3.1.In rechte staan de volgende feiten vast.
a. De Veste en De Nieuwe Veste zijn financiële ondernemingen en beheerders van beleggingsfondsen. Zij bieden potentiële beleggers de mogelijkheid aan te beleggen in deelnemingsrechten van professioneel beheerde (sub)fondsen.
b. De Veste is op 20 december 1999 opgericht en handelt onder een door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op grond van artikel 2:65 van de Wet op het financieel toezicht (Wft) verleende vergunning. De bestuurder van De Veste is de heer [gedaagde 2] (gedaagde sub 2) .
c. De Nieuwe Veste is op 23 augustus 2016 opgericht en handelt op grond van artikel 2:66a Wft zonder vergunning. De bestuurder van De Nieuwe Veste is de heer de heer [gedaagde 3] (gedaagde sub 3) .
d. De Veste beheerde (onder andere) de paraplufondsen Da Vinci Retail (hierna ook: DVR) en Da Vinci Diversified (hierna ook: DVD) welke fondsen gezamenlijk worden aangeduid als de Da Vinci fondsen. Voor DVR en zijn subfondsen - waaronder het Trade Finance Handelsfonds (hierna ook: TFH) - geldt een instapdrempel van € 10.000,00.
Voor DVD en zijn subfondsen - waaronder Trade Finance - geldt een instapdrempel van € 100.000,00.
Het beheer van DVD is per 1 oktober 2017 overgegaan naar De Nieuwe Veste.
e. Participanten belegden in Da Vinci Retail (DVR) via het subfonds Trade Finance Handelsfonds met een leningenstructuur in Capstone Capital Group (hierna: CCG) en Capstone Credit (hierna CC). De Capstone Groep (bestaande uit onder andere CC, CCG en Capstone Cayman Current Liquidity Fund (hierna: Capstone Cayman Fund), is een professionele belegger in de Verenigde Staten. Over de leningen aan CC en CCG werd door CC en CCG rente betaald en aflossingen gedaan. De participanten in DVR werden voorafgaand aan het beleggen op verschillende manieren geïnformeerd, onder andere door een prospectus, updates en informatie van De Veste , presentaties door CC en CCG gedurende participantenvergaderingen en de jaarverslaggeving.
f. Participanten in Da Vinci Diversified (DVD) belegden via subfonds Trade Finance via aandelenparticipaties in Capstone Cayman Fund. Trade Finance kreeg dividend uitgekeerd en keerde op haar beurt weer aan de participanten uit. Het Capstone Cayman Fund verstrekte leningen aan CC en CCG. De participanten van DVD die (via Trade Finance) in het Capstone Cayman Fund hadden geïnvesteerd werden voorafgaand aan het beleggen geïnformeerd, onder andere met een informatiememorandum.
g. CC en CCG verstrekten op hun beurt weer kortlopende handels - en debiteurenfinancieringen aan ondernemingen in de Verenigde Staten..
Schematisch ziet de organisatiestructuur er als volgt uit:
h. Voor de leningen aan CC en CCG had Da Vinci Retail (DVR) zekerheden verkregen, bestaande uit pandrechten op openstaande vorderingen op debiteuren van CC en CCG. Deze zekerheden stonden ook in de relevante prospectussen beschreven.
i. KPMG controleerde de jaarrekeningen 2017 t/m 2020 van Da Vinci Retail en de jaarrekeningen 2017 t/m 2021 van Da Vinci Diversified.
j. Op 17 oktober 2007 heeft [eiser 1] een aanmeldingsformulier aan De Veste verzonden voor het paraplu beleggingsfonds DVD. Vanaf 1 november 2007 is [eiser 1] ingeschreven in het participantenregister van DVR en is hij begonnen met beleggen bij De Veste .
k. Op 23 oktober 2015 heeft [eiser 1] op verzoek van De Veste een cliëntenrisicoprofiel ingevuld, waarop [eiser 1] heeft aangegeven dat:
i. i) het doel van voormelde belegging aanvulling van het pensioen is;
ii) [eiser 1] 15 jaar beleggingservaring heeft en zich bewust is van de risico’s;
iii) [eiser 1] met eigen geld belegt;
iv) [eiser 1] 30% van zijn vermogen belegt bij De Veste ;
v) het huidige inkomen van [eiser 1] voldoende is, waardoor aanvulling vanuit deze
belegging niet strikt noodzakelijk is; en
vi) [eiser 1] een pensioenvoorziening heeft, welke hij deels in eigen beheer heeft.
l. In december 2010 besluit [eiser 2] ook te gaan beleggen in het beleggingsfonds DVD via het subfonds Trade Finance en zij heeft op 10 december 2010 haar aanmeldingsformulier aan De Veste toegezonden. Met ingang van 1 januari 2011 neemt [eiser 2] deel aan het Trade Finance fonds. Ter zitting heeft [eiser 2] verklaard dat zij geen beleggingservaring heeft en dat [eiser 1] met haar toestemming haar beleggingen heeft gedaan.
m. De aan beleggen verbonden risico’s zijn onder meer geadresseerd in de jaarverslaggeving en prospectus van Da Vinci Retail en in de jaarverslaglegging en het Addendum Prospectus inzake beleggingsfonds Da Vinci Diversified. In bijlage A1 van het prospectus van Da Vinci Retail van 2017 worden de risico’s van beleggen in specifiek het Trade Finance Handelsfonds toegelicht, waarbij onder meer is gewezen op het concentratierisico bij CC en CCG en het kredietrisico (productie 65 bij dagvaarding, Bijlage A1, pag. 56-57). In de beleggersbrochure van Trade Finance Handelsfonds van augustus 2018 wordt gewezen op het hoge risico van de beleggingen in CC en CCG (risico indicator 6 van 7) waarbij onder meer staat vermeld:
“We hebben dit product ingedeeld in klasse 6 uit 7; dat is de op één na hoogste risicoklasse. Dat betekent dat de potentiële verliezen op toekomstige prestaties worden geschat als hoog, en dat de kans dat wij u niet kunnen betalen wegens een slechte markt heel groot is. Omdat dit product niet is beschermd tegen toekomstige marktprestaties, kunt u uw belegging geheel of gedeeltelijk verliezen.”(productie 82 bij dagvaarding). In het Addendum Prospectus inzake beleggingsfonds Da Vinci Diversified, met in de bijlage A5 het Trade Finance beleggingsfonds, worden in hoofdstuk 3 de beleggingsrisico’s en operationele risico’s beschreven (productie 2 bij dagvaarding).
n. De AFM heeft een onderzoek naar De Veste verricht en op 18 juni 2019 heeft de AFM een concept-rapport naar De Veste gestuurd waarin onder meer staat vermeld dat de AFM voornemens is de vergunning van De Veste in te trekken.
o. Op 24 juli 2019 heeft [eiser 1] aan De Veste een direct ingaande lijfrenteovereenkomst toegestuurd. Middels toezending van deze overeenkomst geeft [eiser 1] aan De Veste aan dat hij zijn opbouwende lijfrente in het Trade Finance Handelsfonds (DVR), dat hij had, vanaf 1 november 2018, wenste te wijzigen in een uitkerende lijfrenteovereenkomst ingaande op 1 januari 2020, met een beginkapitaal ad € 190.000-,. In deze overeenkomst staat onder meer vermeld dat het gaat om omzetting van Klasse B naar Klasse C participaties (artikel 1) en staat op het voorblad onder meer vermeld dat de uitkerende lijfrente is gebaseerd op beleggen en dat de deelnemer ermee bekend is dat dit specifieke risico’s met zich meebrengt, waardoor de deelnemer het volledig ingelegde bedrag kwijt kan raken.
De Veste heeft op 18 december 2019 aan [eiser 1] de uitkerende lijfrenteovereenkomst ondertekend retour gestuurd.
p. De AFM heeft op 10 december 2019 de vergunning van De Veste ingetrokken.
q. [eisers] hebben tezamen in totaal een bedrag van € 430.000 geïnvesteerd in de door De Veste dan wel De Nieuwe Veste beheerde beleggingsinstellingen, waarbij de laatste investering dateert van 8 oktober 2018. Het gaat uitgesplitst om de volgende investeringen:
- [eiser 2] in DVD - Trade Finance fonds € 120.000
- [eiser 1] in DVD - Trade Finance fonds € 120.000
- [eiser 1] in Da Vinci Retail - TFH € 190.000
[eisers] hebben aan tussentijdse uitkeringen een bedrag ontvangen van in totaal € 136.715,68.
r. Participanten, waaronder [eisers] , werden op 30 november 2020 tijdens de jaarvergadering van Da Vinci Retail (DVR) geïnformeerd over een potentiële afboeking van de beleggingen in CC en CCG van 42%. CC en CCG bleken niet in staat om aan hun rente- en aflossingsverplichtingen jegens Trade Finance Handelsfonds te voldoen. Ook de aan CC en CCG verstrekte leningen van Capstone Cayman Fund konden niet terugbetaald worden, wat ertoe leidde dat Capstone Cayman Fund niet langer in staat was dividend uit te keren voor de aandelenparticipaties vanuit Trade Finance (Da Vinci Diversified). Hierdoor eindigden de Da Vinci Fondsen (via Trade Finance en Trade Finance Handelsfonds) met oninbare vorderingen op CC, CCG en Capstone Cayman Fund en daalden de waarde van de beleggingen.
s. Op 30 juni 2022 is het beroep van De Veste tegen het besluit van de AFM de vergunning in te trekken ongegrond verklaard, waarmee het besluit om de vergunning in te trekken onherroepelijk werd..
t. Op 6 april 2023 heeft de rechtbank Amsterdam op verzoek van de AFM de heer mr. [vereffenaar] (hierna: de vereffenaar) als vereffenaar van het Trade Finance Handelsfonds benoemd.
u. In november 2023 is De Nieuwe Veste ontbonden.
v. Op 15 maart 2024 hebben [eisers] de accountant ( KPMG (gedaagde sub 4)) van De Veste en De Nieuwe Veste aansprakelijk gesteld voor de door hen geleden schade.
w. In het nieuwsbericht van 28 maart 2025 van de vereffenaar staat - voor zover thans relevant - het volgende vermeld:
“Er is met Amerikaanse forensische accountants een nader onderzoek gedaan naar de door Capstone verstrekte financiële gegevens. In het bijzonder is met hen onderzoek gedaan naar de enorme afschrijvingen op de debiteuren/vorderingen van Capstone. (…). In de jaren rond de Covid epidemie zien we dat Capstone enorme afboekingen neemt op deze uitstaande vorderingen en daardoor ook haar verplichtingen richting TFH niet langer kan nakomen. De vraag kwam dan ook op hoe deze enorme afboekingen te verklaren en of dit allemaal boekhoudkundig en administratief correct is verlopen. Uit het onderzoek kunnen we vooralsnog niet concluderen dat er sprake is van fraude (…). Strikt boekhoudkundig valt
er ook niet al te veel aan te merken op de afboekingen (…).Nu er geen nadrukkelijk aanwijzingen voor fraude of andere zware onregelmatigheden naar boven zijn gekomen hebben we besloten dit onderzoek op te schorten. Bovendien zijn er geen hoopvolle ontdekkingen gedaan met betrekking tot het vinden van verhaalsmogelijkheden. (…).”