Uitspraak
RECHTBANK ZUTPHEN
Sector Civiel – Afdeling Handel
zaaknummer / rolnummer: 106187 / KG ZA 09-305
Vonnis in kort geding van 14 oktober 2009
in de zaak van
[eiser],
wonende te [adres],
eiser in conventie,
verweerder in reconventie,
advocaat mr. M.J. Keuss te Amsterdam,
tegen
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
KWIK-FIT NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Harderwijk,
2. de coöperatie
KWIK-FIT NETHERLANDS COOPERATIEF W.A.,
gevestigd te Harderwijk,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
KWIK-FIT EUROPE B.V.,
gevestigd te Harderwijk,
4. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
USN-CENTURI B.V.,
gevestigd te Harderwijk,
gedaagden in conventie,
eiseressen in reconventie,
advocaat mrs. B.D. Nollen en D.W.J.M. Kemperink te Amsterdam.
Partijen zullen hierna mede worden aangemerkt als [eiser] en Kwik Fit. Gedaagden in conventie, eiseressen in reconventie worden afzonderlijk aangeduid als Kwik-Fit Nederland, Kwik-Fit Europe, Kwik-Fit Coöperatief en USN-Centuri.
1. De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de mondelinge behandeling
- de pleitnota van [eiser]
- de pleitnota van Kwik-Fit
- de eis in reconventie.
2. De feiten
2.1. Gedaagde partijen in conventie, verwerende partijen in reconventie maken alle vier deel uit van de internationale Kwik-Fit Groep. Kwik-Fit Nederland en USN-Centuri zijn dochtervennootschappen van Kwik-Fit Coöperatief.
2.2. [eiser] is op 8 januari 2001 in dienst getreden bij Kwik-Fit Europe in de functie van Managing Director. De arbeidsovereenkomst is op 5 juli 2007 overgedragen aan Kwik-Fit Coöperatief en per 31juli 2009 aan Kwik-Fit Nederland. Hij is bestuurder van Kwik-Fit Nederland, Kwik-Fit Europe, Kwik-Fit Coöperatief en USN-Centuri.
2.3. Op 2 september 2009 stond een “conference call” gepland waarbij tussen [eiser] en de heren [naam A] en [naam B] (respectievelijk CEO en CFO van Kwik-Fit Group Ltd) gesproken zou worden over een aantal zakelijke aangelegenheden. In plaats daarvan verschenen [naam A] en [naam B] onaangekondigd in persoon op de vestiging in Harderwijk, vergezeld door twee bodyguards. Tijdens een bespreking is [eiser] meegedeeld dat hij met onmiddellijke ingang werd geschorst. Aan [eiser] is een door [naam A] en [naam B] namens Kwik-Fit Nederland, Kwik-Fit Europe, Kwik-Fit Coöperatief en USN Centuri ondertekende brief overhandigd, waarin is bevestigd dat hij per direct is geschorst en waarin hij is opgeroepen voor de algemene vergadering van aandeelhouders c.q. ledenvergadering van genoemde vennootschappen c.q. coöperatie op 17 september 2009. Volgens de brief zal tijdens die vergadering worden gesproken over verlenging van de schorsing, de stand van zaken c.q. de resultaten van het gevoerde onderzoek en/of de positie van [eiser] als bestuurder. Na de bespreking is [eiser] door de twee bodyguards het pand uit begeleid.
2.4. Vlak voor de vergadering van 17 september 2009 is in kranten gepubliceerd dat [eiser] zou hebben gefraudeerd en jarenlang ten onrechte bonussen zou hebben opgestreken.
2.5. Op 16 september 2009 heeft [eiser] [naam A] en [naam B] per e-mail laten weten dat hij door ziekte niet op de vergadering zou kunnen verschijnen. Kwik-Fit heeft hem de mogelijkheid geboden om de vergadering bij te wonen per telefoon.
2.6. Tijdens de op 17 september 2009 gehouden algemene vergaderingen van aandeelhouders van Kwik-Fit Nederland, Kwik-Fit Europe en USN Centuri en de tegelijkertijd gehouden algemene ledenvergadering van Kwik-Fit Coöperatief heeft Kwik-Fit vergeefs getracht contact te leggen met [eiser]. De vergadering is geschorst en vervolgens hervat. [eiser] is niet verschenen en heeft niet gereageerd op oproepen op zijn voice-mail. Vervolgens is besloten om [eiser] met onmiddellijke ingang als directeur van Kwik-Fit Nederland, Kwik-Fit Coöperatief, Kwik-Fit Europe en USN Centuri en als werknemer van Kwik-Fit Nederland te ontslaan.
2.7. Bij brief en e-mailbericht van 17 september 2009 is [eiser] op de hoogte gesteld van de ontslagbesluiten.
2.8. [eiser] heeft de vernietigbaarheid van alle ontslagbesluiten ingeroepen.
3. Het geschil in conventie
3.1. [eiser] vordert - kort samengevat - na wijziging van eis, dat bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
primair:
a. Kwik-Fit hoofdelijk wordt veroordeeld om het salaris aan [eiser] te betalen van € 25.000,- bruto per maand tot aan de dag waarop de arbeidsovereenkomst tussen partijen rechtsgeldig zal zijn beëindigd;
b. Kwik-Fit wordt veroordeeld om [eiser] onmiddellijk in de gelegenheid te stellen de bedongen en gebruikelijke werkzaamheden te laten hervatten;
c. Kwik-Fit wordt veroordeeld tot betaling van een dwangsom van € 5.000,- voor iedere dag of een gedeelte daarvan dat Kwik-Fit niet voldoet aan het onder b bepaalde;
subsidiair:
d. voor zover de aandeelhoudersbesluiten geldig worden geacht, Kwik-Fit hoofdelijk wordt veroordeeld om vanwege een schadeplichtige opzegging van de arbeidsovereenkomst aan [eiser] een bedrag van € 289.000,- bruto te betalen,
e. Kwik-Fit hoofdelijk wordt veroordeeld tot betaling aan [eiser] van een voorschot op schadevergoeding vanwege kennelijk onredelijke opzegging van de arbeidsovereenkomst, begroot op € 450.000,-
zowel primair als subsidiair:
met hoofdelijke veroordeling van Kwik-Fit in de kosten van het geding.
3.2. [eiser] heeft ter onderbouwing van deze vorderingen aangevoerd dat de aan zijn ontslag ten grondslag liggende besluiten van de aandeelhoudersvergaderingen en de ledenvergadering nietig, althans vernietigbaar zijn. Voor zover de besluiten geldig worden geacht, geldt dat er sprake is van een schadeplichtige opzegging van de arbeidsovereenkomst en een kennelijk onredelijke opzegging van de arbeidsovereenkomst.
3.3. Op het door Kwik-Fit gevoerde verweer zal hierna, voor zover van belang, nader worden ingegaan.
4. Het geschil in reconventie
4.1. Kwik-Fit vordert - kort samengevat - dat [eiser] bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis wordt veroordeeld tot onmiddellijke afgifte van de door hem gebruikte leaseauto met toebehoren, zulks op straffe van een dwangsom.
4.2. [eiser] voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
5. De beoordeling in conventie
in conventie en in reconventie
5.1. Allereerst dient beoordeeld te worden de vraag of te verwachten is dat de rechter in een bodemgeschil de ontslagbesluiten van Kwik-Fit zal vernietigen dan wel nietig zal verklaren.
5.2. [eiser] heeft onder meer aangevoerd dat hij - voor wat betreft de vennootschappen op grond van artikel 2:227 lid 4 BW en voor wat betreft de coöperatie op grond van artikel 2:8 BW - in de gelegenheid had moeten worden gesteld zijn advies uit te brengen in de algemene vergadering van aandeelhouders respectievelijk de algemene ledenvergadering. Omdat hieraan niet voldaan is, zijn de ontslagbesluiten vernietigbaar op grond van artikel 2:15 lid 1 BW, aldus [eiser]. Hieromtrent wordt het volgende overwogen.
5.3. Artikel 2:227 lid 4 BW bepaalt dat bestuurders van een besloten vennootschap als zodanig in de algemene vergaderingen een raadgevende stem hebben. Dit is een regel van dwingend recht, die ook in acht moet worden genomen indien het ontslag van de bestuurder op de agenda staat (Hoge Raad 10 maart 1995, NJ 1995/595). De ratio van de regel is dat bestuurders, in het belang van het functioneren van de vennootschap, in de gelegenheid moeten worden gesteld van hun visie te doen blijken opdat de aandeelhouders daarmee bij hun stemgedrag rekening kunnen houden. Bij niet-naleving van dit voorschrift is het betreffende besluit vernietigbaar op grond van artikel 2:15 lid 1 BW.
5.4. In het onderhavige geval dient er ernstig rekening mee te worden gehouden dat de ontslagbesluiten in een bodemprocedure zullen worden vernietigd op grond van artikel 2:15 lid 1 BW wegens het niet naleven van het voorschrift van artikel 2:227 lid 4 BW. Hiervoor is het volgende redengevend.
[eiser] is uitgenodigd voor de algemene vergadering van aandeelhouders c.q. algemene ledenvergadering van 17 september 2009. Kwik-Fit heeft erkend, althans niet gemotiveerd betwist dat [eiser] daags voor de vergadering heeft laten weten dat hij de vergadering wegens ziekte niet zou kunnen bijwonen. Kwik-Fit heeft - in overeenstemming met de inhoud van de minutes van de vergadering (productie 19 bij dagvaarding) - gesteld, dat zij na opening van de vergadering op 17 september 2009 heeft gebeld op het huisnummer van [eiser], alwaar werd opgenomen door de broer van [eiser], die liet weten dat [eiser] per auto onderweg was naar Amsterdam. Kwik-Fit heeft op grond van deze mededeling verondersteld dat [eiser] onderweg was naar de vergadering. Vervolgens is twee maal vergeefs geprobeerd om [eiser] op zijn mobiele telefoon te bereiken. Twee maal is een bericht achtergelaten op zijn voicemail met het verzoek om te laten weten hoe laat hij verwachtte aanwezig te kunnen zijn. Kwik-Fit heeft de vergadering vervolgens om 10.45 uur geschorst, maar er kwam echter geen reactie van [eiser]. De vergadering is om 15.25 uur hervat, waarna de ontslagbesluiten zijn genomen.
. Het was immers volstrekt onduidelijk waarom [eiser] niet verscheen. Dat hij niet verscheen was immers in tegenspraak met de eerdere veronderstelling dat hij op weg naar de vergadering was. Bij die veronderstelling is Kwik-Fit afgegaan op een mededeling van de broer van [eiser], welke mededeling niet strookte met het eerdere bericht van [eiser] zelf dat hij de vergadering wegens ziekte niet zou kunnen bijwonen. De gehoudenheid tot nader onderzoek geldt temeer nu het ging om ontslagbesluiten, die niet alleen verstrekkende gevolgen hebben voor de bestuurder, maar ook voor de betrokken vennootschappen. De aandeelhouders hadden, ook met het oog op de belangen van de vennootschappen, moeten beseffen dat het zeer van belang was de visie van [eiser] op de gesignaleerde problemen te laten geven alvorens te beslissen over het al dan niet handhaven van [eiser].
Er zijn door Kwik-Fit geen steekhoudende argumenten aangegeven die zouden kunnen leiden tot de conclusie dat nader onderzoek naar de reden voor de afwezigheid van [eiser] in het gegeven geval niet van haar kon worden gevergd. Het door Kwik-Fit uitgesproken vermoeden dat [eiser] zich ten tijde van de vergadering bij zijn advocaat in Amsterdam bevond, is niet nader onderbouwd.
5.5. Op grond van artikel 2:8 BW moet worden aangenomen dat [eiser] eveneens een raadgevende stem had in de algemene ledenvergadering van Kwik-Fit Coöperatief. In een geval als het onderhavige, waarin ontslag van [eiser] als bestuurder van de vennootschappen en de coöperatie – welke vennootschappen en coöperatie onderdeel uitmaken van hetzelfde concern – werd overwogen, waren de leden van Kwik-Fit Coöperatief, mede in het belang van het functioneren van de coöperatie, op eenzelfde wijze als de vennootschappen gehouden [eiser] in de gelegenheid te stellen zijn visie op de situatie kenbaar te maken, alvorens een ontslagbesluit te nemen.
Kwik-Fit Coöperatief heeft niet aan deze verplichting voldaan. Verwezen wordt naar hetgeen in de voorgaande rechtsoverweging is overwogen. Dit brengt met zich dat de kans zeer wel aanwezig is dat de rechter in een bodemprocedure ook het ontslagbesluit van de coöperatie zal vernietigen.
5.6. De vernietiging van de ontslagbesluiten brengt in de gegeven omstandigheden met zich dat [eiser] nog in dienst is van Kwik-Fit Nederland. Dit betekent dat Kwik-Fit Nederland aan [eiser] salaris verschuldigd is gedurende de tijd dat hij nog in dienst is. Nu Kwik-Fit geen verweer heeft gevoerd tegen de hoogte van het loon waarvan betaling wordt gevorderd, ligt de eerste vordering voor toewijzing gereed. Voor een hoofdelijke veroordeling bestaat echter geen grond, nu vaststaat dat [eiser] in dienst is van Kwik-Fit Nederland en alleen Kwik-Fit Nederland salaris aan [eiser] verschuldigd is.
5.7. Kwik-Fit heeft geen gemotiveerd verweer gevoerd tegen de gevorderde veroordeling tot het in de gelegenheid stellen de werkzaamheden te laten hervatten, zodat ook deze vordering zal worden toegewezen, zulks op straffe van een dwangsom als na te melden.
5.8. De overige stellingen en weren behoeven geen behandeling, omdat zij in hetgeen hiervoor is overwogen, geen verandering kunnen brengen.
5.9. Kwik-Fit zal als de in het ongelijk gestelde partij – hoofdelijk, in die zin dat als de een betaald, de anderen in zoverre zullen zijn bevrijd - worden veroordeeld in de kosten van het geding. Deze kosten worden aan de zijde van [eiser] tot op heden begroot op:
Explootkosten € 97,88
Griffierecht € 4.938,00
Salaris advocaat € 816,00
Totaal € 5.851,88
in reconventie voorts
5.10. Nu geoordeeld is dat er ernstig rekening mee gehouden dient te worden dat de ontslagbesluiten in een bodemprocedure zullen worden vernietigd, op grond waarvan aangenomen moet worden dat de arbeidsovereenkomst voortduurt, bestaat geen grond voor toewijzing van de vordering tot afgifte van de auto. De vordering zal dus worden afgewezen.
5.11. Kwik-Fit zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van het geding. Deze kosten worden aan de zijde van [eiser] tot op heden begroot op € 408,00 aan salaris advocaat.
6. De beslissing
De voorzieningenrechter
in conventie
6.1. veroordeelt Kwik-Fit Nederland het salaris van € 25.000,- bruto per maand aan [eiser] te betalen tot aan de dag waarop de arbeidsovereenkomst tussen partijen rechtsgeldig zal zijn beëindigd,
6.2. veroordeelt Kwik-Fit om [eiser] onmiddellijk in de gelegenheid te stellen de bedongen en gebruikelijke werkzaamheden te laten hervatten, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 5.000,- voor iedere dag of een gedeelte daarvan dat niet aan deze veroordeling wordt voldaan, met een maximum van € 20.000,-,
6.3. veroordeelt Kwik-Fit hoofdelijk, in die zin dat indien en voor zover de één betaalt, de anderen jegens de wederpartij in zoverre zijn bevrijd, in de kosten van deze procedure, begroot op € 5.851,88,
6.4. verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
6.5. wijst het meer of anders gevorderde af,
in reconventie
6.6. wijst de vordering af,
6.7. veroordeelt Kwik-Fit in de kosten van deze procedure, begroot op € 408,-.
Dit vonnis is gewezen door mr. R.M.A.G. van Valderen en in het openbaar uitgesproken op 14 oktober 2009.