Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht,
team I (handel)
zaaknummer : 200.360.457/01
zaak- en rolnummer rechtbank Amsterdam : C/13/774725 / KG ZA 25-687 MK/JD
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 28 oktober 2025
in de zaak van
de rechtspersoon naar buitenlands recht
META PLATFORMS IRELAND LTD.,
gevestigd te Dublin, Ierland,
appellante, tevens eiseres in het incident ex art. 351 Rv,
advocaat: mr. J.J. Valk te Amsterdam,
tegen
STICHTING BITS OF FREEDOM,
gevestigd te Amsterdam,
geïntimeerde, tevens verweerster in het incident ex art. 351 Rv,
advocaat: mr. N.S.G. de Bruijn te Amsterdam.
Partijen worden hierna Meta Ierland en Bits of Freedom genoemd.
1.Het geding in hoger beroep
Meta Ierland is bij appeldagvaarding van 13 oktober 2025 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de voorzieningenrechter te Amsterdam van 2 oktober 2025, onder bovenvermeld zaak- en rolnummer, gewezen tussen Bits of Freedom als eiseres en onder meer Meta Ierland als gedaagde.
In het incident verzoekt Meta Ierland op grond van art. 351 Rv dat het hof de uitvoerbaarheid bij voorraad van in het bestreden vonnis geven bevelen zal schorsen, zo begrijpt het hof, tot en met 31 januari 2026.
Bits of Freedom concludeert tot afwijzing van de incidentele vordering van Meta Ierland.
Tijdens de mondelinge behandeling op 27 oktober 2025 hebben partijen aan de hand van spreekaantekeningen hun standpunten laten toelichten door hun advocaten en door mrs. T. Cohen Jehoram en D.J.B. Hereijgers (Meta Ierland) en Chr.A. Alberdink Thijm (Bits of Freedom).
Meta Ierland en Bits of Freedom hebben voorafgaand aan de mondelinge behandeling producties ingediend.
Ten slotte is arrest gevraagd in het incident.
2.Beoordeling
2.1.
In het bestreden vonnis is Meta Ierland bevolen om binnen twee weken na het vonnis:
- de door gebruikers van de websites en/of apps van Facebook en/of lnstagram aangegeven keuze voor een aanbevelingssysteem, met inbegrip van de keuze voor een chronologische of anderszins niet-geprofileerd aanbevelingssysteem persistent te maken, inhoudende dat een door gebruikers ingestelde keuze voor een niet-geprofileerd aanbevelingssysteem behouden blijft ook als de gebruiker binnen het platform naar andere secties navigeert, en ook als de gebruiker de apps en/of website van de platforms heeft afgesloten en deze vervolgens heropent;
- de keuze voor niet geprofileerde aanbevelingssystemen rechtstreeks en gemakkelijk toegankelijk te maken op (i) de startpagina van lnstagram op de Android-app, (ii) de reels-sectie van lnstagram (alle apps en websites) en (iii) de startpagina en de reels-sectie van Facebook (alle apps en websites);
een en ander op straffe van een aan BoF te betalen dwangsom van € 100.000,00 per dag of gedeelte daarvan dat zij niet of niet volledig aan deze bevelen voldoet, tot een maximum van in totaal
€ 5.000.000,00 is bereikt.
2.2.
De incidentele vordering van Meta Ierland strekt tot schorsing van de tenuitvoerlegging van het bestreden vonnis tot en met 31 januari 2026.
Bits of Freedom verzet zich tegen toewijzing van de incidentele vordering.
2.3.
Het hof acht de vordering in het incident gedeeltelijk toewijsbaar en overweegt daartoe als volgt.
2.4.
Anders dan Bits of Freedom betoogt, heeft de voorzieningenrechter de beslissing over de uitvoerbaarheid bij voorraad niet gemotiveerd. De voorzieningenrechter heeft getoetst aan het toetsingskader voor een voorziening in kort geding, waaronder de spoedeisendheid en een in dat kader te maken belangenafweging. Een afzonderlijke motivering van de beslissing over de uitvoerbaarheid bij voorraad van het vonnis ontbreekt. Dat maakt dat in het kader van dit incident een belangenafweging moet plaatsvinden, zonder de beperking dat alleen feiten en omstandigheden een rol kunnen spelen waarmee de voorzieningenrechter geen rekening heeft kunnen houden. Het is aan Meta te onderbouwen dat haar belang bij de gevorderde tijdelijke schorsing van de uitvoerbaarverklaring bij voorraad zwaarder weegt dan het belang van de Bits of Freedom bij handhaving daarvan (vgl. HR 20 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:2026). Daarbij geldt als uitgangspunt dat een uitgesproken veroordeling, hangende een hogere voorziening, uitvoerbaar dient te zijn en ten uitvoer kan worden gelegd. Afwijking van dit uitgangspunt kan worden gerechtvaardigd door omstandigheden die meebrengen dat het belang van de veroordeelde bij behoud van de bestaande toestand zolang niet op het door hem ingestelde rechtsmiddel is beslist, zwaarder weegt dan het belang van degene die de veroordeling in de ten uitvoer te leggen uitspraak heeft verkregen, bij de uitvoerbaarheid bij voorraad daarvan. Bij de toepassing van deze maatstaf moet worden uitgegaan van de beslissingen in de ten uitvoer te leggen uitspraak en van de daaraan ten grondslag liggende vaststellingen en oordelen, en blijft de kans van slagen van het tegen die beslissing aangewende rechtsmiddel buiten beschouwing, met dien verstande dat de rechter in zijn oordeelsvorming kan betrekken of de ten uitvoer te leggen beslissing(en) berust(en) op een kennelijke misslag.
2.5.
Meta Ierland stelt dat het bestreden vonnis berust op een kennelijke misslag. Het vereiste ‘kennelijk’ impliceert dat reeds op het eerste gezicht, dus zonder relevant nader feitelijk of juridisch onderzoek, zonder meer duidelijk is dat een feitelijk of juridisch oordeel in een bepaalde rechtsoverweging onjuist is. Niet gebleken is dat dit in deze zaak het geval is. De door Meta Ierland gestelde kennelijke misslag betreft inhoudelijke bezwaren tegen het bestreden vonnis die in de hoofdzaak moeten worden beoordeeld.
2.6.
Het komt dus aan op een afweging van belangen.
2.6.1.
Meta Ierland stelt dat zij belang heeft bij tijdelijke schorsing van de uitvoerbaarheid bij voorraad omdat de bevolen aanpassingen complexe ingrepen vergen in de bestaande systemen van Facebook en Instagram. Het gaat om aanpassingen die de kern van deze systemen raken, die moeten voldoen aan de toepasselijke privacy en veiligheidsregels, testprocedures moeten doorlopen en zijn onderworpen aan goedkeuringsprocedures van derden (Apple en Google). Meta Ierland is met man en macht aan de slag gegaan. Zij verkeert nu in de ‘bouwfase’ en verwacht de benodigde aanpassingen van de verschillende onderdelen uiterlijk op 31 januari 2026 afgerond te kunnen hebben.
2.6.2.
Het belang van Bits of Freedom is gelegen in de bescherming van het grondrecht van de vrijheid van informatiegaring. Dit grondrecht is onderdeel van de vrijheid van meningsuiting en wordt mede beschermd door de door Bits of Freedom ingeroepen DSA-bepalingen die sinds 2023 gelden voor zeer grote online platforms zoals Facebook en Instagram. De maatschappelijke risico’s die de DSA beoogt tegen te gaan, laten zich in het bijzonder gelden in periodes zoals nu, rond de Tweede Kamerverkiezingen die op 29 oktober 2025 plaatsvinden.
2.7.
Het zwaarwegende belang van Bits of Freedom bij tenuitvoerlegging van het bestreden vonnis vergt dat de bevolen aanpassingen zo snel mogelijk worden doorgevoerd. Zelfs als Bits of Freedom gelijk heeft met haar standpunt dat een tijdelijke oplossing sneller te realiseren zou zijn (geweest), is voldoende aannemelijk geworden dat de daarmee gemoeide tijdswinst beperkt zal zijn, terwijl aannemelijk is dat de potentiële risico’s die kleven aan deze sneller te realiseren tijdelijke oplossing veel groter zijn. Voorts strekken de door het hof tot uitgangspunt te nemen bevelen van de voorzieningenrechter ertoe dat Meta deze aanpassingen zo snel mogelijk structureel doorvoert. De voorzieningenrechter heeft immers overwogen dat de DSA vereist dat aanbieders van zeer grote onlineplatforms steeds eraan bijdragen dat gebruikers op vrije en autonome wijze de keuzes kunnen maken voor een al dan niet geprofileerd aanbevelingssysteem, ook los van verkiezingen. De bevelen gelden ook na de verkiezingen. Zie rov. 4.40-4.41 van het bestreden vonnis. Mede tegen deze achtergrond, weegt bij de huidige stand van zaken het belang van Meta Ierland bij meer tijd om de bevolen aanpassingen door te voeren zwaarder dan het met onverkorte tenuitvoerlegging van het bestreden vonnis gediende belang. Het hof schorst de tenuitvoerlegging van het bestreden vonnis tot en met 31 december 2025. Het hof neemt daarbij de door Meta genoemde periode van drie maanden waarin alle aanpassingen op alle platforms en alle devices kunnen worden gerealiseerd in aanmerking. Het hof neemt als beginpunt van die periode de datum van het bestreden vonnis (2 oktober 2025).
2.8.
Om executieproblemen te voorkomen overweegt het hof nog het volgende. De door de voorzieningenrechter opgelegde dwangsom is verbonden aan “iedere dag of gedeelte daarvan dat zij niet of niet volledig aan de bevelen onder 5.1 en/of 5.2 voldoet”. Bij overschrijding van de te bevelen schorsing geldt deze veroordeling tot betaling van een dwangsom onverkort vanaf 1 januari 2026.
in de hoofdzaak
2.9.
De zaak wordt verwezen naar de rol van 11 november 2025 voor memorie van antwoord. Indien incidenteel hoger beroep wordt ingesteld, moet de memorie van antwoord in incidenteel hoger beroep worden genomen op de rol van 25 november 2025. Het hof gelast een mondelinge behandeling op 26 januari 2026 om 14.00 uur.
2.10.
Iedere verdere beslissing wordt aangehouden.
3.Beslissing
Het hof:
in het incident:
schorst de tenuitvoerlegging van het bestreden vonnis tot en met 31 december 2025;
houdt de beslissing over de proceskosten aan tot het eindarrest in de hoofdzaak;
in de hoofdzaak:
verwijst de zaak naar de rol van 11 november 2025 voor memorie van antwoord van Bits of Freedom;
bepaalt dat, indien incidenteel hoger beroep wordt ingesteld, een memorie van antwoord moet worden genomen op de rol van 25 november 2025;
gelast een mondelinge behandeling op 26 januari 2026 om 14.00 uur;
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit arrest is gewezen door mrs. L. Alwin, J.W.M. Tromp en P.F.G.T. Hofmeijer-Rutten en in het openbaar uitgesproken op 28 oktober 2025 in tegenwoordigheid van de griffier.