ECLI:NL:GHARL:2021:9787

• Datum uitspraak: 19 oktober 2021
• Publicatiedatum: 19 oktober 2021
• Zaaknummer: 20/00601
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: R. den Ouden
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Hoger beroep inzake niet-ontvankelijkheid bezwaar BPM en griffierecht

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 19 oktober 2021 uitspraak gedaan in het hoger beroep van belanghebbende tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland. De zaak betreft de niet-ontvankelijkheid van het bezwaar van belanghebbende tegen de belasting van personenauto’s en motorrijwielen (BPM) die hij had voldaan voor een Citroën DS4. De rechtbank had eerder het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard, omdat het bezwaar niet tijdig was ingediend. Het Hof heeft de beslissing van de rechtbank bevestigd en geoordeeld dat de hoorplicht in bezwaar was geschonden, maar dat dit niet leidde tot een terugwijzing naar de Inspecteur. Belanghebbende had ook geklaagd over de hoogte van het griffierecht en de weigering van de gemachtigde, maar het Hof oordeelde dat de geheven griffierechten geen onoverkomelijk obstakel vormden voor de toegang tot de rechter. Het Hof heeft ook geoordeeld dat er geen aanleiding was voor vergoeding van rente over het griffierecht en dat de proceskostenvergoeding door de rechtbank niet te laag was. De uitspraak van het Hof bevestigt de eerdere beslissing van de rechtbank en wijst het hoger beroep van belanghebbende af.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM - LEEUWARDEN

locatie Arnhem

nummer 20/00601

uitspraakdatum: 19 oktober 2021

Uitspraak van de tiende enkelvoudige belastingkamer

op het hoger beroep van

[belanghebbende] h.o.d.n. [naam1] te
[woonplaats] (hierna: belanghebbende)

tegen de uitspraak van de rechtbank Gelderland van 26 maart 2020, nummer AWB 18/2634 in het geding tussen belanghebbende en

de
inspecteur van de
Belastingdienst/Centrale administratieve processen (hierna: de Inspecteur) en

de
minister van Veiligheid en Justitie (hierna: de Minister)

1. Ontstaan en loop van het geding

1.1.

Belanghebbende heeft ter zake van een personenauto (Citroën DS4 1.6 THP So Chic) op aangifte een bedrag aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen (hierna: bpm) voldaan.

1.2.

Het daartegen door belanghebbende gemaakte bezwaar is door de Inspecteur bij uitspraak op bezwaar niet-ontvankelijk verklaard.

1.3.

Belanghebbende heeft tegen die uitspraak beroep ingesteld bij de rechtbank Gelderland (hierna: de Rechtbank). De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

1.4.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld.

1.5.

Het onderzoek ter zitting in hoger beroep heeft via beeldbellen plaatsgevonden op 28 september 2021. Daarbij zijn verschenen en gehoord: [naam2] als de gemachtigde van belanghebbende (hierna: gemachtigde) alsmede [naam3] en [naam4] namens de Inspecteur. Van de zitting is een proces-verbaal opgemaakt, dat aan deze uitspraak is gehecht.

2. Vaststaande feiten

2.1.

Belanghebbende heeft aangifte voor de bpm gedaan ter zake van een uit Duitsland afkomstige gebruikte personenauto van het merk en type Citroën DS4 1.6 THP So Chic. De bpm heeft belanghebbende op 16 februari 2017 voldaan.

2.2.

Belanghebbende heeft bezwaar gemaakt tegen deze voldoening op aangifte. Het bezwaarschrift draagt de dagtekening 30 maart 2017 en is op 6 april 2017 door de Inspecteur ontvangen.

2.3.

Bij uitspraak op bezwaar van 6 april 2018 heeft de Inspecteur het bezwaar van belanghebbende wegens overschrijding van de bezwaartermijn niet-ontvankelijk verklaard. In deze zaak heeft geen hoorgesprek in bezwaar plaatsgevonden.

2.4.

De Rechtbank heeft bij uitspraak van 26 maart 2020 het beroep van belanghebbende ongegrond verklaard. De Rechtbank heeft onder meer geoordeeld dat de Inspecteur belanghebbende in bezwaar had moeten horen omdat het bezwaar niet kennelijk niet-ontvankelijk is, dat de Inspecteur de hoorplicht heeft geschonden, maar dat geen terugwijzing van de zaak naar de Inspecteur hoeft plaats te vinden omdat het bezwaar terecht niet-ontvankelijk is verklaard. De Rechtbank heeft voorts geoordeeld dat de redelijke termijn in deze zaak met (afgerond) 12 maanden is overschreden. In verband hiermee heeft de Rechtbank belanghebbende een vergoeding van € 1.000 toegekend, waarvan € 500 dient te worden vergoed door de Inspecteur en € 500 door de Minister. De Rechtbank heeft verder de Inspecteur veroordeeld tot vergoeding van de proceskosten aan belanghebbende ten bedrage van € 525 en tot vergoeding van het griffierecht. Met betrekking tot het griffierecht heeft de Rechtbank voorts overwogen dat daarover, kort gezegd, vertragingsrente is verschuldigd bij te late betaling ervan.

2.5.

Belanghebbende heeft op 20 april 2020 hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de Rechtbank. De Inspecteur heeft niet geappelleerd.

3. Geschil

Tussen partijen zijn verschillende punten in geschil die in onderdeel 4 nader zullen worden vermeld.

4. Beoordeling van het geschil

Hoorplicht en niet-ontvankelijkheid bezwaar

4.1.

Het Hof verenigt zich met de beslissing van de Rechtbank dat in deze zaak de hoorplicht in bezwaar is geschonden als ook met de door haar daartoe in overweging 13 van haar uitspraak vermelde gronden en maakt deze tot de zijne. Het andersluidende standpunt van de Inspecteur wordt niet gedeeld door het Hof. In aanmerking genomen dat belanghebbende geen feiten heeft gesteld over de terpostbezorging van het bezwaarschrift, de datum van ontvangst van het bezwaarschrift door de Inspecteur niet in geschil is en belanghebbende geen feiten heeft gesteld met betrekking tot een mogelijke “verschoonbaarheid” van een termijnoverschrijding in bezwaar, heeft de Rechtbank terecht beslist dat de zaak niet terug hoeft te worden gewezen naar de Inspecteur en dat het bezwaar niet-ontvankelijk is. Hieraan doet niet af het door belanghebbende ter zitting gehouden betoog dat horen in bezwaar tot een compromis had kunnen leiden. De wettelijke bepalingen over de tijdigheid van een bezwaarschrift zijn immers dwingend van aard, zodat de onderhavige ontvankelijkheidskwestie zich niet leent voor overeenstemming in de compromissoire sfeer.

Weigering gemachtigde

4.2.

In dit dossier is een weigering van de gemachtigde op de voet van artikel 8:25 van de Algemene wet bestuursrecht niet aan de orde. De daarop betrekking hebbende grieven van belanghebbende behoeven daarom geen behandeling.

Tijdstip betaling en hoogte griffierecht

4.3.

Belanghebbende klaagt erover dat hij ten onrechte het griffierecht voor het (hoger) beroep eerst volledig moet betalen om het onderhavige belastinggeschil door de Rechtbank en het Hof te laten beoordelen en dat zowel de Rechtbank als het Hof te veel griffierecht heeft geheven door geen rekening te houden met de omvang van het financiële belang dat belanghebbende heeft bij het onderhavige geschil. Dit Nederlandse systeem is volgens belanghebbende in strijd met het Unierecht. Volgens belanghebbende kan de toegang tot de nationale rechter alleen worden gewaarborgd indien niet meer griffierechten worden geheven dan 4 percent van de vordering die voorwerp is van geschil.

4.4.

Deze klachten treffen naar het oordeel van het Hof, gelet op het arrest van de Hoge Raad van 11 oktober 2019, ECLI:NL:HR:2019:1579, geen doel.

4.5.

Voorts acht het Hof de van belanghebbende geheven bedragen – door de Rechtbank een griffierecht van € 170 en door het Hof een griffierecht van € 265 – in het onderhavige geval geen onoverkomelijk obstakel voor de toegang tot de rechter. Het Hof neemt daarbij in aanmerking dat belanghebbende de verschuldigde griffierechten heeft voldaan en geen beroep heeft gedaan op betalingsonmacht. Voorts kan nog worden opgemerkt dat het door belanghebbende voor het beroep bij de Rechtbank betaalde griffierecht door de Inspecteur moet worden vergoed.

Rentevergoeding over het griffierecht

4.6.

Belanghebbende herhaalt zijn voor de Rechtbank gehouden betoog dat hij aanspraak maakt op vergoeding van rente over het door hem betaalde griffierecht over de periode, beginnend op de dag waarop hij het griffierecht heeft voldaan. Voor een dergelijke rentevergoeding over het griffierecht bestaat geen aanleiding op grond van het nationale recht. Ook het Unierecht dwingt niet tot vergoeding van dergelijke rente (vgl. HR 19 april 2019, ECLI:NL:HR:2019:623). Belanghebbende heeft wel, zoals de Rechtbank terecht heeft geoordeeld, recht op zogenoemde vertragingsrente wanneer de Inspecteur het griffierecht niet binnen vier weken na de openbaarmaking van de uitspraak van de Rechtbank heeft vergoed. Opmerking hierbij verdient dat deze beslissing over vertragingsrente weliswaar niet expliciet in het dictum van de uitspraak van de Rechtbank is opgenomen maar wel in overweging 18 van de uitspraak van de Rechtbank. Het Hof zal deze kennelijke, en blijkens het verhandelde ter zitting voor partijen ook kenbare, vergissing van de Rechtbank herstellen en in het dictum van deze uitspraak alsnog bepalen dat belanghebbende (mogelijk) recht heeft op vertragingsrente.

Samenstelling zetel Rechtbank

4.7.

Belanghebbende stelt met een beroep op artikel 47 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna: het Handvest) dat een andere rechter dan degene die de hoofdzaak behandelde, had moeten oordelen over het verzoek om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn bij de behandeling van die hoofdzaak. Dit betoog slaagt niet op de gronden die zijn vermeld in het arrest van de Hoge Raad van 19 april 2019, ECLI:NL:HR:2019:623. Het arrest Groupe Gascogne SA (HvJ EU 26 november 2013, ECLI:EU:C:2013:770), waar belanghebbende zich op beroept, geeft geen aanleiding voor een ander oordeel, nu dit arrest een handeling van een instelling van de Unie betreft.

Stellen van prejudiciële vragen

4.8.

Het betoog van belanghebbende houdt in de kern in dat de Nederlandse rechter niet bevoegd is het Unierecht zelf uit te leggen en toe te passen. Dit is onjuist. Het Hof verwijst daarvoor naar onderdeel 7.2. van de conclusie van A-G Wattel van 28 februari 2020, ECLI:NL:PHR:2020:184, waarmee het Hof zich verenigt. Tegen beslissingen van het Hof staat cassatieberoep open. Op basis van artikel 267, onderdeel b, van het VWEU is het Hof daarom wel bevoegd maar niet verplicht om prejudiciële vragen voor te leggen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie (hierna: HvJ). Het Hof ziet dan ook voor geen van de geschilpunten aanleiding voor het stellen van prejudiciële vragen aan het HvJ.

5. Griffierecht en proceskosten

Het Hof ziet geen aanleiding voor een vergoeding aan belanghebbende van het griffierecht en de proceskosten ter zake van het hoger beroep. In zoverre belanghebbende het standpunt inneemt dat de Inspecteur door de Rechtbank had moeten worden veroordeeld tot een hogere kostenvergoeding dan voortvloeit uit de forfaitaire bedragen van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: Bpb), deelt het Hof dat standpunt niet. Op grond van artikel 2, derde lid, van het Bpb kan in bijzondere omstandigheden worden afgeweken van de forfaitaire bedragen van het Bpb. Van dergelijke bijzondere omstandigheden is naar het oordeel van het Hof geen sprake. Het enkele feit dat het (hoger) beroep Unierechtelijk is ingekleed noopt hiertoe niet. Het Hof volgt belanghebbende ook niet in zijn standpunt dat aan artikel 47 van het Handvest een hogere vergoeding kan worden ontleend, omdat een forfaitaire vergoeding volgens het Bpb niet passend zou zijn. Het door de Rechtbank aan belanghebbende toegekende bedrag van € 525 voor proceskosten, acht het Hof niet te laag. De Inspecteur heeft daartegen niet geappelleerd.

In aanmerking genomen dat de Inspecteur het bezwaar terecht niet-ontvankelijk heeft verklaard, bestaat voor vergoeding van de kosten ter zake van de behandeling van het bezwaar geen aanleiding. De omstandigheid dat de redelijke termijn in bezwaar en beroep is overschreden, maakt dit, anders dan belanghebbende betoogt, niet anders (vgl. HR 20 maart 2015, ECLI:NL:HR:2015:660, r.o. 2.3.1.).

Slotsom Op grond van het vorenstaande is het hoger beroep van belanghebbende ongegrond. Hetgeen belanghebbende overigens nog heeft aangevoerd, doet aan deze conclusie niet af.

6. Beslissing

Het Hof:

• bevestigt de uitspraak van de Rechtbank, en
• draagt de Inspecteur op tot vergoeding van wettelijke rente over de vergoeding van het griffierecht van € 170 vanaf vier weken na de openbaarmaking van de uitspraak van de Rechtbank tot aan de dag van algehele voldoening.

Deze uitspraak is gedaan door mr. R. den Ouden, lid van de tiende enkelvoudige belastingkamer, in tegenwoordigheid van drs. M.T.M. Hennevelt als griffier.

De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 19 oktober 2021

De griffier is verhinderd de uitspraak De raadsheer,

te ondertekenen.

(R. den Ouden)

Afschriften zijn aangetekend per post verzonden op 21 oktober 2021.

Tegen deze uitspraak kunnen beide partijen binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie instellen bij
de Hoge Raad der Nederlanden via het webportaal van de Hoge Raad www.hogeraad.nl .

Bepaalde personen die niet worden vertegenwoordigd door een gemachtigde die beroepsmatig rechtsbijstand verleent, mogen per post beroep in cassatie instellen. Dit zijn natuurlijke personen en verenigingen waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. Als zij geen gebruik willen maken van digitaal procederen kunnen deze personen het beroepschrift in cassatie sturen aan
de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Alle andere personen en gemachtigden die beroepsmatig rechtsbijstand verlenen, zijn in beginsel verplicht digitaal te procederen (zie
www.hogeraad.nl ).

Bij het instellen van beroep in cassatie moet het volgende in acht worden genomen:

1. bij het beroepschrift wordt een afschrift van deze uitspraak gevoegd;

2 - ( alleen bij procederen op papier) het beroepschrift moet ondertekend zijn;

3 - het beroepschrift moet ten minste het volgende vermelden:

a. de naam en het adres van de indiener;

b. de dagtekening;

c. een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;

d. de gronden van het beroep in cassatie.

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.