ECLI:NL:GHDHA:2014:2920

Uitspraak

Rolnummer: 22-004239-13

Parketnummer: 09-665184-11

Datum uitspraak: 3 september 2014

TEGENSPRAAK

Gerechtshof Den Haag

meervoudige kamer voor strafzaken

Arrest

gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Den Haag van 19 september 2013 in de strafzaak tegen de verdachte:

[naam verdachte],

geboren te [plaats] op [datum],

adres: [adres] te [plaats].

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg en het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep van dit hof van 20 augustus 2014.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.

Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte van de onder het tweede gedachtestreepje verweten gedragingen, te weten het betasten van de (naakte) borsten en het betasten van de (naakte) vagina van aangeefster en de onder het laatste gedachtestreepje ten laste gelegde gedraging, te weten het inbrengen van de penis en/of het hebben van gemeenschap vrijgesproken en ter zake van het overige ten laste gelegde veroordeeld tot een taakstraf voor de duur van 200 uren, subsidiair 100 dagen hechtenis, alsmede tot een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 6 maanden, met een proeftijd van 5 jaren en met de algemene en bijzondere voorwaarden als nader in het vonnis waarvan beroep omschreven. Daarnaast is aan de verdachte het verbod opgelegd om gedurende de proeftijd op fysieke en/of geestelijke gezondheid en/of spirituele en/of persoonlijke ontwikkeling gerichte zorg en/of hulp en/of diensten aan te bieden en/of te verlenen. Voorts is in eerste aanleg een beslissing genomen omtrent de vordering van de benadeelde partij, zoals nader omschreven in het vonnis waarvan beroep.

Namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg van 5 september 2013 - ten laste gelegd dat:

hij op één of meerdere tijdstip(pen) in de periode van 1 mei 2010 tot en met 5 september 2010 te Leidschendam, gemeente Leidschendam-Voorburg,, terwijl hij toen werkzaam was in de gezondheidszorg en/of maatschappelijke zorg (te weten als medium/paragnost/magnetiseur/hypnotiseur/mental coach), ontucht heeft gepleegd met [naam slachtoffer], die zich als patiënt en/of cliënt aan verdachte's hulp en/of zorg had toevertrouwd, immers heeft hij

- naakt met die [naam slachtoffer] in bad gezeten en/of;

- die [naam slachtoffer] betast bij haar (naakte) borst(en) en/of haar (naakte) vagina en/of haar buik en/of;

- webcamseks gehad met die [naam slachtoffer], waarbij hij, verdachte, zichzelf aftrok en die [naam slachtoffer] zichzelf vingerde voor de webcam en/of;

- naaktfoto`s gemaakt van die [naam slachtoffer](en die aan meerdere mensen getoond) en/of;

- zijn, verdachtes, penis meermalen in de vagina gebracht van die [naam slachtoffer]en gemeenschap met haar gehad.

Het vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven omdat het hof zich daarmee niet verenigt.

Verweren

De raadsman heeft ter terechtzitting in hoger beroep een aantal verweren gevoerd, zoals weergegeven in de door hem overgelegde pleitnota. Allereerst heeft de verdediging betoogd dat er tussen de verdachte en de aangeefster geen sprake was van een hulpverleningssituatie, zoals dit is vereist in artikel 249, tweede lid, sub 3 van het Wetboek van Strafrecht. De verdachte dient om die reden te worden vrijgesproken van het aan hem ten laste gelegde. Voorts heeft de verdediging aangevoerd dat indien het hof van oordeel is dat er sprake is geweest van een hulpverleningssituatie, er in dat geval geen sprake is geweest van ontucht, nu - zo heeft de verdediging gesteld - de hulpverleningssituatie bij de seksuele handelingen in dit geval geen rol speelde, in die zin dat bij aangeefster sprake is geweest van vrijwilligheid en dat daarbij enige vorm van afhankelijkheid niet van invloed is geweest.

Het hof overweegt als volgt.

In artikel 249, tweede lid, sub 3 van het Wetboek van Strafrecht staat de bescherming van afhankelijke personen centraal. In deze bepaling is een absoluut verbod geformuleerd van ontucht tussen hulpverlener en patiënt/cliënt. Daarbij is niet van belang hoe hoog de vergoeding is die voor de hulpverlening moet worden betaald.

Ook is niet vereist dat sprake is van een (uit hoofde van de Wet Beroepen Individuele Gezondheidszorg) erkende hulpverlener.

Op basis van de verklaring van de aangeefster en de verklaring van de verdachte is vast komen te staan dat zij elkaar hebben leren kennen op het moment dat de aangeefster op zoek was naar hulp bij het afkicken van haar cocaïneverslaving. De verdachte heeft zich op het internet als hulpverlener gepresenteerd en heeft met aangeefster in diverse sessies gesprekken gevoerd over haar verslaving. Voor deze hulpverlening werd de verdachte betaald. De verdachte heeft voorts bij de politie verklaard dat hij aangeefster op therapeutische basis heeft geholpen.

Gezien het vorenstaande is het hof van oordeel dat er sprake is geweest van een hulpverlener/cliënt-relatie tussen de verdachte en de aangeefster. Hieraan vermag niet af te doen de verklaring van de verdachte ter terechtzitting in hoger beroep dat de website waarop hij zich als hulverlener heeft gepresenteerd nog moest worden aangepast. Evenmin is in dit kader van belang de verklaring van de verdachte bij de politie en ter terechtzitting in hoger beroep dat de betalingen van aangeefster aan hem een vriendentarief betreffen.

Naar het oordeel van het hof dienen alle contacten tussen de verdachte en de aangeefster in de periode van de behandelrelatie in dat kader – te weten hulpverlener/cliënt-relatie - te worden geplaatst, dus ook de webcamseks (al dan niet door de aangeefster geïnitieerd). Gelet hierop is het niet relevant of bij de aangeefster sprake is geweest van vrijwilligheid. Het hof verwerpt de verweren.

Het hof is met de verdediging van oordeel dat voor de gedragingen die verdachte onder het tweede gedachtestreepje worden verweten, te weten het

betasten van de (naakte) borsten, het betasten van de (naakte) vagina en het betasten van de buik van de aangeefster onvoldoende wettig en overtuigend bewijs voorhanden is. Hetzelfde geldt voor de gedraging die verdachte wordt verweten onder het vijfde

gedachtestreepje, te weten het inbrengen van zijn penis in de vagina van aangeefster en/of het met haar hebben van gemeenschap. Het hof zal verdachte van deze gedragingen vrijspreken.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

hij op
één ofmeerdere tijdstip
(pen
)in de periode van 1 mei 2010 tot en met 5 september 2010 te Leidschendam, gemeente Leidschendam-Voorburg, terwijl hij toen werkzaam was in de
gezondheidszorg en/ofmaatschappelijke zorg (te weten als medium/paragnost/magnetiseur/hypnotiseur/mental coach), ontucht heeft gepleegd met [naam slachtoffer], die zich als
patiënt en/ofcliënt aan verdachte
's hulp en/of zorg had toevertrouwd, immers heeft hij

- naakt met die [naam slachtoffer] in bad gezeten en
/of;

- die [naam slachtoffer] betast bij haar (naakte) borst(en) en/of haar (naakte) vagina en/of haar buik en/of;

- webcamseks gehad met die [naam slachtoffer], waarbij hij, verdachte, zichzelf aftrok en die [naam slachtoffer] zichzelf vingerde voor de webcam en
/of;

- naaktfoto`s gemaakt van die [naam slachtoffer]
(en die aan meerdere mensen getoond) en/of;

- zijn, verdachtes, penis meermalen in de vagina gebracht van die [naam slachtoffer] en gemeenschap met haar gehad.

Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewijsvoering

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezen verklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring.

In die gevallen waarin de wet aanvulling van het arrest vereist met de bewijsmiddelen dan wel, voor zover artikel 359, derde lid, tweede volzin, van het Wetboek van Strafvordering wordt toegepast, met een opgave daarvan, zal zulks plaatsvinden in een aanvulling die als bijlage aan dit arrest zal worden gehecht.

Strafbaarheid van het bewezen verklaarde

Het bewezen verklaarde levert op:

werkzaam in de maatschappelijke zorg, ontucht plegen met iemand die zich als cliënt aan zijn zorg heeft toevertrouwd, meermalen gepleegd.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

Vordering van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden bevestigd.

Strafmotivering

Het hof heeft de op te leggen straffen bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en op grond van de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals daarvan is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting.

Daarbij heeft het hof in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen. De verdachte heeft zich als hulpverlener gepresenteerd aan een jonge en kwetsbare vrouw, die op zoek was naar hulp voor haar cocaïneverslaving. Vervolgens is verdachte naar haar als hulpverlener opgetreden en heeft hij in die hoedanigheid ontucht met haar gepleegd. De verdachte heeft hiermee misbruik gemaakt van het vertrouwen dat het slachtoffer (en haar ouders) in hem stelden. De omstandigheid dat ten aanzien van de cocaïneafhankelijkheid van het slachtoffer een positief resultaat is geboekt - met welk resultaat het slachtoffer ook tevreden is - maakt dit niet anders. De verdachte heeft het slachtoffer, zoals zij zelf treffend heeft verklaard, er een (ander) probleem bijgegeven. De gevolgen voor het slachtoffer zijn groot. Naar de ervaring leert, ondervinden slachtoffers van delicten als het onderhavige veelal lange tijd de psychische gevolgen daarvan.

Omtrent de persoon van verdachte heeft het hof acht geslagen op het uittreksel Justitiële Documentatie van 7 augustus 2014 betreffende verdachte, waaruit blijkt dat

verdachte niet eerder met politie en justitie in aanraking is geweest.

Voorts heeft hof acht geslagen op het reclasseringsadvies van 3 april 2012, betreffende verdachte, opgemaakt door A. Niamat, reclasseringswerker bij Reclassering Nederland te Den Haag. Uit dit rapport komt naar voren dat het recidiverisico als laag gemiddeld wordt ingeschat. De reclassering ziet de onbegrensde drang van verdachte om

anderen te helpen in combinatie met grensoverschrijdend gedrag naar de hulpvrager als recidiveverhogende factoren. Indien verdachte zijn zienswijze en zijn handelen betreffende het bieden van hulp aan hulpvragers niet wijzigt, acht de reclassering de kans op recidive

hoog. De kans zal afnemen indien verdachte zich door professionele begeleiding/behandeling laat bijsturen in zijn gedachten en ideeën over het helpen van anderen, zodat hij leert grenzen van anderen en zichzelf in acht te nemen.

Het hof stelt voorts vast dat de redelijke termijn, als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden in eerste aanleg is overschreden, nu tussen de aanvang van de redelijke termijn, te weten op 17 januari 2011 (datum van het eerste verhoor van de verdachte) en het eindvonnis bij de rechtbank op 19 september 2013, een periode ligt van meer dan 2 jaren. Bij de berechting van een zaak waarbij geen sprake is van bijzondere omstandigheden, heeft als uitgangspunt te gelden dat de behandeling van de zaak ter terechtzitting dient te zijn afgerond met een eindvonnis binnen twee jaar na aanvang van de redelijke termijn. Het hof is echter van oordeel dat, gelet op de voortvarendheid van de behandeling van de zaak in hoger beroep, hieraan geen consequenties dienen te worden verbonden.

Het hof is - alles overwegende - van oordeel dat een geheel onvoorwaardelijke taakstraf van na te melden duur alsmede een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf, met verplicht reclasseringscontact, van na te melden duur een passende en geboden reactie vormen. Dat de verdachte niet in staat zou zijn om een taakstraf uit te voeren is, gelet op het als bijlage aan de door de raadsman overgelegde pleitnota gehechte medisch advies betreffende de verdachte, onvoldoende aannemelijk geworden.

Het hof overweegt voorts dat op grond van artikel 14b, tweede lid van het Wetboek van Strafrecht een proeftijd van maximaal tien jaren kan worden opgelegd indien er ernstig rekening moet worden gehouden met het feit dat de verdachte wederom een misdrijf zal begaan dat gericht is tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. De verdachte heeft geen inzicht getoond in het laakbare van zijn gedrag. Kennelijk is de verdachte er nog steeds niet van doordrongen dat hij door zijn handelen als hulpverlener de grenzen van het maatschappelijk aanvaardbare in vergaande mate heeft overschreden. Gelet hierop en op de inhoud van het voornoemd reclasseringsadvies zal het hof de proeftijd stellen op 5 jaren en tevens aan de verdachte de bijzondere voorwaarde opleggen dat hij gedurende die proeftijd geen op fysieke en/of geestelijke gezondheid en/of spirituele en/of persoonlijke ontwikkeling gerichte zorg en/of hulp en/of diensten, al dan niet in het kader van zijn hoedanigheid als medium en/of paragnost en/of hypnotiseur en/of mental coach aan vrouwen zal aanbieden en/of verlenen.

Vordering tot schadevergoeding [naam benadeelde partij]

In het onderhavige strafproces heeft [naam benadeelde partij] zich als benadeelde partij gevoegd en een vordering ingediend tot vergoeding van geleden immateriële schade als gevolg van het aan de verdachte ten laste gelegde, tot een bedrag van € 8.000,00, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment van het ontstaan van de schade.

In hoger beroep is deze vordering aan de orde tot het in eerste aanleg toegewezen bedrag van € 500,-.

De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot toewijzing van de vordering van de benadeelde partij tot een bedrag van € 500,-, met oplegging van de schadevergoedings-maatregel, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf het moment van het ontstaan van de schade.

De vordering van de benadeelde partij is door en namens de verdachte betwist.

Het hof is van oordeel dat aannemelijk is geworden dat er immateriële schade is geleden en dat deze schade het rechtstreeks gevolg is van het bewezen verklaarde. De vordering leent zich - naar maatstaven van billijkheid - voor toewijzing tot het in hoger beroep aan de orde zijnde bedrag van € 500,-, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente over dit bedrag vanaf 1 mei 2010 tot aan de dag der algehele voldoening.

Dit brengt mee dat de verdachte dient te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij tot aan deze uitspraak in verband met de vordering heeft gemaakt, welke kosten het hof vooralsnog begroot op nihil, en in de kosten die de benadeelde partij ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog moet maken.

Betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer [naam slachtoffer]

Nu vaststaat dat de verdachte tot een bedrag van € 500,00 aansprakelijk is voor de schade die door het bewezen verklaarde is toegebracht, zal het hof aan de verdachte de verplichting opleggen dat bedrag aan de Staat te betalen ten behoeve van het slachtoffer [naam slachtoffer].

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 9, 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 36f, 57 en 249 van het Wetboek van Strafrecht, zoals zij rechtens gelden dan wel golden.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezen verklaarde strafbaar en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstrafvoor de duur van
200 (tweehonderd) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
100 (honderd) dagen hechtenis.

Veroordeelt de verdachte voorts tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
6 (zes) maanden.

Bepaalt dat de gevangenisstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van
5 (vijf) jarenaan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt of ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit geen medewerking heeft verleend aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of geen identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage heeft aangeboden of geen medewerking heeft verleend aan het reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 14d, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen, dan wel de hierna te noemen bijzondere voorwaarden niet heeft nageleefd.

Dat de verdachte zich zal houden aan de aanwijzingen die de reclassering hem geeft, voor zover deze niet reeds zijn opgenomen in een andere bijzondere voorwaarde;
Dat de verdachte zich gedurende door Reclassering Nederland bepaalde periode zal blijven melden zo frequent als Reclassering Nederland gedurende deze periode nodig acht.

Geeft deze instelling opdracht de veroordeelde bij de naleving van de opgelegde voorwaarden hulp en steun te verlenen.

Legt voorts aan de verdachte de bijzondere voorwaarde op dat hij gedurende de proeftijd geen op fysieke en/of geestelijke gezondheid en/of spirituele en/of persoonlijke ontwikkeling gerichte zorg en/of hulp en/of diensten, al dan niet in het kader van zijn hoedanigheid als medium en/of paragnost en/of hypnotiseur en/of mental coach aan vrouwen zal aanbieden en/of verlenen.

Vordering van de benadeelde partij [naam]

Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [naam] ter zake van het bewezen verklaarde tot het bedrag van
€ 500,00 (vijfhonderd euro) ter zake van immateriële schadeen veroordeelt de verdachte om dit bedrag tegen een behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.

Bepaalt dat voormeld toegewezen bedrag aan immateriële schadevergoeding vermeerderd wordt met de wettelijke rente vanaf 1 mei 2010 tot aan de dag der algehele voldoening.

Verwijst de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.

Legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [naam], een bedrag te betalen van
€ 500,00 (vijfhonderd euro) als vergoeding voor immateriële schade, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
10 (tien) dagen hechtenis, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft.

Bepaalt dat voormelde betalingsverplichting ter zake van de immateriële schade vermeerderd wordt met de wettelijke rente vanaf 1 mei 2010 tot aan de dag der algehele voldoening.

Bepaalt dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de Staat daarmee zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij in zoverre komt te vervallen en andersom dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij daarmee zijn verplichting tot betaling aan de Staat in zoverre komt te vervallen.

Dit arrest is gewezen door mr. M. Moussault, mr. A.A. Schuering en mr. R.F. de Knoop, in bijzijn van de griffier mr. S. Hartog-Zamani.

Het is uitgesproken op de openbare terechtzitting van het hof van 3 september 2014.

Mr. M. Moussault is buiten staat dit arrest te ondertekenen.