Uitspraak
RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE
Sector civiel recht - voorzieningenrechter
zaak- / rolnummer: 378376 / KG ZA 10-1305
Vonnis in kort geding van 30 november 2010
in de zaak van
1. [eiser sub 1],
2. [eiseres sub 2],
beiden wonende te [plaats], gemeente [gemeente],
eisers,
advocaat mr. J.A.M. van de Sande te Rotterdam,
tegen:
de stichting
STICHTING SCHADEREGELINGSKANTOOR VOOR RECHTSBIJSTANDVERZEKERING,
gevestigd te Zoetermeer,
gedaagde,
advocaat mr. F.R.A. Schaaf te 's-Gravenhage.
Partijen zullen hierna worden aangeduid als "[eiser] cs" en "SRK".
1. De feiten
Op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting van 17 november 2010 wordt in dit geding - als enerzijds gesteld en anderzijds niet (voldoende) weersproken - van het volgende uitgegaan.
1.1. [eiser] cs hebben met Aegon N.V. (hierna "Aegon") een rechtsbijstandsverzekering gesloten. Daarop zijn van toepassing de polisvoorwaarden nr. 3002. Voor zover hier van belang bepalen die voorwaarden het volgende:
"(.....)
2. Wie voert de rechtsbijstand voor u uit?
2.1. SRK Rechtsbijstand
Wij hebben de uitvoering van de polis overgedragen aan: SRK Rechtsbijstand, verder te noemen SRK*."
(.....)
* Stichting Schaderegelingskantoor voor Rechtsbijstandverzekering
(.....)
6. Waarvoor kunt u een beroep op deze verzekering doen?
6.1. Gebeurtenis
Er moet een gebeurtenis hebben plaatsgevonden, die aanleiding is voor een juridisch geschil. (.....)
(.....)
6.3. Twijfel over aard en omvang van het juridisch geschil bij melding van de zaak.
Bij twijfel of de door u gemelde gebeurtenis een juridisch geschil in de zin van deze verzekering oplevert, dient u op verzoek van SRK door middel van een deskundigenrapport de aanwezigheid van het juridisch geschil aan te tonen. De deskundige dient u in overleg met SRK in te schakelen. (.....)
(.....)
9.3. Het verlenen van rechtsbijstand
9.3.1. Deze dekking bestaat uit het behartigen van uw juridische belangen in geval van een gedekte gebeurtenis. SRK laat de aangemelde zaken door de eigen juridisch gespecialiseerde medewerkers behandelen. Een aantal van deze medewerkers is advocaat in dienstbetrekking van SRK. (.....)
9.4. Vereiste van redelijke kans van slagen in een zaak
SRK beoordeelt of er een redelijke kans van slagen bestaat om het door u gewenste resultaat te bereiken. Als deze redelijke kans van slagen en niet (meer) is, zal SRK geen (verdere) rechtsbijstand verlenen. Dit wordt gemotiveerd aan u meegedeeld.
(.....)
9.6. Inschakelen van advocaten en andere rechtens bevoegde deskundigen
Als SRK van mening is dat het noodzakelijk is om de behandeling of een deel daarvan over te dragen aan een advocaat of andere rechtens bevoegde deskundige, is uitsluitend SRK zelf bevoegd de opdracht daartoe te verstrekken. (.....) SRK zal altijd met u overleggen welke advocaat (.....) zal worden ingeschakeld om uw belangen in de gerechtelijke of administratieve procedure te behartigen. U maakt zelf de keuze van de advocaat, maar u mag hem nooit zelf inschakelen. Als u toch zelf een advocaat inschakelt, worden de daaraan verbonden kosten niet vergoed door SRK. SRK heeft zelf ook advocaten in dienstbetrekking en ook zij kunnen voor u optreden.
(.....)
9.8. Inschakeling van experts tijdens de behandeling van de zaak
Is een expertiserapport in de ogen van SRK in het kader van de behandeling van een zaak noodzakelijk, dan schakelt SRK eenmalig een expert in en betaalt de daaraan verbonden kosten. (.....) Indien u het niet eens bent met het uitgebrachte expertiserapport, kunt u voor eigen rekening - in overleg met SRK - een tweede rapport door een andere expert laten opmaken. Mocht SRK vervolgens dit nieuwe expertiserapport gebruiken dat door u is aangereikt (en ook reeds door u is betaald), dan betaalt SRK u de (redelijke) kosten terug.
(.....)
9.11 Welke onroerende zaken vallen onder de dekking?
- de door uzelf bewoonde, laatstelijk bewoonde of te bewonen eigen woning met de daarbij behorende tuin;
(.....)
11.1 Algemene uitsluitingen
Geen dekking wordt verleend indien:
- u uw verplichtingen voorvloeiend uit deze verzekering niet bent nagekomen;
(.....)
13.1.4 Medewerkingsplicht
U bent verplicht uw volle medewerking te (blijven) verlenen en alles na te laten wat de belangen van SRK en/of AEGON zou kunnen schaden.
13.1.5 Sanctie bij niet nakomen verplichtingen
Aan deze verzekering kunnen geen rechten worden ontleend indien u een of meer van bovenstaande verplichtingen niet bent nagekomen en daardoor de redelijke belangen van SRK/AEGON heeft geschaad. (.....)
(.....)
16 Wat kunt u doen wanneer u het niet eens bent met SRK?
16.1 Geschillen over de behandeling door SRK
Gedragslijn bij verschil van mening tussen SRK en u over de regeling van het geschil waarvoor een beroep op deze verzekering is gedaan.
Indien u als verzekerde het niet eens bent met ofwel het juridische (eind)standpunt omtrent de redelijke kans van slagen van SRK ofwel met de juridische aanpak van de zaak door SRK, dan kunt u eenmalig een beroep doen op de geschillenregeling.
Een beroep op de geschillenregeling betekent dat een externe (Nederlandse) advocaat naar uw eigen keuze een bindend advies geeft in antwoord op de vraag of het ingenomen juridisch (eind)standpunt of de wijze van juridische aanpak van de zaak zo tot stand heeft kunnen komen. Niet ingeschakeld kan echter worden een advocaat die al als belangenbehartiger voor u bij de zaak betrokken is (geweest).
SRK schakelt deze advocaat in en betaalt de kosten verbonden aan het advies. Als u zelf een advocaat inschakelt worden de kosten niet vergoed.
Indien de advocaat met een voor u gunstig advies komt, dan kan SRK of een externe advocaat de behandeling van uw zaak voortzetten. De zaak wordt nooit voortgezet door de advocaat die het bindend advies heeft gegeven. Ook kantoorgenoten van deze advocaat kunnen de zaak niet verder behandelen. SRK verstrekt schriftelijk opdracht tot eventuele verdere behandeling.
Deelt de advocaat de mening van SRK, dan kunt u de zaak tot u trekken en op eigen kosten voortzetten. Indien uit de definitieve uitslag van de zaak - die u verplicht bent binnen een maand nadat de zaak is beëindigd aan SRK te zenden - blijkt dat het beoogde resultaat geheel werd bereikt, zal SRK alsnog de gemaakte kosten van rechtsbijstand, zoals genoemd in deze voorwaarden, vergoeden. Indien het beoogde resultaat slechts gedeeltelijk werd bereikt, zal SRK deze kosten in verhouding tot het behaalde resultaat vergoeden.
(.....)"
1.2. [eiser] cs hebben op 5 februari 2009 van [A] en [B] (hierna "[A] cs") gekocht de woning aan de [adres] te [plaats] voor een prijs van € 162.000,--. De levering vond plaats op 9 april 2009. De woning is rond 1900 gebouwd. In verband hiermee bevat de (ver)koopovereenkomst een zogenaamde "ouderdomsclausule".
1.3. Tijdens verbouwingswerkzaamheden op 11 april 2009 bleek (een deel van) de vloer van de woning, inclusief de onderliggende steunbalken, verrot.
1.4. [eiser] cs stellen zich op het standpunt dat de woning niet de eigenschappen bezit die nodig zijn voor het voorgenomen normale gebruik als woning, zodat [A] cs hun verplichtingen uit de (ver)koopovereenkomst niet behoorlijk zijn nagekomen. Nadat [A] cs hadden geweigerd aansprakelijkheid voor de door [eiser] cs geleden schade te erkennen, hebben [eiser] cs hun geschil met [A] cs op 20 april 2009 gemeld bij SRK.
1.5. Op 1 mei 2009 heeft SRK [eiser] cs bericht - alles afwegende - geen redelijke kans aanwezig te achten om met succes [A] cs aan te spreken op de door [eiser] cs ontdekte gebreken, maar dat zij - desalniettemin - bereid is de verkopers nog éénmalig aan te schrijven. Dit laatste heeft SRK op 19 mei 2009 gedaan. [A] cs hebben daarop iedere aansprakelijkheid uitdrukkelijk betwist.
1.6. Op 26 augustus 2009 hebben [eiser] cs een klacht ingediend bij Aegon over de behandeling door SRK. Naar aanleiding daarvan wijst SRK - bij brief van 4 september 2009 - [eiser] cs op de mogelijkheid van een deskundigenrapport in de zin van artikel 6.3. van de polisvoorwaarden, alsmede op de mogelijkheid van een beroep op de geschillenregeling zoals neergelegd in de polisvoorwaarden.
1.7. Op 22 september 2009 schrijft SRK aan [eiser] cs dat hun - kennelijke - beroep op de geschillenregeling ex artikel 16.1 van de polisvoorwaarden wordt gehonoreerd, waarbij zij in het kort de verder te bewandelen weg beschrijft.
1.8. Vervolgens laten [eiser] cs - met instemming van SRK - Bureau voor Bouwpathologie BB te Montfoort een (deskundigen)onderzoek verrichten naar de gebreken van de door hen gekochte woning. De slotsom van het naar aanleiding daarvan op 12 oktober 2010 uitgebrachte rapport luidt voor zover hier van belang:
"Wat betreft de aangetroffen/aangeduide gebreken, is ondergetekende van mening dat voor wat betreft het merendeel deze tijdens de bezichtiging(en) van de woning en de overdracht zichtbaar zijn geweest."
1.9. Na kennis te hebben genomen van dat rapport heeft SRK [eiser] cs verschillende keren gevraagd om instructies over de verdere be- c.q. afhandeling van de zaak.
1.10. Op 21 januari 2010 heeft SRK aan [eiser] cs bericht dat de dekking in het betreffende dossier wordt beëindigd, omdat [eiser] cs geen gehoor hebben gegeven aan verzoeken van SRK.
1.11. [eiser] cs hebben daarna nog een beroep gedaan op de geschillenregeling, dat door SRK niet is gehonoreerd.
2. Het geschil
2.1. [eiser] cs vorderen, zakelijk weergegeven, SRK - op verbeurte van een dwangsom - te veroordelen de rechtsbijstandsverzekering uit te voeren met betrekking tot het geschil tussen [eiser] cs en [A] cs, meer in het bijzonder SRK te veroordelen om aan de door [eiser] cs aangewezen advocaat opdracht te verstrekken om voor rekening van SRK de benodigde procedures tegen [A] cs te entameren en/of al hetgeen te doen dat de aangewezen advocaat geraden voorkomt.
2.2. Naast de hiervoor vermelde feiten voeren [eiser] cs daartoe - samengevat - het volgende aan.
De door [eiser] cs op 5 februari 2009 gekochte woning vertoont een fors aantal wezenlijke gebreken. Met de herstelwerkzaamheden zal een bedrag van ongeveer € 50.000,-- zijn gemoeid. [A] cs zijn aansprakelijk voor de schade die [eiser] cs daardoor lijden. Om die aansprakelijkheid/schadevergoeding af te dwingen zal tegen [A] cs moeten worden geprocedeerd. Op grond van de gesloten rechtsbijstandverzekering is SRK gehouden [eiser] cs in dat verband bijstand te verlenen. Dat weigert zij echter. SRK stelt zich ten onrechte op het standpunt dat er geen redelijke kans op succes bestaat om het door [eiser] cs beoogde doel te bereiken. Daar komt bij dat SRK de zaak niet goed heeft aangepakt. Met het oog op dit (deze) geschil(len) met SRK, willen [eiser] cs gebruik maken van de geschillenregeling zoals vastgelegd in artikel 16.1 van de polisvoorwaarden, hetgeen verschillende malen aan SRK kenbaar is gemaakt. Ook daaraan weigert SRK haar medewerking. Daarmee wordt [eiser] cs een fundamenteel recht in het kader van een rechtsbijstandverzekering onthouden. Kortom SRK is in verzuim. Daar komt bij dat [eiser] cs - behoudens één enkele (verschoonbare) keer - altijd gehoor hebben gegeven aan verzoeken van SRK.
2.3. SRK heeft de vordering van [eiser] cs gemotiveerd bestreden. Voor zover nodig zal haar verweer hierna worden besproken.
3. De beoordeling van het geschil
3.1. SRK heeft het spoedeisende belang bij de vordering betwist. Dat doet zij overigens niet, althans nauwelijks gemotiveerd. Dat verweer wordt verworpen. Naar het oordeel van de voorzieningenrechter ligt de vereiste spoedeisendheid namelijk besloten in de stellingen van [eiser]. Zij stellen immers dat de door hen gekochte woning als gevolg van de gebreken onbewoonbaar is en dat zij over onvoldoende financiële middelen beschikken om de noodzakelijke herstelwerkzaamheden te bekostigen.
3.2. Op de zitting hebben [eiser] cs uitdrukkelijk aangegeven dat zij door middel van hun vordering beogen te bewerkstelligen dat zij alsnog worden toegelaten tot de geschillenregeling zoals bedoeld onder 16.1 van de polisvoorwaarden. Aldus dient - zo stellen zij - hun vordering ook te worden gelezen. In feite vorderen zij dus nakoming door SRK van haar verplichtingen uit hoofde van de rechtsbijstandverzekering.
3.3. [eiser] cs vorderen - blijkens het petitum van hun dagvaarding - echter uitvoering door SRK van de verzekering door aan de door hen ([eiser] cs) aangewezen advocaat opdracht te verstrekken om, op kosten van SRK, de benodigde procedures tegen [A] cs te entameren en/of al datgene te doen dat die advocaat nodig acht. In een zover gaande opdracht voorzien de polisvoorwaarden - en dus ook de geschillenregeling waarop [eiser] cs een beroep doen - niet.
3.4. Reeds op grond van het voorgaande moet de vordering van [eiser] cs worden afgewezen. Anders dan [eiser] cs nog hebben aangevoerd, valt het onder 3.2. beoogde doel van de vordering niet te lezen in de in het petitum van de dagvaarding geformuleerde vordering en kan deze (dus) ook niet aldus worden begrepen. SRK heeft - zo heeft zij aangevoerd - de vordering ook niet begrepen in de door [eiser] cs (kennelijk) beoogde zin. Het voorgaande betekent dat de overige stellingen en verweren geen verdere bespreking behoeven.
3.5. Voor de goede merkt de voorzieningenrechter nog wel het volgende op.
Voor zover [eiser] cs, aan de hand van hetgeen op de zitting is verklaard over (de strekking van) hun vordering, hebben bedoeld hun eis te wijzigen in die zin dat SRK wordt veroordeeld alsnog de geschillenregeling toe te passen - van een daarop gerichte, uitdrukkelijke, eiswijzing is in ieder geval geen sprake geweest - laat de voorzieningenrechter die wijzing buiten beschouwing. Allereerst is daarvoor van belang dat niet is voldaan aan het in artikel 130 lid 1 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en in artikel 11.1 van het "Procesreglement kort gedingen rechtbanken sector civiel/familie" vastgelegde schriftelijkheidsvereiste. Bovendien moet - mede bezien in het licht van het vorenstaande - worden geoordeeld dat de eiswijziging in strijd is met de goede procesorde. Gelet op het late stadium waarop de (eventuele) eiswijziging plaatsvond - na het voordragen van een groot deel van de pleitnotities van [eiser] cs en na een vraag c.q. opmerking van de voorzieningenrechter - moet worden geconcludeerd dat SRK daardoor onredelijk in haar verdediging wordt bemoeilijkt. In zoverre treft het bezwaar van SRK tegen de (eventuele) eiswijziging dan ook doel.
3.6. Als de in het ongelijk gestelde partij zullen [eiser] cs - uitvoerbaar bij voorraad - worden veroordeeld in de proceskosten.
4. De beslissing
De voorzieningenrechter:
- wijst het gevorderde af;
- veroordeelt [eiser] cs in de proceskosten, tot aan dit vonnis aan de zijde van SRK begroot op € 1.376,--, waarvan € 816,-- aan salaris advocaat en € 560,-- aan griffierecht;
- verklaart de proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. M.Th. Nijhuis en in het openbaar uitgesproken op 30 november 2010.
jvl
378376 / KG ZA 10-1305
30 november 20106
vonnis