2. De vaststaande feiten
2.1. SV Haarle komt als amateurvoetbalvereniging uit in de competitie van het zondagvoetbal en is gevestigd te Haarle, gelegen in de gemeente Hellendoorn. Gedurende het seizoen 2000/2001 heeft het eerste elftal van SV Haarle gespeeld in de derde klasse B van het zondagamateurvoetbal district Oost.
2.2. In maart 2001 is in het gebied dat - ruwweg - is gelegen in de driehoek Apeldoorn, Zwolle en Deventer een mond en klauwzeer (MKZ) epidemie uitgebroken onder het vee. In verband met het besmettingsgevaar werden door de overheid maatregelen getroffen om verspreiding van het virus tegen te gaan. In verband daarmee werden binnen bedoeld gebied evenhoevige dieren afgemaakt, terwijl de toegang tot het gebied aan beperkingen onderhevig was.
2.3. Binnen het hiervóór bedoelde gebied is de amateur-voetbalvereniging VV Heerde gevestigd. VV Heerde komt uit in dezelfde klasse als SV Haarle. Vanwege de MKZ-epidemie zijn diverse voetbalwedstrijden van het VV Heerde afgelast en/of uitgesteld. Dat geldt ook voor de wedstrijd tussen VV Heerde en SV Haarle die op 25 maart 2001 had moeten plaatsvinden maar die is afgelast wegens een negatief advies van de gemeente Heerde. De wedstrijd is in eerste instantie verplaatst naar 14 april 2001. Nadat SV Haarle op die dag had geweigerd tegen VV Heerde te spelen wegens het besmettingsgevaar, is de wedstrijd door de KNVB vastgesteld op 26 april 2001.
2.4. Bij rondschrijven van 4 april 2001 heeft de KNVB aan alle amateurvoetbalclubs onder meer medegedeeld:
"De KNVB heeft de regeling voor uitstel van wedstrijden als gevolg van Mond- en Klauwzeer (MKZ) aangepast. (...)
De nieuwe criteria voor het aanvragen van uitstel van wedstrijden in verband met MKZ luiden nu als volgt:
1. Verenigingen kunnen alleen uitstel van wedstrijden voor alle teams krijgen als er door de (lokale) overheid een negatief advies is afgegeven voor het houden van sportactiviteiten, waaronder voetbalwedstrijden, in het door MKZ besmette gebied. Hierbij dient aangegeven te worden of dit geldt voor thuis- en/of uitwedstrijden."
2.5. Bij rondschrijven van 24 april 2001 heeft de KNVB, district Oost, aan de besturen van de voetbalclubs die uitkomen in de 3e klasse B van het zondagvoetbal onder meer medegedeeld:
"Vanaf het moment dat er sprake was van het MKZ-virus heeft de KNVB een gedoogbeleid gevoerd waarbij de eerste twee weken geen enkel verzoek tot uitstel is afgewezen. In de week van 2-5 april '01 heeft de KNVB als gevolg van de destijds vastgestelde omstandigheden haar beleid landelijk aangepast en is een andere "lijn" gehanteerd. Destijds bent u via de media en www.knvb.nl op de hoogte gesteld van de gevolgde procedure. (...)
Mede gelet op het feit dat er van de zijde van de v.v. Heerde geen enkele belemmering bestaat om de wedstrijden te spelen, zowel thuis als uit, alsook van de zijde van de overheid geen verdere belemmeringen bestaan om sportactiviteiten te houden, zal het bestuur van de KNVB district Oost strakkere lijnen hanteren om te trachten het hierboven genoemde speelplan voor de rest van het seizoen te realiseren.
Van de wedstrijden die vanaf het weekend 7/8 april 2001 wegens het niet opkomen geen doorgang hebben gevonden c.q. zullen vinden zal het niet spelen van de wedstrijd worden voorgelegd aan de Tuchtcommissie van de KNVB district Oost.
Het bestuur van de KNVB district Oost heeft, mede in verband met de voortgang van de competitie in de 3e klasse B, besloten bij het tweemaal niet opkomen van enig elftal artikel 12, lid6, van het Reglement Wedstrijden Amateurvoetbal ten uitvoer te brengen. (...)
Artikel 12 van het Reglement Wedstrijden Amateurvoetbal, waarnaar in de brief wordt verwezen, luidt, voorzover hier van belang, als volgt:
"NIET SPELEN OF NIET UITSPELEN VAN WEDSTRIJDEN
Artikel 12
3. Een schriftelijke mededeling aan het betreffende bestuur of aan de tegenpartij dat de vereniging de voor haar vastgestelde wedstrijd niet zal spelen, is onherroepelijk.
(...)
6.a. Indien er sprake is van schuld aan het niet spelen respectievelijk het niet uitspelen van de wedstrijd, kunnen de tuchtrechtelijke organen als bedoeld in het tuchtreglement amateurvoetbal de in dit reglement genoemde straffen opleggen.
b. Onverminderd het bepaalde onder a. heeft het betreffende bestuur de bevoegdheid een elftal uit de competitie te nemen door het enkele feit dat dit elftal twee keer niet is opgekomen in één seizoen."
In een rondschrijven van 25 april 2001 heeft de KNVB nogmaals aan de besturen van de voetbalverenigingen in district Oost medegedeeld dat zij bij tweemaal niet opkomen artikel 12 lid 6.b van het Reglement Wedstrijden Amateurvoetbal zal toepassen.
2.6. Bij brief van haar wethouder Sportzaken A. Bakker van 25 april 2001 heeft de gemeente Hellendoorn aan de KNVB, district Oost, onder meer medegedeeld:
"Op donderdag 26 april wordt de wedstrijd V.V. Haarle [bedoeld is V.V. Heerde, opm. president] S.V. Haarle gespeeld.
Gezien de problematiek rond de mond- en klauwzeer-epidemie en de uitbraak hiervan in de driehoek Apeldoorn, Deventer, Zwolle, wil ik u met klem verzoeken deze wedstrijd af te gelasten en op een later tijdstip te spelen.
Voorgaande is ook van toepassing op de lagere elftallen.
Dit verzoek is mede ingegeven door de maatschappelijke betrokkenheid van de agrarische bevolking van Haarle rond de mond- en klauwzeer en de angst het virus over te brengen.
Ik appelleer nogmaals aan uw maatschappelijke verantwoordelijkheid en ga er van uit dat u dit probleem dat ons allen aangaat op een sportieve manier oplost."
2.7. Bij brief van 25 april 2001 heeft SV Haarle aan de KNVB onder meer medegedeeld:
"Het bestuur is na overweging tot de conclusie gekomen dat het momenteel niet verantwoord is, om wedstrijden te laten plaatsvinden tussen elftallen van onze vereniging en elftallen uit het gebied dat door de overheid is aanmerkt als besmettingshaard MKZ.
Zij heeft haar beslissing mede laten beïnvloeden door het negatieve advies van onze plaatselijke veearts (...)
Het bestuur heeft haar besluit genomen op basis van de volgende argumenten:
• De MKZ-besmetting is een agressieve ziekte die verstrekkende gevolgen heeft voor de sociale- en economische situatie van de betrokkenen.
• De MKZ-besmetting mag onder geen geval onderschat worden.
• De MKZ-besmetting nog niet onder controle is gelet op het feit dat een nieuwe besmettingshaard op zondag 22 april geconstateerd is in Wijhe. Een dorp dat zelfs dichter bij Haarle ligt dan Heerde.
• Het verbieden van wedstrijden de gehele vereniging betreft en niet alleen ons eerste elftal.
• Het verbieden van wedstrijden de verenigingen in MKZ-besmettingshaarden Heerde en Wijhe betreft.
• Een groot deel van onze leden en sponsoren, waaronder onze hoofdsponsor, aan de agrarische sector verbonden zijn.
• De harmonie binnen onze plattelandsgemeenschap belangrijker is dan onze sportieve prestaties.
• Het besluit om geen wedstrijden te spelen wordt voor iedere wedstrijddag heroverwogen. Dit houdt in dat de geplande thuiswedstrijd tegen Heerde op 12 mei momenteel nog doorgang kan vinden.
Wij zouden het op prijs stellen als het districtsbestuur de tuchtcommissie zou verzoeken om op korte termijn uitspraak te doen in dit voorval, aangezien wij van invloed zijn voor de voortgang van de competitie in de derde klasse B."
2.8. In reactie op voormelde brief heeft de KNVB bij brief van 26 april 2001 aan SV Haarle onder meer medegedeeld:
"Hoewel wij begrip hebben voor het door uw bestuur ingenomen standpunt en genomen besluit in deze situatie (...), heeft ook het bestuur van de KNVB district Oost t.a.v. het totale competitieverloop binnen de KNVB Oost haar verantwoordelijkheden.
Dienaangaande heeft het bestuur van de KNVB district Oost besloten dat zij zich zal blijven conformeren aan het eerder landelijk vastgestelde beleid betreffende het houden van sportevenementen binnen een gemeente. Als voor dit soort aktiviteiten geen negatief advies van de lokale overheid wordt ontvangen, zal geen medewerking worden verleend aan het uitstel van wedstrijden. In een brief aan de besturen van verenigingen uitkomende in de 3e klasse B zondagvoetbal, welke ook uw bestuur heeft ontvangen, is dit ook medegedeeld en is ook aangegeven welke maatregelen kunnen worden genomen indien men tweemaal niet opkomt voor een vastgestelde wedstrijd."
2.9. SV Haarle is op 26 april 2001 niet voor de wedstrijd tegen VV Heerde in Heerde verschenen. Bij brief van 27 april 2001 heeft de KNVB, district Oost, in verband daarmee aan SV Haarle onder meer bericht:
"Hierbij delen wij u mede dat door het bestuur van de KNVB district Oost is vastgesteld dat uw vereniging met haar 1ste elftal tweemaal niet is opgekomen voor een voor haar vastgestelde wedstrijd tegen de v.v. Heerde te Heerde. Dit betreft de vastgestelde wedstrijden op 14 en 26 april 2001.
In diverse aan deze data voorafgaande correspondentie is specifiek aan uw bestuur, alle overige verenigingen in de 3e klasse B zondagvoetbal en in z'n algemeenheid naar alle verenigingen binnen de KNVB district Oost de problematiek betreffende MKZ nader toegelicht. Er is begrip getoond en er zijn procedures en criteria vastgesteld. Tevens is aangegeven dat het districtsbestuur ook haar verantwoordelijkheid heeft m.b.t. het verloop van de competitie.
Het bestuur van de KNVB district Oost heeft besloten uw 1ste elftal wegens het tweemaal niet opkomen voor een voor haar vastgestelde wedstrijd in één seizoen, ingevolge artikel 12 lid 6.b van het Reglement Wedstrijden Amateurvoetbal, m.i.v. 27 april 2001 uit de competitie te nemen."
2.10. Tijdens een districtsvergadering van 10 mei 2001 is de door de KNVB tegen SV Haarle genomen maatregel uitgebreid aan de orde geweest. Enkele afgevaardigden hebben tegen de maatregel bezwaar gemaakt. Bij brief van 11 mei 2001 heeft de KNVB aan SV Haarle - kort gezegd - medegedeeld dat zij de maatregel handhaaft.