Uitspraak
RECHTBANK ZUTPHEN
Sector Civiel – Afdeling Handel
zaaknummer / rolnummer: 124704 / KG ZA 11-270
Vonnis in kort geding van 13 oktober 2011
in de zaak van
commanditaire vennootschap TRANSAVIA AIRLINES C.V.,
gevestigd te Schiphol, gemeente Haarlemmermeer,
eiseres,
advocaat mr. J.A.F. Considine te Rotterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
EUCLAIM B.V.,
gevestigd te Brummen,
gedaagde,
advocaat mr. C.W.J. de Bont te Doetinchem.
Partijen zullen hierna Transavia en Euclaim genoemd worden.
1. De procedure
1.1. Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding;
- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling;
- de pleitnota van Transavia;
- de pleitnota van Euclaim;
- de aanhouding ten behoeve van het beproeven van een minnelijke schikking;
- de gewijzigde eis.
2. De feiten
2.1. Transavia maakt haar onderneming van het door de lucht vervoeren en (door)vervoeren van passagiers, bagage en al hetgeen met één en ander verband houdt of daaraan bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin.
2.2. Euclaim levert diensten waarbij Euclaim namens luchtvaartpassagiers op een no-cure-no-pay basis claims indient tegen luchtvaartmaatschappijen op de grond van Europese en/of nationale wet- en regelgeving. Ook verkoopt zij documenten waarmee de passagiers zelf een claim kunnen indienen. Euclaim maakt daarvoor gebruik van de website onder de domeinnaam www.euclaim.nl.
2.3. Op de website van Euclaim staat onder meer het volgende:
“Vertragingen van Transavia.com
Bent u vertraagd op een Transavia vlucht? Alle probleemvluchten van Transavia treft u in onderstaande lijst.”
In de door Transavia als productie 3 overgelegde ‘screenshot’ van de website van Euclaim staat een lijst met vluchten van Transavia van 30-7-2011 tot en met 23-8-2011. De bezoeker van de website heeft de mogelijkheid om de datum van zijn/haar Transavia vlucht in te vullen. Door vervolgens 5 stappen op de website te doorlopen krijgt de bezoeker bij stap 5 het volgende te lezen:
“U hebt mogelijk recht op een vergoeding! Uit analyse van de officiële aankomst- en vertrektijden van uw vluchtschema blijkt dat u mogelijk recht heeft op compensatie. De schadevergoeding kunt u op verschillende manieren claimen.”
Er volgen voorts 4 manieren om een claim in te dienen welke kunnen worden aangeklikt.
Verder staat er naast de lijst met de vluchten de volgende mededeling:
“In de lijst met probleemvluchten staan vertraagde of geannuleerde vluchten van Transavia die volgens Euclaim voldoen aan de EG verordening 261/2004. Deze vluchten zijn gecontroleerd op overmachtsituaties.”
Bij “Vraag en Antwoord” staat op de website van Euclaim de volgende vraag:
“Kan er toch sprake zijn van overmacht bij een vlucht die op de probleemlijst staat?”
Hierop wordt het volgende antwoord gegeven:
“Het is nog steeds mogelijk dat er sprake is van overmacht bij vluchten die op de lijst met probleemvluchten staan. Zo kan het zijn dat een vliegtuig moet uitwijken omdat er passagiers aan boord ziek worden en medische behandeling nodig hebben. Ook kan er onderweg een noodsituatie voordoen. Luchtvaartmaatschappijen kunnen dergelijke incidenten aan de Inspectie Verkeer en Waterstaat doorgeven die hiervan een lijst bijhoudt. Euclaim neemt uiteraard deze vluchten op in haar database als overmachtsituaties.”
3. Het geschil
3.1. Transavia vordert, na wijziging van de eis, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
1. gedaagde te bevelen om binnen 72 uur na het betekenen van dit vonnis - binnen het kader van de aanprijzing van haar diensten om passagiers behulpzaam te zijn bij het indienen van claims ter zake van compensatie als bedoeld onder Europese Verordening (EG) nr. 261/2004 tegen Transavia - elke vermelding op haar website, of elders,
i) van een vlucht van Transavia welke niet is vertraagd of waarvan de vertraging niet langer dan 3 uur heeft geduurd;
of
ii) van een vlucht van Transavia ter zake waarvan zij aangeeft, dat die vlucht is geannuleerd, terwijl de vlucht niet is geannuleerd;
of
iii) van een vlucht van Transavia welke niet voor het publiek beschikbaar is gesteld en dus waarop de Europese Verordening (EG) nr. 261/2004 niet van toepassing is,
te staken en haar te bevelen zich van dergelijke vermeldingen in de toekomst te onthouden, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 1.000,-- per overtreding.
2. Gedaagde te verbieden, met ingang van 24 uur na het betekenen van dit vonnis, om, op haar website of elders, al dan niet door het doorlinken naar andere websites, binnen het kader van de aanprijzing van haar diensten om passagiers behulpzaam te zijn bij het indienen van claims tegen Transavia, te vermelden of anderszins mede te delen dat zij onafhankelijk is, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 2.000,-- per overtreding, alsmede van EUR 1.000,-- voor elke dag waarop overtreding van het bevel voortduurt.
3. Gedaagde te bevelen om binnen 24 uur na het betekenen van dit vonnis, bij het op haar website uitnodigen van passagiers tot het indienen van claims tegen Transavia, steeds duidelijk te maken dat er alleen recht is op compensatie indien er geen sprake is van overmacht, op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 2.000,-- per overtreding, alsmede van EUR 1.000,-- voor elke dag waarop overtreding van het bevel voortduurt.
4. Gedaagde te verbieden, met ingang van 24 uur na het betekenen van dit vonnis, om, op haar website of elders, al dan niet door het doorlinken naar andere websites, binnen het kader van de aanprijzing van haar diensten om passagiers behulpzaam te zijn bij het indienen van claims tegen Transavia, te vermelden of anderszins aan te geven dat een technisch mankement nooit overmacht oplevert in de zin van Europese Verordening (EG) nr. 261/2004, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 2.000,--, alsmede van EUR 1.000,-- voor elke dag waarop overtreding van het bevel voortduurt.
5. Gedaagde te bevelen om binnen 24 uur na het betekenen van dit vonnis op haar website, welke is te vinden onder de domeinnaam www.euclaim.nl de volgende rectificatie te plaatsen, op elke scherm van haar website die vluchten van Transavia vermeldt binnen het kader van een uitnodiging om claims terzake van die vluchten in te dienen, zulks tot 31 december 2011 in letters die tenminste even groot en zichtbaar zijn als de letters die voor de overige redactionele inhoud van de site worden gebruikt en volledig zichtbaar bij de eerste opening van de pagina op een beeldscherm van 17 inch:
In de afgelopen maanden hadden wij op onze website vermeld dat u als passagier recht heeft op een vergoeding van Transavia als uw Transavia vlucht meer dan drie uur vertraagd is.
Wat wij ten onrechte niet hadden vermeld, is dat u alleen recht heeft op deze compensatie als de vertraging Transavia ook kan worden aangerekend (d.w.z.: als er geen sprake is van een overmachtssituatie voor Transavia).
Ook hadden wij op onze website doen voorkomen dat wij (onder andere met behulp van onze Claim Calculator), kunnen vaststellen of u recht heeft op een vergoeding van Transavia en dat wij de door ons -op basis daarvan- op onze website vermelde (probleem-)vluchten van Transavia op overmacht hadden gecontroleerd.
Dit is echter niet correct. Wij beschikken namelijk niet over de benodigde gegevens om per afzonderlijke vlucht vast te stellen, of er sprake is van overmacht en derhalve om te kunnen zeggen of u wel of geen recht heeft op compensatie van Transavia.
Ook hebben wij bij de vluchten van Transavia aangegeven, dat een technisch mankement nooit overmacht kan opleveren, hetgeen onjuist is. Technische mankementen kunnen in beginsel wel overmacht opleveren en elk geval moet naar haar eigen feiten en omstandigheden worden beoordeeld.
Ook hadden wij op onze website vermeld dat wij u voorzien van onafhankelijk advies bij het indienen van claims tegen Transavia. Wij hebben echter een financieel belang bij het namens u indienen van claims bij vliegtuigmaatschappijen. Wij zijn voor ons voortbestaan afhankelijk van het namens u kunnen indienen van claims en ons advies kan derhalve niet worden aangemerkt als onafhankelijk.
of een door de voorzieningenrechter nader te bepalen rectificatie, zulks op straffe van verbeurte van een dwangsom van EUR 1.000,-- per overtreding, alsmede van EUR 1.000,-- voor elke dag waarop overtreding van het bevel voortduurt.
6. Gedaagde te veroordelen in de kosten van deze procedure.
3.2. Transavia heeft aan haar vorderingen ten grondslag gelegd dat Euclaim mededelingen doet op haar website die misleidend zijn en jegens haar onrechtmatig. Transavia lijdt daardoor schade omdat de mededelingen haar in een kwaad daglicht stellen. Ook zijn de mededelingen onrechtmatig omdat afbreuk wordt gedaan aan de goede naam van Transavia en ze te maken krijgt met enorm veel claimprocedures wat aanzienlijk veel tijd kost om te verwerken. Euclaim kan niet bepalen of een vlucht is vertraagd of geannuleerd vanwege een overmachtsituatie.
3.3. Euclaim voert verweer. Volgens haar heeft Transavia geen spoedeisend belang omdat in 2008 ook al discussie is gevoerd over de lijst met vluchten op de website van Euclaim. Verder is de zaak te complex voor behandeling in kort geding gelet op de intensieve discussie over de gelding en werking van Europees recht. Ook staat de bescherming van consumentenrechten op het spel.
Volgens Euclaim is er geen sprake van misleidende reclame of onrechtmatig handelen aan de zijde van Euclaim. Euclaim hoeft niet te bewijzen dat er sprake is van buitengewone omstandigheden. Door Transavia is geen enkel bewijs geleverd dat Euclaim onrechtmatig handelt. Ook heeft zij niet aangetoond dat haar goede naam wordt aangetast of dat zij extreem veel claims krijgt van passagiers.
De gepubliceerde probleemlijst op de website is een weergave van feiten zoals die op het moment bekend zijn. Het is dan ook een dynamische lijst die kan veranderen als er nieuwe relevante feiten bekend zijn geworden. Wanneer een passagier aangeeft te willen claimen ontvangt deze een e-mail waarin wordt uitgelegd dat de vlucht in kwestie nog uitgebreider geanalyseerd moet worden. Ook staat er op de website een directe link naar de website van de Inspectie Verkeer en Waterstaat en de daarop vermelde buitengewone omstandigheden.
Deze probleemlijst is geen reclame in de zin van artikel 6:194 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW), omdat de lijst geen enkel aanprijzend element bevat. Bovendien is het te beschermen belang van artikel 6:194 BW niet van toepassing op Transavia, want Transavia is geen concurrent van Euclaim. Voor de behandeling van misleidende reclame staat een procedure open bij de Reclame Code Commissie.
3.4. Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4. De beoordeling
4.1. In onderhavige zaak ligt de vraag voor of Euclaim op haar website misleidende en daarmee jegens Transavia onrechtmatige mededelingen heeft staan. Derhalve leent de zaak zich voor een behandeling in kort geding.
4.2. Door Transavia is naast de algemene grondslag van de onrechtmatige daad een beroep gedaan op artikel 6:194 BW. Dienaangaande overweegt de voorzieningenrechter dat deze bepaling eerst en vooral bedoeld is om concurrenten onderling te beschermen tegen misleidende reclame. Transavia kan echter niet als een concurrent van Euclaim worden aangemerkt. Euclaim biedt immers geen vluchten aan maar biedt passagiers hulp bij het indienen van claims bij diverse luchtvaartmaatschappijen. Artikel 6:194 BW heeft derhalve niet de strekking Transavia te beschermen tegen de commerciële activiteiten van Euclaim.
4.3. Transavia heeft aangevoerd dat de onrechtmatige mededelingen op de website van Euclaim bestaan uit het publiceren van een lijst van “probleemvluchten” op haar website en de context waarin deze wordt geplaatst. Iedere vermelding van een vlucht geeft uitdrukkelijk of op zijn minst impliciet aan dat een passagier ter zake van die vlucht recht heeft op compensatie, aldus Transavia. Verder doet Euclaim diverse mededelingen over zichzelf, haar diensten of de lijst van vluchten die onrechtmatig zijn, zoals het stellen dat ze onafhankelijk zijn, dat de lijst van vluchten door haar is gecontroleerd op overmacht en de Verordening en dat het begrip overmacht op limitatieve wijze moet worden uitgelegd.
Euclaim heeft aangevoerd dat zij haar informatie krijgt van Schiphol en diverse andere databases. Schiphol krijgt haar informatie van de luchtvaartmaatschappijen welke zij vervolgens plaatst op de borden in de aankomst- en vertrekhal. Als Transavia onjuiste informatie doorgeeft aan Schiphol komt deze onjuiste informatie bij Euclaim terecht, aldus Euclaim.
4.4. De voorzieningenrechter overweegt dat Transavia de partij is die beschikt over de informatie waarom een vlucht is vertraagd of geannuleerd. Deze informatie is voor het functioneren van Euclaim van belang. Transavia kan echter niet verplicht worden deze informatie aan Euclaim te verschaffen. Het is aan Transavia of ze deze informatie prijsgeeft aan Euclaim. Wanneer Transavia er voor kiest om deze informatie niet aan Euclaim te verschaffen zal Euclaim haar informatie ergens anders vandaan moeten halen. Transavia heeft het echter in haar macht dat Euclaim uitgaat van de juiste informatie door zelf Schiphol te voorzien van de juiste en meest actuele informatie. Dat Euclaim op haar website een lijst publiceert op basis van informatie die zij van Schiphol krijgt en dat deze informatie onjuistheden kan bevatten maakt nog niet dat Euclaim daarmee jegens Transavia onrechtmatig handelt. Ze gebruikt informatie die vrij beschikbaar is en die informatie bevat mogelijk fouten en/of is niet altijd actueel.
Verder is van belang dat de door Transavia gestelde negatieve gevolgen van het gebruiken van de onjuiste informatie geenszins aannemelijk is geworden. Op geen enkele wijze heeft Transavia haar stelling dat haar goede naam wordt aangetast en dat zij overspoeld wordt met claims inzichtelijk gemaakt. Dat Transavia op deze manier door Euclaim “aan de schandpaal” wordt genageld is niet aannemelijk gemaakt. Daar komt bij dat voorshands onvoldoende aannemelijk is dat de door Euclaim verstrekte informatie de perken te buiten gaat. Immers, op de website van Euclaim wordt, veel genuanceerder dan Transavia stelt, informatie verstrekt over probleemvluchten en de mogelijkheid van passagiers om schadevergoeding te krijgen.
Ook is van belang geacht dat uit de website van Euclaim voldoende duidelijk wordt dat het uiteindelijk aan de Inspectie Verkeer en Waterstaat, de Geschillencommissie Luchtvaart of de civiele rechter is om vast te stellen of een passagier van een bepaalde vlucht in aanmerking komt voor compensatie en dat deze partijen niet uitgaan van de informatie zoals die op de site van Euclaim wordt vermeld.
Gelet op het voorgaande komt de vordering onder 1 niet voor toewijzing in aanmerking.
4.5. Evenmin is aannemelijk geworden dat de mededeling dat Euclaim onafhankelijk advies kan geven jegens Transavia onrechtmatig is. Ter onderbouwing hiervan heeft Transavia gesteld dat Euclaim een financieel belang heeft bij het indienen van claims en voor haar voortbestaan afhankelijk is van deze claims. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt niet in te zien dat een financieel eigen belang per definitie aan enige onafhankelijkheid in de weg hoeft te staan. Wat daar ook van zij, door Transavia is niet onderbouwd waarom mededeling van Euclaim over haar onafhankelijkheid schade toebrengt aan Transavia en daarmee jegens Transavia onrechtmatig zou kunnen zijn. Terzijde tekent de voorzieningenrechter daar nog bij aan dat ingevolge de door Euclaim gehanteerde voorwaarden, die op haar website staan vermeld, Euclaim bij een door haar namens de passagier succesvol ingediende claim 73% van de hoofdsom verminderd met
€ 25,00 administratiekosten zal uitbetalen aan de passagier. Het zal derhalve voor eenieder die gebruik maakt van de diensten van Euclaim duidelijk zijn dat Euclaim daar geld aan verdient. Euclaim doet daar ook niet geheimzinnig over, zodat van enige misleiding op dit punt ook geen sprake is.
4.6. Ten aanzien van de vordering onder 3 overweegt de voorzieningenrechter dat Transavia bij deze vordering geen belang heeft nu op de website van Euclaim is opgenomen dat het nog steeds mogelijk is dat er sprake is van overmacht bij vluchten die op de lijst met probleemvluchten staan. Dat een bezoeker van de website daarvoor moet doorklikken maakt dat niet anders. De vordering onder 3 zal dan ook worden afgewezen.
4.7. Wat betreft de vordering onder 4 is niet duidelijk geworden dat daadwerkelijk op de website staat opgenomen dat een technisch mankement nooit overmacht oplevert.
Voor zover Transavia beoogt te betogen dat dit uit de probleemlijst volgt nu daarin vluchten zijn opgenomen met een technisch mankement overweegt de voorzieningenrechter dat hieruit niet zonder meer volgt dat een technisch mankement geen overmacht kan opleveren. Daar komt bij dat in de jurisprudentie verschillend wordt gedacht over de vraag of een technisch mankement overmacht aan de zijde van de luchtvaartmaatschappij oplevert. De vordering onder 4 zal dan ook worden afgewezen.
4.8. Nu niet gezegd kan worden dat de lijst met probleemvluchten op de website van Euclaim jegens Transavia misleidend en onrechtmatig is en niet aannemelijk is geworden dat Euclaim mededelingen doet op haar website die jegens Transavia misleidend en onrechtmatig zijn, bestaat voor het plaatsen van een rectificatie door Euclaim op haar website geen aanleiding. De vordering onder 5 zal daarom eveneens worden afgewezen.
4.9. Transavia zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Euclaim worden begroot op:
- griffierecht EUR 560,00
- salaris advocaat 816,00
Totaal EUR 1.376,00
5. De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1. wijst de vorderingen af;
5.2. veroordeelt Transavia in de proceskosten, aan de zijde van Euclaim tot op heden begroot op EUR 1.376,00.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.F.A. Bierbooms en in het openbaar uitgesproken op
13 oktober 2011.