ECLI:NL:GHAMS:2013:BZ9690

Gerechtshof Amsterdam

Datum uitspraak
5 april 2013
Publicatiedatum
22 juni 2013
Zaaknummer
200.120.026/01 OK
Instantie
Gerechtshof Amsterdam
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - meervoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Onderzoek naar beleid en gang van zaken van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. en schorsing van bestuursbesluiten

In deze zaak heeft Susan Carol Redelaar, verzoekster, een verzoek ingediend bij de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam om een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. (STN) over de periode van 2006 tot en met de datum van indiening van het verzoekschrift. Redelaar heeft tevens verzocht om onmiddellijke voorzieningen, waaronder de schorsing van Bilton en Dentith als bestuurders van STN en het schorsen van bepaalde bestuursbesluiten die op 28 november 2012 zijn genomen. De Ondernemingskamer heeft de verzoeken behandeld tijdens een openbare zitting op 7 februari 2013, waar de standpunten van de partijen zijn toegelicht door hun advocaten. De Ondernemingskamer heeft vastgesteld dat er een impasse is ontstaan tussen Redelaar en de andere bestuurders, Bilton en Dentith, en dat dit leidt tot een verstoorde verstandhouding en een gebrek aan besluitvorming binnen STN. De Ondernemingskamer heeft geoordeeld dat er gegronde redenen zijn om aan een juist beleid van STN te twijfelen, en heeft daarom besloten een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van STN vanaf 1 januari 2007. Tevens zijn de besluiten van de bestuursvergadering van 28 november 2012 geschorst en is een beheerder aangesteld om de aandelen van STN te beheren. De kosten van het onderzoek zijn voor rekening van STN, en de Ondernemingskamer heeft de kosten van het geding tussen de partijen gecompenseerd.

Uitspraak

GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
BESCHIKKING in de zaak met nummer 200.120.026/01 OK van
Susan Carol REDELAAR,
wonende te Zandvoort,
VERZOEKSTER,
advocaat: mr. M.J. Meermans-de Vries, kantoorhoudende te Amsterdam,
t e g e n
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
SOVEREIGN TRUST (NETHERLANDS) B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
VERWEERSTER,
niet verschenen,
e n t e g e n
1. de naamloze vennootschap naar Antilliaans recht
HYKSOS MANAGEMENT N.V.,
gevestigd te Curaçao,
BELANGHEBBENDE,
niet verschenen,
e n t e g e n
2. Howard Thomas Dixon BILTON,
wonende te Hong Kong,
3. Diana DENTITH,
wonende te Isle of Man, Verenigd Koninkrijk,
4. de rechtspersoon naar het recht van het Verenigd Koninkrijk
THE SOVEREIGN GROUP,
gevestigd te Turks en Caicos eilanden, Verenigd Koninkrijk,
BELANGHEBBENDEN,
advocaat: mr. R.G.J. de Haan, kantoorhoudende te Amsterdam.
1. Het verloop van het geding
1.1 In het vervolg zal verzoekster (ook) worden aangeduid met Redelaar, verweerster met STN of de vennootschap en belanghebbende sub 1 met Hyksos N.V. Belanghebbenden 2 tot en met 4 zullen ieder afzonderlijk worden aangeduid met Bilton, Dentith en SG en gezamenlijk met Bilton c.s.
1.2 Redelaar heeft bij op 14 januari 2013 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen verzoekschrift met producties de Ondernemingskamer verzocht, bij beschikking, uitvoerbaar bij voorraad, een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken van STN over de periode 2006 tot en met de datum van indiening van het verzoekschrift. Daarbij heeft zij tevens verzocht – zakelijk weergegeven – bij wijze van onmiddellijke voorzieningen:
- Bilton en Dentith, althans één van hen te schorsen als bestuurder van STN, althans in afwijking van de statuten te bepalen dat bestuursbesluiten worden genomen met unanimiteit van stemmen,
- de in het verzoek nader aangeduide bestuursbesluiten die zijn genomen in de bestuursvergadering van 28 november 2012 te schorsen, en
- de aandelen die Hyksos N.V. houdt in STN ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen derde, althans te bepalen dat in geval de stemmen staken in de algemene vergadering van aandeelhouders (bij onderwerpen die niet zien op verkiezing, benoemen, ontslaan of schorsing van een persoon) het besluit wordt genomen door een door de Ondernemingskamer aan te wijzen derde.
Voorts heeft zij verzocht STN te veroordelen in de kosten van het geding.
1.3 Bilton c.s. hebben op 1 februari 2013 ter griffie van de Ondernemingskamer een verweerschrift, met producties, ingediend. Daarin hebben zij de Ondernemingskamer verzocht SG als belanghebbende aan te merken en toe te laten tot de enquêteprocedure, verweer gevoerd en de Ondernemingskamer verzocht het verzoek van Redelaar tot het treffen van onmiddellijke voorzieningen af te wijzen. Zij hebben op hun beurt de Ondernemingskamer verzocht om bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding, zakelijk weergegeven, alle aandelen in het kapitaal van STN ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer aan te wijzen derde met de bepaling dat deze derde de bevoegdheid krijgt tot vervreemding van die aandelen tot uitkering van dividend en tot schorsing of ontslag van een of meer bestuurders van STN. Tevens hebben zij verzocht Redelaar te veroordelen in de kosten van het geding.
1.4 Bij op 1 februari 2013 ingekomen brief, met producties, heeft Redelaar haar verzoeken in die zin aangepast en aangevuld dat zij – zakelijk weergegeven – de Ondernemingskamer verzoekt:
- een onderzoek te gelasten vanaf 2007;
- de verzochte onmiddellijke voorzieningen te treffen voor de duur van het geding en subsidiair die onmiddellijke voorzieningen te treffen die de Ondernemingskamer geraden acht.
1.5 De verzoeken zijn behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 7 februari 2013. Bij die gelegenheid hebben mr. Meermans-de Vries en mr. De Haan en mr. C.G.E. Sprenger, kantoorgenoot van mr. De Haan, de standpunten van de onderscheiden partijen toegelicht aan de hand van – aan de Ondernemingskamer en de wederpartij overgelegde – aantekeningen en – voor zover het mr. Meermans-De Vries betreft – onder overlegging van op voorhand aan de Ondernemingskamer en de wederpartij gezonden nadere producties. Partijen hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord.
Mr. De Haan heeft in verband met zijn verzoek om SG als belanghebbende aan te merken en in de procedure toe te laten en naar aanleiding van vragen van de Ondernemingskamer, stukken die zien op de rechtsvorm van SG aan de Ondernemingskamer alsmede de wederpartij overgelegd.
2. De feiten
De Ondernemingskamer gaat uit van de volgende feiten.
2.1 STN is op 25 februari 1999 opgericht. Sinds 1 oktober 1999 is Redelaar bestuurder van deze vennootschap. Sinds 10 december 2007 zijn Bilton en Dentith eveneens bestuurders van de vennootschap. Zij zijn ieder zelfstandig bevoegd.
2.2 STN oefent een trustbedrijf uit. Zij beschikt over een vergunning van De Nederlandsche Bank N.V. (DNB), welke vergunning is verleend op basis van de aanstelling van Redelaar als bestuurder van STN.
2.3 De aandelen in STN worden voor 50% gehouden door Redelaar en voor 50% door Hyksos N.V. De aandelen in Hyksos N.V. worden voor 50% gehouden door Redelaar en voor 50% door SG, welke vennootschap (met dochtervennootschappen) wereldwijd actief is in het leveren van trustdiensten.
2.4 Op 26 augustus 2011 is de toenmalige bestuurder van Hyksos N.V. (te weten First Columbus Trust (Curaçao) N.V.) afgetreden. De aandeelhouders hebben geen overeenstemming kunnen bereiken over de benoeming van een nieuwe bestuurder, zodat Hyksos N.V. sindsdien geen bestuur meer heeft.
2.5 Aan de feiten en omstandigheden zoals hierboven beschreven is het volgende voorafgegaan.
2.5.1 Van 1 oktober 1999 tot 7 september 2007 heette STN Hyksos Management B.V. De aandelen in de vennootschap werden toen voor 33% gehouden door Redelaar en voor 67% door Hyksos N.V. De aandelen in Hyksos N.V. werden elk voor de helft gehouden door E. Ruimy en P.J. Johns. In maart 2001 is tussen Hyksos Management B.V. en (onder andere) SG een “joint venture agreement” gesloten. Daarin is afgesproken dat de vennootschap het bestuur vormt van de toenmalige vennootschap Sovereign Trust (Netherlands) B.V. (een andere vennootschap dan STN). Alle aandelen van die vennootschap werden (indirect) gehouden door SG.
2.5.2 In februari 2007 hebben SG en Redelaar gesproken over een wijziging van het samenwerkingsverband, waarbij het uitgangspunt was dat zij “gelijkwaardige partners” zouden worden. Zij hebben, zoals onder andere blijkt uit een Share Sale Agreement van 2 mei 2007, in de kern afgesproken dat:
i de “joint venture agreement” zal worden beëindigd,
ii. SG alle aandelen in Hyksos Management B.V. zal verkrijgen,
iii. SG en Redelaar ieder voor 50% zullen gaan deelnemen in het kapitaal van Hyksos N.V.,
iv. Hyksos N.V. alle aandelen in het kapitaal van STN zal gaan houden,
v. Redelaar haar aandelen in Hyksos Management B.V. (33%) door middel van een “swap” zal overdragen en inruilen voor 50% aandelen in Hyksos N.V. met bijbetaling van een bedrag van € 42.000 voor 17% aandelen in Hyksos N.V.,
vi. Sovereign Trust (Netherlands) B.V. haar activiteiten zal overdragen aan Hyksos Management B.V., waarna Sovereign Trust Netherlands B.V. een andere naam zal krijgen en Hyksos Management B.V. haar naam zal veranderen in STN, en
vii. ST en Redelaar een aandeelhoudersovereenkomst zullen sluiten.
2.5.3 Op 7 mei 2007 is 50% van de aandelen in Hyksos N.V. aan Redelaar overgedragen.
2.5.4 Op 11 mei 2007 heeft Redelaar aan SG op grond van een op 10 mei 2007 uitgebracht advies van haar belastingadviseur en anders dan was afgesproken tussen haar en SG, de wens geuit dat zij 50% van de aandelen in STN rechtstreeks gaat houden, in plaats van middellijk via de 50%-deelname in Hyksos N.V. die in de Share Sale Agreement was overeengekomen.
2.5.5 Op 3 september 2007 heeft Hyksos N.V. 17% van de aandelen in STN aan Redelaar overgedragen voor een bedrag van € 42.000. Vanaf dat moment houdt zij 50% van de aandelen in Hyksos N.V. en 50% van de aandelen in STN, zoals ook is vermeld onder 2.3.
2.5.6 SG en Redelaar hebben tussen oktober 2007 en december 2007 overlegd over de inhoud van een te sluiten aandeelhoudersovereenkomst. Er is – na het zevende concept – geen overeenkomst tot stand gekomen.
2.5.7 Op 12 februari 2008 heeft Redelaar bij de Kamer van Koophandel Bilton en Dentith ingeschreven als bestuurders van STN met ingang van 10 december 2007.
2.5.8 Vanaf 24 maart 2009 is er tussen SG en Redelaar overleg gevoerd over een voorstel van SG om de aandelen die Hyksos N.V. houdt in STN over te dragen aan een dochtervennootschap van SG, teneinde langs die weg te bewerkstelligen dat SG en Redelaar middellijk en of onmiddellijk ieder 50% van de aandelen in STN houden. Die overdracht heeft niet plaatsgevonden.
2.5.9 In een aandeelhoudersvergadering van 31 mei 2011 van STN is het voorstel van Redelaar om haar een lening te verstrekken van € 250.000 verworpen. Het voorstel van Redelaar om per 31 december 2011 een dividenduitkering te doen van € 250.000 aan beide aandeelhouders, waarbij de voorgestelde lening in mindering zou worden gebracht op de dividenduitkering aan Redelaar, is, gelet op de samenhang tussen beide voorstellen, niet in stemming gebracht. In dezelfde vergadering heeft Redelaar bezwaren naar voren gebracht tegen (opnieuw) een voorstel van Hyksos N.V. om de aandelen die Hyksos N.V. in STN houdt over te dragen aan een op Malta dan wel te Gibraltar gevestigde dochtervennootschap van SG. Zij heeft zich op het standpunt gesteld dat een dergelijke overdracht vanwege de mogelijk verschuldigde dividendbelasting ter zake van in STN aanwezige stille reserves vooraf aan de Nederlandse belastinginspecteur moet worden voorgelegd.
2.5.10 In een bestuursvergadering van STN van 28 juni 2011 hebben Bilton en Dentith besloten (Redelaar was afwezig):
- om met het oog op de mogelijke gevolgen van overdracht van de door Hyksos N.V. gehouden aandelen voor de heffing van dividendbelasting een ‘advance tax ruling’ (ATR) te vragen aan de Nederlandse belastingdienst,
- om – onder voorwaarde dat die ATR wordt verkregen – goedkeuring te verlenen aan een dergelijke overdracht aan Sovereign Media Limited, een te Gibraltar gevestigde dochtervennootschap van SG, en
- om de aandeelhoudersvergadering van STN te adviseren over te gaan tot uitkering van €500.000 aan dividend, direct na het effectueren van de bedoelde overdracht.
2.5.11 Op 9 augustus 2011 is op verzoek van Redelaar met het oog op een door haar voorgestelde dividenduitkering van in totaal € 500.000 dan wel een uitkering aan haar alleen van
€ 250.000, een buitengewone vergadering van aandeelhouders bijeengeroepen voor 31 augustus 2011.
2.5.12 Bij brief van 24 augustus 2011 heeft First Columbus Trust (Curaçao) N.V. ontslag genomen als bestuurder van Hyksos N.V. met ingang van 26 augustus 2011. In de brief staat als reden hiervoor genoemd dat er sprake is van een “unsolved dispute between the (…) shareholders”. De buitengewone aandeelhoudersvergadering die was bijeengeroepen voor 31 augustus 2011 is vanwege dit ontslag niet doorgegaan. Sinds 31 mei 2011 heeft er geen aandeelhoudersvergadering van STN meer plaatsgevonden.
2.6 Blijkens de notulen van een buitengewone aandeelhoudersvergadering van Hyksos N.V. van 5 september 2011 zijn Redelaar en SG het niet eens geworden over de benoeming van een bestuurder van Hyksos N.V.
2.7 Bij oproep van 14 november 2012 is Redelaar uitgenodigd voor een telefonische bestuursvergadering van STN, te houden op 21 november 2012. Op de agenda stonden de volgende onderwerpen genoteerd: (i) Accounts and annual report, (ii) Personnel, en (iii) Any other business. Bij e-mailbericht van 16 november 2012 gericht aan J. Hodgson, bestuurder van SG, verder Hodgson, en met kopie aan Bilton en Dentith heeft Redelaar laten weten op 21 november 2012 verhinderd te zijn. Zij heeft tevens bezwaar gemaakt tegen een telefonische vergadering.
2.8 Daarop hebben Bilton en Dentith een telefonische bestuursvergadering van STN voor 28 november 2012 uitgeschreven. Deze heeft toen ook plaatsgevonden. Aanwezig waren Bilton en Dentith. Tijdens die vergadering zijn, voor zover relevant, de volgende besluiten genomen (zakelijk weergegeven):
a. Dentith en Bilton zullen een directievergoeding ontvangen waarvan de hoogte aan de hand van een onafhankelijk advies zal worden vastgesteld;
b. er wordt een accountant aangewezen om in de toekomst een “full audit” van de jaarstukken van de vennootschap uit te voeren;
c. er wordt per direct een marketing manager in dienst genomen tegen een jaarsalaris van
€ 100.000;
d. aan Redelaar zal uitleg worden gevraagd over een bonus die zij zichzelf over 2011 heeft uitgekeerd. Aan haar zal geen bonus meer worden uitgekeerd zonder voorafgaande toestemming;
e. de jaarlijks aan Redelaar toegekende onkostenvergoeding voor een jaarlijks bezoek van haar en haar echtgenoot aan Curaçao wordt ingetrokken;
f. de mogelijkheid om een kleine concurrent over te nemen zal worden onderzocht;
g. er wordt geen dividend uitgekeerd zolang de aandelen die Hyksos N.V. houdt in STN niet aan een dochtervennootschap van SG zijn overgedragen;
h. voor iedere transactie boven € 10.000 zullen twee handtekeningen van het bestuur nodig zijn; voor lagere bedragen is Redelaar alleen bevoegd om te tekenen.
3. De gronden van de beslissing
3.1 Gelet op de hierboven vastgestelde feiten en gelet op de verklaring van SG – desgevraagd ter zitting – dat Hyksos N.V. haar aandelen in STN uitsluitend houdt ten behoeve van SG, oordeelt de Ondernemingskamer dat SG door de uitkomst van deze procedure zodanig in haar belangen kan worden getroffen dat zij daarin – de aard van de enquêteprocedure in acht genomen – behoort te mogen opkomen ter bescherming van die belangen. De Ondernemingskamer zal SG daarom als belanghebbende in deze procedure aanmerken (en haar, nu zij zich heeft gesteld, toelaten).
3.2 Redelaar heeft aan haar stelling dat er gegronde redenen zijn voor twijfel aan een juist beleid van STN en dat onmiddellijke voorzieningen dienen te worden getroffen ten grondslag gelegd dat STN zich om oneigenlijke redenen verzet tegen het uitkeren van dividend, namelijk om Redelaar te dwingen (i) een aandeelhoudersovereenkomst te tekenen tussen haar en SG en (ii) mee te werken aan een door SG gewenste overdracht van de aandelen die Hyksos N.V. houdt in STN aan een dochtervennootschap van SG. Mede ten gevolge van dit dividendbeleid is de verstandhouding tussen Redelaar enerzijds en Bilton en Dentith anderzijds op bestuursniveau ernstig verstoord. Bovendien heeft Hyksos N.V. geen bestuurder meer, waardoor op aandeelhoudersniveau een patstelling is ontstaan en geen besluitvorming meer mogelijk is. Voorts heeft zij aangevoerd dat Bilton en Dentith niet tot bestuurder zijn benoemd in een algemene aandeelhoudersvergadering. Voor zover zij rechtsgeldig zijn benoemd, verwijt zij hen dat zij besluitvorming die behoort plaats te vinden in de algemene aandeelhoudersvergadering van STN, overhevelen naar het bestuur van STN, waarin zij een meerderheid hebben. Onder meer om die reden dienen de hierboven onder 2.8 a tot en met f weergegeven besluiten in de bestuursvergadering van 28 november 2012 te worden geschorst.
3.3 Bilton c.s. hebben aangevoerd, dat tussen Redelaar en SG een langlopend conflict bestaat en dat zich een impasse voordoet op aandeelhoudersniveau. Ook volgens hen is dit een onwenselijke situatie. Ter terechtzitting hebben zij hun verweerschrift in die zin verduidelijkt dat zij zich aansluiten bij het verzoek van Redelaar tot het gelasten van een onderzoek, zij het dat zij daarin met name de rol van Redelaar nader onderzocht wensen te zien. Zij hebben aan hun hierboven onder 1.2 weergegeven verzoeken het volgende ten grondslag gelegd. Het in februari 2007 beoogde samenwerkingsverband (zie hierboven onder 2.5.2) ging uit van gelijkheid op aandeelhoudersniveau, welke gelijkheid (aanvankelijk) gerealiseerd zou worden doordat elk van partijen 50% van de aandelen in Hyksos N.V. zou gaan houden en Hyksos N.V. alle aandelen in STN zou gaan houden. SG is bereid geweest om medewerking te verlenen aan de nader door Redelaar voorgestelde constructie dat zij rechtstreeks 50% van de aandelen in STN zou gaan houden onder de voorwaarden (i) dat het uitgangspunt van gelijkheid op aandeelhoudersniveau overeind zou blijven, (ii) dat er een aandeelhoudersovereenkomst zou worden gesloten waarin onder andere afspraken zouden worden gemaakt over het te voeren dividendbeleid en (iii) dat er door SG twee bestuurders, zowel bij Hyksos N.V. als bij STN, zouden worden benoemd. Omdat Redelaar sinds 3 september 2007 in strijd met de gemaakte afspraken 75% van de aandelen in STN houdt (indirect 25% en direct 50%), zij niet wenst mee te werken aan verdere afspraken in een aandeelhoudersovereenkomst over stemrechten en dividend en evenmin aan een overdracht van de aandelen die Hyksos N.V. in STN houdt aan Sovereign Media Limited, heeft SG (in de personen van Bilton en Dentith als bestuurders van STN) in alle redelijkheid kunnen weigeren dividend uit te keren. Voorts hebben zij gesteld dat Bilton en Dentith tot bestuurders van STN zijn benoemd en steeds als zodanig hebben gefunctioneerd. Tot slot hebben zij aangevoerd dat de op 28 november 2012 genomen bestuursbesluiten (hierboven genoemde onder 2.8 a tot en met f geen gegronde redenen opleveren om aan een juist beleid te twijfelen.
3.4 De Ondernemingskamer overweegt als volgt. Ter terechtzitting is komen vast te staan dat partijen weliswaar van mening verschillen over het antwoord op de vraag aan wie het een en ander te wijten is, maar dat zij het er over eens zijn dat de verhoudingen tussen hen in de algemene vergadering van aandeelhouders hebben geleid tot een situatie die zij aanduiden als een impasse. Zij menen, ieder op andere gronden, dat een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van STN noodzakelijk is. Naar het oordeel van de Ondernemingskamer blijkt uit de gedingstukken en het ter terechtzitting verhandelde genoegzaam dat die conclusie gegrond is. Gebleken is dat de algemene vergadering van aandeelhouders van STN niet meer tot besluiten kan komen. Ook de hierna te bespreken aanhoudende onenigheid over de aandeelhoudersverhoudingen en over de samenstelling en bevoegdheden (van de leden) van het bestuur verstoren de vennootschappelijke verhoudingen ernstig. Er bestaat geen uitzicht op verbetering van deze verhoudingen. Genoemde omstandigheden leveren gegronde redenen op om aan een juist beleid (en een juiste gang van zaken) te twijfelen en de Ondernemingskamer zal dan ook een onderzoek bevelen naar het beleid en de gang van zaken van STN met ingang van 2007, zoals verzocht.
3.5 In dit verband overweegt de Ondernemingskamer nog het volgende. De problemen tussen Redelaar en Bilton c.s. zijn begonnen vanaf februari 2007, het moment waarop Redelaar en SG hebben gesproken over een wijziging van hun samenwerkingsverband, dat tot dat moment naar ieders tevredenheid was verlopen. Redelaar heeft om fiscale redenen (het is voor haar gunstiger om rechtstreeks te participeren in aandelen van STN in plaats van via aandelen in Hyksos N.V.) een andere structuur voor het houden van de aandelen in STN voorgesteld dan was neergelegd in de Share Sale Agreement van 2 mei 2007 (zie hierboven onder 2.5.2). Bilton c.s. hebben aan de door Redelaar voorgestane verdeling van de aandelen meegewerkt. Sindsdien zijn zij het niet eens geworden over de betekenis en de uitvoering van de afspraak dat zij “gelijkwaardige partners” zouden worden. De Ondernemingskamer laat vooralsnog in het midden aan wie van partijen te verwijten valt dat op dit punt geen overeenstemming is bereikt. Vastgesteld kan worden dat de correspondentie over deze punten niet heeft bijgedragen aan een positieve verstandhouding tussen Redelaar en Bilton c.s. Ook het overleg over alternatieve mogelijkheden om de situatie waarin Redelaar (indirect) tot 75% van de aandelen gerechtigd was op enigerlei wijze te corrigeren om te kunnen terug keren naar het oorspronkelijk uitgangspunt van gelijkwaardigheid van partijen, heeft niet tot resultaat geleid, onder meer vanwege – ook op dit punt – bezwaren die Redelaar heeft opgeworpen in verband met de (mogelijke) heffing van dividendbelasting van STN ter zake van in STN aanwezige stille reserves bij een voorgenomen overdracht van de aandelen in STN van Hyksos N.V. aan Sovereign Media Limited. De onderzoeker mag het tot zijn taak rekenen het hierboven overwogene in zijn onderzoek te betrekken.
3.6 Ten aanzien van het door STN gevoerde dividendbeleid is de Ondernemingskamer van oordeel dat het hier niet gaat om een situatie waarin langdurig geen dividend is uitgekeerd. Redelaar heeft erkend dat er in februari 201o is besloten dat er geen dividenduitkering zal worden gedaan omdat geen der partijen daar op dat moment behoefte aan had. Vervolgens heeft zij haar voorstel tot uitkering van dividend pas tijdens een algemene aandeelhoudersvergadering op 31 mei 2011 aan de orde gesteld. Tijdens die vergadering was het voorstel om dividend uit te keren gekoppeld aan een voorstel van Redelaar om haar een lening te verstrekken van € 250.000. Bilton c.s. hebben gemotiveerd gesteld dat die lening bedoeld was voor de aflossing van de hypothecaire schuld van haar huis op Curaçao en dat dit voor haar een tegenstrijdig belang meebracht. Redelaar heeft die stelling niet betwist en zij heeft evenmin bezwaren naar voren gebracht tegen het afwijzen van de lening. Tijdens de genoemde vergadering heeft zij het voorstel om tot uitkering van dividend over te gaan als “irrelevant” bestempeld, zodat daarover geen besluit is genomen. Onder die omstandigheden kan het niet uitbetalen van dividend geen reden vormen om te twijfelen aan een juist beleid. Voor de stelling van Redelaar dat het niet uitkeren van dividend als “chantagemiddel” tegen haar wordt ingezet, ziet de Ondernemingskamer onvoldoende aanknopingspunten. Na 31 mei 2011 is het onderwerp dividenduitkering niet meer aan de orde geweest. Het stond STN vrij om vooralsnog niet tot uitkering over te gaan zolang er geen duidelijkheid was over de aandeelhoudersverhoudingen. In verband daarmee is dan ook tijdens de bestuursvergadering van STN op 28 juni 2011 besloten om de aandeelhoudersvergadering van STN te adviseren tot uitkering van dividend over te gaan, na effectuering van de overdracht door Hyksos N.V. van haar aandelen in STN.
3.7 Redelaar heeft gesteld dat Bilton en Dentith niet op rechtsgeldige wijze tot bestuurder van STN zijn benoemd. De Ondernemingskamer acht die stelling niet aannemelijk. Bilton c.s. hebben gemotiveerd gesteld dat zij de benoeming van twee bestuursleden, aangewezen door SG, steeds als voorwaarde hebben gesteld. Daarbij hebben zij er op gewezen dat de verhouding 2:1 (twee bestuurders van SG en één lokale bestuurder) wereldwijd in de werkmaatschappijen van SG een standaardsituatie is, dat Redelaar daarvan op de hoogte was en dat in de in totaal zeven concepten van de aandeelhoudersovereenkomst Bilton en Dentith steeds genoemd werden als bestuursleden en dat Redelaar die concepten op dit punt niet heeft aangepast. Zij hebben in dit verband nog gewezen op een e-mailbericht van 1 maart 2007 (overgelegd als productie 7 bij verweer) waarin Redelaar melding maakt van twee te benoemen “Foreign Directors”, waaronder Bilton. Redelaar heeft dit alles – mede naar aanleiding van vragen ter terechtzitting – onvoldoende betwist. Dat Bilton en Dentith vervolgens ook daadwerkelijk zijn benoemd, leidt de Ondernemingskamer af uit het feit dat Redelaar Bilton en Dentith op 12 februari 2008 als bestuurders heeft doen inschrijven bij de Kamer van Koophandel en zich tot het moment van deze procedure nooit heeft geuit over een gebrek in de rechtsgeldigheid van de daaraan ten grondslag liggende benoeming. De Ondernemingskamer gaat er derhalve voorshands van uit dat Bilton en Dentith bestuurders zijn van STN.
3.8 De Ondernemingskamer ziet aanleiding om onmiddellijke voorzieningen te treffen in het bestuur. Redengevend daartoe is dat de onderlinge verstandhouding tussen Redelaar enerzijds en Bilton en Dentith anderzijds ernstig is verstoord, dat beide laatstgenoemden “een vinger in de pap” willen hebben, maar dat onduidelijk is hoe zich dat verhoudt tot een taakverdeling die recht doet aan het feit dat de vergunning die DNB heeft afgegeven gekoppeld is aan de persoon van Redelaar, die steeds als bestuurder verantwoordelijk is geweest voor de (dagelijkse) uitoefening van het trustbedrijf. Tot najaar 2012 bleven Bilton en Dentith op de achtergrond en namen zij in feite zelden of nooit aan bestuursactiviteiten deel. Zij hebben in deze taakverdeling met gebruikmaking van hun meerderheidspositie in het bestuur in de bestuursvergadering van 28 november 2012 zeer abrupt en drastisch wijziging gebracht, zonder dat de urgentie daarvoor op dat moment voldoende duidelijk was. De Ondernemingskamer ziet hierin aanleiding om de onder 2.8 a tot en met f genoemde besluiten die zijn genomen in die bestuursvergadering te schorsen en een bestuurder te benoemen met volledige vertegenwoordigingsbevoegdheid, die in alle gevallen een beslissende stem zal hebben (derhalve ook indien zijn stem afwijkt van die van de gezamenlijke overige bestuurdersleden). De geschorste besluiten kunnen desgewenst opnieuw aan de orde worden gesteld. Tevens zal de Ondernemingskamer ingrijpen door alle aandelen die Hyksos N.V. houdt in STN, minus één aandeel, en alle aandelen die Redelaar houdt in STN, minus één aandeel, ten titel van beheer over te dragen aan een door de Ondernemingskamer te benoemen beheerder van aandelen.
3.9 De te benoemen bestuurder mag het bovendien tot zijn taak rekenen een minnelijke regeling tussen partijen te beproeven. De Ondernemingskamer zal – mede ter besparing van kosten – de aanwijzing van een onderzoeker uitstellen en daartoe overgaan op eerste verzoek van een der partijen of van de door de Ondernemingskamer benoemde bestuurder of beheerder. Vanzelfsprekend hoeven lopende bemiddelingspogingen niet aan een dergelijk verzoek in de weg te staan.
3.10 De Ondernemingskamer acht ten slotte termen aanwezig de kosten van het geding tussen de verschenen partijen te compenseren zoals hierna te vermelden.
4. De beslissing
De Ondernemingskamer:
merkt The Sovereign Group aan als belanghebbende;
beveelt een onderzoek naar het beleid en de gang van zaken van Sovereign Trust (Netherlands) B.V., gevestigd te Amsterdam, over de periode vanaf 1 januari 2007 tot en met 14 januari 2013;
benoemt een nader aan te wijzen en aan partijen bekend te maken persoon teneinde het onderzoek te verrichten;
stelt het bedrag dat het onderzoek ten hoogste mag kosten vast op € 25.000, de verschuldigde omzetbelasting daarin niet begrepen;
bepaalt dat de kosten van het onderzoek ten laste komen van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. en dat zij voor de betaling daarvan ten genoege van de onderzoeker voor de aanvang van diens werkzaamheden zekerheid dient te stellen;
benoemt mr. A.M.L. Broekhuijsen-Molenaar tot raadsheer-commissaris teneinde de in artikel 2:350 lid 4 BW vermelde taken en bevoegdheden uit te oefenen;
benoemt bij wijze van onmiddellijke voorziening en vooralsnog voor de duur van het geding – voor zover nodig in afwijking van de statuten – een nader aan te wijzen en aan partijen bekend te maken persoon tot bestuurder van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. met in alle gevallen een beslissende stem en bepaalt dat deze bestuurder zelfstandig bevoegd is Sovereign Trust (Netherlands) B.V. te vertegenwoordigen;
bepaalt dat het salaris en de kosten van deze bestuurder ten laste komen van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. en bepaalt dat Sovereign Trust (Netherlands) B.V. voor de betaling daarvan ten genoege van de bestuurder zekerheid dient te stellen vóór de aanvang van diens werkzaamheden;
bepaalt bij wijze van onmiddellijke voorziening en vooralsnog voor de duur van het geding dat met ingang van heden alle aandelen van Hyksos Management N.V. in het kapitaal van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. minus één aandeel en alle aandelen van Susan Carol Redelaar in het kapitaal van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. minus één aandeel ten titel van beheer aan een nader aan te wijzen en aan partijen bekend te maken beheerder zijn overgedragen;
bepaalt dat het salaris en de kosten van deze beheerder ten laste komen van Sovereign Trust (Netherlands) B.V. en bepaalt dat Sovereign Trust (Netherlands) B.V. voor de betaling daarvan ten genoege van de beheerder zekerheid dient te stellen vóór de aanvang van diens werkzaamheden;
schorst de besluiten, zoals hierboven weergegeven in rechtsoverweging 2.8 a tot en met f, die zijn genomen op de bestuursvergadering van 28 november 2012;
compenseert de kosten van het geding tussen de verschenen partijen aldus dat iedere partij haar eigen kosten draagt;
wijst het meer of anders verzochte af;
verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad.
Deze beschikking is gegeven door mr. P. Ingelse, voorzitter, mr. E.A.G. van der Ouderaa en
mr. A.M.L. Broekhuijsen-Molenaar, raadsheren, en E.R. Bunt en drs. P.R. Baart, raden, in tegenwoordigheid van mr. R. Verheggen, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 5 april 2013.