ECLI:NL:RBZWB:2023:8552

• Datum uitspraak: 22 november 2023
• Publicatiedatum: 7 december 2023
• Zaaknummer: C/02/415738 / FA RK 23/5224
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Rekestprocedure
• Rechters: M. van de Merbel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verlening van een zorgmachtiging op basis van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Op 22 november 2023 heeft de Rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg, een beschikking gegeven in een rekestprocedure betreffende de verlening van een zorgmachtiging voor een betrokkene, geboren in 1962. De rechtbank heeft deze zorgmachtiging verleend op verzoek van de officier van justitie, die stelde dat de betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, waaronder een chronische paranoïde psychose en middelengebruik. De rechtbank heeft vastgesteld dat de betrokkene ernstig nadeel kan ondervinden door zijn psychische toestand, wat leidt tot gevaar voor zichzelf en anderen. De betrokkene heeft ingestemd met de zorgmachtiging, die hem onder andere huisvesting, medicatie en ondersteuning biedt. Tijdens de mondelinge behandeling zijn verschillende betrokkenen gehoord, waaronder de betrokkene zelf, zijn advocaat, een psychiater, een begeleider en een mentor. De rechtbank heeft de noodzaak van verplichte zorg onderbouwd met medische verklaringen en het zorgplan. De rechtbank heeft de zorgmachtiging verleend voor de duur van twaalf maanden, met ingang van 22 november 2023, en heeft enkele vormen van verplichte zorg goedgekeurd, zoals het toedienen van medicatie en het verrichten van medische controles. Andere verzochte zorgvormen, zoals het beperken van de bewegingsvrijheid, zijn afgewezen omdat de betrokkene op vrijwillige basis in de zorginstelling wil blijven totdat hij een eigen woning heeft gevonden. De beschikking is mondeling gegeven door rechter M. van de Merbel en is op 6 december 2023 schriftelijk uitgewerkt.

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Team Familie- en Jeugdrecht

Locatie Middelburg

Zaaknummer: C/02/415738 / FA RK 23/5224

Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg

Beschikking van 22 november 2023 van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:

[betrokkene] ,

geboren op [geboortedag] 1962 te [geboorteplaats] ,

wonende te [adres] ,

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. C.E.J.E. Kouijzer, te Middelburg.

1. Procesverloop

1.1

Het procesverloop blijkt uit het verzoekschrift van 7 november 2023, ingekomen ter griffie op 7 november 2023.

Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:

- de bevindingen van de geneesheer-directeur van 3 november 2023;

- de (niet ingevulde) zorgkaart van 27 oktober 2023;

- het maatschappelijke plan van 27 oktober 2023;

- het zorgplan van 26 oktober 2023;

- de medische verklaring van 16 oktober 2023;

- het eigen plan van aanpak van 12 oktober 2023;

- de beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg van 7 juli 2023 inzake het mentorschap van betrokkene;

- de gegevens over eerder afgegeven machtigingen ingevolge de Wet Bopz en de Wvggz;

- een afschrift van de justitiële documentatie en de politiemutaties.

1.2

De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 22 november 2023, in de accommodatie [stichting] te [plaats] .

1.3

Tijdens de mondelinge behandeling waren aanwezig en heeft de rechtbank de volgende personen gehoord:

- betrokkene, bijgestaan door zijn waarnemend advocaat, mr. M. Kalle;

- de heer [naam 1] , psychiater;

- mevrouw [naam 2] , begeleider;

- de heer [naam 3] , mentor en bewindvoerder van betrokkene.

1.4

De officier is zoals hij reeds aangaf in zijn verzoek niet op de mondelinge behandeling verschenen en dus ook niet gehoord.

2. Verzoek

2.1

De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging te verlenen ten behoeve van betrokkene, voor de duur van twaalf maanden en voor de navolgende vormen van verplichte zorg:

- het toedienen van medicatie, alsmede het verrichten van medische controles;

- het beperken van de bewegingsvrijheid;

- het onderzoeken van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;

- het controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;

- het aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;

- het opnemen in een accommodatie.

3. Standpunten

3.1

Betrokkene stemt in met het verzoek. Een zorgmachtiging biedt hem huisvesting, eten en medicatie en daar is hij blij mee. Betrokkene is ook tevreden over de huidige dosering van de medicatie en wil deze graag zo houden. Nu ervaart hij geen bijwerkingen. Hij vertelt dat het op dit moment redelijk goed met hem gaat. Hij heeft op de huidige afdeling wat meer vrijheid, maar verveelt zich daar wel en voelt zich daar soms wat eenzaam. Betrokkene hoopt op korte termijn een zelfstandige woning of begeleid wonen-woning (hierna: BW) toegewezen te krijgen. Daar wacht hij al enige tijd op. Verder erkent betrokkene dat hij belevingen heeft wanneer hij te veel drugs gebruikt. Betrokkene vindt het wel vervelend dat er regelmatig kamercontroles bij hem worden uitgevoerd. Dit is inmiddels teruggebracht van zeven naar drie keer per week. Desgevraagd benoemt betrokkene dat hij ook zonder zorgmachtiging in contact met [stichting] wil blijven voor zijn medicatie en de ambulante hulpverlening. Daar staat hij voor open. Betrokkene vindt het tot slot niet fijn als hij in zijn bewegingsvrijheid wordt beperkt. Hij mag nu namelijk altijd naar buiten en wil dat graag zo houden.

3.2

De advocaat stemt namens betrokkene in met het verzoek. Betrokkene vindt het nodig en ook praktisch dat er een nieuwe zorgmachtiging, als vervolg op de huidige zorgmachtiging, wordt verleend. Hij wil graag verhuizen naar een zelfstandige woning of een BW en daarbij is de betrokkenheid van het FACT-team noodzakelijk. De zorgvormen het toedienen van medicatie en het verrichten van medische controles kunnen op vrijwillige basis plaatsvinden. Betrokkene neemt zijn medicatie namelijk vrijwillig in en voelt zich daar goed bij. Verder wil betrokkene liever niet dat de zorgvormen het onderzoeken van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen en het controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen verplicht worden ingezet. Betrokkene begrijpt dat er controles nodig zijn. Hij is open over zijn drugsgebruik en wil daar mee doorgaan. Mocht de rechtbank deze zorgvormen toewijzen, dan mogen deze maximaal drie keer per week worden ingezet, zoals dat ook thans gebeurt. Voor wat betreft de zorgvorm het onderzoeken aan kleding of lichaam refereert de advocaat zich aan het oordeel van de rechtbank. Het uitoefenen van toezicht dient niet in de zorgmachtiging te worden opgenomen, omdat de huisregels van de afdeling daar al in voorzien. Ten aanzien van de zorgvorm het beperken van de bewegingsvrijheid refereert de advocaat zich ook aan het oordeel van de rechtbank. Het is voorts niet voorzienbaar dat de zorgvorm het opnemen in een accommodatie verplicht moet worden ingezet, omdat betrokkene op de afdeling wil blijven zolang hij nog geen passende vervolgplek heeft gevonden. De zorgmachtiging kan tot slot worden toegewezen voor de duur van een jaar.

3.3

De psychiater geeft aan dat er een verbetering is opgetreden in het psychotische toestandsbeeld van betrokkene. Betrokkene is de afgelopen tijd stabiel. Er is wel nog dagelijks sprake van drugsgebruik, wat leidt tot een verergering van de psychotische belevingen en een toename van de angsten en achterdocht van betrokkene. Onder invloed van psychotische belevingen plakt betrokkene nog regelmatig rookmelders of stopcontacten af. Ook kan hij dan agressief gedrag vertonen. De psychiater legt uit dat betrokkene sinds een aantal maanden op de [afdeling] verblijft, waar hij wat meer vrijheid heeft. Betrokkene wordt nu ondersteund in het vinden van een woning buiten [stichting] , maar dat is vanwege zijn stoornis en drugsgebruik erg lastig. Betrokkene is vanwege zijn drugsgebruik erg wisselend in zijn bereidheid ten aanzien van de noodzakelijk geachte zorg. Om die reden is een zorgmachtiging nodig voor betrokkene. Daarbij benoemt de psychiater dat de zorgvormen het toedienen van medicatie en het verrichten van medische controles voorlopig nog verplicht moeten worden toegepast, omdat betrokkene niet altijd instemt met de medicatie en daar nog regelmatig over in discussie gaat. Betrokkene kan, zeker onder invloed van drugs, zijn medicatie weigeren. Gelet op het drugsgebruik van betrokkene zijn de zorgvormen het onderzoeken aan kleding of lichaam, het onderzoeken van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen en het controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen ook aan de orde. De psychiater gaat ermee akkoord dat deze laatste twee zorgvormen maximaal drie keer per week worden ingezet. Hij benoemt voorts dat de zorgvorm het uitoefenen van toezicht nodig is, omdat er cameratoezicht op de afdeling plaatsvindt om zicht te houden op het drugsgebruik. Ook de zorgvorm het aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het leven in te richten is aan de orde om de (ambulante) hulpverlening vanuit het FACT-team voort te zetten. De zorgvorm het opnemen in een accommodatie hoeft tot slot niet verplicht te worden opgelegd, omdat betrokkene vrijwillig in [stichting] wil verblijven.

3.4

De begeleider sluit zich bij de psychiater aan. De achterdocht van betrokkene neemt duidelijk toe wanneer betrokkene drugs gebruikt. De begeleider licht toe dat betrokkene zijn medicatie op dit moment naar behoren inneemt. De afgelopen tijd hebben er elke avond kamercontroles bij betrokkene plaatsgevonden om het afplakken van brandmelders en stopcontacten tegen te gaan. Daarnaast wordt betrokkene nu drie keer per week gecontroleerd op drugsgebruik. Tot slot benoemt de begeleider dat er enkel in de woonkamer gebruik wordt gemaakt van cameratoezicht. Dat gebeurt op grond van de huisregels. Betrokkene heeft daar mee ingestemd.

3.5

De mentor van betrokkene stemt in met het verzoek. Hopelijk kan het FACT-team betrokkene de komende tijd verder ondersteunen in zijn zoektocht naar een woning.

4. Beoordeling

4.1

Bij beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg van 15 december 2022 is een zorgmachtiging ten aanzien van betrokkene verleend, tot en met 15 december 2023. Deze zorgmachtiging is bij beschikking van de rechtbank Zeeland-West-Brabant, locatie Middelburg van 2 februari 2023 gewijzigd, in die zin dat er enkele vormen van verplichte zorg aan de zorgmachtiging zijn toegevoegd.

4.2

Uit de overgelegde stukken en hetgeen is besproken tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (o.a. verstandelijke beperkingen en autismespectrumstoornissen), schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen, disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen, middelgerelateerde en verslavingsstoornissen en andere problemen die een reden voor zorg kunnen zijn. Het is de rechtbank gebleken dat betrokkene belast is met een chronische paranoïde psychose en dat betrokkene bekend is met middelengebruik.

4.3

Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in levensgevaar, ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische schade, ernstige materiële schade, ernstige financiële schade, ernstige verwaarlozing, maatschappelijke teloorgang, ernstig verstoorde ontwikkeling voor of van betrokkene of een ander, bedreiging van de veiligheid van betrokkene al dan niet doordat hij onder invloed van een ander raakt, de situatie dat betrokkene met hinderlijk gedrag agressie van anderen oproept en de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is. De rechtbank begrijpt dat betrokkene ten tijde van een psychose last heeft van dwingende, dreigende stemmen en wanen en op die momenten bijna niet te sturen is. Betrokkene vertoont onder invloed van zijn psychotische belevingen en in combinatie met zijn middelengebruik ernstig achterdochtig, wantrouwend, agressief en geagiteerd gedrag. Zo plakt betrokkene geregeld de stopcontacten en rookmelders af.

4.4

Het verlenen van verplichte zorg is gericht op het afwenden van ernstig nadeel, het stabiliseren of herstellen van de fysieke gezondheid van betrokkene in het geval diens gedrag als gevolg van een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel daarvoor, het dusdanig herstellen van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk herwint en het stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene.

4.5

Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Hoewel betrokkene aangeeft dat hij zijn medicatie wil blijven innemen en openstaat voor ambulante hulpverlening, begrijpt de rechtbank dat betrokkene onder invloed van drugs erg wisselend is in zijn bereidheid ten aanzien van de noodzakelijk geachte zorg. Betrokkene is het niet altijd eens met de behandeling, weigert nog wel eens zijn medicatie en wil liever niet dat er controles worden uitgevoerd. Daarbij komt dat betrokkene ten tijde van een psychose bijna niet te sturen is en dat betrokkene niet beschikt over ziektebesef en -inzicht. Gelet daarop zijn er op dit moment onvoldoende mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis. Om die reden is verplichte zorg nodig.

4.6

De in het verzoekschrift opgenomen vormen van verplichte zorg zijn gebaseerd op de medische verklaring, het zorgplan en de bevindingen van de geneesheer-directeur. Deze vormen van verplichte zorg zijn door de rechtbank tijdens de mondelinge behandeling besproken. Gelet op het voorgaande acht de rechtbank de volgende vorm van verplichte zorg noodzakelijk om het ernstig nadeel af te wenden:

- het toedienen van medicatie;

- het verrichten van medische controles;

- het onderzoeken aan kleding of lichaam;

- het onderzoeken van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen,
voor maximaal drie keer per week;

- het controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen,
voor maximaal drie keer per week;

- het aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen.

Gelet op de toelichting van de psychiater tijdens de mondelinge behandeling is de rechtbank

van oordeel dat, in afwijking van het verzoek van de officier van justitie, het zorgplan en de

bevindingen van de geneesheer-directeur en in lijn met de medische verklaring, ook de

zorgvorm het onderzoeken aan kleding en lichaam gelet op het drugsgebruik van

betrokkene noodzakelijk is om het ernstig nadeel af te wenden. Namens betrokkene is hier geen verweer tegen gevoerd. De rechtbank zal deze aanvullende vorm van verplichte zorg conform artikel 6:4 lid 2 Wvggz toewijzen.

De overige door de officier verzochte vormen van verplichte zorg, te weten het beperken van de bewegingsvrijheid en het opnemen in een accommodatie, worden door de rechtbank niet noodzakelijk geacht, nu betrokkene voorlopig, totdat hij een eigen woning heeft gevonden, op vrijwillige basis in [stichting] opgenomen wenst te blijven. De rechtbank zal deze vormen van verplichte zorg dan ook afwijzen. De door de psychiater noodzakelijk bevonden zorgvorm het uitoefenen van toezicht zal de rechtbank niet in de zorgmachtiging opnemen aangezien daar naar het oordeel van de rechtbank geen noodzaak toe bestaat. Daarbij overweegt de rechtbank dat deze zorgvorm de afgelopen tijd niet verplicht is ingezet en de huisregels van de afdeling van betrokkene al in het benodigde cameratoezicht voorzien.

4.7

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.

4.8

De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.

4.9

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van twaalf maanden, met ingang van 22 november 2023 en tot 22 november 2024.

5. Beslissing

De rechtbank:

verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene] , geboren op [geboortedag] 1962 te [geboorteplaats] ;

bepaalt dat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen zoals genoemd in rechtsoverweging 4.5 kunnen worden getroffen;

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met
22 november 2024 ;

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is mondeling gegeven door mr. Van de Merbel, rechter, en in het openbaar uitgesproken op 22 november 2023 in tegenwoordigheid van mr. De Haas als griffier, en op 6 december 2023 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.