ECLI:NL:RBZWB:2024:1486

• Datum uitspraak: 28 februari 2024
• Publicatiedatum: 7 maart 2024
• Zaaknummer: 10733805\CV EXPL 23-3315
• Instantie: Rechtbank Zeeland-West-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Intellectueel-eigendomsrecht
• Procedures: Bodemzaak
• Rechters: mr. Van den Heuvel
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Auteursrechtelijke inbreuk door openbaarmaking van foto in gemeentelijke inspraakprocedure

In deze zaak heeft de kantonrechter van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant op 28 februari 2024 uitspraak gedaan in een geschil tussen een professionele fotograaf, hierna te noemen [eiser], en de Gemeente Oosterhout, hierna te noemen Gemeente Oosterhout. [eiser] vorderde schadevergoeding van de Gemeente Oosterhout wegens inbreuk op zijn auteursrecht door het openbaar maken van een foto, die hij had geopenbaard in zijn eigen beeldbank. De foto, die een windturbine in de omgeving van [eiser] afbeeldt, was door de Gemeente Oosterhout gebruikt in een inspraakreactie van een inwoner en was toegevoegd aan de vergaderstukken van de gemeenteraad. Na een melding van [eiser] heeft de Gemeente Oosterhout de foto van de website verwijderd.

De kantonrechter heeft vastgesteld dat de Gemeente Oosterhout niet gerechtigd was om de foto openbaar te maken zonder toestemming van [eiser]. De Gemeente voerde aan dat het gebruik van de foto binnen de democratische besluitvorming valt en dat er geen sprake zou zijn van inbreuk op het auteursrecht. De rechter oordeelde echter dat de Gemeente niet voldoende had onderbouwd dat het gebruik van de foto noodzakelijk was voor de inspraakprocedure en dat de foto niet cruciaal was voor de inhoud van de inspraakreactie. De rechter concludeerde dat de openbaarmaking van de foto een inbreuk op het auteursrecht van [eiser] vormde.

De kantonrechter heeft de Gemeente Oosterhout veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding van € 198,00, te vermeerderen met wettelijke rente, en tot betaling van buitengerechtelijke incassokosten van € 394,80. Daarnaast is de Gemeente veroordeeld in de proceskosten van [eiser], die in totaal € 768,94 bedragen. De rechter heeft het vonnis uitvoerbaar bij voorraad verklaard en het meer of anders gevorderde afgewezen.

Uitspraak

RECHTBANK ZEELAND-WEST-BRABANT

Civiel recht

Kantonrechter

Zittingsplaats Breda

Zaaknummer: 10733805 \ CV EXPL 23-3315

Vonnis van 28 februari 2024

in de zaak van

[eiser] ,

te [plaats] ,

eisende partij,

hierna te noemen: [eiser] ,

gemachtigde: mr. K.M. van Boven,

tegen

GEMEENTE OOSTERHOUT ,

te Oosterhout,

gedaagde partij,

hierna te noemen: Gemeente Oosterhout,

procederend in persoon.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding, met producties,
- de conclusie van antwoord, met productie,

- de conclusie van repliek, met producties,
- de conclusie van dupliek.

1.2

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

De navolgende feiten staan in rechte vast:

2.1.1.

[eiser] is professioneel fotograaf en auteursrechthebbende op [de foto] , hierna “de Foto”. [eiser] heeft de Foto, waarmee genoemde windturbine in zijn omgeving in de [locatie] vanaf het water in beeld is gebracht, geopenbaard in de eigen beeldbank van [eiser] .

2.1.2.

Gemeente Oosterhout maakt gebruik van [de website] , hierna “de Website. De Foto heeft enige tijd op de Website gestaan. De Foto is namelijk onderdeel van een inspraakreactie van een inwoner en is als ingeleverd stuk in het openbare raadsinformatiesysteem toegevoegd aan de vergaderstukken. Inspraakreacties worden gecontroleerd en zo nodig softwarematig geanonimiseerd om aan de AVG te voldoen.

2.1.3.

Nadat [eiser] Gemeente Oosterhout op de hoogte heeft gebracht van de inbreuk op zijn auteursrecht door de openbaarmaking van de Foto heeft Gemeente Oosterhout de Foto verwijderd van de Website.

3. Het geschil

3.1.

[eiser] vordert - samengevat - veroordeling van Gemeente Oosterhout tot betaling van

1. een bedrag van € 525,- aan schadevergoeding, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 9 augustus 2023,

2. de buitengerechtelijk incassokosten ex artikel 1019h Rv ter hoogte van € 394,80 dan wel ex artikel 6:96 lid 2 sub b Rv ter hoogte van € 185,06 of € 78,75,

3. de proceskosten ex artikel 1019h Rv categorie eenvoudig waaronder € 296,10 aan salaris, dan wel de redelijke kosten.

4. nakosten en wettelijke rente.

3.2.

Gemeente Oosterhout voert verweer. Gemeente Oosterhout concludeert tot afwijzing van de vorderingen van [eiser] .

3.3.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover nodig, nader ingegaan.

4. De beoordeling

4.1.

[eiser] doet een beroep op het hem toekomende auteursrecht op de Foto en heeft deze stellingen onderbouwd door te verwijzen naar de publicatie van de Foto op zijn beeldbank onder vermelding van zijn naam en door te stellen dat de Foto het resultaat is van de eigen, oorspronkelijke en creatieve keuzes. Gemeente Oosterhout heeft deze stellingen niet gemotiveerd betwist en schrijft dat zij intellectuele rechten respecteert, ook de intellectuele rechten waarvan in het onderhavige geval sprake is. Stellingen van Gemeente Oosterhout ter verklaring dat de Foto niet is opgevallen bij plaatsing, namelijk dat een ieder deze foto had kunnen maken, dat er veel van dergelijke foto’s zijn van windturbine’s en dat die ook in Gemeente Oosterhout is te maken vormen voor zover dat al was bedoeld onvoldoende betwisting van de stellingen van [eiser] dat de Foto auteursrechtelijk beschermd is en [eiser] rechthebbende is, Nu voorts vast staat dat de Foto op de Website is geopenbaard zonder toestemming van [eiser] staat in zoverre de inbreuk op het auteursrecht van [eiser] vast.

4.2.

Gemeente Oosterhout heeft als verweer aangevoerd dat geen sprake is van inbreuk op het auteursrecht omdat is gehandeld op een wijze die binnen democratische besluitvormingsprocessen betamelijk is. Zij voert daartoe aan dat de Foto is opgenomen in een inspraakreactie van een inwoner waarvoor de inspreker zelf verantwoordelijk is en waarbij van de goede trouw van de inspreker wordt uitgegaan. Uit het oogpunt van transparantie is deze inspraakreactie 1 op 1 opgenomen in het raadsinformatiesysteem na een AVG check. Gemeente Oosterhout voert hierbij aan dat afbreuk aan dit transparantiebeginsel er toe zou leiden dat verschillen gaan ontstaan tussen bewoners in hun mogelijkheid om invloed uit te oefenen. Gemeente Oosterhout verwijst in dit verband naar artikel 22 lid 2 jo. artikel 10 lid 1 sub 9 Aw. Zij voert tevens aan dat de Foto op zichzelf geen cruciaal element is in de betreffende inspraakreactie.

4.3.

Volgens [eiser] is artikel 22 lid 2 Aw niet van toepassing op deze situatie. Het betreft een uitzondering die gezien het bepaalde in artikel 5 lid 3 sub e jo. lid 5 van de Auteursrichtlijn maar in bepaalde uitzonderlijk gevallen kan worden toegepast ter waarborging van het goede verloop van een bestuurlijke procedure of de berichtgeving hierover. Een dergelijk noodzaak tot publicatie van de Foto bestond echter niet omdat de inspraakreactie ook zonder de Foto gepubliceerd had kunnen worden, terwijl [eiser] onredelijk in zijn belangen is geschaad omdat hij geen vergoeding heeft ontvangen en zijn naam niet was vermeld.

4.4.

Het bepaalde in artikel 22 lid 2 Aw betreft een beperking van het auteursrecht waarvan in de Auteursrechtrichtlijn in artikel 5 lid 3 wordt bepaald dat bedoelde beperkingen en restricties slechts in bepaalde bijzondere gevallen mogen worden toegepast mits daarbij geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van werken of ander materiaal en de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk worden geschaad. Een restrictieve uitleg van de uitzondering ligt dan ook voor de hand. Het overnemen wordt ingevolge artikel 22 lid 2 Aw niet als een inbreuk beschouwd indien het overnemen dient ter waarborging van het goede verloop van een in dit geval bestuurlijke procedure. De vraag of er sprake dient te zijn van een noodzaak tot gebruik of een hoge mate van wenselijkheid kan in deze zaak in het midden blijven. Volgens hetgeen Gemeente Oosterhout zelf aanvoert was het gebruik van de Foto op zichzelf geen cruciaal element in de betreffende inspraakreactie. De Foto is ook direct verwijderd na aanschrijving van Gemeente Oosterhout, hetgeen kennelijk niet bezwaarlijk was voor de bestuurlijke procedure. Waar Gemeente Oosterhout aangeeft de inspraakberichten te controleren (op AVG-eisen) voorafgaand aan de publicatie op de Website, valt tevens niet in te zien dat er een groot producereel bezwaar bestaat om na te gaan of de openbaar te maken foto auteursrechtelijk beschermd is, wat veelal het geval zal zijn als onwaarschijnlijk is dat het een eigen foto is. Door dit consequent toe te passen valt ook niet in te zien dat er verschillen dreigen te ontstaan tussen inwoners in hun mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het handelen van Gemeente Oosterhout. Door op de Website aan te geven dat een controle op de inspraakreactie plaatsvindt alvorens deze te publiceren is ook voldaan aan de door Gemeente Oosterhout nagestreefde transparantie. De conclusie is dat het openbaar maken van de Foto door Gemeente Oosterhout niet onder het bepaalde in artikel 22 lid 2 Av valt, zodat sprake is van inbreuk op het auteursrecht van [eiser] , ter zake waarvan Gemeente Oosterhout schadeplichtig is jegens [eiser] .

4.5.

[eiser] vordert als schade een bedrag van € 525,- aan gederfde licentievergoeding gebaseerd op de door [eiser] gehanteerde tarieven, onderbouwd door enkele facturen. Gemeente Oosterhout meent dat de gevorderde schadevergoeding niet redelijk of evenredig is, de Foto is niet bijzonder en Gemeente Oosterhout betaalt lagere tarieven indien zij zelf foto’s aankoopt. Dat [eiser] voor het gebruik van de Foto gebruikelijk € 525,- weet te bedingen is onvoldoende onderbouwd met het in het geding brengen van enkele facturen. Voor de begroting van de schade wordt aansluiting gezocht bij de Tarievenlijst 2023

Van de Stichting BeeldAnoniem, categorie 19. De kantonrechter acht het tarief van € 198,- passend voor het gebruik nu geen sprake is van commercieel gebruik maar (onbedoeld) gebruik in het kader van een inspraakreactie in een bestuurlijke procedure en de foto direct is verwijderd. De gevorderde wettelijke rente over dit schadebedrag kan toegewezen worden.

4.6.

[eiser] vordert een bedrag van € 394,80 aan buitengerechtelijke incassokosten en heeft dit bedrag onderbouwd aan de hand van een urenspecificatie. Gemeente Oosterhout heeft dit bedrag niet betwist zodat dit bedrag dient te worden toegewezen.

4.7.

Als overwegend in het ongelijk gestelde partij dient Gemeente Oosterhout te worden veroordeeld in de proceskosten van [eiser] . [eiser] vordert ex artikel 1019h Rv een bedrag van € 836,62 aan salaris gemachtigde. Er is sprake van een zeer eenvoudige niet bewerkelijke zaak en gelet op de Indicatietarieven in IE-zaken zal het liquidatietarief toegepast worden. De proceskosten van [eiser] worden begroot op:

- kosten van de dagvaarding

€

109,44

- griffierecht

€

322,00

- salaris gemachtigde

€

270,00

(2,00 punten × € 135,00)

- nakosten

€

67,50

(plus de kosten van betekening zoals vermeld in de beslissing)

Totaal

€

768,94

De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten kan worden toegewezen. De vorderingen zullen voor het overige worden afgewezen.

5. De beslissing

De kantonrechter

5.1.

veroordeelt Gemeente Oosterhout om aan [eiser] te betalen een bedrag van € 198,00, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over het toegewezen bedrag, met ingang van 9 augustus 2023, tot de dag van volledige betaling,

5.2.

veroordeelt Gemeente Oosterhout om aan [eiser] te betalen een bedrag van € 394,80 aan buitengerechtelijke incassokosten,

5.3.

veroordeelt Gemeente Oosterhout in de proceskosten van € 768,94, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen met de kosten van betekening als Gemeente Oosterhout niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over het toegewezen bedrag, met ingang van de 15de dag na het wijzen van dit vonnis, tot de dag van volledige betaling,

5.4.

verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

5.5.

wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. Van den Heuvel en in het openbaar uitgesproken op 28 februari 2024.