ECLI:NL:RBROT:2024:6734

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven

zaaknummer / rolnummer: C/10/665954 / HA ZA 23-823

Vonnis van 1 mei 2024

in de zaak van

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

E-BUILD B.V.,

gevestigd te Alblasserdam,

eiseres in conventie,

verweerster in reconventie,

advocaat mr. A.A. Schobben te Rotterdam,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

TANDKLINIEK DORDRECHT B.V.,

gevestigd te Dordrecht,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaat mr. H.S. Memelink te Zevenbergen.

Partijen worden hierna E-Build en Tandkliniek genoemd.

1.De zaak in het kort

1.1.

Het gaat in deze procedure om een geschil tussen een aannemer, E-Build, en haar opdrachtgever, Tandkliniek. E-Build vordert betaling van openstaande facturen; E-Build betwist die facturen en vordert op haar beurt dat E-Build bepaalde gebreken herstelt.

2.De procedure

2.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 13 september 2023 met producties;
de conclusie van antwoord in conventie, tevens eis in reconventie, met producties;
de conclusie van antwoord in reconventie met producties;
de e-mail van 1 maart 2024 van mr. Schobben met één bijlage;
de mondelinge behandeling van 5 maart 2024;
de spreekaantekeningen van mr. Schobben;
de spreekaantekeningen van mr. Memelink.

2.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

3.De feiten

3.1.

E-Build houdt zich onder meer bezig met het verzorgen van een totale inrichting, het ontwerpen en (ver)bouwen van bouwkundige projecten en de levering van meubels en overige tandheelkundige apparatuur.

3.2.

Tandkliniek houdt zich bezig met het uitoefenen van een tandartspraktijk.

3.3.

Partijen hebben een aannemingsovereenkomst gesloten voor het verrichten van verbouwingswerkzaamheden in de praktijk van Tandkliniek aan [adres]. Hiervoor heeft E-Build op 1 maart 2022 een offerte uitgebracht die door Tandkliniek op 9 maart 2022 is ondertekend.

3.4.

Op de overeenkomst zijn de Algemene Voorwaarden voor Aanneming van Werk 2013 (hierna ook: AVA 2013) van toepassing. In de algemene voorwaarden is, voor zover hier relevant, het volgende bepaald:

“ (…)Artikel 1: Offerte

2. In de offerte wordt onder meer aangegeven:

(…)

f. de prijsvormingmethode die voor de uit te voeren werkzaamheden zal worden gehanteerd: aannemingssom of regie. Bij de prijsvormingmethode aannemingssom noemt de ondernemer een vast bedrag voor het in de offerte omschreven werk; Bij de prijsvormingmethode regie doet de ondernemer een opgave van de prijsfactoren (zoals uurtarieven, opslagen en eenheidsprijzen van de benodigde materialen). De verschuldigde omzetbelasting wordt in de offerte afzonderlijk vermeld;

g. of betaling van de aannemingssom in termijnen zal plaatsvinden;

(…)

i. of met stelposten rekening is gehouden, en zo ja met welke:

j. of hoeveelheden verrekenbaar zullen zijn, en zo ja welke;

(…)

Artikel 6: Meer en minder werk

1. Verrekening van meer en minder werk vindt plaats:

a. ingeval van wijzigingen in de overeenkomst dan wel in de voorwaarden van uitvoering:

b. ingeval van afwijkingen van de bedragen van de stelposten;

c. ingeval van afwijkingen van verrekenbare hoeveelheden;”

(…)

Artikel 9: Oplevering en onderhoudstermijn

1. Het werk geldt als opgeleverd wanneer de aannemer heeft medegedeeld dat het werk gereed is voor oplevering en de opdrachtgever het werk heeft aanvaard. Ter gelegenheid van de oplevering wordt een door beide partijen te ondertekenen opleveringsrapport opgemaakt. Een door de opdrachtgever geconstateerde tekortkoming die door de aannemer niet wordt erkend wordt in het opleveringsrapport als zodanig vermeld.

2. Indien de aannemer heeft medegedeeld dat het werk voor oplevering gereed is en de opdrachtgever niet binnen 8 dagen daarna laat weten of hij het werk al dan niet aanvaardt, geldt het werk als opgeleverd.

3. Indien de opdrachtgever het werk afkeurt, dient hij dat schriftelijk of elektronisch te doen onder vermelding van de gebreken die de reden voor afkeuring zijn. Kleine gebreken, die gevoeglijk in de onderhoudstermijn kunnen worden hersteld, zullen geen reden tot afkeuring mogen zijn, mits zij een eventuele ingebruikneming niet in de weg staan.

4. Indien de opdrachtgever het werk in gebruik neemt, geldt het werk als opgeleverd.

5. Indien partijen vaststellen dat gelet op de aard of omvang van de tekortkomingen in redelijkheid niet van oplevering kan worden gesproken, zal de aannemer na overleg met de opdrachtgever een nieuwe datum noemen waarop het werk gereed zal zijn voor oplevering.

6. Na de dag waarop het werk als opgeleverd geldt, is het werk voor risico van de opdrachtgever.

7. Door de aannemer erkende tekortkomingen worden zo spoedig mogelijk hersteld.

8. Na de dag waarop het werk als opgeleverd geldt, gaat een onderhoudstermijn van 30 dagen in.

(…)

16.3

Aansprakelijkheid na oplevering

1. Na de dag waarop het werk als opgeleverd geldt, is de aannemer niet meer aansprakelijk voor tekortkomingen aan het werk.

2. Het in het eerste lid bepaalde lijdt uitzondering indien sprake is van een gebrek:

a. dat in de onderhoudstermijn aan de dag is getreden en dat redelijkerwijs niet bij oplevering door de opdrachtgever onderkend had kunnen worden, tenzij de aannemer aannemelijk maakt dat het gebrek met grote mate van waarschijnlijkheid moeten worden toegeschreven aan een omstandigheid, die aan de opdrachtgever kan worden toegerekend;

b. dat na afloop van de onderhoudstermijn aan de dag is getreden, dat redelijkerwijs niet bij oplevering door de opdrachtgever onderkend had kunnen worden en waarvan de opdrachtgever aannemelijk maakt dat het gebrek met grote mate van waarschijnlijkheid moeten worden toegeschreven aan een omstandigheid, die aan de aannemer kan worden toegerekend. (…)”

3.5.

In de offerte is een prijs vermeld van € 249.225,-, exclusief BTW, voor het verrichten van bouwkundige werkzaamheden, installatiewerk en het vervaardigen en leveren van meubilair op maat. In de offerte is, voor zover van belang, het volgende vermeld:

“(…) Hierbij sturen wij zoals besproken versturen wij hierbij onze richtprijs. Omdat we nog geen locatie bezoek in hebben kunnen plannen kunnen we deze richtprijs niet als offerte beschouwen.”

3.6.

Verder zijn in de offerte de volgende betaalcondities vermeld:

“(…) Alle facturen dienen binnen 14 dagen na factuurdatum voldaan te zijn.

30 % bij opdracht of uiterlijk 30 dagen voor aanvang

30 % bij aanvang werk

30 % na gereed komen wanden (let op deze termijnen dienen voldaan te zijn bij oplevering)

5 % voor oplevering

5 % na oplevering (…)”

3.7.

E-Build heeft de aanneemsom van de offerte in vier delen gefactureerd. Daarnaast heeft E-Build een factuur aan Tandkliniek gestuurd waarop het meer- en minderwerk is verrekend.

3.8.

De eerste twee facturen heeft Tandkliniek betaald. De overige facturen heeft Tandkliniek, ook na aanmaning, deels of geheel onbetaald gelaten:

factuurnummer

factuurdatum

ziet op

hoogte factuur (incl. BTW)

openstaand

GVF401039

16-06-2022

de 3de termijn uit de offerte

€ 90.468,75

€ 25.468,75

GVF401042

04-07-2022

de 4de en 5de termijnen uit de offerte

€ 30.156,26

€ 29.156,26

GVF401182

17-05-2023

meer- en minderwerk

€ 23.614,36

3.9.

Per e-mail van 1 juni 2022 heeft Tandkliniek haar onvrede geuit over de wijze van communicatie van E-Build en de uitvoering van de verbouwingswerkzaamheden omdat E-Build enkele verwarmingsleidingen van de radiatoren had geraakt. Daarbij heeft Tandkliniek ook de hoogte van de kosten voor het stukadoors- en schilderwerk betwist.

3.10.

Op 11 juli 2022 is de praktijk door Tandkliniek in gebruik genomen.

3.11.

Per e-mail van 12 juli 2022 met als onderwerp “
opleverlijst tandkliniek 11-7-2022”heeft E-Build een opleverlijst gemaild aan Tandkliniek.

3.12.

Per e-mail van 5 september 2022 heeft E-Build Tandkliniek gesommeerd om de openstaande facturen te betalen. Per e-mail van dezelfde datum heeft Tandkliniek op haar beurt E-Build bericht dat zij de facturen betwist totdat het werk volledig is opgeleverd en dat de verrichte werkzaamheden niet overeenkomen met wat is afgesproken.

3.13.

Op 19 oktober 2022 hebben partijen overlegd over de verschillende discussiepunten tussen partijen en de posten in de offerte, van welk overleg notulen zijn gemaakt. Per e-mail van 31 maart 2023 heeft E-Build Tandkliniek geïnformeerd over de volgens E-Build nog openstaande punten. In deze e-mail is, voor zover van belang, het volgende vermeld:

“(…)Op dit moment zijn we nog in discussie over de volgende punten:

• Hechting PVC vloer

• CV leidingwerk koof totaal post € 2.015,-

• CV kosten aanpassen /herstel leidingwerk totaal post € 3764,- (…)“

3.14.

Per e-mail van 30 mei 2023 aan E-Build heeft Tandkliniek de hoogte van de factuur meer- en minderwerk betwist en haar verzocht deze te herzien.

3.15.

Na daartoe verkregen verlof van de voorzieningenrechter van deze rechtbank heeft E-Build op 5 juni 2023 ten laste van Tandkliniek conservatoir derdenbeslag doen leggen onder drie banken, zonder resultaat.

3.16.

In opdracht van Tandkliniek heeft Michielsen Bouwbureau B.V. (hierna: Michielsen) en We-advies de door Tandkliniek gefactureerde bedragen en de kwaliteit van het werk van E-Build beoordeeld en daarvan rapporten opgesteld. Michielsen heeft haar bevindingen vastgelegd in twee rapporten van 17 oktober 2023: de rapportage beoordeling begroting en meer/minderwerk Tandkliniek Dordrecht (hierna: rapport Michielsen I) en de rapportage gebreken Tandkliniek Dordrecht (hierna: rapport Michielsen II). We-advies heeft haar bevindingen vastgelegd in een rapport van 20 november 2023. In zowel de rapporten van Michielsen als dat van We-advies zijn overzichten opgenomen voor de correctie van de facturen en de geconstateerde gebreken.

3.17.

Per brief van 29 november 2023 heeft Tandkliniek deze rapporten toegezonden aan E-Build en haar gesommeerd om overeenkomstig de rapporten over te gaan tot herstel van alle bouwkundige en installatietechnische gebreken en tot aanpassing van de facturen.

4.Het geschil in conventie en reconventie

in conventie

4.1.

E-Build vordert samengevat – dat de rechtbank, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, Tandkliniek veroordeelt tot betaling van:

€ 85.638,80, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente en de contractuele rente vanaf 12 september 2023 tot aan de dag van de algehele voldoening;

€ 1.635,- aan buitengerechtelijke kosten, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente en de contractuele rente vanaf de datum van de dagvaarding tot aan de dag van de voldoening; en

de proces- en nakosten, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente en de contractuele rente.

4.2.

E-Build legt aan haar vordering ten grondslag dat tussen E-Build en Tandkliniek een overeenkomst van aanneming van werk is gesloten op grond waarvan E-Build in opdracht van Tandkliniek verbouwingswerkzaamheden heeft verricht in de praktijk van Tandkliniek. Uit deze overeenkomst vloeit voor Tandkliniek een betalingsverplichting jegens E-Build voort. Tandkliniek is ondanks herhaalde aanmaning en sommatie in gebreke gebleven met de betaling van de door haar aan E-Build verschuldigde facturen. Hierdoor schiet Tandkliniek toerekenbaar tekort in de nakoming van haar verplichtingen uit hoofde van de aannemingsovereenkomst.

4.3.

Het verweer van Tandkliniek strekt tot afwijzing van de vorderingen van E-Build, met veroordeling van E-Build in de proceskosten. Tandkliniek betwist de in rekening gebrachte facturen en zij beroept zich op opschorting in verband met onjuiste facturen en gebreken aan het werk van E-Build.

in reconventie

4.4.

Tandkliniek vordert, na wijziging van eis ter zitting en samengevat, dat de rechtbank, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

(primair) E-Build veroordeelt om binnen twee maanden na datum van het vonnis herstelwerkzaamheden uit te voeren conform de rapporten van Michielsen en We-advies en deze werkzaamheden binnen vier weken af te ronden op straffe van een dwangsom van € 2.500,- per dag dat E-Build te laat aanvangt en/of te laat oplevert, op straffe van een maximum dwangsom van € 250.000,-;

(subsidiair) E-Build veroordeelt tot betaling van een bedrag van € 79.481,09, indien E-Build de herstelwerkzaamheden niet meer wenst uit te voeren, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de datum indiening van de conclusie van antwoord in conventie tevens houdende eis in reconventie;

(primair en subsidiair) E-Build veroordeelt tot betaling van € 6.417,28 aan buitengerechtelijke kosten; en

e kosten van het geding.

4.5.

Tandkliniek legt het volgende aan haar vorderingen ten grondslag. E-Build is tekortgeschoten in de nakoming van haar verbintenissen onder de aannemingsovereenkomst omdat het werk van E-Build gebreken vertoont en de facturen niet juist zijn. Voor de gebreken en de hoogte van de facturen verwijst Tandkliniek naar de rapporten van Michielsen en We-advies. De facturen dient E-Build aan te passen en de gebreken dient E-Build te herstellen. Als E-Build de gebreken niet wil herstellen, maakt Tandkliniek aanspraak op vervangende schadevergoeding. Die schade bestaat uit de kosten die Tandkliniek moet maken om de gebreken door een derde te laten herstellen, verrekend met het deel van de facturen dat resteert na correctie van de facturen volgens de rapporten van Michielsen en We-advies.

4.6.

E-Build voert verweer en concludeert tot afwijzing van de vorderingen van Tandkliniek, met veroordeling van Tandkliniek in de kosten van het geding, te vermeerderen met de wettelijke handelsrente. E-Build voert daartoe aan dat zij niet tekortgeschoten is in de nakoming van de verbintenissen uit de aannemingsovereenkomst omdat de facturen juist zijn en zij goed en deugdelijk werk heeft geleverd.

5.De beoordeling in conventie en reconventie

A. Inleidende opmerkingen

5.1.

In deze procedure moet eerst de vraag worden beantwoord op welke wijze het werk door E-Build is aangenomen, op basis van een vaste aanneemsom of op basis van een richtprijs. Vervolgens zal de rechtbank ingaan op de hoogte van de facturen. Daarna zal de rechtbank ingaan op de vraag of het werk door E-Build is opgeleverd en of er gebreken zijn die E-Build moet verhelpen. Net als partijen zal de rechtbank de verschillende geschilpunten bespreken in de onderverdeling zoals aangebracht in de verschillende rapportages.

5.2.

De geschilpunten tussen partijen over de hoogte van de facturen laat zich schematisch weergegeven als volgt samenvatten:

posten offerte bouwkundige werkzaamheden en meubilair (rapport Michielsen I)

nummer

post in offerte

prijs in offerte/ gefactureerd

in mindering volgens rapport

kozijnen

€ 13.494,-

€ 5.400,-

systeemwanden

€ 20.706,-

€ 8.210,-

tegelwerk

€ 3.900,-

€ 2.170,80

systeemplafond

€ 3.250,-

€ 1.506,25

drukschotten

€ 4.680,-

€ 1.696,50

sparingen en achterhout

€ 1.250,-

€ 937,50

klein timmerwerk

€ 6.063,-

€ 3.163,-

sterilisatiemeubel

€ 10.444,-

€ 1.200,-

techniekmeubel

€ 845,-

€ 445,-

posten factuur meer- en minderwerk bouwkundige werkzaamheden (rapport Michielsen I)

nummer

post in offerte

prijs in offerte / gefactureerd

in mindering volgens rapport

10.

eindschoonmaak

€ 493,-

11.

codekrukken

€ 1.845,-

12.

sausklaar afwerken

€ 7.602,-

€ 5.589,20

13.

maatwerk spiegel

€ 962,-

14.

codeslot op schuifdeur

€ 585,-

15.

koof in wachtruimte

€ 2.015,-

€ 1.465,-

posten offerte/factuur meer- en minderwerk E&W-installatie (rapport We-advies)

nummer

post in offerte

prijs in offerte / gefactureerd

in mindering volgens rapport

16.

riool condensafvoer (E&W-installaties)

€ 81.250,-

€ 750,-

17.

verwarming/koeling

€ 10.625,-

18.

A/C

€ 5.220,15

€ 1.100,-

19.

meerwerk CV-installatie

€ 3.764,-

20.

ventilatie

€ 2.667,60

€ 1.334,-

5.3.

De geschilpunten tussen partijen over de kwaliteit van het werk van E-Build laat zich schematisch weergegeven als volgt samenvatten:

Geconstateerde gebreken (rapport Michielsen II)

nummer

gebrek in rapport

begrote herstelkosten in rapport

schuifdeur met kozijn

€ 7.000,-

bekraste ruiten en beschadigingen

€ 1.537,50

krassen door gebruik van glas voor bouwtekeningen

€ 2.948,74

problemen met vloerafwerking

€ 20.885,-

deel van drukschotten omgevallen

€ 1.600,-

diverse punten opleverlijst

€ 2.000,-

Geconstateerde gebreken (rapport We-advies)

nummer

gebrek in rapport

begrote herstelkosten in rapport

elektra

€ 27.000,-

water/riolering

€ 6.000,-

verwarming/koeling

€ 4.000,-

10.

CV-installatie

€ 6.000,-

11.

ventilatie

€ 15.000,-

5.4.

De rechtbank maakt over de rapporten van Michielsen en We-advies een algemene opmerking vooraf. E-Build betwist in algemene zin de inhoud van deze rapporten. Volgens E-Build zijn de rapporten onduidelijk, ondeugdelijk en worden er onjuiste uitgangspunten gehanteerd. Indien E-Build hiermee bedoelt dat alleen al om die reden aan de rapporten voorbij moet worden gegaan, volgt de rechtbank haar daarin niet. Hierna worden vanaf overweging 5.11 de individuele posten besproken met inachtneming van de opmerkingen die partijen daarover hebben gemaakt.

B. Welke prijs zijn partijen overeengekomen?

5.5.

Het eerste punt dat partijen verdeeld houdt, is welke afspraken zijn gemaakt over de prijs van het werk.

5.6.

E-Build stelt dat partijen voor de te verrichten werkzaamheden een vaste aanneemsom met stelposten zijn overeengekomen. Zij stelt dat dit blijkt uit de opbouw van de opdracht, de wijze waarop de prijs in de offerte tot stand is gekomen en het systeem van de meerwerkopdrachten.

5.7.

Volgens Tandkliniek zijn partijen een richtprijs overeengekomen omdat dit blijkt uit de bewoordingen in de offerte en verder niets anders wijst op een vaste aanneemsom.

5.8.

De rechtbank moet dus beoordelen wat partijen met elkaar hebben afgesproken over de prijs. Om dat te bepalen, kijkt de rechtbank naar wat partijen over en weer hebben verklaard over de prijs en wat zij uit elkaars verklaringen en gedragingen in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten afleiden (de zogenoemde ‘Haviltex-maatstaf’, naar het arrest van de Hoge Raad van 13 maart 1981, ECLI:NL:HR:1981:AG4158). Bij de uitleg van wat partijen hebben afgesproken kunnen ook gedragingen en verklaringen van partijen na het sluiten van de overeenkomst van belang zijn (zie o.a. Hoge Raad 12 oktober 2021, ECLI:NL:HR:2012:BX5572). Die latere gedragingen en verklaringen kunnen namelijk een indicatie vormen van de door partijen beoogde inhoud van de gemaakte afspraken.

5.9.

De rechtbank is van oordeel dat zowel de verklaringen als de gedragingen van partijen duiden op een in beginsel vaste aanneemsom, waarbij wel prijsaanpassing mogelijk was bij stelposten en verrekenbare posten. Anders dan Tandkliniek aanvoert, kan uit de gedragingen en verklaringen van partijen niet worden afgeleid dat het de bedoeling van partijen was dat E-Build de werkzaamheden enkel zou verrichten op basis van een richtprijs (waarbij dus in beginsel alle prijzen vatbaar zouden zijn voor aanpassing, zij het dat een verhoging alleen geclausuleerd mogelijk is). De rechtbank legt hierna uit waarom.

5.10.

De (uiteindelijk geaccepteerde) offerte vermeldt dat er een richtprijs wordt gezonden en dat deze nog niet als offerte beschouwd kon worden omdat E-Build de locatie nog niet had kunnen bezoeken. Tijdens de zitting heeft E-Build onbetwist gesteld dat zij vóór de ondertekening van de offerte meerdere offertes heeft gemaakt. Uiteindelijk heeft Tandkliniek de laatste offerte voor akkoord getekend. Er is ook een korting gegeven aan Tandkliniek om uiteindelijk uit te komen op de prijs in de offerte. De stelposten zijn in de offerte door EBuild opgenomen, omdat Tandkliniek nog niet wist welke vloeren, tegels en kastjes zij exact zou kiezen. Tandkliniek heeft desgevraagd op de zitting verklaard dat E-Build bij de totstandkoming van de offerte heeft aangegeven dat er niet veel meer aan de prijs kon worden veranderd. Deze handelswijze van partijen is naar het oordeel van de rechtbank ook vertaald naar de opbouw van de offerte. De offerte (feitelijk: de overeenkomst) vermeldt een totaalbedrag voor bouwkundige werkzaamheden, installatiewerk en meubilair. Voor ieder onderdeel in de offerte is uitgewerkt welke werkzaamheden tegen welke prijs worden verricht, waarbij een aantal posten als stelpost zijn opgenomen en een aantal posten vermelden van welke hoeveelheid (meters of vierkante meters) is uitgegaan. Dit geheel maakt dat er, hoewel de term richtprijs is gebruikt, er toch sprake is van een vaste aanneemsom met een aantal stelposten en te verrekenen posten (vergelijk ook artikel 1.2 onder f, i en j van de AVA 2013).

C. Hoogte van de facturen

5.11.

E-Build vordert betaling van de facturen door Tandkliniek. Daarom rust op E-Build de stelplicht en de bewijslast ten aanzien van het door haar gevorderde bedrag. Dit betekent dat zij moet stellen en – bij voldoende gemotiveerde betwisting door Tandkliniek – moet bewijzen dat Tandkliniek de facturen verschuldigd is.

5.12.

Bij de beoordeling van de hoogte van de facturen zal de rechtbank dezelfde verdeling als partijen aanhouden, zoals ook weergegeven onder 5.1.

posten offerte bouwkundige werkzaamheden en meubilair (rapport Michielsen I)

nummer

post in offerte

prijs in offerte/ gefactureerd

in mindering volgens rapport

kozijnen

€ 13.494,-

€ 5.400,-

systeemwanden

€ 20.706,-

€ 8.210,-

tegelwerk

€ 3.900,-

€ 2.170,80

systeemplafond

€ 3.250,-

€ 1.506,25

drukschotten

€ 4.680,-

€ 1.696,50

sparingen en achterhout

€ 1.250,-

€ 937,50

klein timmerwerk

€ 6.063,-

€ 3.163,-

sterilisatiemeubel

€ 10.444,-

€ 1.200,-

techniekmeubel

€ 845,-

€ 445,-

posten 1 tot en met 4 en post 7

5.13.

Tandkliniek betwist de hoogte van de bedragen die E-Build voor deze werkzaamheden heeft gefactureerd. Tandkliniek voert aan dat deze bedragen naar beneden bijgesteld moeten worden conform de bedragen vermeld in het rapport van Michielsen, omdat de door E-Build gefactureerde bedragen hoger zijn dan gebruikelijk.

5.14.

E-Build ziet geen aanleiding om de bedragen alsnog bij te stellen en onderbouwt deze stelling verder als volgt:

De posten 1 en 2 zijn geen stelposten en de hiervoor gehanteerde prijzen kunnen daarom niet worden aangepast;
Post 3 betreft wel een stelpost, die reeds is verrekend met een bedrag van € 1.850,- vanwege het gebruik van andere tegels dan in de offerte is vermeld. Uiteindelijk is voor post 3 een bedrag van € 3.900,- gefactureerd;
Post 4 betreft een gedeeltelijke stelpost, waarmee in het rapport van Michielsen geen rekening is gehouden. Daarbij komt dat E-Build meer werk heeft gehad aan het systeemplafond dan in de offerte is begroot;
Post 7 is een stelpost, maar niet is gebleken dat deze werkzaamheden niet zijn uitgevoerd. De rechtbank gaat er dan ook vanuit dat de sloten zijn vervangen, de meterkast en de MS-wanden van het personeelstoilet en poetshoek zijn aangepast.

5.15.

De rechtbank is van oordeel dat Tandkliniek deze posten onvoldoende gemotiveerd heeft betwist. Zoals reeds overwogen zijn partijen een vaste aanneemsom voor de werkzaamheden overeengekomen, met vermelding van verschillende stelposten, aantallen en hoeveelheden. Uit het rapport blijkt niet dat E-Build voor deze posten onjuiste aantallen heeft gehanteerd, geen of andere werkzaamheden heeft verricht dan wel verkeerde hoeveelheden heeft gefactureerd aan Tandkliniek. Dat soortgelijke werkzaamheden elders voor goedkoper dan bij E-Build kunnen worden verricht, vormt, zonder verdere onderbouwing, geen grondslag om af te wijken van de prijzen die partijen zijn overeengekomen. Deze bedragen zijn dus toewijsbaar.

post 5

5.16.

In de offerte is voor deze post een bedrag vermeld van € 4.680,- voor 80 meter drukschotten. Dit bedrag heeft E-Build ook gefactureerd.

5.17.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is aan E-Build. Volgens Tandkliniek blijkt uit het rapport Michielsen I dat E-Build geen 80 meter maar 51 meter drukschotten heeft gebruikt en verder voor de drukschotten geen meerwerk heeft gefactureerd, waardoor het gevorderde bedrag met een bedrag van € 1.696,50 moet worden verminderd.

5.18.

Hiertegenover stelt E-Build dat deze post geen verrekenbare post of een verrekenbare hoeveelheid betreft dan wel Tandkliniek anderszins recht heeft op nacalculatie. Volgens E-Build moet rekening worden gehouden met de prijzen die partijen zijn overeengekomen. Ook stelt zij dat zij wel degelijk minimaal 80 meter drukschotten heeft gebruikt en de berekening in het rapport van Michielsen onjuist is omdat geen rekening is gehouden met de wand van 176m2 en met de ruimte boven de glaswand.

5.19.

De rechtbank volgt E-Build niet in haar stelling dat deze post niet verrekend kan worden. In de offerte is namelijk een prijs overeengekomen voor 80 meter drukschotten. E-Build heeft onvoldoende onderbouwd gesteld dat de prijs voor de drukschotten een vaste prijs is, die ongeacht de gebruikte hoeveelheid aan drukschotten niet verrekend kan worden. Niet valt in te zien waarom E-Build een hoeveelheid vermeldt bij deze post, als deze post niet verrekenbaar is.

5.20.

Gelet op de standpunten van partijen kan de rechtbank op dit moment niet beoordelen hoeveel meter drukschotten E-Build heeft gebruikt. Daarom zal de rechtbank E-Build toelaten bewijs te leveren van haar stelling dat zij 80 meter drukschotten heeft gebruikt.

post 6

5.21.

Deze post is een stelpost. In de offerte is hiervoor een bedrag vermeld van € 1.250,-met de volgende omschrijving:

“1.22 Sparingen en achterhout (…)

Sparingen en achterhout t.b.v. onderstaande zaken:

- Röntgen 5 stuks

- Plafond verstevigingen operatielampen 4 stuks.”

Dit bedrag heeft E-Build ook gefactureerd.

5.22.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is aan E-Build omdat maar één röntgenapparaat is geplaatst en geen plafondverstevigingen zijn aangebracht. Volgens Tandkliniek moet het gevorderde bedrag met een bedrag van € 937,50 worden verminderd.

5.23.

E-Build erkent dat zij een deel van de bij deze post beschreven werkzaamheden niet heeft verricht, maar daarvoor in de plaats heeft zij wel werkzaamheden voor de röntgen in kamer 2 uitgevoerd en ten behoeve van de bovenkasten in alle behandelkamers ook sparingen in het achterhout aangebracht.

5.24.

Gelet op de gemotiveerde betwisting door Tandkliniek, heeft E-Build onvoldoende onderbouwd gesteld dat Tandkliniek voor deze werkzaamheden het volledige bedrag aan E-Build verschuldigd is. Weliswaar verwijst E-Build voor de onderbouwing van haar stelling naar een tekening van de wanden (productie 1 van de conclusie van antwoord van reconventie), maar aan de hand van deze tekening kan de rechtbank niet beoordelen of EBuild de gestelde extra werkzaamheden heeft verricht. Ook is gesteld noch gebleken dat E-Build voor de door haar gestelde extra werkzaamheden meerwerk heeft gefactureerd, zodat de rechtbank deze werkzaamheden ook niet aan de hand daarvan kan beoordelen. Dit betekent dat een bedrag van € 937,50 in mindering wordt gebracht op het gevorderde bedrag.

post 8

5.25.

Deze post betreft geen stelpost. In de offerte is hiervoor een bedrag vermeld van € 10.444,-, dat door E-Build is gefactureerd.

5.26.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is aan E-Build omdat een ander meubel is gemaakt dat goedkoper is. Volgens Tandkliniek heeft E-Build twee onderkasten en vier bovenkasten minder gemaakt dan is overeengekomen.

5.27.

Hiertegenover stelt E-Build dat het sterilisatiemeubel op verzoek van Tandkliniek is aangepast en zij verwijst naar de e-mailwisseling tussen partijen hierover (productie 2 van de conclusie van antwoord in reconventie). Volgens E-Build zijn de kasten anders uitgevoerd dan aanvankelijk overeengekomen in de offerte. Door de gewijzigde uitvoering van het sterilisatiemeubel zijn op drie posities ladekasten voor in de plaats gekomen met twaalf lades. Daarnaast zijn de bovenkasten op verzoek van Tandkliniek uitgevoerd met vier of vijf legplanken in plaats van twee legplanken.

5.28.

De rechtbank is van oordeel dat Tandkliniek deze post onvoldoende gemotiveerd heeft betwist. Deze post is geen stelpost en kan daarom in beginsel niet aangepast worden. Verder is tussen partijen niet in geschil dat na de ondertekening van de offerte de uitvoering van het sterilisatiemeubel op verzoek van Tandkliniek is gewijzigd. Ook is tussen partijen niet in geschil dat het sterilisatiemeubel is uitgevoerd conform de wensen van Tandkliniek. Uit het rapport Michielsen I volgt niet dat rekening is gehouden met de door E-Build genoemde extra werkzaamheden voor dit meubel. Daarom is dit bedrag toewijsbaar.

post 9

5.29.

Deze post betreft geen stelpost. In de offerte is hiervoor een bedrag vermeld van € 845,- met de volgende omschrijving:

“Techniekmeubel recht werkblad In standaard wit durapal afmeting 600x2000mm”

5.30.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is aan E-Build omdat een ander en goedkoper blad is geplaatst dan is afgesproken.

5.31.

Hiertegenover stelt E-Build dat de kosten voor alle meubilair hoger zijn uitgevallen dan in de offerte is vermeld. Hiervoor verwijst E-Build naar het overzicht van de werkelijke kosten van het meubilair dat zij als productie 3 van de conclusie van antwoord in reconventie heeft overgelegd. Dit komt door de wijzigingen die na ondertekening van de offerte op verzoek van Tandkliniek zijn doorgevoerd en door Tandkliniek zijn geaccordeerd. Voor zover er iets te verrekenen valt, dient het bedrag van € 445,- verrekend te worden met de overschrijding van de kosten voor het meubilair.

5.32.

De rechtbank is van oordeel dat Tandkliniek deze post onvoldoende gemotiveerd heeft betwist. Deze post is geen stelpost en kan daarom in beginsel niet aangepast worden. Daarbij komt dat tussen partijen niet in geschil is dat na de ondertekening van de offerte op verzoek van Tandkliniek wijzigingen zijn doorgevoerd in de uitvoering van het meubilair. Ook is tussen partijen niet in geschil dat het techniekmeubel is uitgevoerd conform de wensen van Tandkliniek. Uit het rapport Michielsen I volgt niet in hoeverre rekening is gehouden met de afspraken die partijen hebben gemaakt ten aanzien van de wijzigingen aan het meubilair. Gelet hierop heeft Tandkliniek haar betwisting onvoldoende onderbouwd, zodat dit bedrag toewijsbaar is.

posten factuur meer- en minderwerk bouwkundige werkzaamheden (rapport Michielsen I)

nummer

post in offerte

prijs in offerte / gefactureerd

in mindering volgens rapport

10.

eindschoonmaak

€ 493,-

11.

codekrukken

€ 1.845,-

12.

sausklaar afwerken

€ 7.602,-

€ 5.589,20

13.

maatwerk spiegel

€ 962,-

14.

codeslot op schuifdeur

€ 585,-

15.

koof in wachtruimte

€ 2.015,-

€ 1.465,-

Minderwerk

post 10:

5.33.

Deze post betreft geen stelpost. In de offerte is hiervoor een bedrag vermeld van € 2.313,- met de volgende omschrijving:

“1.24 Eindschoonmaak

Complete eindschoonmaak incl. de onderstaande zaken:

- Ramen lappen.

- Schoonmaken van meubilair.

- Toiletten schoonmaken.

- Stucloper verwijderen.

- Vloer dweilen.

- Opruimen tijdens de bouw.”

5.34.

In de factuur meer- en minderwerk is voor de eindschoonmaak een bedrag van € 1.820,- als minderwerk verrekend omdat de beschreven werkzaamheden in de offerte deels zijn uitgevoerd. Per saldo is aan Tandkliniek een bedrag van € 493,- gefactureerd.

5.35.

Tandkliniek betwist dat zij voor de eindschoonmaak een bedrag verschuldigd is aan E-Build omdat er geen eindschoonmaak is geweest.

5.36.

Tussen partijen is niet in geschil dat E-Build een deel van de in de offerte beschreven werkzaamheden heeft uitgevoerd, namelijk de stucloper verwijderen en het opruimen tijdens de bouw. Anders dan Tandkliniek aanvoert, ziet de rechtbank daarom geen aanleiding om helemaal geen rekening te houden met de kosten van de eindschoonmaak. Daarom is het gefactureerde bedrag toewijsbaar.

Meerwerk

post 11

5.37.

E-Build heeft een bedrag van € 1.845,- gefactureerd voor het leveren en monteren van vijf codekrukken op basis van één man voor één dag.^[1]

5.38.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is aan E-Build omdat de kosten van de codekrukken en het uurloon aan de hoge kant lijken te zijn en er uiteindelijk maar vier codekrukken zijn geplaatst.

5.39.

Hiertegenover stelt E-Build dat vijf codekrukken zijn geleverd en geplaatst na goedkeuring door Tandkliniek. Ter onderbouwing van haar stelling verwijst zij naar haar e-mail aan Tandkliniek van 5 juli 2022 (productie 4 van de conclusie van antwoord in reconventie) waaruit de overeengekomen prijs voor de codekrukken blijkt.

5.40.

De rechtbank is van oordeel dat Tandkliniek het gefactureerde bedrag voor de codekrukken onvoldoende gemotiveerd heeft betwist. Tandkliniek heeft de stelling van EBuild dat partijen voor zes codekrukken een prijs van € 2.214,71 zijn overeengekomen, niet betwist. Verder volgt uit het rapport Michielsen I niet dat E-Build maar vier codekrukken heeft geplaatst. Ook wordt in het overzicht op de laatste pagina van het rapport Michielsen I geen bedragen verrekend voor de codekrukken. De prijs voor het leveren en plaatsen van vijf codekrukken is dan ook € 1.845,-, wat overeenkomt met het gefactureerde bedrag. Daarom is dit bedrag toewijsbaar.

post 12

5.41.

E-Build heeft een bedrag van € 7.602,- gefactureerd voor het sausklaar afwerken van 272m2 MS-wanden.

5.42.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag is verschuldigd aan E-Build omdat het bedrag buitensporig hoog is vergeleken met een offerte van een het bedrijf Camario, die is opgenomen in het rapport Michielsen I.

5.43.

Hiertegenover stelt E-Build dat geen sprake is van een verrekenbare hoeveelheid, een stelpost of enig recht van Tandkliniek om op andere gronden dit bedrag te corrigeren. Daarnaast is het aantal m2 dat E-Build heeft doorberekend juist.

5.44.

Tussen partijen is niet in geschil dat Tandkliniek opdracht heeft gegeven voor het sausklaar afwerken van MS-wanden. Ook is tussen partijen niet in geschil dat EBuild het juiste aantal m2 heeft doorberekend aan Tandkliniek. Daarnaast heeft Tandkliniek tijdens de zitting desgevraagd verklaard dat het bedrag op de factuur niet hoger is dan afgesproken. Op grond van het voorgaande gaat de rechtbank voorbij aan het verweer van Tandkliniek dat het gefactureerde bedrag voor deze werkzaamheden buitensporig hoog is. Dat soortgelijke werkzaamheden elders voor goedkoper dan bij E-Build kunnen worden verricht, vormt, zonder verdere onderbouwing, geen grondslag om af te wijken van de prijs die partijen hiervoor zijn overeengekomen. Daarom is dit bedrag toewijsbaar.

post 13

5.45.

E-Build heeft een bedrag van € 962,- gefactureerd voor het leveren en monteren van maatwerk spiegel.

5.46.

Tussen partijen is niet in geschil dat deze spiegel niet is geleverd en gemonteerd. E-Build erkent dat de kosten van de spiegel niet in rekening moeten worden gebracht, maar heeft deze kosten wel ten onrechte aan Tandkliniek gefactureerd. Dit bedrag is niet toewijsbaar en dient in mindering te worden gebracht op het gevorderde bedrag

post 14

5.47.

E-Build heeft een bedrag van € 585,- gefactureerd voor het leveren en aanbrengen van een codecilinder en haakslot op de schuifdeur.

5.48.

Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is omdat het codeslot niet door E-Build is geleverd en gemonteerd.

5.49.

E-Build erkent dat zij het codeslot niet heeft geleverd en gemonteerd, maar stelt dat er geen reden is om E-Build dit bedrag te ontzeggen. Het codeslot is namelijk door E-Build in opdracht van Tandkliniek besteld en zij heeft hiervoor dus al kosten gemaakt. Omdat Tandkliniek haar betalingen ten onrechte heeft opgeschort, heeft E-Build het codeslot nog niet geleverd en gemonteerd.

5.50.

Tussen partijen is niet in geschil dat E-Build het codeslot in opdracht van Tandkliniek heeft besteld en dat partijen hiervoor een bedrag zijn overeengekomen zoals gefactureerd. Daarom is Tandkliniek dit bedrag aan E-Build verschuldigd. Dit betekent ook dat E-Build het codeslot alsnog aan Tandkliniek moet leveren en monteren. Welke partij in dit verband als eerste moet presteren, is een geschilpunt tussen partijen waarop de rechtbank nog zal beslissen. Dit bedrag is verder – dus behoudens het beroep op opschorting – toewijsbaar.

post 15

5.51.

E-Build heeft een bedrag van € 2.015,- gefactureerd voor het leveren en aanbrengen van een houten koof ten behoeve van het leidingwerk van de radiatoren. E-Build stelt dat zij deze werkzaamheden in opdracht van Tandkliniek heeft uitgevoerd en onderbouwt haar stelling als volgt. Bij aanvang van de werkzaamheden zijn partijen overeengekomen dat de radiatoren worden verwijderd, zodat alleen via het aircosysteem wordt verwarmd en gekoeld. Toen al het werk hiervoor klaar was, is Tandkliniek op deze afspraak teruggekomen omdat zij het pand aan het einde van de huurperiode moet opleveren in de staat waarin het zich bevond bij de aanvang van de huur. Omdat al het werk gereed was, kon de oude situatie niet zonder meer worden teruggebracht en is in overleg met Tandkliniek besloten dat de leidingen via het plafond en wanden worden aangelegd en worden weggewerkt achter koven.

5.52.

Tandkliniek heeft een andere visie op de gang van zaken ten aanzien van de houten koof. Tandkliniek erkent dat zij aanvankelijk E-Build de opdracht heeft gegeven om de radiatoren te verwijderen, maar zij heeft daarmee niet ingestemd dat de verwarmingsleidingen van de radiatoren werden doorgesneden. Omdat E-Build de bestaande verwarmingsleidingen zonder de goedkeuring van Tandkliniek heeft doorgesneden, komen de kosten die hiermee gemoeid zijn voor rekening van E-Build. Dit betreft een bedrag van € 1.465,- (de verschuldigdheid van het resterende deel van deze post, € 550,- is niet in geschil).

5.53.

Gelet op de gemotiveerde betwisting door Tandkliniek, heeft E-Build haar stelling dat dit meerwerk is onvoldoende onderbouwd. Uit de overgelegde stukken leidt de rechtbank af dat Tandkliniek per e-mail van 1 juni 2022 E-Build, voor zover van belang, als volgt heeft bericht:

“(…) De hele discussie begon met het feit dat bij aanvang van de werkzaamheden, bij het voorbereiden van de vloer voor het plaatsen van de elektriciteitsleidingen, water en riolering voor de tandartsstoelen, de bestaande verwarmingsleidingen zijn doorgesneden. Door het zelf te hebben gezien hebben we het met E-Build besproken. Hierbij zijn beide partijen op de hoogte van deze schade, maar (ondanks verzoeken) er is niets gedaan om de schade te herstellen. Het lijkt normaal dat het herstel van de schade van u komt, zonder dat wij hier gevolg aan hoeven te geven, aangezien de ruimte voor een beperkte periode wordt verhuurd en de eigenaar bij oplevering beweert onder dezelfde voorwaarden als ik heb ontvangen. Dit standpunt werd niet gedeeld door de vertegenwoordigers van E-Build, nogal lacherig en verwijtend onze kant gaf [naam 1] aan dat ze niet konden weten waar de verwarmingslijnen waren en dat ze niet geïnteresseerd waren in hoe ik de plaats over 10 jaar zou onderwijzen en dat ze er nog nooit van hadden gehoord, dat de plaats moet worden overgedragen in dezelfde omstandigheden waarin ik het heb ontvangen.

Na de discussie kwamen we tot de conclusie dat de verwarmingsleidingen door het plafond heen worden gerepareerd en dat een van de radiatoren wordt vervangen door een kleinere. Aangezien het hier gaat om schade veroorzaakt door medewerkers van E-build, zou ik graag willen weten wie alle materialen en diensten betaalt die nodig zijn om de schade te herstellen? (…)”

Uit de overlegde stukken blijkt niet dat E-Build op deze e-mail heeft gereageerd.

5.54.

Na ontvangst van de factuur meer- en minderwerk heeft Tandkliniek per e-mail van 30 mei 2023 het volgende, voor zover van belang, aan E-Build bericht:

“(…) • Schade: de schade die is ontstaan, waarbij de klacht op 1-6-2022 is ingediend is volledig doorberekend. Dit is onrechtmatig en zonder afstemming uitgevoerd.

o Koof leidingen

o Installatiewerk

o Vloer richting steri(…)”

Ook in deze e-mail betwist Tandkliniek dat partijen zijn overeengekomen dat de werkzaamheden voor de houten koof worden gedeclareerd. Uit de overgelegde stukken blijkt evenmin dat E-Build op deze e-mail heeft gereageerd. Gelet op de inhoud van de stukken, lag het wel op de weg van E-Build om haar stelling nader te onderbouwen, wat zij onvoldoende heeft gedaan. Het bedrag dat E-Build voor de houten koof in rekening heeft gebracht, € 1.465,-, is dus niet betaalbaar en de vordering van E-Build is in zoverre niet toewijsbaar.

posten offerte/factuur meer- en minderwerk E&W-installatie (rapport We-advies)

nummer

post in offerte

prijs in offerte

in mindering volgens rapport

16.

riool condensafvoer

€ 81.250,-

€ 750,-

17.

verwarming/koeling

€ 10.625,-

18.

A/C

€ 5.220,15

€ 1.100,-

19.

meerwerk CV-installatie

€ 3.764,-

20.

ventilatie

€ 2.667,60

€ 1.334,-

post 16

5.55.

Deze post is een stelpost. In de offerte is voor de E&W-installatie een totaalbedrag vermeld van € 81.250,- met, voor zover relevant, de volgende omschrijving:

“Binnenriolering

De afvoeren worden ondergebracht in de vloer. Vloer dient voldoende ruimte te hebben om benodigde afvoeren in onder te brengen. Er dient een bestaande rioleringsleiding aanwezig te zijn waarop wij kunnen aansluiten.

De volgende afvoeren worden gerealiseerd:

(…)

■ 6x condensleiding airco”

5.56.

Tandkliniek betwist dat zij moet betalen voor de geoffreerde condensleidingen omdat geen condensleidingen zijn aangelegd. Volgens Tandkliniek moet het gefactureerde bedrag met een bedrag van € 750,- worden verminderd.

5.57.

E-Build stelt hiertegenover dat een condensafvoer met leidingwerk is aangelegd ten behoeve van de nieuwe airco in de technische ruimte en dat iedere onderbouwing ontbreekt van het geschatte bedrag dat volgens Tandkliniek in mindering moet strekken op het gefactureerde bedrag.

5.58.

De rechtbank kan niet beoordelen hoeveel condensafvoeren zijn gerealiseerd door E-Build. In het door E-Build overgelegde kostenoverzicht^[2](productie 5 conclusie van antwoord in reconventie, hierna: het kostenoverzicht), is ook vermeld dat zes condensafvoeren zijn gerealiseerd, wat door Tandkliniek is betwist. Daarom zal de rechtbank E-Build toelaten bewijs te leveren van haar stelling dat zij zes condensafvoeren heeft gerealiseerd.

posten 17, 19 en 20

5.59.

In het rapport van We-advies hangt de beoordeling van de hoogte van deze posten nauw samen met de gestelde gebreken. Enerzijds is de conclusie in het rapport dat de hoogte van bovenstaande posten onjuist is, terwijl ten aanzien van deze posten ook wordt geconcludeerd dat herstelwerkzaamheden moeten worden verricht. Daarom worden deze posten onder 5.100 e.v. gezamenlijk behandeld met de gestelde gebreken.

Post 18

5.60.

Deze post heeft betrekking op de stelpost A/C-installatie in het kostenoverzicht. In het kostenoverzicht is hierover het volgende vermeld:

“Stelpost A/C installatie.

lx A/C installatie Panasonic technische ruimte

lx bestaande A/C installatie indeling aanpassen.

Arbeidsloon 8.0 uur

Thermisch akoestische slang 10.0 m.

Hulpstukken diverse 1.0 st.

Condenswaterafvoeren aanpassen / bijmaken

Arbeidsloon 8.0 uur

Installatie materialen 1.0 st.

Voeding bijmaken + extra automaat in groepenkast

Arbeidsloon 6.0 uur

Installatie materiaal 1.0 st.

Autokosten 318 km x € 0.55 1.0 st.

Kosten AC installatie € 5220,15”

5.61.

Deze post behoeft geen verdere bespreking. Vaststaat dat E-Build voor de werkzaamheden aan het bestaande aircosysteem het bedrag in de offerte van € 10.265,- aan Tandkliniek heeft gefactureerd. Bij de bespreking van de gestelde gebreken aan het aircosysteem, wordt ook de hoogte van dit bedrag besproken. Anders dan Tandkliniek betoogt, kan dit kostenoverzicht daarom niet als uitgangspunt dienen om een bedrag van € 1.100,- in mindering brengen op het gevorderde bedrag.

D. Gestelde gebreken

5.62.

Tandkliniek vordert – samengevat – primair herstel op straffe van een dwangsom en subsidiair vervangende schadevergoeding indien E-Build de herstelwerkzaamheden niet meer wenst uit te voeren. Dit betekent dat zij moet stellen en – bij voldoende gemotiveerde betwisting door E-Build – moet bewijzen dat E-Build is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de aannemingsovereenkomst.

5.63.

De subsidiaire vordering van Tandkliniek is naar haar aard een voorwaardelijke vordering, namelijk voor het geval de primaire vordering niet wordt toegewezen. Indien de primaire vordering van Tandkliniek wordt toegewezen, wordt E-Build veroordeeld tot herstelwerkzaamheden op straffe van dwangsom. Voor de beoordeling van die vordering is niet van belang of E-Build al dan niet wenst te herstellen. De herstelkosten van de subsidiaire vordering worden daarom in dit vonnis niet besproken. Als een gebrek niet wordt vastgesteld, dan is herstel namelijk niet aan de orde. Als er wel een gebrek wordt vastgesteld, dan wordt E-Build veroordeeld tot herstel. Daarom is niet relevant welke kosten Tandkliniek zou maken als zij zelf het herstel zou doen. Overigens heeft E-Build niet verklaard dat zij niet bereid is om herstelwerkzaamheden uit te voeren indien zij daartoe wordt veroordeeld.

Oplevering

5.64.

Bij de beoordeling van de gestelde gebreken is cruciaal om eerst vast te stellen of het werk door E-Build is opgeleverd. Partijen verschillen daarover van mening. Volgens E-Build is het werk op 11 juli 2022 opgeleverd, omdat de tandartspraktijk op dezelfde datum door Tandkliniek in gebruik is genomen. Tandkliniek erkent dat de tandartspraktijk op 11 juli 2022 feitelijk in gebruik is genomen, maar zij stelt zich op het standpunt dat geen sprake is van een oplevering in juridische zin omdat het werk nog veel gebreken vertoonde en de werkzaamheden nog moesten worden afgerond. In dit verband heeft Tandkliniek eerst ter zitting een beroep gedaan op artikel 9 lid 5 AVA 2013. E-Build heeft bezwaar gemaakt tegen de nieuwe stelling van Tandkliniek omdat deze te laat in de procedure is ingenomen en daarom in strijd is met de goede procesorde. De rechtbank verwerpt het bezwaar van EBuild omdat zij ter zitting voldoende in de gelegenheid is gesteld om hierop te reageren.

5.65.

De rechtbank is van oordeel dat het werk op 11 juli 2022 is opgeleverd omdat de tandartspraktijk op die datum in gebruik is genomen. Daarmee geldt het werk als opgeleverd in de zin van artikel 9 lid 4 AVA 2013. Dat Tandkliniek de opleverlijst van E-Build niet heeft ondertekend of het werk niet als zijnde opgeleverd heeft ervaren, doet aan het voorgaande niet af. Ook het beroep van Tandkliniek op artikel 9 lid 5 AVA gaat niet op omdat Tandkliniek dit, gelet op de gemotiveerde betwisting door E-Build, onvoldoende heeft onderbouwd. Gesteld noch gebleken is dat partijen conform het bepaalde in dit artikel een nieuwe datum hebben afgesproken waarop het werk gereed zou zijn voor oplevering.

5.66.

De consequentie dat het werk als opgeleverd heeft te gelden, is dat op grond van artikel 9 lid 6 AVA 2013 het werk voor risico van Tandkliniek is na de dag waarop het werk als opgeleverd geldt. Ook is E-Build niet meer aansprakelijk voor zichtbare gebreken. Voor gebreken die Tandkliniek redelijkerwijs niet tijdens de oplevering had kunnen onderkennen, gelden de uitzonderingen in artikel 16.3 lid 2 AVA 2013. De eerste uitzondering ziet op gebreken die in de onderhoudstermijn aan de dag treden en de tweede uitzondering ziet op gebreken die daarna aan de dag treden.

5.67.

Hoewel Tandkliniek de opleverlijst niet heeft ondertekend, heeft zij de inhoud hiervan niet betwist. Daarnaast hebben partijen na 11 juli 2022 overleg gehad over de punten op de opleverlijst, in ieder geval op 19 oktober 2022. Hiervan zijn notulen gemaakt. E-Build heeft op grond van de opleverlijst en voornoemd overleg, al dan niet onverplicht, herstelwerkzaamheden verricht. Daarom neemt de rechtbank bij de beoordeling van de gestelde gebreken naast de relevante bepalingen van AVA 2013 ook de opleverlijst en de notulen van het overleg als toetsingskader in aanmerking. Samengevat wordt ieder gesteld gebrek hierna als volgt beoordeeld:

Staat het (gestelde) gebrek op de opleverlijst?
Staat het (gestelde) gebrek in de notulen van het overleg van 19 oktober 2022?
Had Tandkliniek het (gestelde) gebrek tijdens de oplevering redelijkerwijs kunnen onderkennen?
Zo niet, is het (gestelde) gebrek in of na afloop van de onderhoudstermijn aan de dag getreden?

Indien het (gestelde) gebrek, dat bij de oplevering redelijkerwijs niet onderkend had kunnen worden door Tandkliniek, in de onderhoudstermijn aan de dag is getreden, heeft E-Build aannemelijk gemaakt dat het gebrek met grote mate van waarschijnlijkheid moet worden toegeschreven aan een omstandigheid die aan Tandkliniek kan worden toegerekend? (vergelijk artikel 16.3 lid 2 onder a van de AVA 2013)
Indien het (gestelde) gebrek, dat bij de oplevering redelijkerwijs niet onderkend had kunnen worden door Tandkliniek, na afloop van een onderhoudstermijn aan de dag is getreden, heeft Tandkliniek aannemelijk gemaakt dat het gestelde gebrek met grote mate van waarschijnlijkheid moet worden toegeschreven aan een omstandigheid die aan E-Build kan worden toegerekend? (vergelijk artikel 16.3 lid 2 onder b van de AVA 2013)

Gestelde gebreken (rapport Michielsen II)

nummer

gebrek in rapport

begrote herstelkosten in rapport

schuifdeur met kozijn

€ 7.000,-

bekraste ruiten en beschadigingen

€ 1.537,50

krassen door gebruik van glas voor bouwtekeningen

€ 2.948,74

problemen met vloerafwerking

€ 20.885,-

deel van drukschotten omgevallen

€ 1.600,-

diverse punten opleverlijst

€ 2.000,-

Gesteld gebrek 1

5.68.

Tandkliniek stelt dat de schuifdeur met kozijn in behandelruimte 1 te ver uit de muur is waardoor deze voor de kasten valt. Volgens Tandkliniek moet het kozijn volledig vervangen worden.

5.69.

E-Build betwist dat er sprake is van een gebrek aan de schuifdeur. Zij merkt op dat de schuifdeur op de opleverlijst staat en is besproken in het overleg van 19 oktober 2022, maar dat wat partijen toen hebben besproken betrekking had op het deurbeslag, de schade op de vloer door een uitsnijding en een omhoog staande plafondplaat. Deze punten heeft E-Build opgelost en daarnaast onverplicht een voorstel gedaan om het meubel, dat voor het kozijn staat, om te zetten en de kozijnstijl te herstellen.

5.70.

De rechtbank is van oordeel dat E-Build aansprakelijk is voor dit gebrek. Het verweer van E-Build dat de deuropening reeds tijdens de oplevering zichtbaar was en zij om die reden niet meer aansprakelijk is voor dit gebrek, gaat niet op. De rechtbank licht dit hieronder als volgt toe.

5.71.

Tussen partijen is niet in geschil dat het meubel in behandelkamer 1 voor het kozijn valt. Onder punt 3 van de opleverlijst is vermeld dat de schuifdeuren nog moeten worden geleverd en geplaatst, inclusief afwerking. Ook is tussen partijen niet in geschil dat de schuifdeur in september, na de oplevering, is geplaatst. Eerst na plaatsing van de schuifdeur, inclusief afwerking, kon Tandkliniek het resultaat van de schuifdeur beoordelen. Duidelijk is dat Tandkliniek niet tevreden was over het resultaat en zij heeft dit in het overleg van 19 oktober 2022 ook benoemd. In de notulen is hierover het volgende vermeld:

“Schade behandelkamer 1: bij de eerste oplevering heeft [naam 1] aangegeven dat de deuropening verkeerd is geplaatst, waarbij uiteindelijk de behandelkast voor de deuropening staat. [naam 2] geeft aan dat [naam 1] dit destijds ook met [naam 2] heeft besproken. Waarbij hij heeft aangegeven dat de opening zou worden aangepast door de muur te verlengen/corrigeren, zoals het aanvankelijk bedoeld was. Dit heeft echter niet plaatsgevonden. [naam 1] geeft aan dat er een fout is gemaakt in het oplossen van de schade. [naam 2] benoemd dat een externe partij (gerenommeerde partij in de tandheelkundige zorgafbouw) de schade heeft begroot. [naam 1] en [naam 3] geven aan dat de schade niet realistisch is. Zij begrijpen echter wel dat een bedrag wordt achtergehouden om de kans te geven de schade te bezien. Door aanpassingen in het kozijn, vertimmering/verlijming van de behandelkast aan de muur, waterleidingen en elektriciteitsvoorziening is het meubel niet eenvoudig te verplaatsen.”

5.72.

Naar aanleiding van wat partijen hierover hebben besproken, heeft E-Build voorgesteld om het meubel om te bouwen, wat Tandkliniek niet heeft geaccepteerd. Tijdens de zitting heeft Tandkliniek hierover verklaard dat zij dit voorstel niet heeft geaccepteerd omdat dit niet het resultaat zou hebben dat de schuifdeur en het kozijn alsnog conform overeenkomst zouden worden aangepast. Hiertegenover heeft E-Build tijdens de zitting aangevoerd dat de wanden volgens overeenkomst zijn uitgevoerd, waardoor slechts het meubel moet worden aangepast. In dit verband verwijst E-Build naar de tekening van de wanden (productie 1 van haar conclusie van antwoord in reconventie). Aan de hand van enkel een tekening van de wanden, zonder een nadere toelichting, kan de rechtbank niet beoordelen of de wanden daadwerkelijk conform overeenkomst zijn geleverd. Wat daarvan ook zij, E-Build stelt ook, zoals besproken onder posten 8 en 9 (zie hiervoor onder 5.27 en 5.31), dat het meubilair conform de gewijzigde tekeningen juist is uitgevoerd. Het kan niet zo zijn dat het probleem met de schuifdeur zich kan voordoen als de wanden én het meubilair juist zijn uitgevoerd. Gelet op het voorgaande en wat partijen in het overleg van oktober 2022 hebben besproken, gaat de rechtbank ervan uit dat het gebrek aan de schuifdeur niet slechts een kwestie is van het aanpassen van het meubel. E-Build is aansprakelijk voor dit gebrek. Dit betekent dat Tandkliniek E-Build in de gelegenheid moet stellen het gebrek te herstellen, in die zin dat de schuifdeur met kozijn (deuropening) niet meer voor de kast valt. De primaire vordering van Tandkliniek wordt ten aanzien van dit gebrek toegewezen.

Gesteld gebrek 2

5.73.

Tandkliniek stelt dat de ruiten in behandelruimtes 3 en 4 moeten worden vervangen omdat deze zijn beschadigd.

5.74.

E-Build betwist dat zij, behoudens het vuil tussen de glascassette in behandelkamer 4,^[4]aansprakelijk is voor het gestelde gebrek omdat Tandkliniek over de gestelde krassen tijdens de oplevering niets heeft opgemerkt en de eindschoonmaak door Tandkliniek zelf ter hand is genomen.

5.75.

Deze krassen staan niet op de opleverlijst en/of in de notulen van het overleg in oktober 2022. Echter, in aansluiting op het overleg van oktober 2022 is het vervangen van de ruiten in behandelkamer 3 en behandelkamer 4 wel genoemd in een e-mail van E-Build aan Tandkliniek over de nog op te lossen punten.^[5]Gesteld noch gebleken is dat dit gestelde gebrek door E-Build inmiddels is opgelost. E-Build is aansprakelijk voor dit gebrek. De rechtbank is daarom van oordeel dat E-Build de ruit in kamer 3 moet vervangen. De primaire vordering van Tandkliniek wordt ten aanzien van dit gebrek toegewezen.

Gesteld gebrek 3

5.76.

Tandkliniek stelt dat de voorruit vervangen moet worden omdat deze diepe krassen heeft als gevolg van het ophangen van bouwtekeningen.

5.77.

E-Build betwist dat zij hiervoor aansprakelijk is. Eventuele krassen hadden tijdens de oplevering opgemerkt kunnen worden door Tandkliniek. Voor zover deze krassen na de oplevering zijn ontstaan, is zij daarvoor niet aansprakelijk omdat het risico van het werk na de oplevering op Tandkliniek is overgegaan.

5.78.

Deze krassen staan niet op de opleverlijst en/of in de notulen van het overleg van oktober 2022. Tandkliniek stelt dat de bouwtekeningen er nog hingen op 11 juli 2022. Als dat zo is, dan zijn de krassen na oplevering ontdekt. De krassen waren kennelijk ook niet ontdekt in oktober 2022, anders waren ze besproken in het overleg van oktober 2022. Op grond van het voorgaande heeft Tandkliniek onvoldoende gemotiveerd gesteld wanneer deze krassen zijn ontdekt, laat staan dat deze krassen zijn toe te rekenen aan E-Build. De vordering van Tandkliniek wordt ten aanzien van dit gebrek afgewezen.

Gesteld gebrek 4

5.79.

Tandkliniek stelt dat de vloer volledig vervangen moet worden omdat deze loslaat, is verkleurd en niet fraai is aangelegd.

5.80.

E-Build betwist de bevindingen in het rapport Michielsen II en voert aan dat zij de punten over de vloer, die op de opleverlijst stonden, grotendeels heeft opgelost. Voor zover er nog openstaande punten waren, heeft E-Build de vloer laten beoordelen door een lijmleverancier, die geen gebrek aan de vloer heeft geconstateerd. E-Build stelt dat vanwege het gestelde beeld van de naden, de gestelde verkleuring en de plekken waar de vloer loslaat, het goed mogelijk is dat de vloer niet juist (met te veel water) wordt schoongemaakt door Tandkliniek.

5.81.

Tijdens de zitting heeft Tandkliniek verklaard dat zij de vloer wel mooi vindt. Aan de esthetische bezwaren in het rapport Michielsen II gaat de rechtbank dan ook voorbij. Ook gaat de rechtbank voorbij aan de bevindingen in het rapport over de verkleuring. De rechtbank gaat ervan uit dat de verkleuring zichtbaar was ten tijde van de oplevering. Het had dus op de weg van Tandkliniek gelegen om daar bij oplevering iets over op te merken. Tandkliniek heeft niet duidelijk gemaakt of zij dat heeft gedaan. Op de opleverlijst staat ‘vloer nalopen op lijmresten bij de voegen schoonmaken’. Het is niet duidelijk of dit opleverpunt ook ziet op de verkleuring. Dit blijkt ook niet uit de notulen van het overleg van oktober 2022. Daarmee heeft Tandkliniek op dit punt haar vordering onvoldoende onderbouwd.

5.82.

Het loslaten van de vloer op verschillende plekken staat wel op de opleverlijst en is ook vermeld in de notulen van het overleg van oktober 2022. In de opleverlijst is hierover het volgende vermeld: lijmresten vloer schoonmaken (entree), vloer nalopen op lijmresten en bij de voegen schoonmaken (algemeen), vloer los onder radiator (behandelkamer 1), gang ter hoogte van kantine vloer los (gang), vloer los in de hoek bij ingang toilet, vloer bij overhang wachten los (behandelkamer 4). In het overleg van oktober 2022 is ook over de vloer gesproken. Hierover is in de notulen het volgende vermeld:

“Vloer: [naam 4] geeft aan zeer ontevreden te zijn over de vloer. Dit is een punt dat verschillende keren op de openstaande puntenlijst is komen te staan. [naam 2] benoemd dat de vloer een lastig onderwerp is. Dat verschillende keren de onderaannemer van de vloeren is geweest. Kleine correcties zijn uitgevoerd. Dat lijmresten en kieren een lopend probleem is. [naam 3] vindt de vloer er erg mooi uit zien, maar geeft aan dat een vloer uit een rol beter is. Dat dit ook een ander prijskaartje is. [naam 2] zegt dat wellicht in een advieskant een kleine verbetering is, zodat mogelijke gevolgen bekend zijn. [naam 2] ontkracht ook nog even dat de grote schoonmaak die door Tandkliniek zelf is verricht niet voor de (af)lopende problemen had gezorgd, aangezien zij dit specifiek in "reactie" benoemen.”

5.83.

Tussen partijen is niet in geschil dat de vloertegels op verschillende plekken loslieten en dat die vloertegels zijn hersteld door E-Build. Uit de foto’s in het rapport blijkt dat sommige vloertegels nog steeds los zijn. Partijen verschillen van mening over de oorzaak van het loslaten van de vloertegels. Terwijl in het rapport van Tandkliniek verschillende oorzaken worden uitgewerkt die verband houden met de gebruikte lijm of het lijmen van de vloer, stelt E-Build dat de vloer mogelijk niet goed wordt onderhouden door Tandkliniek. In de rapportage van de lijmleverancier van E-Build staat echter dat de onthechting van de vloertegels plaatsvindt in de aanhechting van de lijm op de egalisatielaag, wat ook wordt onderkend in het rapport van Tandkliniek. Gelet op het voorgaande heeft E-Build haar stelling dat de vloertegels loslaten doordat Tandkliniek met te veel water schoonmaakt onvoldoende onderbouwd. De loszittende vloertegels kunnen niet met grote mate van waarschijnlijkheid worden toegeschreven aan een omstandigheid die aan Tandkliniek kan worden toegerekend (nog daargelaten dat een vloer in een tandartspraktijk tegen water zou moeten kunnen). De loszittende vloertegels en de vloertegels waarbij het probleem van de onthechting van de lijm zich voordoet of kunnen voordoen, moet E-Build dan ook te herstellen, zodanig dat de tegels niet meer losraken. Tandkliniek moet E-Build in de gelegenheid stellen deze vloertegels conform haar eerdere methode te herstellen omdat gesteld noch gebleken is dat de vloertegels die E-Build eerder heeft hersteld, inmiddels los zijn. De primaire vordering van Tandkliniek wordt toegewezen ten aanzien van de loszittende vloertegels en de vloertegels waarbij de onthechting van de lijm zich voordoet (op de lijmresten wordt hierna bij gesteld gebrek 6 nader ingegaan).

Gesteld gebrek 5

5.84.

Tandkliniek stelt dat delen van de drukschotten zijn omgevallen.

5.85.

E-Build betwist dat zij aansprakelijk is voor het gestelde gebrek omdat dit nooit eerder naar voren is gebracht door Tandkliniek en na de oplevering derden werkzaamheden hebben verricht aan het plafond.

5.86.

Het omvallen van de drukschotten staat niet op de opleverlijst en/of in de notulen van het overleg van oktober 2022. Gelet op de gemotiveerde betwisting door E-Build heeft Tandkliniek onvoldoende onderbouwd of dit gestelde gebrek in of na afloop van de onderhoudstermijn aan de dag is getreden en of dit gebrek redelijkerwijs niet bij de oplevering onderkend had kunnen worden. De vordering van Tandkliniek wordt ten aanzien van dit gestelde gebrek afgewezen.

Gesteld gebrek 6

5.87.

Tandkliniek stelt dat E-Build de volgende punten op de opleverlijst nog moet oplossen:

“7.1 entree: lijmresten vloer schoonmaken (zie punt 5.0) vloer volledig vervangen

7.2

algemeen: valdorpels nastellen (moet nog gebeuren, enkele lopen aan bij openen van de

deur)(1 dag) € 400,00

Dit punt komt vaker voor, alle valdorpels nog nazien

7.3

poetshoek: cilinder gelijksluitend leveren met voordeur€ 100,00

7.4

en 7.5 OPT: camera en bezetlamp afmonteren stel post € 1.500,00

7.6

behandelkamer 4: tussen glascasette vuil op het glas (is behandeld bij 3.0)

7.7

vloer repareren bij inbouwschuifdeur (hoek toiletten steri) vloervolledig vervangen”

5.88.

E-Build betwist bij gebreke van enige onderbouwing de juistheid van de bevindingen van het rapport. Voor zover er nog punten openstaan, zal zij die punten oppakken, voor zover zij die verplichting niet opschort vanwege het verzuim van Tandkliniek. Meer concreet voert E-Build aan:

“7.1 Lijmresten op de vloer bij de eindschoonmaak zouden worden verwijderd, als dat niet reeds had plaatsgevonden, maar de eindschoonmaak is door Tandkliniek in eigen beheer uitgevoerd. De vloer is inmiddels meerdere keren schoongemaakt en het is aannemelijk dat die schoonmaak en het onderhoud niet op de juiste wijze door of namens Tandkliniek wordt uitgevoerd.

- 7.2 Het nastellen van de valdorpels was uitgevoerd en niet valt in te zien waarom de kosten voor het nalopen van enkele dorpels 1 dag en EUR 400,00 kost, nu dat verder niet onderbouwd wordt. Overigens is het niet bijzonder dat het nastellen na circa 2 jaar nog eens nodig is, maar daarmee is dat nog geen gebrek, of een anderszins aan E Build toe te rekenen tekortkoming.

- 7.3 Het cilinderslot ligt klaar. Kan worden uitgevoerd als Tandkliniek niet meer in verzuim is.

- 7-4 E-Build betwist de kosten die daar Michielsen worden opgevoerd. Michielsen -en dus Tandkliniek duidt die verder niet en evenmin worden ze onderbouwd. De camera is door Tandkliniek tijdens de oplevering (1) als meerwerk bij E-Build besteld, maar verder door Tandkliniek niet goedgekeurd. Nadat het meerwerk door haar is goedgekeurd, en zij niet meer in verzuim is, kan de camera besteld en geïnstalleerd worden.”

5.89.

De rechtbank is van oordeel dat E-Build gehouden is nog de volgende punten op de opleverlijst op te lossen:

- lijmresten vloer en voegen: uit de offerte volgt niet dat onder de eindschoonmaak ook is inbegrepen het verwijderen van de lijmresten en dat ligt ook niet zonder meer voor de hand. E-Build heeft haar verweer op dit punt onvoldoende onderbouwd;

- het leveren en monteren van het cilinderslot en de camera/bezetlamp, met de kanttekening dat Tandkliniek eerst de camera nog moet goedkeuren (hierna wordt onder 5.131 ingegaan op het beroep van E-Build op opschorting);

- het vuil tussen glascassette in behandelkamer 4 schoonmaken/vervangen. Zoals onder gesteld gebrek 2 besproken, erkent E-Build dat zij hiertoe gehouden is. Gesteld noch gebleken is dat dit punt op de opleverlijst is verholpen.

5.90.

Ten aanzien van de vloer, verwijst de rechtbank verder naar hetgeen zij onder 5.79 t/m 5.83 heeft overwogen.

5.91.

Ten aanzien van het nastellen van de valdorpels heeft Tandkliniek, gelet op de gemotiveerde betwisting door E-Build, onvoldoende onderbouwd dat E-Build dit punt niet heeft opgelost. Het risico van het werk is na de oplevering overgegaan op Tandkliniek. Dat enkele valdorpels op dit moment nog “aanlopen” brengt niet met zich mee dat E-Build dit punt op de opleverlijst niet reeds heeft opgepakt of dat dit gestelde gebrek met grote mate van waarschijnlijk aan E-Build moet worden toegeschreven. De vordering van Tandkliniek ten aanzien van het nastellen van de valdorpels wordt afgewezen.

Gestelde gebreken (rapport We-advies)

nummer

gebrek in rapport

begrote herstelkosten in rapport

Elektra

€ 27.000,-

water/riolering

€ 6.000,-

verwarming/koeling

€ 4.000,-

10.

CV-installatie

€ 6.000,-

11.

ventilatie

€ 15.000,-

Gesteld gebrek 7

5.92.

Tussen partijen is in geschil welke werkzaamheden E-Build aan de E-installaties heeft uitgevoerd en of deze werkzaamheden voldoen aan de daarvoor geldende veiligheidsvoorschriften.

5.93.

Tandkliniek stelt dat E-Build de helft van de geoffreerde werkzaamheden voor de E-installaties niet goed of onvolledig heeft uitgevoerd. Tandkliniek verwijst in dit verband naar de uitwerking van de verschillende opnamepunten in het rapport en de daarbij behorende inspectierapport van EKCN van 7 september 2023. Volgens Tandkliniek voldoen de E-installaties niet aan de hiervoor geldende NEN1010-voorschriften, die op grond van het Bouwbesluit dwingend zijn voorgeschreven.

5.94.

E-Build betwist dat de door haar uitgevoerde werkzaamheden gebrekkig zijn. Volgens E-Build hebben partijen niet afgesproken dat de E-installaties aan de norm NEN1010 moeten voldoen en zij betoogt dat deze norm niet dwingend is voorgeschreven. Voor de door haar uitgevoerde werkzaamheden verwijst E-Build naar het kostenoverzicht (productie 5 van haar conclusie van antwoord in reconventie).

5.95.

Dit gestelde gebrek staat niet op de opleverlijst en/of in de notulen van het overleg van oktober 2022. De rechtbank is van oordeel dat Tandkliniek eventuele gebreken aan de E-installaties tijdens de oplevering niet had kunnen onderkennen; E-Build stelt ook niet onderbouwd dat en hoe Tandkliniek dit had moet ontdekken. Tandkliniek moest voor de veiligheid van de E-installaties vertrouwen op de expertise van E-Build.

5.96.

Uit de offerte en het kostenoverzicht blijkt dat de werkzaamheden voor de E-installaties een grote kostenpost is. De rechtbank gaat er dus vanuit dat E-Build een flink aantal werkzaamheden voor de E-installaties heeft verricht. Het resultaat van deze werkzaamheden moet zijn dat de E-installaties veilig zijn en veilig kunnen worden gebruikt omdat een defect daaraan grote gevolgen kan hebben. Uit het rapport van EKCN volgt onderbouwd dat de E-installaties gebreken vertonen die op korte termijn verholpen moeten worden. Tegenover het rapport van We-advies en het rapport van EKCN heeft E-Build enkel aangevoerd dat de E-installaties voldoen en de norm NEN1010 tussen partijen niet is overeengekomen. Gelet op het uitvoerige rapport van EKCN lag het echter op de weg van E-Build om haar betwisting nader te onderbouwen. De rechtbank had van E-Build verwacht dat zij in ieder geval had aangevoerd aan welke veiligheidsvoorschriften de E-installaties dan wel voldoen. Een enkele verwijzing naar het kostenoverzicht en naar het feit dat Tandkliniek de tandartspraktijk een geruime tijd in gebruik heeft, is onvoldoende aan te nemen dat de E-installaties voldoende veilig zijn. Dit betekent dat E-Build de constateringen, die volgens het rapport van EKCN binnen drie maanden moeten worden verholpen, moet verhelpen.^[6]E-Build voert in dit verband aan dat niet duidelijk is welke gebreken zij aan de elektra moet verhelpen. De rechtbank verwijst naar de bijlage bij het rapport van EKCN, waarin de constateringen met classificaties worden uitgewerkt, in die zin dat ook concreet is vermeld wat verholpen moet worden.^[7]Het verweer van E-Build wordt daarom gepasseerd. Ook het betoog van E-Build dat de bevindingen van We Advies niet aansluiten ‘bij de uitgevoerde werkzaamheden, uitgangspunten en bestaande situatie van het werk’ is te algemeen en niet onderbouwd en wordt daarom gepasseerd. De primaire vordering van Tandkliniek wordt ten aanzien van deze gebreken toegewezen.

Gesteld gebrek 8

5.97.

Tandkliniek stelt dat de waterleidingen moeten worden nagelopen omdat deze erg slordig zijn aangelegd en de aanleg niet voldoet aan NEN1006 waardoor er een groot risico is op de vorming van legionella.

5.98.

E-Build betwist dat er gebreken zijn aan de waterleidingen en vindt dat het rapport van We-advies dat onvoldoende onderbouwt. Volgens E-Build is het rapport van We-advies ook niet duidelijk over welke waterleidingen niet zouden voldoen en of dat te wijten is aan de werkzaamheden van E-Build. Voor zover de bevindingen in het rapport betrekking hebben op de warmwaterleidingen, zijn deze niet in gebruik, zodat het beugelen van de leidingen niet nodig is.

5.99.

Dit gebrek staat niet op de opleverlijst en ook niet in de notulen van het overleg van oktober 2022. De discussie tussen partijen spitst zich in dit geval niet toe op de toepasselijkheid van de NEN-norm, maar op de vraag welke waterleidingen in het rapport van WE-advies zijn beoordeeld. Uit het rapport van We-advies maakt de rechtbank niet op dat sprake is van een gebrek aan de waterleidingen dat aan E-Build kan worden toegerekend; daarvoor is het rapport op dit punt te algemeen verwoord. Dit maakt dat EBuild ook niet gehouden is om de waterleidingen te doorlopen op mogelijke legionellavorming. De vordering van Tandkliniek wordt op dit punt afgewezen.

Koeling en verwarming, post 17 en gesteld gebrek 9

5.100. Voor de koeling en verwarming behandelt de rechtbank post 17 en gesteld gebrek 9 gezamenlijk (zie hiervoor onder 5.59). Het gaat hier om een stelpost. In de offerte is hiervoor een bedrag van € 10.265,- vermeld met, voor zover relevant, de volgende omschrijving:

“2.4 Koeling en verwarming

Het aanpassen van het bestaande airco systeem naar nieuwe indeling en mogelijk een positie erbij maken op bestaand systeem”

5.101. Tandkliniek betwist dat zij dit bedrag verschuldigd is aan E-Build omdat geen of zeer beperkte werkzaamheden aan het aircosysteem zijn uitgevoerd (post 17). Zij voert aan dat de foto’s van het aircosysteem van vóór de verbouwing zijn vergeleken met die van na de verbouwing. Volgens haar is geen verschil waarneembaar. Daarnaast stelt Tandkliniek dat de airco niet naar behoren werkt en aangepast moet worden door geluiddempende doorvoeren te maken boven het plafond voor het overstromen van lucht uit afgesloten ruimten, het aansluiten van een losse buis en het verplaatsen van de thermostaat (gesteld gebrek 9).

5.102. E-Build stelt hiertegenover dat de bevindingen in het rapport over de koeling en verwarming te summier zijn en niet de conclusie rechtvaardigen dat E-Build geen of beperkte werkzaamheden heeft verricht aan het aircosysteem. Zij verwijst hiervoor naar het kostenoverzicht (productie 5 conclusie van antwoord in reconventie). Verder voert zij aan dat de airco tijdens de oplevering naar behoren functioneerde en dat de bevindingen in het rapport van We-advies niet het gevolg zijn van een aan haar toe te rekenen tekortkoming.

5.103. Gelet op de stellingen over en weer wil de rechtbank zich laten voorlichten door een deskundige. Onderzocht moet worden welke werkzaamheden E-Build heeft verricht voor het aanpassen van het bestaande aircosysteem (dit met het oog op post 17) en of de airco naar behoren functioneert en of dit aan E-Build valt toe te rekenen (dit met het oog op gesteld gebrek 9). De voorgenomen benoeming van een deskundige wordt hierna onder 5.126 verder uitgewerkt.

5.104. Over gesteld gebrek 9 wordt nog het volgende overwogen. Dit gebrek staat niet op de opleverlijst en ook niet in de notulen van het overleg van oktober 2022. Uit de notulen volgt dat wel is gesproken over de koeling en verwarming, maar dat ziet op de

CV-installatie en de afwikkeling van het doorsnijden van de verwarmingsleidingen door E-Build. Over een niet naar behoren werkend aircosysteem is toen en naderhand niet tussen partijen gesproken, althans dat kan de rechtbank niet op grond van de overgelegde stukken en het verhandelde ter zitting vaststellen. Op de zitting heeft E-Build in dit verband nog gesteld dat Tandkliniek ten aanzien van de gestelde gebreken niet tijdig heeft geklaagd. De rechtbank begrijpt dat E-Build een beroep doet op artikel 6:89 BW. Het ligt op de weg van E-Build om feiten en omstandigheden te stellen en zo nodig te bewijzen waaruit kan volgen op welk (eerder) moment Tandkliniek had behoren te ontdekken dat de prestatie niet aan de overeenkomst voldoet en dat het tijdsverloop vanaf dat moment tot het moment waarop geklaagd werd zodanig is geweest, dat niet tijdig is geklaagd. E-Build heeft dat niet voldoende gedaan. Haar beroep op schending van de klachtplicht kan daarom niet slagen.

5.105. De rechtbank gaat ervan uit dat Tandkliniek het gestelde gebrek, namelijk het “afknellen” van het bestaande aircosysteem door het aanbrengen van een smallere buis waardoor het aircosysteem niet naar behoren werkt, niet tijdens de oplevering had kunnen ontdekken. Om te kunnen beoordelen of er sprake is van een gebrek dat met grote mate van waarschijnlijk aan E-Build kan worden toegerekend (vergelijk artikel 16.2 AVA 2013), moet eerst duidelijk zijn welke werkzaamheden E-Build aan het bestaande aircosysteem heeft uitgevoerd en wat daarbij niet goed gegaan zou zijn.

CV-installatie, post 19 en gesteld gebrek 10

5.106. Voor de CV-installatie behandelt de rechtbank post 19 en gesteld gebrek 10 gezamenlijk (zie hiervoor onder 5.59). In het kostenoverzicht is een stelpost CV-installatie aanpassen/uitbreiden volgens tekening opgenomen, waarvan de kosten worden begroot op € 3.746,05. In de factuur meer- en minderwerk is een bedrag van € 11.700,- als meerwerk voor installatiewerkzaamheden vermeld met acht punten, waaronder:

“(…) extra bijmaken cv aansluitingen op verzoek klant doordat deze terug moesten voor de pandeigenaar dit was vooraf niet voorzien (…)”

5.107. Tandkliniek betwist dat zij een bedrag van € 3.746,05 aan meerwerk is verschuldigd omdat de werkzaamheden niet correct zijn uitgevoerd en deze opnieuw uitgevoerd moeten worden (post 19).^[8]Daarnaast stelt Tandkliniek dat de CV-installatie de volgende gebreken vertoont (gezamenlijk: gesteld gebrek 10):

- de voedingen voor een viertal radiatoren zijn aangelegd via het plafond. Deze leidingen, die aangesloten zijn op een verdeler voor de CV-leidingen op de begane grond, zijn ondeugdelijk bevestigd en gebeugeld waardoor deze niet ontlucht kunnen worden. Daarnaast zijn deze leidingen niet geïsoleerd;

- een aantal aangepaste radiatoren zijn voorzien van open/dicht kranen. De verwarming moet per ruimte regelbaar zijn, omdat thermostaatkranen op de radiatoren wettelijk verplicht is;

- de CV-installatie is niet werkend opgeleverd.

5.108. E-Build betwist de bevindingen in het rapport bij gebreke van een nadere onderbouwing. De CV-installatie was ontlucht en werkend opgeleverd. Daarbij miskent Tandkliniek dat de CV-installateur van de pandeigenaar de radiatoren had losgekoppeld, omdat Tandkliniek deze niet meer wilde gebruiken. Daarnaast volgt uit het rapport niet welke leidingen op grond van welke wet- en/of regelgeving gebeugeld moeten worden en waarom thermostaatkranen wettelijk verplicht zijn.

Hoogte factuur

5.109. Tussen partijen is niet in geschil dat Tandkliniek het verwarmen en het koelen in de tandartspraktijk aanvankelijk alleen aan de hand van het aircosysteem wilde. Tussen partijen is in geschil of Tandkliniek daarmee ook heeft ingestemd met het doorsnijden van de verwarmingsleidingen voor een aantal radiatoren en wie aansprakelijk is voor de kosten van herstel van de CV-installatie. Hoewel E-Build stelt dat zij deze werkzaamheden in opdracht van Tandkliniek heeft uitgevoerd, heeft zij onvoldoende onderbouwd dat dit meerwerk is en niet het herstel van een eigen fout. In dit verband verwijst de rechtbank naar hetgeen zij onder post 15 hierover heeft besproken. Daarom komt op het door E-Build gevorderde bedrag een bedrag van € 3.746,05 in mindering.

Het gestelde gebrek

5.110. Een niet werkende CV-installatie is niet vermeld op de opleverlijst of in de notulen van oktober 2022. In deze stukken is alleen de discussie vermeld over de kosten die E-Build als meerwerk aan Tandkliniek heeft gefactureerd. Echter, tussen partijen is op dit moment in geschil of de CV-installatie werkend is opgeleverd. Tussen partijen is niet in geschil dat het pand beschikt over een centrale CV-installatie die de verantwoordelijkheid is van de pandeigenaar. Tijdens de mondelinge behandeling heeft E-Build in dit verband onbetwist gesteld dat zij tijdens de verbouwing daarom niet aan de centrale CV-installatie en de thermoskranen mocht sleutelen. Anderzijds heeft E-Build (herstel)werkzaamheden verricht aan de CV-installatie waardoor een aantal nieuwe leidingen op de CV-verdeler op de begane grond zijn aangesloten en vervolgens via het plafond en langs de muren zijn geplaatst. Op grond van de overgelegde stukken en het verhandelde ter zitting, is het voor de rechtbank op dit moment onduidelijk of de CV-installatie werkend is opgeleverd, of deze op dit moment werkt en, in het ontkennende geval, of dat met grote mate van waarschijnlijkheid kan worden toegerekend aan de (herstel)werkzaamheden van E-Build. De rechtbank heeft het voornemen om zich te laten informeren door een deskundige, wat onder 5.126 verder wordt uitgewerkt.

Ventilatie, post 20 en gesteld gebrek 11

5.111. Voor de ventilatie behandelt de rechtbank post 20 en gesteld gebrek 11 gezamenlijk (zie hiervoor onder 5.59). In de offerte is voor de ventilatie een stelpost opgenomen met een bedrag van € 4.375,- met, voor zover van belang, de volgende omschrijving:

“2.5 Ventilatie

Het bijmaken van een afzuigventiel in ieder behandelkamer, steri en toilet aan gestoten op een ventilatie box gemonteerd in de techniek ruimte

afvoer direct naar buiten.”

5.112. In het kostenoverzicht is vermeld dat de werkelijke kosten van de werkzaamheden aan de ventilatie € 2.667,60 zijn.

5.113. Tandkliniek stelt dat zij van het bedrag van € 2.667.60 slechts de helft verschuldigd is aan E-Build omdat de werkzaamheden voor de ventilatie niet goed zijn uitgevoerd en daarom de ventilatie aangepast moet worden (post 20). Ook zijn de ruimten niet voorzien van ventilatie, waardoor deze niet voldoen aan het Bouwbesluit en de Arbovoorschriften. Volgens Tandkliniek is hiervoor nodig dat een compleet nieuw ventilatiesysteem met luchttoevoer, luchtafvoer en warmteterugwinning boven het plafond wordt gemonteerd (gezamenlijk: gesteld gebrek 11).

5.114. E-Build stelt hiertegenover dat de bevindingen in het rapport voor deze post te algemeen en niet onderbouwd zijn. Zij betwist haar werk niet goed uitgevoerd te hebben. Het is dubbelop dat Tandkliniek enerzijds in conventie het gefactureerde bedrag betwist en anderzijds in reconventie herstelwerkzaamheden vordert voor dezelfde werkzaamheden. Ten aanzien van de beschrijving van de werkzaamheden in de offerte stelt E-Build dat een ventilatiebox met afzuiging naar buiten aanwezig is en de ventilatieventielen geplaatst en aanwezig zijn.

Hoogte factuur

5.115. De rechtbank stelt voorop dat het bedrag in de offerte is gefactureerd aan Tandkliniek en niet het bedrag dat uit het kostenoverzicht volgt. Verder volgt de rechtbank het standpunt van E-Build dat geen ruimte is voor het verminderen van het factuurbedrag als de primaire vordering van Tandkliniek slaagt. In dat geval zal E-Build namelijk overgaan tot herstelwerkzaamheden en zijn de werkzaamheden (alsnog) uitgevoerd. Daarom wordt het gevorderde bedrag voor deze stelpost niet verminderd en is dit bedrag dus toewijsbaar (behoudens een eventueel geslaagd beroep op opschorting en daarop gaat de rechtbank verderop in dit vonnis in).

Het gestelde gebrek

5.116. De volgende vraag die partijen verdeeld houdt, is of de ventilatie deugdelijk is. Een niet werkend ventilatiesysteem is niet vermeld in de opleverlijst of in de notulen van oktober 2022. Wel blijkt dat partijen later hebben gemaild over de vraag of E-Build de werkzaamheden voor de ventilatie volgens de offerte heeft uitgevoerd. Daarbij heeft de oorspronkelijke offerte als praatstuk gediend. Partijen hebben verschillende opmerkingen bij sommige posten van de offerte genoteerd. Deze offerte met opmerkingen, die als productie 3 van de conclusie van antwoord in conventie tevens houdende eis in reconventie is overgelegd, bevat over de stelpost ventilatie de volgende opmerkingen:^[9]

“Opmerking Geen ventilatiebox in techniekruimte, geen afvoer naar buiten.

Afzuigventiel in iedere behandelkamer is niet bekend.

Ventilatiebox en afzuigventielen wellicht niet bekend maar wel

degelijk aanwezig en geplaatst. Ventilatiebox wel met afvoer naar buiten”

5.117. De rechtbank stelt vast dat partijen de problemen met de ventilatie hebben besproken, ondanks dat deze problemen niet op de opleverlijst en/of in de notulen van oktober 2022 staan. Daarmee verhoudt zich niet dat dit gestelde gebrek thans wordt afgedaan op de vraag of het bij oplevering al dan niet zichtbaar was. Daarmee komt de rechtbank bij de vraag of Tandkliniek terecht klaagt over de ventilatie. De rechtbank is van oordeel dat zij zich onvoldoende voorgelicht acht om op dit moment te kunnen beslissen of het gestelde gebrek met grote mate van waarschijnlijkheid moet worden toegeschreven aan een omstandigheid die aan E-Build kan worden toegerekend. Hiervoor is nodig dat eerst komt vast te staan of dit werk van E-Build deugdelijk is. De rechtbank heeft het voornemen om zich te laten informeren door een deskundige, wat onder 5.126 verder wordt uitgewerkt.

E. Samenvatting posten en gebreken

Hoogte facturen

5.118. Op grond van het voorgaande blijven de volgende posten ongewijzigd:

nummer

post in offerte

prijs in offerte/ gefactureerd

kozijnen

€ 13.494,-

systeemwanden

€ 20.706,-

tegelwerk

€ 3.900,-

systeemplafond

€ 3.250,-

klein timmerwerk

€ 6.063,-

sterilisatiemeubel

€ 10.444,-

techniekmeubel

€ 845,-

10.

eindschoonmaak

€ 493,-

11.

codekrukken

€ 1.845,-

12.

sausklaar afwerken

€ 7.602,-

14.

codeslot op schuifdeur

€ 585,-

20.

ventilatie

€ 4.375,-

5.119. De volgende post is niet in de beoordeling betrokken omdat dit bedrag niet afzonderlijk is gefactureerd aan Tandkliniek:

18.

A/C

€ 5.220,15

5.120. De volgende posten strekken in mindering op het door E-Build gevorderde bedrag:

sparingen en achterhout

€ 937,50

13.

maatwerk spiegel

€ 962,-

15.

koof radiatoren

€ 1.465,-

19.

meerwerk CV-installatie

€ 3.764,-

Totaal:

€ 7.128,50

5.121. Ten aanzien van de volgende posten heeft de rechtbank E-Build bewijs opgedragen:

drukschotten

16.

riool condensafvoer

5.122. Ten aanzien van de volgende posten is een nader onderzoek door een deskundige nodig:

17.

verwarming/koeling

Gestelde gebreken

5.123. Op grond van het voorgaande moet E-Build de volgende gebreken herstellen:

schuifdeur met kozijn, conform randnummer 5.72

bekraste ruiten en beschadigingen, conform randnummer 5.75

problemen met vloerafwerking, conform randnummer 5.83

diverse punten opleverlijst, conform randnummer 5.89

elektra, conform randnummer 5.96

5.124. De volgende gestelde gebreken moet E-Build niet herstellen:

krassen door gebruik van glas voor bouwtekeningen

deel van drukschotten omgevallen

water/riolering

5.125. Ten aanzien van de volgende gestelde gebreken zal een deskundige benoemd worden:

verwarming/koeling

10.

CV-installatie

11.

ventilatie

F. Benoeming deskundige ten aanzien van CV-installatie, ventilatie en koeling en verwarming

5.126. Voordat tot benoeming van een deskundige wordt overgegaan, zal de rechtbank partijen in de gelegenheid stellen zich bij akte uit te laten over de persoon van de te benoemen deskundige (of eventueel deskundigen) en over de te stellen vragen.

5.127. De rechtbank is van plan aan de deskundige in ieder geval de volgende vragen voor te leggen:

Algemeen

1. Welke werkzaamheden heeft E-Build aan de CV-installatie, de ventilatie en de koeling en verwarming uitgevoerd?^[10]

Hoogte factuur post koeling en verwarming

2. Komen de werkzaamheden aan de koeling en verwarming overeen met wat hierover in de offerte is vermeld?

3. Kunt u aangeven of er ten aanzien van de post koeling en verwarming sprake is van minderwerk dat in mindering zou moeten worden gebracht op het gefactureerde bedrag van € 10.625,- en welk bedrag daarmee gemoeid is? Als er herstelwerkzaamheden nodig zijn (zie hierna) betreft dat ook werkzaamheden die niet zijn uitgevoerd, en zo ja, welk deel van het minderwerk betreft dit en welke kosten zijn hiermee gemoeid?^[11]

Gestelde gebreken CV-installatie, ventilatie, koeling en verwarming

4. Voldoen de werkzaamheden aan de CV-installatie, ventilatie, koeling en verwarming aan de vereisten van goed en deugdelijk werk en waar van toepassing geldende regelgeving?

5. Kunt u, indien u constateert dat sprake is van gebreken aan de CV-installatie, aangeven of deze gebreken door Tandkliniek ten tijde van de oplevering redelijkerwijs onderkend had kunnen worden?

6. Kunt u, indien u constateert dat sprake is van gebreken aan de CV-installatie, ventilatie en/of koeling en verwarming, aangeven of aannemelijk is dat deze gebreken zijn toe te rekenen aan E-Build?

7. Kunt u, indien u constateert dat sprake is van gebreken, aangeven hoe herstel van deze gebreken dient plaats te vinden?

Afsluiting

8. Zijn er verder nog andere punten die u wenst te vermelden in het kader van uw onderzoek?

5.128. De rechtbank gaat ervan uit dat partijen in onderling overleg overeenstemming bereiken over de persoon of personen die als deskundige gaat/gaan optreden. Voor zover partijen daarover geen overeenstemming kunnen bereiken en om die reden iedere partij een deskundige voorstelt, moeten partijen gemotiveerd aangeven waarom zij de voorkeur geven aan de door henzelf voorgestelde deskundige en waarom de door de wederpartij voorgestelde deskundige niet voor benoeming in aanmerking mag komen. Daarbij valt te denken aan zwaarwegende redenen als gebrek aan deskundigheid of gerechtvaardigde twijfels met betrekking tot de onpartijdigheid van de deskundige. Die zwaarwegende redenen moeten worden onderbouwd. De rechtbank zal dan, na weging van de onderbouwing vóór en tegen de benoeming van een potentiële deskundige, een door partijen aangedragen deskundige of een eigen deskundige benoemen.

5.129. Een deel van het deskundigenbericht heeft betrekking op de hoogte van de facturen en dus op het door E-Build gevorderde bedrag en een deel van het bericht ziet op de gestelde gebreken en dus op het door Tandkliniek gevorderde herstel. Daarin ziet de rechtbank aanleiding om te bepalen dat partijen ieder de helft van het voorschot op het loon en de kosten van de deskundige(n) moeten deponeren. In het eindvonnis zal de rechtbank beslissen wie van partijen uiteindelijk de kosten van de deskundige moet betalen.

5.130. E-Build moet in haar akte tevens aangeven hoe zij het bewijs wil leveren ten aanzien van de posten 5 en 16.

G. Beroep op opschorting

5.131. Beide partijen doen een beroep op opschorting en verschillen daarbij van mening wie eerst in verzuim is geraakt. De rechtbank is van oordeel dat Tandkliniek de partij is die zich op opschorting als bedoeld in artikel 6:262 BW kan beroepen. Er is immers sprake van serieuze gebreken aan het werk van E-Build die hersteld moeten worden.

H. Overige beslissingen

5.132. Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.

6.De beslissing

De rechtbank

6.1.

draagt E-Build het bewijs op zoals verwoord in r.o. 5.20 laatste volzin en r.o. 5.58 laatste volzin;

6.2.

bepaalt dat beide partijen (ieder voor zich) op de rol van
woensdag 15 mei 2024de onder 5.126 en 5.130 bedoelde akte moeten nemen;

6.3.

bepaalt dat partijen, indien zij geen bewijs door getuigen willen leveren maar wel bewijsstukken willen overleggen, die stukken
binnen twee weken na vonnisdatum, in het geding moeten brengen,

6.4.

bepaalt dat partijen, indien zij getuigen willen laten horen,
binnen 14 dagen na vonnisdatum per brief of e-mailde namen van de getuigen en de verhinderdagen van de getuigen, partijen en hun advocaten in de maanden mei tot en met september 2024 moeten opgeven, dit, waarna dag en uur van het getuigenverhoor zullen worden bepaald,

6.5.

bepaalt dat dit getuigenverhoor zal plaatsvinden op de terechtzitting van een nog aan te wijzen rechter van deze rechtbank in het gerechtsgebouw te Rotterdam aan het Wilhelminaplein 100 / 125,

6.6.

bepaalt dat
alle partijenuiterlijk tien dagen voor het eerste getuigenverhoor
alle beschikbare bewijsstukkenaan de rechtbank en de wederpartij moeten toesturen,

6.7.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. Ü. Gümüs en in het openbaar uitgesproken op 1 mei 2024.

3309 /1876

ECLI:NL:RBROT:2024:6734

Geschil tussen aannemer en opdrachtgever over betaling van facturen en gebreken aan opgeleverd werk

Uitspraak

RECHTBANK ROTTERDAM

1.De zaak in het kort

2.De procedure

3.De feiten

4.Het geschil in conventie en reconventie

in conventie

5.De beoordeling in conventie en reconventie

6.De beslissing

Voetnoten