ECLI:NL:RBZWB:2018:4139

• Datum uitspraak: 5 juli 2018
• Publicatiedatum: 12 juli 2018
• Zaaknummer: C/02/346647 / KG ZA 18-402
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Kort geding
• Rechters: M. Verhagen-Coopmans
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verbod op uitzending van televisieprogramma ‘Foute boel’ wegens inbreuk op privacy en onrechtmatige beeldopnamen

In deze zaak vorderden eisers, bestaande uit [eiser sub 1] en [eiser sub 2], een verbod op de uitzending van een aflevering van het televisieprogramma ‘Foute boel’ waarin [eiser sub 1] werd belicht als verhuurder. De eisers stelden dat de uitzending hen onterecht zou afschilderen als dubieuze verhuurders en dat de wijze waarop de filmopnamen tot stand waren gekomen, onrechtmatig was. De voorzieningenrechter oordeelde dat de filmopnamen niet onrechtmatig waren, aangezien de filmploeg zich toegang had verschaft tot de villa van [eiser sub 1] door zich voor te doen als pakketbezorger. De rechter concludeerde dat de uitzending niet in strijd was met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en dat de belangen van de gedaagde, Talpa TV B.V., bij uitzending zwaarder wogen dan de privacybelangen van de eisers. De vorderingen van de eisers werden afgewezen, en zij werden veroordeeld in de proceskosten. De uitspraak vond plaats op 5 juli 2018.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Cluster II Handelszaken

Breda

zaaknummer / rolnummer: C/02/346647 / KG ZA 18-402

Vonnis in kort geding van 5 juli 2018

in de zaak van

1. [eiser sub 1] ,

wonende te [woonplaats] ,

2.
[eiser sub 2] ,

wonende te [woonplaats] ,

3.
[eiser sub 3] ,

wonende te [woonplaats] ,

4.
[eiser sub 4] ,

wonende te [woonplaats] ,

eisers,

advocaat mr. C.A.H. van de Sanden te Amsterdam,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

TALPA TV B.V. ,

gevestigd te Amsterdam,

gedaagde,

advocaat mr. J.A.K. van den Berg te Amsterdam.

Eisers sub 1 en 2 zullen hierna worden aangeduid als [eiser sub 1] en [eiser sub 2] . Gedaagde zal Talpa worden genoemd.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• de dagvaarding van 3 juli 2018 met de producties 1 en 2 van eisers;
• de aanvullende producties 3 tot en met 5 van eisers;
• de producties 1 en 2 van Talpa;
• de mondelinge behandeling ter zitting van 5 juli 2018;
• de pleitnota van eisers;
• de pleitnota van Talpa.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald op heden.

2. De feiten

2.1.

Op grond van de niet of onvoldoende weersproken stellingen en de overgelegde producties wordt uitgegaan van de navolgende feiten:

a. [eiser sub 1] verhuurt bedrijfsmatig woningen aan particulieren. Hij bezit woningen in [plaats] , [plaats] , [plaats] en [woonplaats] .

b. [eiser sub 2] is de echtgenote van [eiser sub 1] .

c. [eiser sub 1] heeft voor eigen gebruik een villa in [woonplaats] aan de [adres] . Die villa dient mede als woning voor [eiser sub 2] .

d. Het productiebedrijf Vincent TV Producties heeft een serie afleveringen opgenomen voor een televisieprogramma over huisjesmelkers. Het programma heet ‘Foute boel’ en wordt gepresenteerd door [presentator] . De producent is [producer] . Talpa zendt het programma uit op de televisiezender SBS6.

e. Op haar website geeft SBS6 de volgende beschrijving van het programma:

In het nieuwe SBS6-programma Foute boel
komt [presentator] in actie tegen huisjesmelkers. Hij gaat langs bij de gedupeerde huurders, onderzoekt hun klachten en haalt verhaal bij de huisbaas. Veel huurders voelen zich geïntimideerd en durven uit angst om hun huis uitgezet te worden zelf geen actie te ondernemen. Door de krapte op de huizenmarkt hebben huisjesmelkers vrij spel. Tot [presentator] de duistere zaken aan het licht brengt!

Foute boel is het eerste, eigen programma van [presentator] als presentator. Als misdaadjournalist met een juridische achtergrond weet hij hoe verwoestend onrecht is. Met Foute Boel wil hij een einde maken aan de soms zelfs criminele activiteiten van de huisjesmelkers.

f. In december 2017 heeft Vincent TV Producties opnamen gemaakt voor een aflevering over [eiser sub 1] . In dat kader heeft een filmploeg met een smoes toegang gekregen tot het perceel van de villa in [woonplaats] . Bij de voordeur van de villa is de ploeg te woord gestaan door een werkneemster van [eiser sub 1] . De beeldopnamen zijn onder meer gemaakt vanuit een bestelbus die op straat stond geparkeerd.

g. Op 11 januari 2018 heeft producent [producer] een e-mailbericht naar [eiser sub 1] gestuurd met de navolgende inhoud:

Voor een nieuw SBS6 programma, onderzoekt journalist en presentator [presentator] misstanden op de woningmarkt.

Ondertussen hebben wij verschillende van uw (ex-) huurders en politici gesproken. In de interviews worden serieuze beschuldigingen geuit.

Wij willen u graag de gelegenheid geven te reageren en uw eigen verhaal te vertellen. Het interview zou wat ons betreft op korte termijn kunnen plaatsvinden op het kantoor van Vincent TV Producties in Amsterdam - of een locatie van uw keuze. Het lukt vast een moment in de agenda te vinden dat u en ons goed uitkomt. Tijdens het interview, kunt u uw kant van het verhaal vertellen; uw weerwoord geven op de verhalen en klachten van de door ons geïnterviewde (ex-)huurders en politici.

Graag hoor ik spoedig, uiterlijk voor 2 februari, of en wanneer u gebruik wilt maken van ons aanbod weerwoord te geven.

h. Bij e-mailbericht van 13 januari 2018 heeft [eiser sub 1] geantwoord:

U kunt uw vragen mailen dan zal ik ze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden.

i. Op 16 januari 2018 heeft producent [producer] als volgt geantwoord:

Hartelijk dank voor uw email van 11 januari 2018. De uitzendingen van het tv programma zijn uitgesteld, dus nodig ik u graag uit alsnog gebruik te maken van de gelegenheid weerwoord te geven.

U vraagt mij de vragen te mailen. Ik hoop en neem aan dat u begrijpt dat het voor televisie belangrijk is dat de vragen in een interview beantwoord worden. Het medium leent zich nu eenmaal niet voor geschreven woord en een interview geeft u de gelegenheid uw verhaal zo goed mogelijk over het voetlicht te brengen.

Zoals het er nu naar uit ziet, zullen de volgende onderwerpen aan bod komen - waarbij wij ook graag uw kant van het verhaal willen belichten.

• In [plaats] klaagt één van uw huurders over intimiderende praktijken door een man die door u is ingehuurd nadat de huurcommissie is ingeschakeld. Zijn deur is onder meer ingeschopt.

• Een andere huurder klaagt over intimidatie door medehuurders die door u in het huis zijn geplaatst.

• Een oud-bewoonster van het complex aan de [adres] vertelt dat in een onaf pand terecht kwam. Bovendien moest zij verplicht een dure parkeerplaats huren - terwijl er niet eens voldoende parkeerplaatsen waren. Dat de huur te hoog was, het onderhoud slecht en dat toen er geklaagd werd, het complex werd volgestopt met tijdelijke huurders die blijkbaar de opdracht hadden zich asociaal te gedragen. Door al het gedoe, is het pand uiteindelijk weer teruggenomen door de eigenaar.

• U bent actief op internet, waarbij u gebruik van valse foto’s. Ook veel van de informatie die u deelt klopt feitelijk niet.

• Een Utrechts echtpaar klaagt over de vele juridische procedures die u tegen hen hebt gevoerd (en allen verloren).

• Twee Utrechtse politici verklaren last te hebben van u als huisbaas. Er zijn tientallen rechtszaken tegen u gevoerd. U benadeelt en intimideert huurders. U huurt mensen in om mensen onder druk te zetten, ook met geweld.

• De officiele adressen van uw bedrijven, zijn postbussen. U houdt kantoor in [woonplaats] -tevens uw woonhuis.

Eerder hadden wij u een uiterste reactiedatum van 2 februari 2018 gegeven. Doordat de

uitzenddatum is opgeschoven, kunnen wij u andermaal de mogelijkheid bieden op korte termijn een afspraak te maken voor een interview. Het lukt vast een moment in de agenda te vinden dat u goed uitkomt. Tijdens het interview, kunt u uw kant van het verhaal vertellen; uw weerwoord geven op de verhalen en klachten van de door ons geïnterviewde (oud-)bewoners en politici.

Graag hoor ik spoedig, uiterlijk voor vrijdag 2 maart 2018, of en wanneer u gebruik wilt maken van ons aanbod weerwoord te geven.

j. Op 21 januari 2018 heeft [eiser sub 1] het volgende aan producent [producer] geschreven:

Ik kan mezelf niet in het door u geschetste beeld herkennen.

De politici over wie u het heeft, hebben kennelijk als doel zichzelf in de media ten koste van mij en mijn huurders te profileren. Ze schromen daarbij niet om pertinente onwaarheden te verspreiden.

Ook het lijstje met klachten en incidenten dat u mij stuurde, staat zo ver weg van de werkelijkheid, dat het mij niet zinvol lijkt voor de camera te verschijnen om vragen te beantwoorden c.q. in discussie te gaan. Wij hebben vele huurders uit alle lagen van de samenleving. Voor het overgrote deel zijn deze tevreden; waar klachten zijn, worden deze zo goed mogelijk opgelost. Met onze huurders hebben we als onderneming daardoor in het algemeen een goede verstandhouding.

Ik ga op grond van bovenstaande dan ook niet in op uw uitnodiging in beeld te reageren. Maar het staat u vrij deze schriftelijke verklaring in uw uitzending te gebruiken.

k. Talpa is voornemens de aflevering over [eiser sub 1] uit te zenden op donderdagavond 5 juli 2018 op SBS6.

l. Op 2 juli 2018 heeft de advocaat van eisers Talpa gesommeerd de aflevering over [eiser sub 1] niet uit te zenden. Talpa heeft geantwoord dat de aflevering gewoon zal worden uitgezonden.

3. Het geschil

3.1.

Eisers vorderen dat de voorzieningenrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad:

primair gedaagde verbiedt om de aflevering van het programma ‘Foute boel’ die over de heer [eiser sub 1] gaat uit te (doen) zenden, op straffe van het verbeuren van een dwangsom van € 1.000.000,00 per overtreding althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen bedrag;

subsidiair gedaagde veroordeelt tot het verwijderen van alle beeld- en geluidsfragmenten die

(in)direct herleidbaar zijn naar eisers, op straffe van het verbeuren van een dwangsom van

€ 1.000.000,00 per overtreding, althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen bedrag;

uiterst subsidiair gedaagde veroordeelt tot het verwijderen van alle beeld- en geluidsfragmenten die (in)direct herleidbaar zijn naar mevrouw [eiser sub 2] en/of de kinderen, op straffe van het verbeuren van een dwangsom van € 1.000.000,00 per overtreding althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen bedrag;

één en ander met veroordeling van gedaagde in de kosten van dit geding.

3.2.

Aan deze vorderingen leggen eisers de volgende stellingen ten grondslag. In de gewraakte aflevering worden eisers ten onrechte beschuldigd van (betrokkenheid bij) onbehoorlijke verhuur van woningen en/of criminele activiteiten. Middels uitzending dreigen eisers op volkomen onterechte en onaanvaardbare wijze publiekelijk te worden afgeschilderd als dubieuze verhuurder en/of criminele pandjesbaas en boeven. Tegen deze inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer en aantasting van hun goede naam dienen eisers te worden beschermd. Dat is niet alleen het geval voor [eiser sub 1] , die geen dubieuze of criminele huisjesmelker is, maar nog meer voor zijn vrouw en kinderen die helemaal niets met de vermeende zakelijke activiteiten laat staan vermeende misstanden te maken hebben.

Het zich op listige wijze toegang verschaffen tot het perceel waar [eiser sub 2] en de kinderen wonen is strafbaar, journalistiek laakbaar en civielrechtelijk onrechtmatig en vormt tevens een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van [eiser sub 2] en de kinderen. Het uitzenden van deze aflevering is meervoudig onrechtmatig. Strafrechtelijk is er sprake van smaad en laster in de zin van de artikelen 261 en 262 van het Wetboek van Strafrecht. Ten onrechte wordt immers gesteld dat eisers criminelen zijn. Civielrechtelijk is er sprake van onrechtmatig handelen in strijd met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), met de Gedragscode van de Nederlandse Vereniging van Journalisten, met het Kinderrechtenverdrag en door opzettelijke aantasting van de goede naam van eisers. Het tonen van het perceel en de woning waar [eiser sub 2] en de kinderen wonen is in strijd met artikel 4 van de AVG. Het verspreiden van strafrechtelijke gegevens is in strijd met artikel 10 van de AVG. De exceptie voor journalisten is niet van toepassing op berichtgeving die in strijd is met de Gedragscode voor Journalistiek en de Leidraad voor de Journalistiek. In dit geval ontbreekt een faire, zorgvuldige en integere aanpak, een weergave van uiteenlopende meningen, een voldoende verificatie van feiten, voldoende gelegenheid voor een weerwoord, en worden derden zoals vrouw en kinderen betrokken.

3.3.

Talpa voert verweer. Zij stelt dat de AVG niet van toepassing is en dat het enkel gaat om een afweging tussen de vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. De uitzending gaat uitsluitend over [eiser sub 1] . Hij weet waar de uitzending over gaat en hem is gelegenheid gegeven tot het geven van een weerwoord. Eerder ging hij zelfs akkoord met de uitzending. De villa wordt getoond als een kantooradres van [eiser sub 1] , waarbij de naam van de straat en de gemeente niet worden genoemd. Zijn echtgenote en de kinderen worden niet getoond en niet genoemd. Indien de AVG van toepassing zou zijn, geldt de persexceptie van artikel 85 AVG en artikel 43 van de Uitvoeringswet AVG. Ook is er geen strijd met strafrechtelijke bepalingen. Het toewijzen van de vorderingen van eisers zou een ontoelaatbare inbreuk zijn op de vrijheid van meningsuiting van Talpa. Bovendien zou daar een enorm
chilling effect van uitgaan voor de media.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

4.1.

Volgens eisers zijn eisers sub 3 en 4 nog minderjarig. Minderjarigen worden aangemerkt als handelingsonbekwaam en kunnen niet op eigen naam procederen. Daar komt bij dat de advocaat van eisers, hoewel hem daar om is gevraagd, niet heeft toegelicht hoe de achternaam van eisers sub 3 en 4 luidt. Om die redenen zullen eisers sub 3 en 4 niet-ontvankelijk worden verklaard.

4.2.

Inzet van de vorderingen van [eiser sub 1] en [eiser sub 2] is het voorkomen dat de aflevering van het televisieprogramma ‘Foute boel’ over [eiser sub 1] wordt uitgezonden op televisie. Afgaande op de doelstelling van dat programma en op hetgeen volgens het e-mailbericht van 16 januari 2018 van producent [producer] aan [eiser sub 1] aan bod komt in de betreffende aflevering, gaat deze uitsluitend over [eiser sub 1] in zijn hoedanigheid van verhuurder van vele tientallen woningen aan vele honderden particulieren. In een arrest van het gerechtshof Amsterdam is al eens geoordeeld dat de kwalificatie ‘huisjesmelker’ op [eiser sub 1] van toepassing is. Dat neemt overigens niet weg dat de nieuwsgaring over de verhuurpraktijken van [eiser sub 1] zorgvuldig moet plaatsvinden en dat er hoor en wederhoor moet worden toegepast.

4.3.

Talpa heeft een stapel publicaties over de verhuurpraktijken van [eiser sub 1] in het geding gebracht. Vergelijking van de onderwerpen zoals genoemd in voornoemde e-mail van 16 januari 2018 met die publicaties, wekt de indruk dat Vincent TV Producties niet veel meer heeft gedaan dan een selectie maken uit de gepubliceerde verhuurpraktijken en enkele in de betreffende publicaties genoemde personen voor de camera halen. Bij e-mailbericht van 11 januari 2018 en met name van 16 januari 2018 is over die inhoud van de aflevering openheid van zaken gegeven aan [eiser sub 1] en is [eiser sub 1] uitgenodigd om voor de camera te reageren. Van strijd met journalistieke beginselen is de voorzieningenrechter op voorhand niets gebleken. In zoverre is de totstandkoming van deze aflevering voorshands niet onrechtmatig.

4.4.

Door zich bij de poort van de villa aan te melden als pakketbezorger heeft een ploeg van Vincent TV Producties op listige wijze toegang gekregen tot het perceel van de villa. Vanuit een bestelbus op de openbare weg zijn er beeldopnamen gemaakt. Dat is op zichzelf evenmin onrechtmatig.

Talpa stelt onbetwist dat de straatnaam en gemeentenaam van de villa niet worden genoemd in de aflevering. De voordeur werd geopend door een medewerkster van [eiser sub 1] . Alleen zij heeft de ploeg te woord gestaan. [eiser sub 2] en/of de kinderen zijn niet gefilmd. Niet is gebleken dat één van hen de achternaam [eiser sub 1] draagt. Alleen ingewijden kunnen een verband leggen tussen [eiser sub 1] en zijn echtgenote [eiser sub 2] en de villa waar [eiser sub 2] woont. Over de status van de kinderen hebben eisers ter zitting geen uitleg gegeven terwijl daar wel om is gevraagd. Om die reden laat de voorzieningenrechter die kinderen verder buiten beschouwing en daarmee ook het beroep van eisers op artikel 16 van het Kinderrechtenverdrag.

4.5.

Volgens [eiser sub 1] en [eiser sub 2] is de uitzending van de (naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet op onrechtmatige wijze tot stand gekomen) videobeelden evenzeer onrechtmatig, in de eerste plaats omdat er sprake zou zijn van smaad en laster. Aangezien [eiser sub 2] niet voorkomt in de uitzending, kan het alleen gaan om de reputatie van [eiser sub 1] . Zoals overwogen heeft het gerechtshof Amsterdam hem echter al eens aangemerkt als huisjesmelker. Verder lijken de in deze aflevering aangehaalde verhuurpraktijken van [eiser sub 1] ontleend te zijn aan eerdere publicaties over de verhuurpraktijken van [eiser sub 1] . Dat die eerdere publicaties smadelijk of lasterlijk zijn, is gesteld noch gebleken.

4.6.

Verder achten eisers uitzending van de beelden bij de villa en uitzending van de vermelding van een strafrechtelijke veroordeling van [eiser sub 1] in strijd met de AVG.

Blijkens de door Talpa overgelegde publicaties heeft [eiser sub 1] in zijn handelen als verhuurder een strafrechtelijke veroordeling opgelopen. De vermelding van die veroordeling in een aflevering over diens verhuurderschap merkt de voorzieningenrechter daarom aan als het simpelweg vermelden van een feit. Talpa verwerkt dat nieuwsfeit niet in een register of databank met persoonsgegevens over [eiser sub 1] , zodat artikel 10 van de AVG niet van toepassing is.

4.7.

Videobeelden van de villa zonder vermelding van de straat en de gemeente waar de villa is gelegen, acht de voorzieningenrechter te onbepaald om aan te kunnen merken als persoonsgegevens. Dat wordt mogelijk anders wanneer die videobeelden worden getoond in combinatie met het noemen van [eiser sub 1] naam. In dat geval acht de voorzieningenrechter het tonen van beelden van de villa echter nog steeds niet in strijd met de AVG vanwege de exceptie voor journalistieke doeleinden, bedoeld in artikel 85 van de AVG en uitgewerkt in artikel 43 van de Uitvoeringswet AVG.

4.8.

Uit voorgaande overwegingen volgt dat de argumenten van eisers niet slagen.

4.9.

Tot slot moet de voorzieningenrechter een afweging maken tussen enerzijds de vrijheid van Talpa om programma’s te maken en anderzijds het recht van [eiser sub 1] en [eiser sub 2] op bescherming van hun privacy. Zolang de journalistieke beginselen worden gerespecteerd, heeft Talpa ruimte om een programma te maken waarin meningen naar voren worden gebracht over [eiser sub 1] als verhuurder. Dat is niet anders wanneer het programma meer lijkt te zijn gemaakt om de amusementswaarde dan om de nieuwswaarde. [eiser sub 1] treedt onder eigen naam op als ondernemer. Hij is ervan op de hoogte gebracht dat er een televisieprogramma over hem wordt gemaakt en dat zijn villa in beeld komt. Tussen partijen is niet in geschil dat de villa voor [eiser sub 1] niet zijn woonadres is maar een kantooradres. Met zijn e-mailbericht van 21 januari 2018 heeft hij bij Talpa de indruk gewekt dat hij akkoord ging met de betreffende aflevering met de gemelde inhoud. Vervolgens heeft hij gedurende zes maanden niets ondernomen tegen (de uitzending van) die aflevering. Zijn belang bij het voorkomen van uitzending van die aflevering weegt daarom voor de voorzieningenrechter niet zwaarder dan het belang van Talpa bij uitzending ervan. Voor [eiser sub 2] is de gefilmde villa wel haar woonadres. Zij komt echter niet in beeld en zij wordt ook niet genoemd. Ook het adres van haar woning wordt niet genoemd. De voorzieningenrechter ziet daarom op voorhand geen aanleiding om de uitzending te verbieden.

4.10.

Gelet op voorgaande overwegingen zullen de vorderingen van [eiser sub 1] en [eiser sub 2] worden afgewezen. Als de in het ongelijk te stellen partij zullen zij worden veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van Talpa worden begroot op:

- griffierecht € 626,00

- salaris advocaat
980,00

totaal € 1.606,00.

5. De beslissing

De voorzieningenrechter:

5.1.

verklaart eisers sub 3 en 4 niet-ontvankelijk;

5.2.

wijst de vorderingen van eisers sub 1 en 2 af;

5.3.

veroordeelt eisers sub 1 en 2 in de proceskosten, gevallen aan de zijde van gedaagde en tot op heden begroot op € 1.606,00;

5.4.

verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. Verhagen-Coopmans en in het openbaar uitgesproken op 5 juli 2018. ^[1]

Voetnoten

1. type: MdB