel
‘Rotterdam Guarantee Form 2008’ uitgegeven op 8 februari 2023 door The Korea P&I Club en gekend onder referte [kenmerknummer] bis wordt teruggegeven binnen vijf dagen nadat deze beschikking in kracht van gewijsde is getreden, op straffe van een dwangsom van 50.000 euro per dag vertraging, met een maximum van 1.230.000 euro;

(…)”

2.11.

Op 16 mei 2023 heeft ASS hoger beroep ingesteld tegen de beschikking van 21 maart 2023. De eerstdienende dag is op 4 september 2023.

3. Het geschil

3.1.

Sea Net vordert dat de voorzieningenrechter bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis ASS veroordeelt tot teruggave van de garantie binnen 48 uur na betekening van dit vonnis, onder oplegging van een dwangsom van € 50.000,00 per dag of dagdeel met een maximum van € 1.230.000,00, en ASS veroordeelt in de kosten van dit geding.

3.2.

ASS voert verweer en concludeert tot niet-ontvankelijkverklaring van Sea Net dan wel afwijzing van de vordering, met veroordeling van Sea Net in de (reële kosten) van deze procedure, begroot op € 12.500,00, althans een in goede justitie te begroten bedrag.

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, ingegaan.

4. De beoordeling

4.1.

Er is sprake van een internationale zaak, omdat Sea Net en ASS buiten Nederland gevestigd zijn. Daarom moet ambtshalve worden beoordeeld of de Nederlandse rechter internationale bevoegdheid toekomt. Voor zover dat gegeven in deze zaak relevant is, overweegt de voorzieningenrechter dat ASS de rechtsmacht van de Nederlandse rechter heeft betwist. Aangezien de Brussel I bis-Verordening (hierna: Brussel Ibis) in de deze zaak toepasselijk is, namelijk zowel materieel, temporeel als formeel, moet de internationale bevoegdheid van de Nederlandse rechter worden beoordeeld aan de hand van de bevoegdheidsregels van die verordening.

4.2.

De garantie bevat een (non-exclusieve) forumkeuze voor deze rechtbank. De vereisten waaraan een forumkeuze volgens Brussel Ibis moet voldoen, zijn geregeld in artikel 25 Brussel Ibis. Sea Net komt geen beroep op de forumkeuze toe, omdat zij als hoofdschuldenaar geen partij bij de garantie is. Daar komt bij dat in de garantie expliciet staat vermeld dat The Korea P&I Club en ASS, en dus niet Sea Net, hebben ingestemd met de aanwijzing van deze rechtbank voor de kennisneming van geschillen over de garantie. De forumkeuze voldoet daarmee dus niet aan alle vereisten van artikel 25 Brussel Ibis, zodat (de voorzieningenrechter in) deze rechtbank daar niet aan gebonden is.

4.3.

Evenmin schept artikel 35 Brussel Ibis internationale bevoegdheid, omdat in dit geval geen voorlopige of bewarende maatregel wordt gevorderd. De teruggave van een garantie kan niet worden aangemerkt als een voorlopige of bewarende maatregel, omdat deze een definitief karakter heeft. Daarnaast ontbreekt de voor toepassing van dit artikel vereiste reële band met Nederland, omdat partijen en The Korea P&I Club buiten Nederland gevestigd zijn en het schip zich niet langer in Nederland bevindt.

4.4.

Anders dan voornoemde artikelen wijst artikel 7 sub 2 Brussel Ibis deze rechtbank wel aan als internationaal bevoegde rechter. Sea Net stelt dat ASS in haar beslagrekest de voorzieningenrechter onjuist dan wel onvolledig heeft geïnformeerd, als gevolg waarvan verlof is verleend, beslag is gelegd en een garantie is gesteld ter opheffing van dat beslag. Daarmee grondt Sea Net haar vordering op een in het rechtsgebied van deze rechtbank gepleegde onrechtmatige daad. Aangezien artikel 7 sub 2 van de verordening bepaalt dat voor verbintenissen uit onrechtmatige daad een (rechts)persoon kan worden opgeroepen voor het gerecht van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan, kan de bevoegdheid van deze rechtbank op dit artikel worden gegrond.

4.5.

Hoewel deze rechtbank internationaal bevoegd is, strandt de vordering van Sea Net op de beslissing van de Belgische rechter over de teruggave van de garantie. Niet alleen ontbreekt daarmee een spoedeisend belang, maar op grond van artikel 36 Brussel Ibis dient de beslissing van de Belgische rechter door deze rechtbank te worden erkend. Dit betekent dat ook de voorzieningenrechter in deze rechtbank aan deze beslissing gebonden is. Anders dan Sea Net betoogt, leidt de stelling dat de gronden in het derdenverzet niet gelijk zijn aan de gronden in deze procedure er niet toe dat aan de beslissing van de Belgische rechter voorbij kan worden gegaan. Overigens is het de vraag in hoeverre de gronden van elkaar verschillen, aangezien de Belgische rechter tot het oordeel is gekomen dat ASS onvolledige informatie heeft verschaft en de beschikking om die reden heeft ingetrokken. Daarbij heeft de Belgische rechter overwogen dat met de intrekking van de beschikking de grondslag van het beslag en de daarvoor uitgegeven garantie is verdwenen. Verder is van belang dat de Belgische rechter met de beslissing om de teruggave van de garantie niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren tegemoet is gekomen aan de doelstelling van de garantie. Het vorenstaande leidt ertoe dat de vordering van Sea Net wordt afgewezen.

4.6.

Sea Net wordt als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten veroordeeld. ASS heeft verzocht om Sea Net in de daadwerkelijke proceskosten te veroordelen. Een dergelijke vordering is alleen toewijsbaar in geval van misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen. Daarvan is pas sprake als het instellen van de vordering, gelet op de evidente ongegrondheid ervan, in verband met de betrokken belangen van de wederpartij achterwege had behoren te blijven. Daarvoor is vereist dat Sea Net haar vordering baseert op feiten en omstandigheden waarvan zij de onjuistheid kende of behoorde te kennen of op stellingen waarvan zij op voorhand moest begrijpen dat deze geen kans van slagen hadden. Bij het aannemen van misbruik van procesrecht of onrechtmatig handelen past terughoudendheid, gelet op het recht op toegang tot de rechter. De voorzieningenrechter is van oordeel dat de deze hoge drempel in dit geval niet gehaald wordt, maar ook dat dit kort geding wel veel wegheeft van een verkapt hoger beroep tegen een in België genomen weloverwogen beslissing. Dat is aanleiding om bij de begroting van de kosten uit te gaan van het forfaitaire tarief dat geldt voor een complex kort geding. De kosten van ASS worden daarmee begroot op € 2.295,00 (€ 1.619,00 aan salaris advocaat en € 676,00 aan griffierecht).

5. De beslissing

De voorzieningenrechter

5.1.

wijst de vordering af,

5.2.

veroordeelt Sea Net in de proceskosten, aan de zijde van ASS tot op heden begroot op € 2.295,00,

5.3.

verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. P. de Bruin en in het openbaar uitgesproken op 11 augustus 2023.

[2971/2009]