ECLI:NL:RBZWB:2023:6045

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Team Familie- en Jeugdrecht

Locatie Middelburg

Zaaknummer: C/02/410720 / FA RK 23/2822

Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg

Beschikking van 14 augustus 2023van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:

[betrokkene],

geboren op [geboortedag] 1994 te [geboorteplaats],

wonende te [woonadres],

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. G. Veen te 's-Heer Arendskerke.

1.Het procesverloop

1.1

Het procesverloop blijkt uit de beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg van 13 juli 2023, waarin een zorgmachtiging is verleend voor de duur van 45 dagen, onder aanhouding van het resterende deel van het verzoek, en alle daarin vermelde en genoemde stukken.

Daarnaast blijkt het procesverloop uit de e-mail van de geneesheer-directeur van 25 juli 2023, met als bijlage de actuele medische verklaring van 21 juli 2023.

1.2

De nadere mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 14 augustus 2023, op de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg.

1.3

Tijdens deze mondelinge behandeling waren aanwezig en heeft de rechtbank de volgende personen gehoord:

- betrokkene, bijgestaan door haar advocaat;

- de heer [psychiater].

1.4

De officier is zoals hij reeds aangaf in zijn verzoek niet op de mondelinge behandeling verschenen en dus ook niet gehoord.

2.Verzoek

2.1

De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging te verlenen ten behoeve van betrokkene, voor de duur van zes maanden en voor de navolgende vormen van verplichte zorg:

- toedienen van medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;

- beperken van de bewegingsvrijheid;

- uitoefenen van toezicht op betrokkene;

- onderzoek aan kleding of lichaam;

- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;

- opnemen in een accommodatie.

2.2

Op dit punt in de procedure moet de rechtbank nog een oordeel geven over het resterende deel van het verzoek tot een zorgmachtiging, te weten voor de periode van 14 augustus 2023 en tot en met 13 januari 2024.

3.Standpunten

3.1

Ter gelegenheid van de mondelinge behandeling heeft betrokkene aangegeven dat het goed met haar gaat. Zij woont momenteel in het [woning] in [plaats], waar zij een eigen begeleider heeft. Dat gaat erg goed. Ook hebben er inmiddels twee gesprekken met de psychiater plaatsgevonden. Daaruit is volgens betrokkene gebleken dat er voor haar geen noodzaak is om medicatie in te nemen. Wel wordt er gewerkt aan een behandelplan voor gesprekken met het FACT-team. Daar zal betrokkene aan meewerken. Desgevraagd benoemt betrokkene dat zij al jaren geen medicatie inneemt, omdat daar geen reden voor was. Zij zal wel medicatie gebruiken als dat nodig is, maar dat is nu dus niet het geval. Verder geeft betrokkene aan dat zij nog nooit lichamelijk letsel aan zichzelf of anderen heeft toegebracht. Ook is haar persoonlijke hygiëne in orde; betrokkene doucht en eet. Tot slot benoemt betrokkene dat zij met bijna niemand contact heeft. Zij heeft haar moeder al jaren niet meer gesproken. Ook heeft zij er vrede mee dat haar kindje geen deel meer uitmaakt van haar leven. Daar staat zij namelijk niet voor open.

3.2

De advocaat heeft aangegeven dat er bij betrokkene sprake is van een psychiatrisch ziektebeeld. Hoewel daar op dit moment geen ernstig nadeel uit voortvloeit, is er wel sprake van een risico daarop gelet op de eerdere gedragingen van betrokkene. Het verzoek dient daarom te worden toegewezen, met de zorgvormen zoals verzocht. Ondanks dat betrokkene het niet fijn vindt als de mogelijkheid van het toedienen van medicatie in de zorgmachtiging wordt opgenomen, is het verstandig om dat wel te doen, tezamen met de medische controles. Ook het onderhouden van contact met het FACT-team is essentieel voor betrokkene. De zorgvorm het opnemen in een accommodatie mag voorts uitsluitend worden toegepast als het op dat moment niet goed gaat met betrokkene en ingrijpen echt noodzakelijk is. Tot slot bevestigt de advocaat dat er geen mogelijkheid is om deze zorg op vrijwillige basis te verlenen. Betrokkene accepteert de zorg – met enige tegenzin – wel.

3.3

De psychiater heeft allereerst aangegeven dat hij betrokkene voorafgaand aan de door hem gegeven beoordeling voor de medische verklaring nog niet eerder had gezien of behandeld. Volgens de psychiater is er bij betrokkene sprake van een psychische stoornis, te weten een chronische psychose. Als gevolg daarvan is betrokkene in de war. Hoewel er op dit moment verder geen ernstig nadeel voor betrokkene zelf of haar omgeving uit de stoornis voortvloeit, is er gelet op het verleden een grote kans dat dat binnen zeer afzienbare tijd wel (weer) het geval is. De huidige situatie van betrokkene is namelijk erg precair. Zij woont in het [woning] in [plaats] waar zij goede begeleiding krijgt, maar dit verblijf is tijdelijk en het is onduidelijk hoe betrokkene zich gelet op haar stoornis verder ontwikkelt als zij meer vrijheid heeft. Daarbij komt dat betrokkene in de toekomst hoogstwaarschijnlijk medicatie zal nodig hebben om uit haar huidige situatie te komen. Het is daarom noodzakelijk om een zorgmachtiging te verlenen, met daarin de in de medische verklaring noodzakelijk geachte verplichte vormen van zorg. Tot slot benoemt de psychiater dat betrokkene heeft aangegeven dat zij open kan staan voor de inzet van medicatie als daar met haar over in gesprek wordt gegaan en zij daar een goed gevoel bij heeft.

4.Beoordeling

4.1

Uit de overgelegde stukken en hetgeen is besproken tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (o.a. verstandelijke beperkingen en autismespectrumstoornissen) en schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen. Betrokkene is belast met een chronisch psychotisch toestandsbeeld.

4.2

Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische schade, ernstige materiële schade, ernstige immateriële schade, ernstige verwaarlozing en maatschappelijke teloorgang. Naar het oordeel van de rechtbank is betrokkene onder invloed van de psychotische stoornis in de war, erg kwetsbaar en beïnvloedbaar, waardoor derden mogelijk misbruik van haar maken. Daarbij lijkt betrokkene geleidelijk aan de greep op de werkelijkheid te verliezen, waardoor zij in gevaarlijke situaties terecht kan komen. Hoewel de situatie van betrokkene op dit moment iets is verbeterd doordat zij in het [woning] verblijft en veel begeleiding krijgt, was er voorheen ook sprake van verwaarlozing en maatschappelijke teloorgang daar betrokkene dakloos was en onvoldoende voor zichzelf kon zorgen. Nu het verblijf van betrokkene in het [woning] mogelijk op korte termijn moet worden stopgezet, bestaat er naar het oordeel van de rechtbank op dit moment (weer) een aanzienlijk risico op ernstig nadeel, met alle gevolgen van dien.

4.3

Het verlenen van verplichte zorg is gericht op het afwenden van ernstig nadeel, het stabiliseren of herstellen van de fysieke gezondheid van betrokkene in het geval diens gedrag als gevolg van een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel daarvoor, het dusdanig herstellen van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk herwint en het stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene.

4.4

Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Hoewel namens betrokkene wordt aangegeven dat zij de noodzakelijk geachte zorg zal accepteren, is er naar het oordeel van de rechtbank geen sprake van een voldoende bestendige bereidheid daartoe. Betrokkene wil bijvoorbeeld niet opgenomen worden en heeft verklaard dat zij enkel medicatie zal innemen als zij zich daar goed bij voelt. Uit het verleden blijkt bovendien dat betrokkene zich zonder dwangkader onttrekt aan de benodigde hulp en ondersteuning. Om die reden is verplichte zorg nodig.

4.5

De in het verzoekschrift opgenomen vormen van verplichte zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en de bevindingen van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken. Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vorm van verplichte zorg noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:

- toediening van medicatie;

- verrichten van medische controles;

- andere medische handelingen en therapeutische maatregelen;

- beperken van de bewegingsvrijheid;

- uitoefenen van toezicht op betrokkene;

- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;

- opnemen in een accommodatie.

De rechtbank gaat ervan uit dat de zorgverleners telkens voor de minst ingrijpende vorm van verplichte zorg zullen kiezen en de toegewezen zorgmodaliteiten niet langer dan noodzakelijk zullen aanwenden, nu uitgangspunt en voorwaarde in de Wvggz voor de toepassing van verplichte zorg is dat verplichte zorg altijd zo beperkt mogelijk moet worden toegepast.

De overige door de officier van justitie verzochte vorm van verplichte zorg, te weten het onderzoeken aan kleding of lichaam, wordt door de rechtbank niet noodzakelijk geacht, omdat de noodzakelijkheid daarvan niet blijkt uit de recent opgestelde actuele medische verklaring en evenmin (afdoende) is gemotiveerd in de eerder ingediende stukken. Daarbij komt dat de psychiater tijdens de mondelinge behandeling niet gemotiveerd heeft verklaard dat deze zorgvorm nodig is om het ernstig nadeel te voorkomen en af te wenden. De rechtbank zal deze zorgvorm dan ook afwijzen.

4.6

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.

4.7

De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.

4.8

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor het resterende deel van de (verzochte) duur van zes maanden, te weten van 14 augustus 2023 en tot en met 13 januari 2024.

5.Beslissing

De rechtbank:

verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene], geboren op [geboortedag] 1994 te [geboorteplaats];

bepaalt dat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen zoals genoemd in rechtsoverweging 4.5 kunnen worden getroffen;

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met
13 januari 2024.

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is mondeling gegeven door mr. Borm, rechter, en in het openbaar uitgesproken op 14 augustus 2023 in tegenwoordigheid van mr. De Haas als griffier, en op 28 augustus 2023 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.