ECLI:NL:RBZWB:2018:1786

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Strafrecht

Zittingsplaats: Breda

parketnummer: 02/810573-16

vonnis van de meervoudige kamer d.d. 21 maart 2018

in de strafzaak tegen

[verdachte]

geboren op [geboortedag] 1993 te [geboorteplaats]

wonende te [adres]

raadsvrouw: mr. S.M.E. van Fraaijenhove, advocate te Breda

1.Onderzoek van de zaak

De zaak is inhoudelijk behandeld op de zitting van 7 maart 2018, waarbij de officier van justitie, mr. Bezem, en de verdediging hun standpunten kenbaar hebben gemaakt.

2.De tenlastelegging

Verdachte staat terecht, terzake dat:

hij in of omstreeks de periode van 11 december 2015 tot en met 12 december 2015 te Roosendaal, in een woning gelegen aan de Hoofstraat, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en/of beroofd gehouden, immers heeft hij verdachte en/of zijn mededader(s) in voornoemde woning

- tegen die [slachtoffer] gezegd dat hij op de bank moest gaan zitten en/of

- tegen die [slachtoffer] dreigend de woorden toegevoegd: "ik maak je kapot" en/of

- meermalen, althans eenmaal, geslagen/gestompt op/tegen het gezicht en/of hoofd en/of lichaam van die [slachtoffer] en/of

- die [slachtoffer] vastgepakt en/of (daarbij) de handen/polsen van die [slachtoffer] aan elkaar (op zijn rug) vast gebonden met tie-rips en/of de enkels/voeten/benen van die [slachtoffer] aan elkaar vast gebonden met tie-rips en/of plakband/tape en/of

- ( vervolgens) die [slachtoffer] (terwijl hij aan handen/polsen en/of enkels/voeten/benen vastgebonden was) geslagen/gestompt op/tegen zijn hoofd en/of

- die [slachtoffer] van de bank gehaald en/of aan een staande lamp vast gebonden met tie-rips en/of

- de mond van die [slachtoffer] met plakband/tape afgeplakt.

3.De voorvragen

De dagvaarding is geldig.

De rechtbank is bevoegd.

De officier van justitie is ontvankelijk in de vervolging.

Er is geen reden voor schorsing van de vervolging.

4.De beoordeling van het bewijs

4.1

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie meent dat tot een volledige bewezenverklaring kan worden gekomen van het aan verdachte ten laste gelegde feit op grond van de aangifte, de processen-verbaal van verhoor aangever, de foto’s van het letsel van aangever en de (deels) bekennende verklaring van medeverdachte [medeverdachte] . Het alternatieve scenario dat verdachte schetst in zijn handgeschreven verklaring, gedateerd 24 augustus 2016, acht de officier van justitie niet aannemelijk, nu hiervoor geen steun kan worden gevonden in de rest van het dossier en verdachte geen concrete aanknopingspunten heeft gegeven op basis waarvan nader onderzoek gedaan had kunnen worden. Daar komt bij dat het een eigen verklaring van verdachte betreft die niet kritisch kon worden getoetst door de politie noch ter zitting, nu verdachte niet is verschenen, aldus de officier van justitie.

4.2

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft ter zitting van 7 maart 2018 gepersisteerd bij het eerder door haar gedane verzoek om aangever als getuige te horen. Ingeval de rechtbank dit verzoek afwijst, heeft de verdediging betoogd dat niet tot een bewezenverklaring kan worden gekomen, wegens gebrek aan bewijs. Zij betwist niet dat uit het dossier blijkt dat twee personen aangever van zijn vrijheid hebben beroofd en hem hebben vastgebonden en toegetakeld, maar wel dat verdachte hierbij een rol heeft gespeeld. Verdachte ontkent nadrukkelijk alle gedragingen die in de tenlastelegging staan omschreven, waarbij de verdediging erop heeft gewezen dat ook [medeverdachte] heeft verklaard dat verdachte geen van die gedragingen heeft gepleegd. Dan blijft over de verklaring van aangever ten aanzien waarvan de verdediging primair heeft betoogd dat deze verklaring niet voor het bewijs mag worden gebruikt, omdat zij niet de gelegenheid heeft gehad om aangever als getuige te horen. Dit terwijl hij een getuige à charge is en zijn verklaringen het enige en/of doorslaggevende bewijs zijn in deze zaak en compenserende factoren ontbreken. Ingeval de rechtbank de verklaringen van aangever wel gebruikt voor het bewijs is volgens de verdediging sprake van schending van artikel 6 van het Europees Verdrag voor de rechten van de Mens (EVRM). Subsidiair heeft de verdediging zich op het standpunt gesteld dat de verklaring van aangever niet betrouwbaar is gelet op de onderlinge tegenstrijdigheden.

4.3

Het oordeel van de rechtbank

4.3.1

De beoordeling van het getuigenverzoek

Op 14 december 2016 heeft de verdediging een verzoek gedaan tot het horen van aangever als getuige bij de rechter-commissaris. Dat verzoek is indertijd toegewezen door de rechtbank, waarna de onderliggende zaak is verwezen naar de rechter-commissaris.

Nadien is bij de rechtbank een proces-verbaal van 28 maart 2017 van de rechter-commissaris binnengekomen, waarin kort gezegd wordt vermeld dat het onderzoek niet kan worden voltooid, omdat de woon- of verblijfplaats van aangever onbekend is. Gelet op de inhoud van genoemd proces-verbaal acht de rechtbank het onaannemelijk dat aangever binnen een aanvaardbare termijn ter terechtzitting zal verschijnen om te worden gehoord, om welke reden het getuigenverzoek van de verdediging wordt afgewezen.

4.3.2

De vrijheidsberoving

De rechtbank stelt vast dat uit het dossier naar voren komt dat aangever in de avond van 11 december 2015 wederrechtelijk van zijn vrijheid is beroofd door twee tot op heden onbekend gebleven personen. Het zijn deze personen geweest die de polsen en enkels van aangever hebben vastgebonden met tie rips en hem hebben bedreigd en geslagen, zoals verwoord onder de eerste 4 gedachtestreepjes in de tenlastelegging. Anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat het dossier geen aanknopingspunten bevat voor enige betrokkenheid van [verdachte] bij deze vrijheidsberoving en gedragingen; uit niets blijkt dat [verdachte] hierbij aanwezig is geweest of dat hij enige voorkennis of wetenschap hiervan had. De rechtbank acht derhalve deze ten laste gelegde onderdelen niet bewezen.

4.3.3

De voortduring van de vrijheidsberoving

Aangever [slachtoffer] heeft op 12 december 2015 verklaard dat de avond ervoor, op 11 december 2015 omstreeks 23:15 uur, twee mannen naar zijn woning in Roosendaal zijn gekomen en dat deze mannen hem aan zijn polsen en enkels hebben vastgebonden met tie rips. Rond 00:00-00:30 uur lieten zij twee andere mannen de woning binnen. De vier mannen spraken met elkaar en kort hierna verlieten de eerste twee mannen de woning van aangever. De andere twee mannen die in de aangifte persoon 3 en persoon 4 worden genoemd, zijn de hele nacht bij aangever in de woning gebleven. Persoon 3 heeft aangever op enig moment op de bank gelegd. Vanaf 9:00 uur in de ochtend verlieten de twee mannen beurtelings de woning, om een hennepkwekerij in de schuur af te breken. Persoon 4, die Vlaams sprak, heeft die dag aangever geslagen met gebalde vuist op het hoofd. Omstreeks 14:30 uur heeft persoon 4 aangever van de bank gehaald en hem vastgebonden aan een staande lamp. Vervolgens plakte diezelfde persoon de mond van aangever af met plakband of tape. Aangever is al die tijd vastgebonden geweest aan zijn polsen en enkels. Toen persoon 3 en 4 allebei buiten de woning waren, heeft aangever zichzelf weten te bevrijden en is hij gevlucht.^[1]

Op 12 december om 15:15 uur heeft aangever zich gemeld op het politiebureau. Aangever was zichtbaar gewond.^[2]De politie heeft foto’s gemaakt van het letsel van aangever, welke foto’s in het dossier zijn opgenomen.^[3]

Diezelfde dag heeft een sporenonderzoek plaatsgevonden in de woning van aangever. Bij dit onderzoek werden (losgeknipte) kabelbinders – de rechtbank begrijpt dat hiermee tie rips worden bedoeld – aangetroffen op een bank en om de poot van een staande lamp.

Verder werden in de woonkamer een Fanta glas en een blikje Coca Cola aangetroffen, waarop sporen zijn veiliggesteld. Deze sporen zijn onderzocht door het Nederlands Forensisch instituut. De bemonstering van het glas leverde een match op met het DNA-profiel van [verdachte] en de bemonstering van het blikje leverde een match op met het DNA-profiel van [medeverdachte] . In beide gevallen is de matchkans vastgesteld op kleiner dan 1 op 1 miljard.^[4]

Aangever heeft persoon 3 en persoon 4 middels een fotoconfrontatie respectievelijk geïdentificeerd als [medeverdachte] en [verdachte] .^[5]

[medeverdachte] is gehoord door de politie. Tijdens dit verhoor verklaarde [medeverdachte] dat het klopt dat aangever in zijn woning werd vastgehouden en dat aangever met tie rips is vastgebonden aan een staande lamp. Toen hem een foto van [verdachte] werd getoond, herkende hij de man op de foto voor 100% als de Belg die ook bij aangever in de woning was.^[6]

Op basis van het vorenstaande in onderlinge samenhang bezien, is de rechtbank van oordeel dat de aangifte op essentiële punten wordt ondersteund door diverse (objectieve) bewijsmiddelen. Gelet hierop en op het gegeven dat aangever aangifte heeft gedaan vrijwel direct na de vrijheidsberoving, acht de rechtbank deze verklaring geloofwaardig en gaat zij ervan uit dat een en ander heeft plaatsgevonden zoals aangever heeft verklaard. Dat aangever een half jaar later over sommige details net iets anders heeft verklaard, doet aan dit oordeel niet af. Aldus kan met voldoende zekerheid worden vastgesteld dat aangever op 11 december 2015 kort voor middernacht in zijn eigen woning is vastgebonden met tie rips door twee tot op heden onbekend gebleven mannen. Diezelfde mannen hebben kort hierna [medeverdachte] en [verdachte] binnengelaten in de woning, waarna zij ongeveer een half uur lang met elkaar hebben gesproken. De onbekende mannen hebben hierna de woning verlaten en [medeverdachte] en [verdachte] zijn de hele nacht bij aangever in de woning gebleven. Aangever was al die tijd vastgebonden aan zijn polsen en enkels en is op enig moment op de bank gelegd door [medeverdachte] . De volgende ochtend heeft [verdachte] aangever geslagen op zijn hoofd met gebalde vuist. Diezelfde [verdachte] heeft aangever vastgebonden aan een lamp met tie rips en heeft de mond van aangever afgeplakt met plakband of tape.

Gezien de hele gang van zaken is de rechtbank van oordeel dat ten aanzien van de voortduring van de vrijheidsberoving sprake is geweest van een zodanige nauwe en bewuste samenwerking tussen de twee onbekende mannen, [verdachte] en [medeverdachte] dat kan worden geconcludeerd tot medeplegen. De gedragingen die worden omschreven onder de laatste drie gedachtestreepjes in de tenlastelegging zijn weliswaar feitelijk door [verdachte] uitgevoerd, maar gezien de gegeven omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat [medeverdachte] en de onbekende mannen voorwaardelijk opzet hierop hebben gehad.

Het vorenstaande in ogenschouw nemend, wordt de door verdachte gegeven verklaring als ongeloofwaardig terzijde geschoven

4.3.4

Het gebruik van de verklaring van aangever

De rechtbank stelt vast dat de verdediging aangever niet heeft kunnen horen als getuige.

De verklaringen van aangever kunnen in zo’n geval slechts gebruikt worden voor het bewijs indien de inbreuk op het ondervragingsrecht gerechtvaardigd is en geen sprake is van ‘sole and decisive evidence’. Ingeval dit laatste wel aan de orde is, mag de betreffende verklaring slechts voor het bewijs worden gebruikt wanneer de verdediging voldoende is gecompenseerd voor het ontbreken van de mogelijkheid om de verzochte getuige te ondervragen.

Ten aanzien van de rechtvaardiging van de inbreuk op het ondervragingsrecht memoreert de rechtbank dat zij het onaannemelijk acht dat aangever binnen een aanvaardbare termijn als getuige gehoord kan worden. Daarmee is naar het oordeel van de rechtbank de rechtvaardiging van de inbreuk op het ondervragingsrecht gegeven.

Onder verwijzing naar dat wat hierboven is aangehaald en overwogen onder 4.3.3 overweegt de rechtbank dat uit het totaal van bewijsmiddelen blijkt dat aangever wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd is gehouden, dat hierbij geweld is gebruikt en dat [medeverdachte] en anderen hierin een zodanig aandeel hebben gehad dat kan worden gesproken van medeplegen. Van ‘sole and decisive’ evidence is derhalve geen sprake, zodat het door de verdediging gevoerde verweer wordt verworpen.

De rechtbank acht de verklaringen van aangever bruikbaar voor het bewijs.

Het vorenstaande in ogenschouw nemend, komt de rechtbank tot een bewezenverklaring van het feit zoals hierna onder 4.4 wordt weergegeven.

4.4

De bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte
hijin
of omstreeksde periode van 11 december 2015 tot en met 12 december 2015 te Roosendaal, in een woning gelegen aan de Hoo
gstraat, tezamen en in vereniging met
een ander ofanderen
, althans alleen,opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft
beroofd en/ofberoofd gehouden, immers
hebbenhij verdachte en
/ofzijn mededader
(s
)in voornoemde woning

- tegen die [slachtoffer] gezegd dat hij op de bank moest gaan zitten en/of

- tegen die [slachtoffer] dreigend de woorden toegevoegd: "ik maak je kapot" en/of

- meermalen, althans eenmaal, geslagen/gestompt op/tegen het gezicht en/of hoofd en/of lichaam van die [slachtoffer] en/of

-
(vervolgens)die [slachtoffer]
(terwijl hij aan
handen/polsen en
/ofenkels
/voeten/benenvastgebonden was
)geslagen/gestompt op
/tegenzijn hoofd en/of

- die [slachtoffer] van de bank gehaald en
/ofaan een staande lamp vast gebonden met tie-rip en/of

- de mond van die [slachtoffer] met plakband/tape afgeplakt.

Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet in zijn verdediging geschaad.

De rechtbank acht niet bewezen hetgeen meer of anders ten laste is gelegd. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

5.De strafbaarheid

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het feit uitsluiten. Dit levert het in de beslissing genoemde strafbare feit op.

Ingeval de rechtbank tot een bewezenverklaring komt van één of meerdere gedragingen die in de tenlastelegging worden omschreven, heeft de verdediging betoogd dat verdachte daartoe is gedwongen. Verdachte zag – volgens zijn eigen verklaring – dat aangever was vastgebonden met tie rips en heeft daartegen geprotesteerd. Hij is toen meegenomen naar de eerste verdieping van de woning en is daar bedreigd met een mes. Hem werd duidelijk gemaakt dat hij niets te zeggen had, aldus de verdediging.

De rechtbank is van oordeel dat niet aannemelijk is geworden dat ten tijde van het plegen van het feit sprake was van een van buiten komende drang waaraan verdachte redelijkerwijze geen weerstand kon en ook niet behoefde te bieden, mede omdat er geen steun in het dossier kan worden gevonden voor de verklaring van verdachte dat hij werd bedreigd met een mes. De rechtbank verwerpt derhalve het beroep op psychische overmacht en acht verdachte strafbaar.

6.De strafoplegging

6.1

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gevorderd verdachte te veroordelen tot een gevangenisstraf van 62 dagen met aftrek van voorarrest en een werkstraf van 240 uur. Daarnaast heeft hij oplegging gevorderd van een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf van 9 maanden met een proeftijd van 2 jaar.

6.2

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft de rechtbank verzocht om bij een veroordeling rekening te houden met de overleveringsdetentie en het voorarrest van verdachte en om aan hem geen langere gevangenisstraf op te leggen.

6.3

Het oordeel van de rechtbank

Verdachte heeft zich samen met anderen schuldig gemaakt aan het van de vrijheid beroofd houden van een 63-jarige man gedurende ongeveer 15 uur. Zij hebben het slachtoffer vastgehouden in zijn eigen woning, terwijl zijn polsen en enkels waren vastgebonden met tie rips. Ook is er geweld gebruikt tegen het slachtoffer door hem met gebalde vuist te slaan op zijn hoofd. Door zo te handelen hebben verdachte en zijn mededaders een zeer bedreigende en beangstigende situatie gecreëerd voor het slachtoffer, hetgeen de rechtbank verdachte zwaar aanrekent.

Gezien het gegeven dat sprake was van een langdurige vrijheidsberoving van een man op leeftijd waarbij geweld is gebruikt, is de rechtbank van oordeel dat in beginsel een aanzienlijke onvoorwaardelijke gevangenisstraf geïndiceerd is.

In het nadeel van verdachte houdt de rechtbank rekening met de omstandigheid dat uit het dossier blijkt dat verdachte een grotere rol heeft gespeeld bij de urenlange voortduring van de wederrechtelijke vrijheidsberoving dan zijn mededader [medeverdachte] . Verdachte is degene geweest die geweld heeft gebruikt tegen het slachtoffer en die zich intimiderend jegens hem heeft opgesteld.

Ten gunste van verdachte wordt meegewogen dat de onderliggende zaak meegenomen had kunnen worden bij een eerdere berechting van verdachte, waarbij hij is veroordeeld voor een Opiumwetdelict, gepleegd in januari 2016. Wanneer deze veroordeling wordt bezien in het licht van de onderhavige zaak – waarbij verdachte in december 2015 een hennepkwekerij heeft afgebroken in de schuur van het slachtoffer – concludeert de rechtbank dat verdachte zich klaarblijkelijk vaker dan één keer heeft bezig gehouden met verdovende middelen, hetgeen de rechtbank tevens meeweegt bij de bepaling van de op te leggen straf.

Alles afwegende is de rechtbank van oordeel dat een gevangenisstraf van 9 maanden noodzakelijk is. Zij ziet geen ruimte voor een andere of lichtere sanctie. Wel ziet de rechtbank aanleiding een deel daarvan, te weten 3 maanden, voorwaardelijk op te leggen. Met deze voorwaardelijke straf wordt beoogd verdachte ervan te weerhouden opnieuw strafbare feiten te plegen.

De periode waarin verdachte in voorarrest heeft gezeten, zal in mindering worden gebracht op het onvoorwaardelijke strafdeel. De rechtbank merkt in dit verband op dat verdachte in totaal 72 dagen in voorarrest heeft gezeten, waarbij tevens zijn meegenomen de dagen dat hij in overleveringsdetentie heeft gezeten.

7.De wettelijke voorschriften

De beslissing berust op de artikelen 10, 14a, 14b, 14c, 27, 47, 63 en 282 van het Wetboek van Strafrecht zoals deze artikelen luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

8.De beslissing

De rechtbank:

Bewezenverklaring

- verklaart het ten laste gelegde bewezen, zodanig als hierboven onder 4.4 is omschreven;

- spreekt verdachte vrij van wat meer of anders is ten laste gelegd;

Strafbaarheid

- verklaart dat het bewezen verklaarde het volgende strafbare feit oplevert:
Medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden;

Strafoplegging

- veroordeelt verdachte tot
een gevangenisstraf van 9 maanden;

- bepaalt dat
een gedeelte van deze gevangenisstraf groot 3 maandenniet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, omdat verdachte voor het einde van de
proeftijd van twee jarenna te melden voorwaarde niet heeft nageleefd;

- stelt als algemene voorwaarde dat verdachte zich voor het einde van de proeftijd niet zal schuldig maken aan een strafbaar feit;

- bepaalt dat de tijd die verdachte voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in voorarrest heeft doorgebracht, te weten 72 dagen, in mindering wordt gebracht bij de tenuitvoerlegging van het onvoorwaardelijke deel van de opgelegde gevangenisstraf.

Dit vonnis is gewezen door mr. Schoonen, voorzitter, mr. Kooijman en mr. Breeman, rechters, in tegenwoordigheid van mr. Hoezen, griffier, en is uitgesproken ter openbare zitting op 21 maart 2018.