Uitspraak
RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT
Team Familie- en Jeugdrecht
Locatie: Breda
Zaaknummer: C/02/414394 / FA RK 23/4570
Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg
Beschikking van 19 oktober 2023van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Breda , naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:
[betrokkene01],
geboren op [geboortedatum01] 1998 te [geboorteplaats01] ,
wonende aan de [adres01] , [postcode01] , te [woonplaats01] ,
nu verblijvende bij de accommodatie [zorginstelling01] aan de [adres02] te [plaats01] ,
hierna te noemen: betrokkene,
advocaat: mr. F.J. Koningsveld te Breda.
1.Procesverloop
1.1
Het procesverloop blijkt uit het verzoekschrift van 29 september 2023, ingekomen ter griffie op 29 september 2023.
Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:
- een zorgplan van 24 augustus 2023;
- de medische verklaring van 27 september 2023;
- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 28 september 2023;
- een ongedateerd formulier voor Plan van Aanpak;
- een (niet door betrokkene getekende) zorgkaart van 28 september 2023;
- de aanvraag voorbereiding verzoekschrift zorgmachtiging van 10 augustus 2023;
- een afschrift van de politiemutaties.
1.2
De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 19 oktober 2023, in de hierboven genoemde accommodatie.
1.3
Tijdens de mondelinge behandeling waren aanwezig en heeft de rechtbank de volgende personen gehoord:
- betrokkene, bijgestaan door zijn advocaat;
- mevr. [naam01] , de moeder van betrokkene;
- dhr. [naam02] , de arts-assistent in opleiding tot psychiater (hierna: arts-assistent);
- mevr. [naam03] , de ambulant behandelaar van het Fact-team.
1.4
De officier van justitie is, zoals hij al aangaf in zijn verzoek, niet op de mondelinge behandeling verschenen en dus ook niet gehoord.
2. Verzoek
2.1
De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging te verlenen ten behoeve van betrokkene, voor de duur van zes maanden en voor de navolgende vormen van verplichte zorg:
- toedienen van vocht, voeding en medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
- opnemen in een accommodatie.
3.Standpunten
3.1
Door betrokkene is tijdens de mondelinge behandeling, samengevat, naar voren gebracht dat hij zich kan vinden in een zorgmachtiging die als vangnet kan worden gebruikt. In de thuissituatie is het niet goed gegaan, omdat hij in toenemende mate last heeft gekregen van stemmen in zijn hoofd, prikken in onder meer zijn benen en psychotische klachten. Ondanks dat betrokkene twee maanden geen drugs meer heeft gebruikt en meer is gaan sporten en lezen, zijn die klachten toegenomen. Betrokkene is naar zijn moeder gegaan en heeft vervolgens het Fact-team gebeld met de vraag of hij vrijwillig opgenomen kon worden. Nu betrokkene is opgenomen, gaat het een stuk beter met hem omdat hij meer structuur en rust in zijn hoofd ervaart. De psychotische klachten zijn nog wel aanwezig, maar het gaat wel beter. Hiervoor gebruikt betrokkene medicatie, maar niet duidelijk is of hij voldoende is ingesteld. Hiernaast heeft betrokkene aangegeven dat hij in een psychose zit en dat hij niet helder kan nadenken en communiceren. Hij vindt zichzelf in de war en hoort op dit moment stemmen in zijn hoofd, maar hij probeert het gesprek tijdens de mondelinge behandeling te volgen. Desgevraagd heeft betrokkene aangegeven dat hij verwacht dat hij wederom zelf de hulp van het Fact-team kan inschakelen als hij merkt dat de psychotische klachten toenemen. Bovendien verwacht betrokkene niet dat hij zorgmijdend zal worden.
3.2
Door de advocaat is tijdens de mondelinge behandeling, samengevat, naar voren gebracht dat betrokkene een vangnetconstructie nodig heeft. Gisteren heeft de advocaat met betrokkene gesproken en heeft hij verteld hoe het tot een opname is gekomen. Hierbij heeft betrokkene ziekte-inzicht laten zien. Nu wordt door de behandelaar, het Fact-team en de moeder een ander verhaal verteld. Betrokkene moet de zorg krijgen die hij verdient, waarbij ook doorgezet moet worden wanneer hij het niet redt.
3.3
Door de arts-assistent is, samengevat, naar voren gebracht dat het verzoek moet worden toegewezen. Betrokkene was bij het intakegesprek in goede doen. De psychose van betrokkene kan zijn ontstaan door het gebruik van drugs. Op dit moment lijkt het weliswaar wat beter te gaan met betrokkene, maar hij is kwetsbaar en sprake is van een dun lijntje. Als betrokkene psychotisch decompenseert, dan kan dat consequenties hebben voor de behandeling. Daarom is het belangrijk om een bepaald kader te creëren om betrokkene goed te kunnen helpen als hij de situatie, zoals nu gedeeltelijk zichtbaar is, niet kan overzien. Daarnaast heeft de arts-assistent aangegeven dat hij nu voor het eerst hoort dat betrokkene inziet dat hij een psychotische beleving doormaakt en dat hij met het Fact-team naar de medicatie-instelling gaat kijken. Het instellen op medicatie duurt gemiddeld langer dan twee maanden, maar kan ook drie of vier maanden duren. In het geval van betrokkene kan het, gezien de kwetsbaarheid en gevoeligheid, meer tijd in beslag nemen. Ten slotte heeft de arts-assistent aangegeven dat de volgende vormen van verplichte zorg noodzakelijk zijn: toedienen van medicatie, verrichten van medische controles, andere medische handelingen en therapeutische maatregelen (waaronder bloedafname bij drugspsychose of hartfilmpjes), beperken van de bewegingsvrijheid, controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen, aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten (…) en opnemen in een accommodatie.
3.4
Door de ambulant behandelaar is, samengevat, naar voren gebracht dat het verzoek moet worden toegewezen. Het Fact-team kent betrokkene al anderhalf jaar. De klachten van betrokkene zijn fors. Betrokkene geeft nu aan dat hij psychotische klachten heeft, maar tegen de ambulant behandelaar heeft hij gezegd dat hij geen psychose heeft maar gestalkt en geprikt wordt. Betrokkene heeft gevaarlijke dingen gedaan, waaronder het bedreigen en lastigvallen van mensen. Op de momenten dat betrokkene psychotisch decompenseert, wil hij niet opgenomen worden. Daarom is de zorgmachtiging aangevraagd, maar in de tussentijd heeft betrokkene gevraagd of hij vrijwillig opgenomen kan worden. Of betrokkene zich in de toekomst steeds zal melden als hij decompenseert, kan de ambulant behandelaar niet met zekerheid zeggen. Hiernaast is door de ambulant behandelaar aangegeven dat al zes of zeven medicamenten zijn geprobeerd om betrokkene goed in te stellen. Hierbij is het niet helpend als betrokkene niet eerlijk is over het gebruik van drugs, omdat de medicatie dan geen of weinig effect heeft. Het gebruik van cocaïne verergert de psychotische klachten. Het behandelend team heeft nog niet echt de kans gekregen om betrokkene langdurig clean te houden. De medicatie is op dit moment wellicht te laag ingesteld. De komende drie weken moeten afgewacht worden om te bezien wat voor effect de medicatie heeft en moet betrokkene gemonitord worden. Duidelijk is dat betrokkene, in de situatie dat hij geen drugs gebruikt, erg gevoelig is voor psychotische klachten. Daarnaast heeft de ambulant behandelaar toegelicht dat als betrokkene op vrijwillige basis de behandeling wil aangaan, dat dan de zorgmachtiging niet zal worden gebruikt. Ten slotte heeft de ambulant behandelaar aangegeven dat er volgende week donderdag een zorgafstemmingsgesprek ingepland staat.
3.5
Door de moeder van betrokkene is, samengevat, naar voren gebracht dat betrokkene een stok achter de deur nodig heeft. Betrokkene heeft op dit moment niemand meer die met hem om wil gaan, omdat hij alles en iedereen door zijn psychotische klachten afstoot. Hij kan zichzelf beter laten voorkomen dan hij daadwerkelijk is. Betrokkene probeert steeds om niet psychotisch te decompenseren, maar op een gegeven moment decompenseert hij toch. Hiernaast is door de moeder van betrokkene aangegeven dat betrokkene enerzijds aangeeft dat hij geen dwangkader nodig heeft, maar anderzijds dat hij dat kader wel nodig heeft omdat het hem zonder niet lukt. Afgelopen vrijdag heeft betrokkene aangegeven niet meer te willen leven, kreeg hij depressieve gedachten en heeft hij zijn moeder uitgescholden en bedreigd. Hierdoor heeft de moeder twee dagen geen contact met betrokkene gehad en is zij tijdelijk weggegaan. Ten slotte heeft de moeder van betrokkene aangegeven dat zij ook bezig is geweest om betrokkene, als het Fact-team hem niet kan helpen, naar een verslavings-kliniek te laten gaan. Die kliniek wil hem eigenlijk niet opnemen omdat hij psychotische klachten ervaart, maar zij blijft haar best doen voor betrokkene.
4.Beoordeling
4.1
Uit de overgelegde stukken en hetgeen is besproken tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van neurobiologische ontwikkelingsstoornissen, schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen en middelengerelateerde en verslavingsstoornissen. De rechtbank overweegt hierbij dat uit de medische verklaring van 27 september 2023 blijkt dat betrokkene is gediagnostiseerd met een psychotische stoornis en dat de symptomen van die stoornis kunnen verergeren door het gebruik van cocaïne. Betrokkene is weliswaar gestopt met het gebruik van drugs, maar blijft daar een gevoeligheid voor houden. Voorts hoort betrokkene de stem van een hem bekende man in zijn hoofd die vervelende dingen zegt en hem uitlacht. Hier komt bij dat betrokkene, zoals hij tijdens de mondelinge behandeling heeft bevestigd, prikken in zijn lichaam voelt. Die prikken voelt betrokkene onder andere in zijn benen. De rechtbank neemt hierbij ook in aanmerking dat uit het zorgplan van 24 augustus 2023 blijkt dat betrokkene al anderhalf jaar in zorg is bij het team Vroege Interventie Psychose (VIP-team) vanwege psychotische klachten die bestaan uit wanen en multimodale hallucinaties.
4.2
Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische schade, ernstige materiële schade, maatschappelijke teloorgang en de situatie dat betrokkene met hinderlijk gedrag agressie van anderen oproept. De rechtbank overweegt hierbij dat uit de genoemde medische verklaring blijkt dat betrokkene een hinderlijke stem hoort (van een vriend) die hem uitlacht en vervelende dingen tegen hem zegt. Betrokkene verwacht dat hij die voormalige vriend zal aanvliegen als hij hem op straat zou tegenkomen. In dat kader heeft betrokkene met zijn auto uit wraak eerder de poort van die vriend vernield. Tijdens de mondelinge behandeling heeft de moeder aangegeven dat zij door betrokkene is bedreigd, waardoor er ook ernstig nadeel voor anderen kan ontstaan.
4.3
Het verlenen van verplichte zorg is gericht op het afwenden van ernstig nadeel, het dusdanig herstellen van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk herwint en het stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene.
4.4
Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Hoewel betrokkene zich tijdens de aanvraag van een zorgmachtiging vanwege psychotische klachten bij de zorgaanbieder heeft gemeld om vrijwillig opgenomen te worden, is tijdens de mondelinge behandeling duidelijk geworden dat betrokkene bij een psychotische decompensatie, waarvoor hij volgens de arts-assistent gevoelig is, een vangnetconstructie nodig heeft. Door de stem in het hoofd van betrokkene, die ook tijdens de mondelinge behandeling aanwezig is geweest, kan spanning en agitatie ontstaan. Dit kan effect hebben op de voortzetting van de noodzakelijk geachte behandeling. Om die reden is verplichte zorg nodig.
4.5
De in het verzoekschrift opgenomen vormen van verplichte zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en de bevindingen van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken. Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vormen van verplichte zorg noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:
- toedienen van medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder te verstaan het contact houden en het nakomen van de afspraken met het behandelend Fact-team;
- opnemen in een accommodatie.
De overige door de officier van justitie verzochte vormen van verplichte zorg worden door de rechtbank niet noodzakelijk geacht, omdat de arts-assistent en de ambulant behandelaar tijdens de mondelinge behandeling gemotiveerd hebben verklaard dat deze niet nodig zijn om het ernstig nadeel af te wenden.
4.6
Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.
4.7
De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.
4.8
Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de verzochte duur van zes maanden.
5.Beslissing
De rechtbank:
verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene01], geboren op [geboortedatum01] 1998 te [geboorteplaats01] ;
[betrokkene01], geboren op [geboortedatum01] 1998 te [geboorteplaats01] ;
bepaalt dat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen zoals genoemd in rechtsoverweging 4.5 kunnen worden getroffen indien de situatie dat vergt;
bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met 19 april 2024;
wijst af het meer of anders verzochte.
Deze beschikking is mondeling gegeven door mr. Meyboom, rechter, en in het openbaar uitgesproken op 19 oktober 2023 in tegenwoordigheid van mr. Hol, griffier, en op 2 november 2023 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.
Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.