Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ZUTPHEN
Sector Civiel – Afdeling Handel
zaaknummer / rolnummer: 109899 / KG ZA 10-19
Vonnis in kort geding van 9 maart 2010
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid AUTOTELEX B.V.,
gevestigd te Arnhem,
eiseres,
advocaat mr. S. Pranger te Arnhem,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid AUTOTAXATIE.NET B.V.,
gevestigd te Apeldoorn,
gedaagde,
advocaat mr. F.G.M.M. Alsters te Nijmegen.
Partijen zullen hierna Autotelex en Autotaxatie genoemd worden.
1. De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding,
- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling,
- de pleitnota van Autotelex,
- de akte tot vermeerdering van eis,
- de pleitnota van Autotaxatie.
2. De feiten
2.1. Autotelex drijft een onderneming op het gebied van het samenstellen, uitgeven en verhandelen van technische en technisch-commerciële publicaties, het verstrekken van adressenbestanden en het verlenen van diensten op voormeld gebied. Autotelex heeft een databank geproduceerd waarin alle in Nederland toegelaten motorvoertuigen zijn opgenomen. De databank van Autotelex geeft inzicht in de prijs, uitrustingsniveaus, opties, pakketten, accessoires, technische specificaties en een volledig restwaardeverloop van voertuigen.
2.2. Autotaxatie houdt zich bezig met het taxeren en desgewenst inkopen van gebruikte auto’s van autobedrijven via haar taxatiesysteem. Via haar databank kan de waarde van een tweedehands voertuig worden bepaald. Op de website www.autotaxatie.net kunnen autodealers met een eigen inlogcode het kenteken, de kilometerstand en het modeljaar van een auto invoeren, waarna de informatie met betrekking tot die specifieke auto wordt getoond. Naar aanleiding van de door de dealer vermelde gegevens bepaalt Autotaxatie de gegarandeerde waarde van het voertuig.
2.3. Op 13 januari 2006 hebben partijen een overeenkomst gesloten, waarin Autotelex leverancier en Autotaxatie opdrachtgever wordt genoemd, die onder meer het volgende inhoudt:
“(…) dat Autotaxatie (…) een niet-exclusief gebruiksrecht wenst te vestigen op de van leverancier afkomstige gegevensbestanden (…);
(…).
Komen overeen als volgt:
1. Leverancier verleent opdrachtgever een niet-exclusieve toestemming tot het gebruik van het gegevensbestand (…) waar tegenover opdrachtgever zich bij de aanvang van de overeenkomst verplicht tot betaling van: zie BIJLAGE I.
2. Maandelijks zal leverancier de gegevensbestanden actualiseren conform overeengekomen specificatie, aan de hand van aan haar bekende informatie. (…)
3. Ten behoeve van opdrachtgever verplicht leverancier zich daarnevens voormeld gegevensbestand aan te vullen met maandelijks te actualiseren informatie, conform overeengekomen specificatie, inzake de zgn. bijzondere voorzieningen aan motorrijtuigen (…).
5. Leverancier verleent opdrachtgever het recht de te leveren gegevensbestanden te gebruiken als gegevensbron voor haar website/applicatie Autotaxatie.net en AA-Ruilbeurs. De geleverde data is uitsluitend voor intern gebruik en mag gebruikt worden voor het tonen op reeds genoemde website/applicatie met uitzondering van geleverde restwaarden. Het is toegestaan om middels aangeleverde VGS-koppeltabel lokaal Autotelex-uitvoeringen te koppelen aan een kenteken en haar informatie. Het is voor opdrachtgever toegestaan de gegevensbestanden te gebruiken voor nieuw te ontwikkelen websites/applicaties indien voor het operationeel zijn schriftelijk toestemming wordt gevraagd aan leverancier. Het is leverancier toegestaan om gegevensbestanden in een nieuwe website/applicatie te weigeren.
Het is voor opdrachtgever niet toegestaan om met betrekking tot geleverde voertuigdata algemeen geldende regels vast te stellen, afgeleide gegevens en/of statistische informatie te onttrekken dan wel te verkrijgen, en deze gegevens te verzamelen/op te slaan in eigen gegevensbestanden anders dan eerder vermelde gebruikersrecht (zogenaamde ‘datamining’), behalve en alleen wanneer hier schriftelijk toestemming voor gevraagd wordt. Opdrachtgever zal ervoor zorgdragen dat de toepassing geen bedreiging is of zal vormen voor bestaande Autotelex-producten.
(…)
7. Het gebruiksrecht is zonder schriftelijke toestemming van leverancier niet aan derden overdraagbaar. Het is opdrachtgever niet toegestaan de gegevensbestanden te verkopen, te verhuren, vervreemden of in zekerheid over te dragen, te verpanden of op enige andere wijze aan derden ter beschikking te stellen of op enige wijze derden inzage in de gegevensbestanden te geven. Opdrachtgever zal de gegevensbestanden niet wijzigen, aan derden in gebruik afstaan of ten behoeve van derden gebruiken, anders dan binnen het kader van de in artikel 5 omschreven raadpleegprocessen.
(…)
9. Alle voormelde gegevensbestanden zullen (…) maandelijks worden aangeleverd op CD, volgens ASCII-standaard.
(…)
11. Deze overeenkomst geldt voor een periode van 3 jaar, met ingang van 1 januari 2006. Na het verstrijken van de contractperiode zal het contract een stilzwijgende verlenging ondergaan van telkens een jaar, behoudens opzegging conform de volgende artikelleden.
(…)
13. Ieder der partijen heeft het recht de overeenkomst met onmiddellijke ingang te beëindigen indien de andere partij de verplichtingen uit deze overeenkomst niet nakomt en, na deswege schriftelijk in gebreke te zijn gesteld, binnen een daarbij genoemde termijn nalatig blijft om aan zijn verplichtingen te voldoen (…).
14. Een beëindiging of ontbinding van deze overeenkomst heeft geen terugwerkende kracht, doch heeft als gevolg dat vanaf het tijdstip dat de mededeling van beëindiging door de andere partij wordt ontvangen beide partijen niet langer gehouden kunnen worden de overeenkomst na te komen. In geval van beëindiging c.q. ontbinding van de overeenkomst is opdrachtgever gehouden alle exemplaren van de aan hem ter beschikking gestelde gegevensbestanden aan leverancier terug te leveren en eindigt ieder gebruiksrecht ter zake van de gegevensbestanden.
(…)
19. Alle geschillen welke tussen de opdrachtgever en leverancier mochten ontstaan als gevolg van sluiten of naleven van deze overeenkomst, zullen uitsluitend worden beslecht door de bevoegde rechter in de vestigingsplaats of het Arrondissement van leverancier in Nederland.
(…)”
2.4. Bij brief van 17 juli 2009 heeft Autotelex Autotaxatie het volgende medegedeeld:
“(…) Middels dit schrijven stelt Autotelex (…) Autotaxatie (…) in gebreke op grond van de overeenkomst (…).
Wij constateren dat Autotelex-informatie die aan de Buitenhuis Groep wordt geleverd via een softwareapplicatie, aan bedrijven in de Autobranche wordt aangeboden in originele vorm of in afgeleide vorm. Dit is volgens de bovengenoemde overeenkomst niet toegestaan, zie artikel 54 en 7.
Indien u het misbruik van onze informatie niet binnen een week na ontvangst van deze brief staakt, beëindigen we per 24-06-2009 de overeenkomst. Wij verzoeken u dan de aanwezige Autotelex-gegevens van uw systemen te verwijderen, conform artikel 14.
(…)”
2.5. In reactie op voormelde brief heeft Autotaxatie Autotelex op 30 juli 2009 een brief gestuurd, die onder meer het volgende inhoudt:
“(…) Uit uw brief blijkt op geen enkele wijze waartegen de bezwaren van Autotelex zijn gericht. De brief meldt enkel dat informatie in originele of afgeleide vorm aan bedrijven in de Autobranche zou zijn aangeboden en dat dit in strijd zou zijn met de overeenkomst (…). In de brief wordt niet vermeld om welke informatie het zou gaan en waarom het aanbieden hiervan niet zou zijn toegestaan.
Naar aanleiding van deze brief hebben wij elkaar op 24 juli jl. gesproken. Ook dit gesprek heeft echter wat dit punt betreft volstrekt geen duidelijkheid opgeleverd. Het spreekt voor zich dat aan de eisen als gesteld in uw brief niet tegemoet wordt gekomen zolang niet vast staat waartegen het bezwaar van Autotelex nu precies is gericht en zolang niet is komen vast te staan dat dit bezwaar terecht is. Ik nodig u dan ook uit het standpunt van Autotelex nader te onderbouwen. Vooralsnog betwist Autotaxatie (…) in ieder geval uitdrukkelijk dat zij ten aanzien van haar verplichtingen uit de overeenkomst in gebreke zou zijn.
(…)”
2.6. Bij e-mailbericht van 4 augustus 2009 heeft Autotelex Autotaxatie het volgende medegedeeld:
“(…) Tijdens ons overleg op vrijdag de 24ste hebben we gekeken wat onze mogelijkheden zijn. Een samenwerking op de huidige voet, waar we elkaars concurrenten zijn omdat we beide een taxatiesysteem leveren, is op dit moment niet mogelijk.
Artikel 5 zegt hierover: “Opdrachtgever zal ervoor zorgdragen dat de toepassing geen bedreiging is of zal vormen voor bestaande Autotelex-producten.”
Dit lijkt me duidelijk en ga ervan uit dat hiermee onze wegen zich scheiden.
(…)”
Bij e-mailbericht van 5 augustus 2009 heeft Autotelex Autotaxatie nogmaals op artikel 5 gewezen en heeft zij Autotaxatie gevraagd de data van Autotelex uit haar systemen te verwijderen.
2.7. Autotelex heeft vervolgens de overeenkomst beëindigd.
2.8. Op 22 januari 2010 heeft Autotaxatie de cd-roms die Autotelex in het kader van de overeenkomst aan Autotaxatie had geleverd, retour gezonden.
3. Het geschil
3.1. Autotelex vordert – na eisvermeerdering - dat de voorzieningenrechter bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:
1. Autotaxatie zal bevelen om binnen twee dagen na de betekening van het te wijzen vonnis iedere inbreuk op de aan Autotelex toebehorende auteursrechten te staken en gestaakt te houden, waaronder met name begrepen iedere vorm van openbaarmaking van de (structuur van) de databank(en) van Autotelex, waaronder wordt verstaan het ter beschikking stellen van de databank op internet en het op welke wijze ook gebruik maken of vermenigvuldigen van voornoemde databank(en), zulks op straffe van een dwangsom groot EUR 5.000,00 per dag, een gedeelte van een dag voor gehele gerekend, dat Autotaxatie, dan wel enige met haar verbonden (rechts)personen, in strijd zou handelen met het bevel;
2. Autotaxatie zal bevelen om binnen twee dagen na de betekening van het te wijzen vonnis iedere inbreuk op de aan Autotelex toekomende databankrechten te staken en gestaakt te houden, waaronder met name wordt verstaan het ter beschikking stellen van de databank(en) op internet en het op welke wijze ook opvragen of hergebruiken van de gegevens van Autotelex, zulks eveneens op straffe van een dwangsom groot EUR 5.000,00 per dag, een gedeelte van een dag voor gehele gerekend, dat Autotaxatie, dan wel enige met haar verbonden (rechts)personen, in strijd zou handelen met het bevel;
3. Autotaxatie zal bevelen om binnen een week na betekening van het te wijzen vonnis alle door Autotelex ter beschikking gestelde data, in welke vorm ook, terug te leveren aan Autotelex middels terhandstelling daarvan, zulks eveneens op straffe van een dwangsom groot EUR 5.000,00 per dag, een gedeelte van een dag voor gehele gerekend, dat Autotaxatie, dan wel enige met haar verbonden (rechts)personen, in strijd zou handelen met het bevel;
4. Autotaxatie zal bevelen om aan de advocaat van Autotelex binnen een week na betekening van het te wijzen vonnis een schriftelijke, door een registeraccountant goedgekeurde verklaring over te leggen waaruit blijkt hoe lang en wanneer de databank op internet toegankelijk is geweest, het aantal keren dat deze is geraadpleegd, aan wie de abonnementen op de betreffende databank(en) dan wel andere aan Autotelex toebehorende databanken zijn verkocht en welke omzet daarmee is gegenereerd alsook de ten gevolge daarvan behaalde winst en de wijze waarop die winst is berekend, zulks eveneens op straffe van een dwangsom groot EUR 5.000,00 per dag, een gedeelte van een dag voor gehele gerekend, dat Autotaxatie, dan wel enige met haar verbonden (rechts)personen, in strijd zou handelen met het bevel;
5. de redelijke termijn als bedoeld in artikel 1019i lid 1 Rv zal bepalen op drie maanden;
6. Autotaxatie zal veroordelen tot betaling van de volledige proceskosten van Autotelex, inclusief advocaatkosten, een en ander zoals bedoeld in artikel 1019h Rv;
7. Autotaxatie zal bevelen om binnen een week na betekening van het te wijzen vonnis een schriftelijke verklaring van de accountant van Autotaxatie doet toekomen aan Autotelex, inhoudende dat de door Autotelex ter beschikking gestelde data, in welke vorm ook, niet (meer) aanwezig is bij Autotaxatie dan wel enige met haar verbonden (rechts)personen, zulks eveneens op straffe van een dwangsom groot EUR 5.000,00 per dag, een gedeelte van een dag voor gehele gerekend, dat Autotaxatie, dan wel enige met haar verbonden (rechts)personen, in strijd zou handelen met het bevel.
3.2. Autotelex heeft aan haar vordering het volgende ten grondslag gelegd.
Ten eerste handelt Autotaxatie volgens Autotelex in strijd met de overeenkomst, aangezien Autotaxatie de data, die Autotelex gedurende de looptijd van de overeenkomst aan haar ter beschikking heeft gesteld, nog steeds ter beschikking stelt aan het publiek via haar website www.autotaxatie.net, op welke website een identieke content wordt getoond als de inhoud van een deel van de databank van Autotelex, terwijl Autotaxatie op grond van de overeenkomst na de beëindiging daarvan verplicht was om alle ter beschikking gestelde data aan Autotelex af te leveren zonder daarvan op enigerlei wijze een kopie achter te houden en verder te gaan gebruiken.
Voorts heeft Autotelex aangevoerd dat Autotaxatie inbreuk maakt op haar databankrecht door het kopiëren van de data van Autotelex en het aanbieden van die data via haar eigen website. Autotaxatie stelt daartoe dat de door Autotelex zelf gekozen en gehanteerde optiebenamingen met betrekking tot de in de databank opgenomen auto’s door Autotaxatie voor een groot deel één op één zijn overgenomen uit de databank van Autotelex, zoals de benaming van de lak, de bekleding en de navigatie van de auto’s. Dat Autotaxatie de optiebenamingen uit de databank van Autotelex heeft gekopieerd blijkt volgens Autotelex ook uit het gegeven dat Autotaxatie een aantal door Autotelex in haar eigen databank opgenomen fouten in de optiebenamingen één op één heeft overgenomen. Autotelex verwijst hierbij naar door haar weergegeven fouten met betrekking tot de buitenspiegels van een Smart For Two coupé (waarvan ten onrechte vermeld staat dat die inklapbaar zijn) en ten aanzien van het dak van een Porsche cabriolet (ten aanzien waarvan de vermelding elektrisch schuif-/kanteldak onjuist is).
Autotelex heeft verder gesteld dat Autotaxatie inbreuk maakt op het auteursrecht van Autotelex. Volgens Autotelex presenteert zij op haar databank een specifieke verzameling van gegevens, die dient te worden beschouwd als een werk in de zin van de Auteurswet. Door het zonder toestemming van Autotelex tonen van de data van Autotelex op de website van Autotaxatie maakt Autotaxatie inbreuk op voormeld auteursrecht, aldus Autotelex.
3.3. Autotaxatie voert verweer. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. Autotaxatie heeft gesteld dat gelet op artikel 19 van de overeenkomst de voorzieningenrechter van deze rechtbank onbevoegd is om te oordelen over de vorderingen voor zover daaraan wanprestatie ten grondslag is gelegd. Dit verweer wordt gepasseerd, aangezien Autotelex aan haar vorderingen naast wanprestatie tevens onrechtmatig handelen (inbreuk op databankrecht en auteursrecht) ten grondslag legt, ten aanzien waarvan de voorzieningenrechter van deze rechtbank bevoegd is. De op gecumuleerde grondslag gebaseerde vorderingen kunnen derhalve door de voorzieningenrechter van deze rechtbank worden beoordeeld.
4.2. Ter zitting heeft Autotelex gesteld dat het feitelijk gaat om het onderdeel van de databank waarin de opties van de aangeboden auto’s zijn opgenomen. Autotelex heeft een aantal optiebenamingen, alsmede door haar opgenomen fouten in de door haar opgenomen data genoemd die volgens haar één op één zijn overgenomen in de databank van Autotaxatie. Autotaxatie heeft betwist dat zij (een groot deel van) de databank van Autotelex heeft gekopieerd.
Weliswaar heeft Autotaxatie ten aanzien van de optiebenamingen erkend dat zij soms aanduidingen gebruikt die door Autotelex eveneens worden gebruikt, maar gelet op het grote aantal optiebenamingen – gekoppeld aan 90.000 verschillende typen auto’s - dat zich in de databank van Autotelex bevindt kan het overnemen van enkele benamingen, waarvan Autotaxatie gemotiveerd heeft gesteld dat die door diverse aanbieders in de markt worden gebruikt, niet zonder meer tot de conclusie leiden dat Autotaxatie daarmee ten onrechte gebruik maakt van de optiebenamingen van Autotelex, te minder nu onweersproken is dat Autotaxatie ook afwijkende aanduidingen gebruikt in haar databank.
Daar komt bij dat Autotelex onvoldoende gemotiveerd heeft weersproken dat Autotaxatie meerdere referentiebronnen heeft op basis waarvan zij haar databank heeft opgebouwd en ook uit de door Autotaxatie overgelegde, door haar voor akkoord getekende, offerte van RDC Datacentrum B.V. afgeleid kan worden dat Autotelex niet de enige bron is waarvan Autotaxatie haar informatie verkreeg, zodat voorshands onvoldoende aannemelijk geworden dat Autotaxatie haar gegevens enkel van Autotelex heeft betrokken.
4.3. Dat in de databank van Autotaxatie optiebenamingen staan met fouten die identiek zijn aan die welke in de databank van Autotelex zijn opgenomen kan evenmin tot de conclusie leiden dat sprake is van het ongeoorloofd kopiëren van de optiebenamingen van Autotelex, nu uit de door Autotaxatie overgelegde producties blijkt dat met betrekking tot de Porsche cabriolet ook op de websites van Autowereld en Autoweek de – onjuiste – optiebenaming elektrisch bedienbaar dak is opgenomen. Derhalve valt niet uit te sluiten dat Autotaxatie de optiebenaming die voormelde fout bevat van andere bronnen dan Autotelex heeft verkregen. Verder kan uit de foutieve vermelding “inklapbaar” met betrekking tot de buitenspiegels van de Smart For Two coupé evenmin worden geconcludeerd dat Autotaxatie (een groot deel van) de optiebenamingen van de databank van Autotelex heeft gekopieerd, nu die enkele aanduiding gelet op het grote aantal optiebenamingen dat zich in de databank bevindt onvoldoende wordt geacht voor een dergelijke conclusie.
4.4. Op grond van het vorenstaande is onvoldoende aannemelijk geworden dat Autotaxatie (een groot deel van de) door Autotelex aan haar ten tijde van de overeenkomst ter beschikking gestelde data (optiebenamingen) heeft gekopieerd naar haar eigen databank. Zonder nader bewijs – waarvoor in deze procedure geen plaats is – kan dan ook niet worden geconcludeerd dat Autotaxatie is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst. Vast staat dat Autotaxatie de cd-roms die Autotelex in het kader van de overeenkomst aan Autotaxatie had geleverd heeft teruggestuurd naar Autotelex. Dat zij een kopie van de databank van Autotelex heeft achtergehouden is gezien het voorgaande onvoldoende aannemelijk geworden.
4.5. Nu onvoldoende aannemelijk is geworden dat Autotaxatie de optiebenamingen van de databank van Autotelex (grotendeels) heeft gekopieerd, is de door Autotelex gestelde inbreuk op haar databankrecht en auteursrecht evenmin aannemelijk geworden. Dat Autotaxatie een substantieel van de databank van Autotelex gebruikt en ter beschikking stelt aan derden is onvoldoende gebleken. Nu onvoldoende aannemelijk is geworden dat sprake is van ongeoorloofd kopiëren van de data van Autotelex kan evenmin geconcludeerd worden dat Autotaxatie inbreuk maakt op een aan Autotelex toebehorend auteursrecht op haar databank – nog los van de vraag of de databank van Autotelex auteursrechtelijke bescherming geniet.
4.6. Aangezien in het vorenstaande onvoldoende aannemelijk is geworden dat Autotaxatie is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de overeenkomst dan wel dat sprake is van een inbreuk op het databankrecht en/of auteursrecht van Autotelex, zullen de vorderingen worden afgewezen.
4.7. Autotelex zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Voor de door Autotaxatie gevraagde vergoeding van de volledige proceskosten op grond van artikel 1019 h Wetboek van Rechtsvordering is geen plaats, nu het geschil primair voortvloeit uit de tussen partijen gesloten overeenkomst. Derhalve worden de gebruikelijke liquidatietarieven gehanteerd. De kosten aan de zijde van Autotaxatie worden begroot op:
- vast recht EUR 263,00
- salaris advocaat 816,00
Totaal EUR 1.079,00
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. wijst de vorderingen af;
5.2. veroordeelt Autotelex in de proceskosten, aan de zijde van Autotaxatie tot op heden begroot op EUR 1.079,00;
5.3. verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. S.A.M. Vrendenbarg-Elsbeek en in het openbaar uitgesproken op 9 maart 2010.