ECLI:NL:RBZWB:2023:6851

• Datum uitspraak: 18 september 2023
• Publicatiedatum: 4 oktober 2023
• Zaaknummer: C/02/413357 / FA RK 23/4057
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Rekestprocedure
• Rechters: Mr. Smits
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Zorgmachtiging op basis van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg voor betrokkene met Korsakov

Op 18 september 2023 heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant in Middelburg een beschikking gegeven in een rekestprocedure betreffende een zorgmachtiging voor een betrokkene, geboren in 1957, die lijdt aan de ziekte van Korsakov. De officier van justitie had verzocht om een zorgmachtiging op basis van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) vanwege de ernstige gevolgen van de alcoholverslaving van betrokkene. De rechtbank heeft vastgesteld dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis die haar denken, voelen en handelen beïnvloedt, waardoor zij niet in staat is om de gevolgen van haar gedrag te overzien. Tijdens de mondelinge behandeling op 18 september 2023 zijn verschillende betrokkenen gehoord, waaronder de betrokkene zelf, haar advocaat, en zorgprofessionals. Betrokkene heeft aangegeven dat zij op vrijwillige basis in de zorginstelling wil blijven, maar de rechtbank oordeelt dat deze vrijwilligheid niet duurzaam is en dat er ernstig nadeel dreigt als er geen verplichte zorg wordt verleend. De rechtbank heeft daarom besloten om de zorgmachtiging voor de duur van drie maanden te verlenen, met de mogelijkheid tot verlenging, en heeft de verzoeken om andere vormen van verplichte zorg afgewezen. De beschikking is mondeling gegeven door mr. Smits en schriftelijk uitgewerkt op 2 oktober 2023.

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Team Familie- en Jeugdrecht

Locatie Middelburg

Zaaknummer: C/02/413357 / FA RK 23/4057

Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg

Beschikking van 18 september 2023 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:

[betrokkene01] ,

geboren op [geboortedatum01] 1957 te [geboorteplaats01] ,

wonende te [adres01] , [postcode01] [woonplaats01] ,

thans verblijvende in de accommodatie [stichting01] te [plaats01] ,

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. R.T.K. Davidse te Middelburg.

1. Procesverloop

1.1

Het procesverloop blijkt uit het verzoekschrift van 30 augustus 2023, ingekomen ter griffie op 30 augustus 2023.

Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:

- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 23 augustus 2023;

- het maatschappelijke plan van 16 augustus 2023;

- de medische verklaring van 14 augustus 2023;

- de zorgkaart van 11 augustus 2023;

- het zorgplan van 27 juli 2023;

- de gegevens over eerder afgegeven machtigingen ingevolge de Wvggz;

- een afschrift van de justitiële documentatie en de politiemutaties.

1.2

De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 18 september 2023, in de hierboven genoemde accommodatie.

1.3

Tijdens de mondelinge behandeling waren aanwezig en heeft de rechtbank de volgende personen gehoord:

- betrokkene, bijgestaan door haar advocaat;

- [naam01] , arts;

- de heer [naam02] , broer van betrokkene.

Tevens waren de volgende personen aanwezig, deze zijn echter niet gehoord:

- [naam03] , verpleegkundige;

- mevrouw [naam04] , coassistent.

1.4

De officier is zoals hij reeds aangaf in zijn verzoek niet op de mondelinge behandeling verschenen en dus ook niet gehoord.

2. Verzoek

2.1

De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging te verlenen ten behoeve van betrokkene, voor de duur van zes maanden en voor de navolgende vormen van verplichte zorg:

- het beperken van de bewegingsvrijheid;

- het onderzoeken aan kleding of lichaam;

- het onderzoeken van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;

- het controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;

- het opnemen in een accommodatie.

3. Standpunten

3.1

Ter gelegenheid van de mondelinge behandeling heeft betrokkene allereerst aangegeven dat zij nu op de afdeling in [stichting01] geen alcohol nuttigt. Betrokkene benadrukt dat zij haar les heeft geleerd. Zij vindt het niet erg dat zij geen alcohol meer kan drinken en het zal haar ook lukken om abstinent te blijven van alcohol. Betrokkene benoemt verder dat een verblijf op een Korsakov-afdeling niet passend is voor haar, omdat haar ziektebeeld nog niet zo ver gevorderd is. Zij zou graag willen dat er in de thuissituatie iemand voor haar zorgt. Betrokkene wil namelijk niet weg uit haar eigen woning. Desgevraagd geeft betrokkene aan dat zij het goed vindt om op vrijwillige basis in [stichting01] opgenomen te blijven in afwachting van een Wzd-procedure. Zij wil de komende periode dan wel een aantal keer naar huis, desnoods onder begeleiding. Betrokkene hoopt tot slot dat zij weer naar huis kan als het beter met haar gaat en er geen sprake meer is van een alcoholproblematiek.

3.2

De advocaat van betrokkene heeft primair afwijzing van het verzoek bepleit. Er lijkt bij betrokkene sprake te zijn van vrijwilligheid ten aanzien van de benodigde zorg. Betrokkene heeft meermaals aangegeven dat zij de komende tijd vrijwillig in [stichting01] opgenomen wil blijven, in afwachting van een Wzd-procedure. Betrokkene onderneemt bovendien geen actie om naar huis te gaan. Het verblijf van betrokkene in [stichting01] dient daarom op vrijwillige basis te worden voortgezet. Subsidiair verzoekt de advocaat om de zorgmachtiging voor korte duur toe te wijzen voor de zorgvormen het beperken van de bewegingsvrijheid en het opnemen in een accommodatie.

3.3

De arts heeft aangegeven dat recent uit het neuropsychologisch onderzoek is gebleken dat betrokkene lijdt aan de ziekte van Korsakov en dat er geen verbetering van het toestandsbeeld van betrokkene meer wordt verwacht. Er is bij betrokkene sprake van een stoornis in alcoholgebruik en het risico op een terugval in gebruik wordt erg hoog geschat. Als gevolg daarvan heeft betrokkene 24-uurszorg nodig. Dat is niet mogelijk in de thuissituatie. Daarbij komt dat betrokkene de afgelopen tijd thuis meermaals is gevallen en er sprake is van slechte zelfzorg. Zo vergeet betrokkene soms te eten, drinken en douchen. Daarom is de verslavingszorg in [stichting01] nu aangewezen voor betrokkene totdat er een geschikte vervolgplek binnen een Korsakov-afdeling voor haar beschikbaar is. Dat gaat nog minstens zeven weken duren en daarom is er nu een zorgmachtiging voor betrokkene nodig. De arts licht toe dat betrokkene al enkele weken op vrijwillige basis op de gesloten afdeling van [stichting01] verblijft en de afgelopen tijd een hevige ontslagwens heeft, vrijwel de hele dag door en ook geregeld gedurende de nachten. Betrokkene is dan niet om te praten en staat dan met haar koffers klaar om naar huis te gaan. Hoewel betrokkene haar ontslagwens soms even vergeet, is duidelijk zichtbaar dat zij met momenten niet in [stichting01] opgenomen wil blijven en naar huis wil. De benodigde zorg moet de komende tijd daarom in een verplicht kader worden verleend. Daarbij zijn enkel de zorgvormen het beperken van de bewegingsvrijheid en het opnemen in een accommodatie aan de orde. De arts benoemt tot slot dat er wordt gewerkt aan de aanvraag voor een rechterlijke machtiging op grond van de Wzd en er naarstig wordt gezocht naar een beschikbare vervolgplek.

3.4

De broer van betrokkene heeft verteld dat de afgelopen tijd is gebleken dat het niet goed gaat met betrokkene. Het lukt haar niet om haar alcoholgebruik in de thuissituatie onder controle te krijgen en zelfs een kleine hoeveelheid alcohol is zeer schadelijk voor de gezondheid van betrokkene. Daarom is de mogelijkheid van het inschakelen van 24-uurs particuliere zorg in de thuissituatie onderzocht maar gelet op de kosten is dit onmogelijk.

4. Beoordeling

4.1

Uit de overgelegde stukken en hetgeen is besproken tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van middelgerelateerde en verslavingsstoornissen, een neurocognitieve stoornis en andere problemen die een reden voor zorg kunnen zijn. Daarbij overweegt de rechtbank dat betrokkene is belast met een forse alcoholverslaving en alcoholdementering. Daarnaast begrijpt de rechtbank dat betrokkene zeer recentelijk is gediagnosticeerd met de ziekte van Korsakov. Hoewel deze diagnose wellicht meer aanleiding geeft voor toepassing van de Wzd-procedure in plaats van de Wvggz-procedure, is de stoornis in het alcoholgebruik zodanig aanwezig dat deze het denken, voelen, willen, oordelen en doelgericht handelen van betrokkene zo ingrijpend beïnvloedt dat betrokkene het veroorzaakte nadeel niet kan worden toegerekend, omdat de stoornis het handelen van de betrokkene overwegend beheerst. Gelet daarop is er naar het oordeel van de rechtbank sprake is van een psychische stoornis in de zin van de Wvggz. De rechtbank is, mede gelet op het hieronder beschreven ernstig nadeel, daarom van oordeel dat de Wzd-procedure niet kan worden afgewacht zonder dat nu toepassing wordt gegeven aan de Wvggz-procedure.

4.2

Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische schade, ernstige materiële schade, ernstige immateriële schade, ernstige financiële schade, ernstige verwaarlozing, maatschappelijke teloorgang, ernstig verstoorde ontwikkeling voor of van betrokkene of een ander en de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is. Betrokkene lijdt al jaren aan de gevolgen van haar alcoholverslaving en de kans op een terugval in alcoholgebruik wordt erg groot geacht. Er is sprake van desoriëntatie, verwardheid en cognitieve problemen. Betrokkene is enorm vergeetachtig, is snel de weg kwijt, is dwaalgevaarlijk en kwetsbaar in haar communicatie naar derden. Daarnaast is er sprake van een ernstig valgevaar. Hierbij overweegt de rechtbank dat betrokkene kortgeleden is gevallen en in het ziekenhuis moest worden opgenomen. Het overmatige alcoholgebruik van betrokkene heeft tevens ernstige gevolgen voor de lichamelijke gezondheid van betrokkene. Daarbij komt dat er in de thuissituatie sprake is van gebrekkige zelfzorg. Betrokkene vergeet soms te eten, drinken en douchen.

4.3

Het verlenen van verplichte zorg is gericht op het afwenden van ernstig nadeel, het stabiliseren of herstellen van de fysieke gezondheid van betrokkene in het geval haar gedrag als gevolg van een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel daarvoor, het dusdanig herstellen van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat zij haar autonomie zoveel mogelijk herwint en het stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene.

4.4

Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Daarbij overweegt de rechtbank dat betrokkene niet beschikt over ziektebesef en -inzicht en een wisselende ontslagwens heeft. Hoewel betrokkene tijdens de mondelinge behandeling heeft aangegeven dat zij voorlopig nog op vrijwillige basis in [stichting01] opgenomen wil blijven, is deze vrijwilligheid naar het oordeel van de rechtbank niet voldoende bestendig. Betrokkene geeft namelijk ook aan dat zij graag weer naar huis wil gaan en de rechtbank begrijpt dat zij op de afdeling geregeld laat zien en merken dat zij naar huis wil. Betrokkene is dan bijna niet om te praten en staat ook met haar koffers klaar om weg te gaan. Gelet daarop bestaat er thans geen duurzame bereidheid ten aanzien van de noodzakelijk geachte opname in [stichting01] . Om die reden is verplichte zorg nodig.

4.5

De in het verzoekschrift opgenomen vormen van verplichte zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en de bevindingen van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken. Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vormen van verplichte zorg noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:

- beperken van de bewegingsvrijheid;

- opnemen in een accommodatie.

De rechtbank zal de toepassing van de overige verzochte vormen van verplichte zorg afwijzen, nu tijdens de mondelinge behandeling de noodzakelijkheid daarvan niet (afdoende) is gemotiveerd en niet is gebleken dat deze vormen van verplichte zorg de komende periode nodig zijn om het ernstig nadeel af te wenden.

4.6

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.

4.7

De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.

4.8

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de duur van drie maanden, met ingang van heden en tot en met 18 december 2023. Deze termijn acht de rechtbank passend, omdat de arts heeft toegelicht dat er naar verwachting binnen deze periode een Wzd-procedure wordt opgestart en een passende vervolgplek voor betrokkene kan worden gevonden.

5. Beslissing

De rechtbank:

verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene01] , geboren op [geboortedatum01] 1957 te [geboorteplaats01] ;

bepaalt dat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen zoals genoemd in rechtsoverweging 4.5 kunnen worden getroffen;

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met
18 december 2023 ;

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is mondeling gegeven door mr. Smits, rechter, en in het openbaar uitgesproken op 18 september 2023 in tegenwoordigheid van mr. De Haas als griffier, en op 2 oktober 2023 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.