Datum uitspraak: 18 juni 2008
Uitspraak op de hoger beroepen van:
1. het college van burgemeester en wethouders van Nieuwegein,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Health Club Gold's Gym Holding B.V., gevestigd te Nieuwegein,
tegen de uitspraak in zaken de nrs. 2007/370, 2007/371, 2007/373 en 2007/374 van de rechtbank Utrecht van 3 september 2007
[wederpartij], wonend te [woonplaats],
Californian Classic Cars B.V., alle gevestigd te Nieuwegein
Op 24 augustus 2006 heeft het college van burgemeester en wethouders van Nieuwegein (hierna: het college), voor zover thans van belang, besloten tot verzegeling van het gebouw aan de Hildo Kropstraat 37a en 37b te Nieuwegein (hierna: het gebouw).
Bij afzonderlijke besluiten van 27 december 2006 heeft het college de daartegen door [wederpartij] en de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. (hierna: Health Club), H.C.G.G. Consultancy en de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Californian Classic Cars B.V. (hierna: Californian Classic Cars B.V.) gemaakte bezwaren ongegrond verklaard.
Bij uitspraak van 3 september 2007, verzonden op 5 september 2007, heeft de rechtbank Utrecht (hierna: de rechtbank) het daartegen door Health Club ingestelde beroep ongegrond en het door [wederpartij], H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V. ingestelde beroep gegrond verklaard en de besluiten van 27 december 2007 vernietigd. Deze uitspraak is aangehecht.
Tegen deze uitspraak hebben het college bij brief, bij de Raad van State ingekomen op 15 oktober 2007, en Health Club bij brief, bij de Raad van State ingekomen op 16 oktober 2007, hoger beroep ingesteld.
Het college en Health Club hebben een verweerschrift ingediend.
Daartoe in de gelegenheid, gesteld hebben [wederpartij], H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V. een schriftelijke uiteenzetting gegegeven. Deze is aan de andere partijen toegezonden.
De Afdeling heeft de zaak ter zitting behandeld op 13 mei 2008, waar het college vertegenwoordigd door M. van Rijbroek en P.T. de Jong, beiden ambtenaar in dienst van de gemeente, en Health Club, vertegenwoordigd door mr. G.H.L. Weesing, advocaat te Amsterdam, zijn verschenen.
Tevens zijn daar [wederpartij], H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V, allen vertegenwoordigd door mr. Weesing, voornoemd, gehoord.
2.1. [wederpartij] heeft verzocht vrijstelling voor het gebruik van het gebouw ten behoeve van een sportschool met horecafaciliteit. De sportschool zal door Health Club worden geëxploiteerd. Een gedeelte van het gebouw wordt voorts verhuurd aan H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V, die daar kantoor houden.
Het college heeft besloten tot verzegeling van het gebouw, nadat het had vernomen dat de sportschool op 26 augustus 2006 in gebruik zou worden genomen, hoewel geen gebruiksvergunning, vrijstelling en bouwvergunning waren verleend.
2.2. Ingevolge het ten tijde van het besluit van 24 augustus 2006 geldende bestemmingsplan "Jutphaas-Wijkersloot" rust op het gebouw de bestemming "Industriële bedrijven met bijbehorende erven".
Ingevolge artikel 12, eerste lid, van de planvoorschriften, voor zover thans van belang, zijn de op de kaart als zodanig aangewezen gronden bestemd voor industriële bedrijven, vallend onder categorie 1, 2 en 3 van de staat van inrichtingen, groothandelsbedrijven, kantoren en dienstverlenende bedrijven.
2.2.1. Ingevolge artikel 6.1.1, eerste lid, van de Bouwverordening Nieuwegein (hierna: de Bouwverordening) is het verboden zonder of in afwijking van een gebruiksvergunning van burgemeester en wethouders een bouwwerk in gebruik te hebben of te houden.
2.3. Niet in geschil is dat Health Club vóór 24 augustus 2006 heeft bekend gemaakt dat in het gebouw een sportschool in gebruik zal worden genomen, zulk gebruik in strijd is met artikel 12 van de planvoorschriften en artikel 6.1.1. van de Bouwverordening en het college daartegen kon optreden.
2.3.1. Zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (uitspraak van 7 november 2001 in de zaak nr.
200004502/1, AB 2002, 177) kan, hoewel artikel 5:24 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) niet in de mogelijkheid van preventieve bestuursdwangaanschrijving voorziet, daartoe worden besloten in geval van klaarblijkelijk gevaar van een op zeer korte termijn te verwachten overtreding van een concreet bij of krachtens de wet gesteld voorschrift.
2.4. Health Club betoogt dat - samengevat weergegeven - de rechtbank heeft miskend dat de rauwelijks en zonder voorafgaand overleg toegepaste verzegeling zodanig onevenredig tot de daarmee te dienen belangen was, dat daartoe niet mocht worden besloten.
2.4.1. Over de plannen tot vestiging van een sportschool in het gebouw is tussen het college en [wederpartij] contact geweest. In februari 2005 heeft [wederpartij] een verzoek tot vrijstelling ingediend, in augustus van dat jaar heeft deze een gebruiksvergunning aangevraagd en het college heeft bij brief van 2 november 2005 aan [wederpartij] meegedeeld dat het in principe medewerking zal verlenen aan het opstarten van een vrijstellingsprocedure ten behoeve van de sportschool.
Op 22 mei 2006 heeft het college van Health Club een aanvraag om bouwvergunning ontvangen en in juni 2006 heeft het Health Club om aanvullende gegevens verzocht.
2.4.2. Op 24 augustus 2006 heeft het college tot verzegeling besloten, zonder Health Club een termijn te stellen, als bedoeld in artikel 5:24, vierde lid, van de Awb, waarbinnen deze, door zelf maatregelen te treffen, verzegeling zou kunnen voorkomen, dan wel deze in de gelegenheid te stellen zienswijze over het voornemen tot verzegeling te geven. Volgens het college verzette spoedeisendheid van het besluit zich daartegen.
2.4.3. Van zodanige spoedeisendheid dat daartoe geen gelegenheid bestond, is evenwel niet gebleken.
Het college kreeg op 18 augustus 2006 wetenschap dat de sportschool op 26 augustus 2006 in gebruik zou worden genomen. Niet is gebleken dat tussen 18 en 26 augustus 2006 geen tijd was om Health Club in de gelegenheid te stellen zelf maatregelen te laten treffen om overtreding te voorkomen, dan wel in overleg met Health Club te controleren of aan de veiligheids- en andere eisen werd voldaan. Daartoe bestond te meer aanleiding, nu het college gedurende de lopende procedure betreffende de vestiging van de sportschool niet steeds dadelijk op alle aanvragen en verzoeken zijdens Health Club heeft besloten. Door Health Club geen termijn te gunnen, waarbinnen deze maatregelen kon treffen om de verzegeling te voorkomen, heeft het college het besluit daartoe in strijd met artikel 5:24, vierde lid, van de Awb genomen. Het betoog slaagt.
2.5. Het college klaagt dat de rechtbank, door te overwegen dat de nadelige gevolgen van het in bezwaar gehandhaafde besluit voor [wederpartij], H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V. onevenredig zijn in verhouding tot de daarmee te dienen belangen en dat van verzegeling van het gehele gebouw had behoren te worden afgezien, heeft miskend dat de situatie in en rondom het gebouw op 24 augustus 2006 zo dreigend was, dat het college genoodzaakt was het gehele gebouw te verzegelen.
2.5.1. Het besluit van 24 augustus 2006 strekt tot verzegeling van het gebouw, waarin, behalve de sportschool, ook de kantoorruimtes van H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V. zijn gevestigd. Het had tot doel te voorkomen dat de sportschool zonder de benodigde vergunningen in gebruik zou worden genomen. Gelet op dat doel, heeft het college, door te besluiten tot verzegeling van het gebouw, inclusief de kantoorruimtes, ten onrechte geen rekening gehouden met hun belangen. De rechtbank heeft, nu niet is gebleken dat verzegeling van alleen die delen van het gebouw die in gebruik waren ten behoeve van de sportschool onmogelijk was, terecht overwogen dat het besluit ten opzichte van hen onevenredig bezwarend was, omdat het gebouw door de verzegeling ook niet meer toegankelijk was voor hun medewerkers en bezoekers. Als gevolg daarvan werd [wederpartij] onnodig beperkt in zijn gebruiks- en verhuurmogelijkheden en was het voor H.C.G.G. Consultancy en Californian Classic Cars B.V. onmogelijk geworden hun activiteiten voort te zetten.
Met deze overweging heeft de rechtbank een oordeel gegeven over het besluit tot verzegeling van het gebouw, niet over de tenuitvoerlegging van dat besluit. Zij heeft de betekenis van de gestelde feitelijke situatie in en rondom het gebouw ten tijde van de tenuitvoerlegging op 24 augustus 2006 daarmee dan ook niet miskend.
2.6. Het hoger beroep van Health Club is gegrond. Dat van het college is ongegrond. De aangevallen uitspraak dient te worden vernietigd, voor zover het beroep van Health Club daarbij ongegrond is verklaard. Doende hetgeen de rechtbank zou behoren te doen, zal de Afdeling het beroep van Health Club tegen het besluit van 27 december 2006 van het college gegrond verklaren en dit besluit vernietigen. Het college dient een nieuw besluit op het gemaakte bezwaar te nemen, met inachtneming van hetgeen in deze uitspraak is overwogen.
2.7. Het college dient op na te melden wijze tot vergoeding van de bij Health Club opgekomen proceskosten te worden veroordeeld.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
Recht doende in naam der Koningin:
I. verklaart het hoger beroep van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. gegrond;
II. vernietigt de uitspraak van de rechtbank Utrecht van 3 september 2007 in de zaken nrs. 2007/370, 2007/371, 2007/373 en 2007/374, doch slechts voor zover het beroep van de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. daarbij ongegrond is verklaard;
III. verklaart het door de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. bij de rechtbank ingestelde beroep gegrond en vernietigt het besluit van 27 december 2006;
IV. draagt het college van burgemeester en wethouders van Nieuwegein op om met inachtneming van hetgeen in deze uitspraak is overwogen een nieuw besluit op de gemaakte bezwaren te nemen;
V. bevestigt die uitspraak voor het overige;
VI. veroordeelt het college van burgemeester en wethouders van Nieuwegein tot vergoeding van bij de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. in verband met de behandeling van het hoger beroep opgekomen proceskosten tot een bedrag van € 644,00 (zegge: zeshonderdvierenveertig euro), geheel toe te rekenen aan door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand; het dient door de gemeente Nieuwegein aan de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. onder vermelding van het zaaknummer te worden betaald;
VII. gelast dat de gemeente Nieuwegein aan de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Health Club Gold's Gym Holding B.V. het door hem betaalde griffierecht ten bedrage van € 428,00 (zegge: vierhonderdachtentwintig euro) voor de behandeling van het hoger beroep vergoedt;
VIII. bepaalt dat van de gemeente Nieuwegein een griffierecht van € 428,00 (zegge: vierhonderdachtentwintig euro) wordt geheven.
Aldus vastgesteld door mr. R.W.L. Loeb, voorzitter, en mr. W. Konijnenbelt en mr. C.J.M. Schuyt, leden, in tegenwoordigheid van mr. A.L.M. Steinebach-de Wit, ambtenaar van Staat.
w.g. Loeb w.g. Steinebach-de Wit
voorzitter ambtenaar van Staat
Uitgesproken in het openbaar op 18 juni 2008