Uitspraak
RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT
Team Familie- en Jeugdrecht
Locatie Breda
Zaaknummer: C/02/415418 / FA RK 23/5067
Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg
Beschikking van 16 november 2023van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Breda naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:
[betrokkene],
geboren op [geboortedag] 1979 te [geboorteplaats] , [land] ,
wonende in de accommodatie van [GGz instelling] ,
[woonadres] ,
hierna te noemen: betrokkene,
advocaat: mr. V.C. Andeweg te Breda.
1.Procesverloop
1.1
Het procesverloop blijkt uit het verzoekschrift, ingekomen ter griffie op 30 oktober 2023. Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:
- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 26 oktober 2023;
- de medische verklaring van 25 oktober 2023;
- een zorgplan van 11 september 2023;
- een zorgkaart van 2 oktober 2023;
- een uittreksel uit het curateleregister;
- de gegevens over eerder afgegeven machtigingen ingevolge de Wet Bopz en de Wvggz;
- een afschrift van de justitiële documentatie en het bericht dat er in de afgelopen drie maanden geen politiemutaties zijn.
1.2
De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 16 november 2023, in de accommodatie van [GGz instelling] aan de [adres] te [plaats] .
1.3
Tijdens de mondelinge behandeling waren aanwezig en heeft de rechtbank de volgende personen gehoord:
- betrokkene, bijgestaan door haar advocaat;
- mevrouw [naam 1] , verpleegkundig specialist;
- mevrouw [naam 2] , senior verpleegkundige;
- mevrouw [naam 3] , curator.
1.4
De officier van justitie is zoals hij reeds aangaf in zijn verzoek niet op de mondelinge behandeling verschenen en dus ook niet gehoord.
2.Verzoek
2.1
De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging te verlenen ten behoeve van betrokkene, voor de duur van twaalf maanden en voor de navolgende vormen van verplichte zorg:
- toedienen van vocht, voeding en medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
- beperken van de bewegingsvrijheid;
- opnemen in een accommodatie.
3.Standpunten
3.1
Betrokkene verklaart dat het redelijk met haar gaat. Zij neemt haar medicatie in en woont binnen de instelling. Zij slaapt slecht, maar zij weet niet waardoor dit komt. Zij zal zonder zorgmachtiging het gebruik van de medicatie en haar verblijf binnen de instelling voortzetten.
3.2
De verpleegkundig specialist geeft aan dat betrokkene binnen de huidige afdeling blijft wonen. Eind januari 2024 volgt er een verhuizing van de gehele afdeling naar een nieuwe locatie. Met regelmaat komt het voor dat betrokkene onder dwang moet worden gedoucht/gewassen vanwege haar incontinentie.
3.3
De senior verpleegkundige geeft aan dat het afgelopen jaar het lichaamsgewicht van betrokkene is toegenomen. De komende periode wordt de medicatie afgebouwd. Hierdoor bestaat een risico op een mogelijk psychotische decompensatie. Ten aanzien van de vormen van verplichte zorg is ‘toedien van medicatie’ en ‘andere medische handelingen en therapeutische maatregelen’ voor het douchen/wassen van betrokkene noodzakelijk. Ten aanzien van de overige verzochte vormen van verplichte zorg bestaat er vertrouwen in de bereidheid van betrokkene om deze op vrijwillige basis voort te zetten.
3.4
De advocaat verzoek primair om afwijzing van het verzoek. Subsidiair verzoekt de advocaat indien de rechtbank toekomt tot toewijzing van het verzoek om het verplicht douchen/wassen van betrokkene af te wijzen.
4.Beoordeling
4.1
Uit de overgelegde stukken en het behandelde tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van neurocognitieve stoornissen (o.a. dementie en delier), schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen en overige DSM-5 stoornissen. De rechtbank heeft geen reden om te twijfelen aan de in de medische verklaring gestelde diagnose.
4.2
Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische schade, ernstige verwaarlozing en maatschappelijke teloorgang. De rechtbank neemt hierbij in aanmerking dat betrokkene in geval van psychotische decompensatie zichzelf ernstig verwaarloost. Door catatonie eet en drinkt zij dan niet, waardoor het risico bestaat op het falen van haar organen. Betrokkene verzorgt zichzelf niet en is regelmatig incontinent. Betrokkene heeft geen ziektebesef of ziekte-inzicht.
4.3
Om het ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren, de geestelijke gezondheid van betrokkene te herstellen en de door de stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen, heeft betrokkene zorg nodig.
4.4
Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Op dit moment gaat het goed met betrokkene, maar van belang is dat het goed blijft gaan en dat een psychotische decompensatie wordt voorkomen. Om die reden is verplichte zorg nodig.
4.5
De in het verzoekschrift opgenomen vormen van verplichte zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en de bevindingen van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken. Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vorm van verplichte zorg noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:
- toedienen van medicatie;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten die tot gevolg hebben dat iemand iets moet doen of nalaten.
4.6
De vormen van verplichte zorg, te weten ‘toedienen van vocht en voeding’, ‘verrichten van medische controles’, ‘andere medische handelingen en therapeutische maatregelen’, ‘beperken van de bewegingsvrijheid en ‘opnemen in een accommodatie’ zal de rechtbank niet overnemen in de zorgmachtiging nu betrokkene dit niet nodig heeft.
4.7
Tijdens de mondelinge behandeling is door de verpleegkundig specialist en de senior verpleegkundig verklaard dat betrokkene regelmatig tegen haar wil in moet douchen of gewassen moet worden vanwege haar incontinentie om het voornoemde ernstig nadeel af te wenden. In de mondelinge kennisgeving is in overleg met alle aanwezigen de vorm van verplichte zorg ‘andere medische handelingen en therapeutische maatregelen’ opgenomen, omdat onduidelijkheid bestond onder welke vorm van verplichte zorg dit valt. Uit de nota van wijziging (32 399, nr. 25, 06-07-2016) van de Wvggz blijkt echter het volgende:
“De zorg in de vorm van bejegening, verzorging, begeleiding en bescherming is niet gebonden aan ambulante situaties. Ook indien iemand opgenomen is in een accommodatie kunnen deze interventies vanzelfsprekend nodig zijn. Dat geldt ook voor de maatregel van het aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten die tot gevolg hebben dat iemand iets moet doen of nalaten. Zo kan bijvoorbeeld worden gedacht aan «douchen onder dwang», waarover onder de Wet bopz reeds jurisprudentie is gevormd. Verplicht douchen kan aan de orde zijn indien er sprake is van chronische zelfverwaarlozing of gevaar voor de hygiëne op de afdeling. Verplicht douchen was een vorm van zorg die niet eenvoudig onder de Wet bopz was te plaatsen, maar die wel als vorm van verplichte zorg onder de Wvggz kan worden opgenomen.”
4.8
De vorm van verplichte zorg, te weten ‘aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten die tot gevolg hebben dat iemand iets moet doen of nalaten’ is niet in het verzoekschrift opgenomen als zorgmodaliteit. Nu tijdens de mondelinge behandeling door de verklaringen van de verpleegkundig specialist en de senior verpleegkundige de rechtbank voldoende is gebleken dat betrokkene regelmatig verplicht gewassen/gedoucht moet worden door haar incontinentie om zo het ernstig nadeel af te wenden zal de rechtbank deze vorm van verplichte zorg alsnog toewijzen. De rechtbank merkt volledigheidshalve op dat deze beschikking leidend is ten opzichte van de tijdens de mondelinge behandeling uitgereikte mondelinge kennisgeving.
4.9
Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.
4.1
De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.
4.11
Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van twaalf maanden.
5.Beslissing
De rechtbank:
verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene], geboren op [geboortedag] 1979 te [geboorteplaats] , [land] , inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:
[betrokkene], geboren op [geboortedag] 1979 te [geboorteplaats] , [land] , inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:
- toedienen van medicatie;
- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten die tot gevolg hebben dat iemand iets moet doen of nalaten;
bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met 16 november 2024;
wijst af het meer of anders verzochte.
Deze beschikking is mondeling gegeven door mr. Phillips, rechter en in het openbaar uitgesproken op 16 november 2023 in tegenwoordigheid van mr. Can als griffier, en op
24 november 2023 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.
Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.