Uitspraak
GERECHTSHOF ‘s-HERTOGENBOSCH
Afdeling civiel recht
zaaknummer HD 200.094.456/01
arrest van 5 februari 2013
in de zaak van
Exploitatiemaatschappij Kampeerboerderij Bona Fide B.V.,
gevestigd te [vestigingsplaats],
appellante,
advocaat: mr. J.W. van Koeveringe,
tegen
1. [geïntimeerde sub 1],
wonende te [woonplaats],
2. [geïntimeerde sub 2],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
3. [geïntimeerde sub 3],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
4. [geïntimeerde sub 4],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
5. [geïntimeerde sub 5],
wonende te [woonplaats],
6. [geïntimeerde sub 6],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
7. [geïntimeerde sub 7],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
8. [geïntimeerde sub 8],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
9. [geïntimeerde sub 9],
wonende te [woonplaats],
10. [geïntimeerde sub 10],
wonende te [woonplaats],
11. [geïntimeerde sub 11],
wonende te [woonplaats],
12. [geïntimeerde sub 12],
wonende te [woonplaats],
13. [geïntimeerde sub 13],
wonende [woonplaats],
14. [geïntimeerde sub 14],
wonende te [woonplaats],
15. [geïntimeerde sub 15],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
16. [geïntimeerde sub 16],
wonende te [woonplaats],
17. [geïntimeerde sub 17],
wonende te [woonplaats],
18. [geïntimeerde sub 18],
wonende te [woonplaats],
19. [geïntimeerde sub 19],
wonende te [woonplaats],
20. [geïntimeerde sub 20],
wonende te [woonplaats],
21. [geïntimeerde sub 21],
wonende te [woonplaats],
22. [geïntimeerde sub 22],
wonende te [woonplaats],
23. [geïntimeerde sub 23],
wonende te [woonplaats] Duitsland,
24. [geïntimeerde sub 24],
wonende te [woonplaats],
25. [geïntimeerde sub 25],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
26. [geïntimeerde sub 26],
wonende te [woonplaats],
27. [geïntimeerde sub 27],
wonende [woonplaats],
28. [geïntimeerde sub 28],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
29. [geïntimeerde sub 29],
wonende te [woonplaats],
30. [geïntimeerde sub 30],
wonende te [woonplaats],
31. [geïntimeerde sub 31],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
32. [geïntimeerde sub 32],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
33. [geïntimeerde sub 33],
wonende te [woonplaats],
34. [geïntimeerde sub 34],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
35. [geïntimeerde sub 35],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
36. [geïntimeerde sub 36],
wonende te [woonplaats],
37. [geïntimeerde sub 37],
wonende te [woonplaats],
38. [geïntimeerde sub 38],
wonende te [woonplaats],
39. [geïntimeerde sub 39],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
40. [geïntimeerde sub 40],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
41. [geïntimeerde sub 41],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
42. [geïntimeerde sub 42],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
43. [geïntimeerde sub 43],
wonende te [woonplaats],
44. [geïntimeerde sub 44],
wonende [woonplaats],
45. [geïntimeerde sub 45],
wonende [woonplaats], Duitsland,
46. [geïntimeerde sub 46],
wonende te [woonplaats],
47. [geïntimeerde sub 47],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
48. [geïntimeerde sub 48],
wonende te [woonplaats],
49. [geïntimeerde sub 49]
wonende te [woonplaats],
50. [geïntimeerde sub 50],
wonende te [woonplaats],
51. [geïntimeerde sub 51],
wonende te [woonplaats],
52. [geïntimeerde sub 52],
wonende te [woonplaats],
53. [geïntimeerde sub 53],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
54. [geïntimeerde sub 54],
wonende te [woonplaats],
55. [geïntimeerde sub 55],
wonende te [woonplaats],
56. [geïntimeerde sub 56],
wonende te [woonplaats],
57. [geïntimeerde sub 57],
wonende te [woonplaats],
58. [geïntimeerde sub 58],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
59. [geïntimeerde sub 59],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
60. [geïntimeerde sub 60],
wonende te [woonplaats],
61. [geïntimeerde sub 61],
wonende te [woonplaats],
62. [geïntimeerde sub 62],
wonende te [woonplaats],
63. [geïntimeerde sub 63],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
64. [geïntimeerde sub 64],
wonende te [woonplaats],
65. [geïntimeerde sub 65],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
66. [geïntimeerde sub 66],
wonende te [woonplaats], gemeente Soest,
67. [geïntimeerde sub 67],
wonende te [woonplaats],
68. [geïntimeerde sub 68],
wonende te [woonplaats],
69. [geïntimeerde sub 69],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
70. [geïntimeerde sub 70],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
71. [geïntimeerde sub 71],
wonende te [woonplaats],
72. [geïntimeerde sub 72],
wonende te [woonplaats],
73. [geïntimeerde sub 73],
wonende te [woonplaats],
74. [geïntimeerde sub 74],
wonende te [woonplaats],
75. [geïntimeerde sub 75],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
76. [geïntimeerde sub 76],
wonende te [woonplaats],
77. [geïntimeerde sub 77],
wonende te [woonplaats],
78. [geïntimeerde sub 78],
wonende te [woonplaats],
79. [geïntimeerde sub 79],
wonende te [woonplaats],
80. [geïntimeerde sub 80],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
81. [geïntimeerde sub 81],
wonende te [woonplaats],
82. [geïntimeerde sub 82],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
83. [geïntimeerde sub 83],
wonende te [woonplaats],
84. [geïntimeerde sub 84],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
85. [geïntimeerde sub 85]
wonende te [woonplaats],
86. [geïntimeerde sub 86],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
87. [geïntimeerde sub 87],
wonende te [woonplaats],
88. [geïntimeerde sub 88],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
89. [geïntimeerde sub 89],
wonende te [woonplaats],
90. [geïntimeerde sub 90],
wonende te [woonplaats],
91. [geïntimeerde sub 91],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
92. [geïntimeerde sub 92],
wonende te [woonplaats],
93. [geïntimeerde sub 93],
wonende te [woonplaats],
94. [geïntimeerde sub 94],
wonende te [woonplaats],
95. [geïntimeerde sub 95],
wonende te [woonplaats],
96. [geïntimeerde sub 96],
wonende te [woonplaats],
97. [geïntimeerde sub 97],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
98. [geïntimeerde sub 98],
wonende te [woonplaats],
99. [geïntimeerde sub 99],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
100. [geïntimeerde sub 100],
wonende [woonplaats], Duitsland,
101. [geïntimeerde sub 101],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
102. [geïntimeerde sub 102],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
103. [geïntimeerde sub 103],
wonende te [woonplaats],
104. [geïntimeerde sub 104],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
105. [geïntimeerde sub 105],
wonende te [woonplaats],
106. [geïntimeerde sub 106],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
107. [geïntimeerde sub 107],
wonende te [woonplaats], Duitland,
108. [geïntimeerde sub 108],
wonende te [woonplaats],
109. [geïntimeerde sub 109],
wonende te [woonplaats],
110. [geïntimeerde sub 110],
wonende te [woonplaats],
111. [geïntimeerde sub 111],
wonende te [woonplaats],
112. [geïntimeerde sub 112],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
113. [geïntimeerde sub 113],
wonende te [woonplaats],
114. [geïntimeerde sub 114],
wonende te [woonplaats],
115. [geïntimeerde sub 115],
wonende te [woonplaats],
116. [geïntimeerde sub 116],
wonende te [woonplaats],
117. [geïntimeerde sub 117],
wonende te [woonplaats],
118. [geïntimeerde sub 118],
wonende te [woonplaats],
119. [geïntimeerde sub 119],
wonende te [woonplaats],
120. [geïntimeerde sub 120],
wonende te [woonplaats],
121. [geïntimeerde sub 121],
wonende te [woonplaats],
122. [geïntimeerde sub 122],
wonende te [woonplaats],
123. [geïntimeerde sub 123],
wonende te [woonplaats],
124. [geïntimeerde sub 124],
wonende te [woonplaats],
125. [geïntimeerde sub 125],
wonende te [woonplaats],
126. [geïntimeerde sub 126],
wonende te [woonplaats],
127. [geïntimeerde sub 127],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
128. [geïntimeerde sub 128],
wonende te [woonplaats],
129. [geïntimeerde sub 129],
wonende te [woonplaats],
130. [geïntimeerde sub 130],
wonende te [woonplaats],
131. [geïntimeerde sub 131],
wonende te [woonplaats],
132. [geïntimeerde sub 132],
wonende te [woonplaats],
133. [geïntimeerde sub 133],
wonende te [woonplaats],
134. [geïntimeerde sub 134],
wonende te [woonplaats],
135. [geïntimeerde sub 135],
wonende te [woonplaats],
136. [geïntimeerde sub 136],
wonende te [woonplaats],
137. [geïntimeerde sub 137],
wonende te [woonplaats],
138. [geïntimeerde sub 138],
wonende te [woonplaats],
139. [geïntimeerde sub 139],
wonende te [woonplaats],
140. [geïntimeerde sub 140],
wonende te [woonplaats],
141. [geïntimeerde sub 141],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
142. [geïntimeerde sub 142],
wonende te [woonplaats],
143. [geïntimeerde sub 143],
wonende te [woonplaats],
144. [geïntimeerde sub 144],
wonende te [woonplaats], Duitsland,
geïntimeerden,
advocaat: mr. B.R. Kleij,
op het bij exploot van dagvaarding van 23 augustus 2011 ingeleide hoger beroep van het door de rechtbank Middelburg, sector kanton, locatie Middelburg gewezen vonnis van 30 mei 2011 tussen appellante - Bona Fide - als gedaagde en geïntimeerden - de bewoners - als eisers.
1. Het geding in eerste aanleg (zaak/rolnr.: 206993 / 10-3302)
Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar voormeld vonnis en naar het daaraan voorafgaande tussenvonnis van 13 september 2010.
2. Het geding in hoger beroep
2.1 Bona Fide is tijdig van het eindvonnis van 30 mei 2011 in hoger beroep gekomen. Bij memorie van grieven heeft Bona Fide onder overlegging van twee producties (nrs. 8-9) zeven grieven aangevoerd en geconcludeerd tot vernietiging van het vonnis waarvan beroep en, kort gezegd, tot alsnog afwijzing van de vorderingen van de bewoners.
2.2 Bij memorie van antwoord hebben de bewoners onder overlegging van een productie de grieven bestreden.
2.3 Bona Fide heeft onder overlegging van een productie (nr. 10) nog een akte genomen en de bewoners een antwoordakte.
2.4 Partijen hebben daarna de gedingstukken overgelegd en uitspraak gevraagd.
3. De gronden van het hoger beroep
Voor de inhoud van de grieven verwijst het hof naar de memorie van grieven.
4. De beoordeling
4.1 Het gaat in dit hoger beroep om het volgende.
a) Bona Fide exploiteert de Camping Bona Fide te Renesse. Aandeelhouder van Bona Fide is Holding Bona Fide B.V. De aandelen in deze vennootschap zijn in 2009 door de oorspronkelijke exploitant overgedragen aan een projectontwikkelaar.
b) De bewoners hebben huurovereenkomsten met Bona Fide voor jaarplaatsen op de camping.
c) Op deze huurovereenkomsten zijn (in ieder geval op het moment dat de onderhavige procedure in staat van wijzen is) de ‘Recron-voorwaarden voor vaste plaatsen’ (2008) van toepassing.
In deze voorwaarden is in artikel 10 lid 3 onder meer het volgende opgenomen: De ondernemer kan de overeenkomst schriftelijk opzeggen:
(…)
g. indien de ondernemer een herstructureringsplan voor het terrein tot uitvoering gaat brengen waardoor vaste standplaatsen moeten worden opgeheven.
Artikel 10 lid 6 bevat een regeling voor het geval de ondernemer wegens herstructurering een vaste plaats opzegt. Artikel 10 lid 7 bepaalt over desbetreffende geschillen:
Indien de recreant de opzegging danwel de toepassing door de ondernemer van de in lid 6 bedoelde regeling betwist, dient hij de ondernemer hiervan binnen vier weken na de schriftelijke opzegging schriftelijk op de hoogte te stellen (…).
Artikel 17 bevat een geschillenregeling waarin eveneens de termijn van vier weken voor bezwaar is opgenomen.
d) Bij brief van 24 september 2009 is namens Holding Bona Fide B.V. aan de bewoners de huur opgezegd. In deze brief staat onder meer:
Camping Bona Fide zuidelijk deel:
Wij hebben het voornemen om van Camping Bona Fide een Vakantiepark te maken met Kampeermiddelen, Kampeerhuizen en Centrumvoorzieningen. Derhalve zal de huidige camping gaan verdwijnen. (…) Wij willen u middels dit schrijven uw staanplaats opzeggen. U kunt van uw staanplaats in elk geval in het jaar 2010 nog gebruik maken. Wij verzoeken u voor 1 november 2010 uw staanplaats leeg en schoon op te leveren. (…)
Camping Bona Fide noordelijke deel en de Karavaan:
Hiervoor geldt dat deze in de toekomst ook zal gaan verdwijnen. (…) Waarschijnlijk zal dit één jaar later gebeuren dus uiteindelijk geheel leeg per 1 november 2012.
e) Bij brief van 20 oktober 2009 heeft de gemachtigde van de bewoners onder meer het volgende aan Bona Fide geschreven:
In het onderhavige door u aangekondigde gebruik van de camping kan ik niets anders zien dan dat er sprake is van een herstructureringsplan. In dat geval kan er alleen tegen het einde van de looptijd van de overeenkomst (lees; het kalenderjaar) worden opgezegd en er geldt een opzegtermijn van 18 maanden. (…) Kort en goed een opzegging zoals door u gedaan is veel te kort door de bocht en dient duidelijk meeromvattend te zijn. Enerzijds heeft u aan te geven op grond waarvan de opzegging plaatsheeft en als u van mening bent dat de Recron-voorwaarden van toepassing zijn (waarnaar u verwijst) dient u ook conform deze voorwaarden te handelen en uw opzegging in te richten.
f) Bij brief van 18 december 2009 is namens Bona Fide en Holding Bona Fide B.V. onder meer aan de bewoners geschreven:
Na klachten van recreanten dat de toepasselijke Recron-voorwaarden niet correct zijn nageleefd hebben wij besloten de opzegtermijn te verlengen en zeggen wij u bij deze de overeenkomst tegen
16 september 2011 op. (…) Deze opzegging betreft zowel de staanplaatsen op het Zuidelijk als het Noordelijk deel van Camping Bona Fide alsmede de staanplaatsen op de Karavaan.
g) Bij brief van 26 april 2010 heeft de gemachtigde van de bewoners onder meer het volgende aan Bona Fide geschreven:
Cliënten stellen zich op het standpunt dat uw opzegging zonder rechtsgevolgen blijft. Ter onderbouwing hiervan voeren zij aan dat een herstructureringsplan gewoonweg ontbreekt, althans dat hieraan op geen enkele wijze invulling en/of uitvoering is gegeven, nu de noodzakelijke bouwvergunningen nog steeds niet zijn aangevraagd en/of de bestemmingsplanwijzigingen niet zijn verzocht. Dit alles maakt dat uw opzegging prematuur is. Het enkele voornemen eens een keer te gaan herstructureren levert - in het licht van de jarenlange bestendige relatie en deze afgezet tegen het belang dat u (dus) nog niet heeft - geen grond op voor opzegging. De beëindiging van de overeenkomsten dient mitsdien zonder rechtsgevolg te blijven. (…).
h) Een aantal bewoners heeft inmiddels de staanplaats ontruimd; een aantal anderen heeft dat geweigerd.
4.2 De bewoners erkennen dat Bona Fide de huurovereenkomst onder meer kan doen eindigen in het geval genoemd in artikel 10 lid 3 onder g. in de Recron-voorwaarden (opzegging bij herstructurering). Volgens de bewoners heeft Bona Fide echter bij de opzegging van de huurovereenkomsten een beroep gedaan op het voornemen tot herstructurering van de camping, terwijl een uitvoerbaar herstructureringsplan ontbreekt. De bewoners wijzen er op dat Bona Fide nog geen aanvraag heeft gedaan tot een wijziging van het bestemmingsplan, hetgeen wel noodzakelijk is indien Bona Fide van de huidige camping een vakantiepark met luxe chalets zou willen maken. Volgens de bewoners is het ook maar de vraag of Bona Fide de benodigde vergunningen daarvoor zal krijgen; zij achten de opzegging prematuur. Op grond hiervan hebben de bewoners primair gevorderd om voor recht te verklaren dat door Bona Fide geen beroep kan worden gedaan op de in de huurovereenkomsten opgenomen bevoegdheid deze op te zeggen en dat de opzegging van de overeenkomsten zoals door Bona Fide is gedaan geen rechtsgevolg heeft, met veroordeling van Bona Fide in de kosten van de procedure. Subsidiair hebben zij gevorderd, kort gezegd, voor recht te verklaren dat de bewoners aan de noordzijde niet eerder dan op
1 november 2012 verplicht zijn het gehuurde te verlaten.
4.3 Bona Fide heeft de vorderingen van de bewoners bestreden. Volgens Bona Fide heeft zij bij brief van 18 december 2009 de juiste opzegtermijn in acht genomen en heeft zij ook overigens aan de voorwaarden voor een rechtsgeldige opzegging voldaan. Ingevolge de Recron-voorwaarden hadden de bewoners binnen vier weken na deze brief over deze opzegging moeten klagen. Dat hebben zij niet gedaan, zodat de bewoners volgens Bona Fide niet ontvankelijk zijn in hun vordering. Verder is Bona Fide van mening dat haar herstructureringsplan voldoet aan de eis die artikel 10 lid 3 onder g van de
Recron-voorwaarden stelt. Zij is van plan een aanvang met de uitvoering daarvan te maken voor zover dit binnen het huidige bestemmingsplan valt.
4.4 Bij tussenvonnis van 13 september 2010 heeft de kantonrechter een comparitie van partijen op de camping bepaald. Deze heeft daar op 24 maart 2011 plaatsgevonden. Bij eindvonnis van 30 mei 2011 heeft de kantonrechter de verweren van Bona Fide verworpen en de primaire vordering van de bewoners toegewezen, aldus dat ten aanzien van de bewoners die nog een huurovereenkomst met Bona Fide hebben voor recht is verklaard dat de opzegging van de overeenkomsten zoals door Bona Fide aan de bewoners gericht bij brieven van 24 september 2009 en 18 december 2009 geen rechtsgevolgen heeft, met veroordeling van Bona Fide in de proceskosten.
4.5 Het beroep van Bona Fide op overschrijding van de klachttermijn door de bewoners heeft de kantonrechter verworpen met de overweging dat in artikel 17 van de
Recron-voorwaarden staat dat óf de Geschillencommissie óf een Nederlandse rechter bevoegd is van het geschil kennis te nemen en dat de termijn betrekking heeft op behandeling door de Geschillencommissie. Een eventuele overschrijding van de klachttermijn van vier weken heeft naar het oordeel van de kantonrechter geen gevolgen voor de ontvankelijkheid van de bewoners, nu zij de klacht niet aan de Geschillencommissie hebben voorgelegd, maar aan de kantonrechter. Tegen dit oordeel is grief I gericht.
4.6 Deze grief slaagt in zoverre dat de klachttermijn van vier weken niet alleen in de geschillenregeling van artikel 17 is opgenomen, maar ook in de regeling van artikel 10 die specifiek ziet op een opzegging als waarvan in dit geval sprake is. De precieze strekking van de klachttermijn in artikel 17 kan buiten beschouwing blijven, aangezien de klachttermijn die in artikel 10 is opgenomen naar het oordeel van het hof kennelijk niet alleen op een behandeling door de geschillencommissie ziet. Dat wil evenwel niet zeggen dat het beroep van Bona Fide op de klachttermijn slaagt. In dit geval is de opzegging van de huurovereenkomsten in gang gezet met de brief van 24 september 2009, waarop binnen de termijn van vier weken, op 20 oktober 2009, een afwijzende reactie van de bewoners is gekomen. Hierop is op 18 december 2009 een volgende opzegging gevolgd waarbij, anders dan in de eerste brief, rekening is gehouden met de regeling die in de Recron-voorwaarden is opgenomen voor opzeggingen wegens herstructurering. De reactie daarop heeft langer dan vier weken op zich laten wachten; deze kwam eerst op 26 april 2010. Dit betekent naar het oordeel van het hof niet dat de vordering van de bewoners strandt op het overschrijden van de klachttermijn. Bij de opzegging die was opgenomen in de brief van 24 september 2009 hebben zij deze termijn in acht genomen. De daarop volgende brief van Bona Fide stond niet op zichzelf maar was inhoudelijk een vervolg op die eerdere brief, zodat de bewoners er niet van uit behoefden te gaan dat daarvoor weer opnieuw een klachttermijn zou zijn gaan lopen. Het beroep op de klachttermijn gaat daarom reeds om deze reden niet op, zodat in het midden kan blijven of dat beroep ook om andere redenen niet zou opgaan. Grief I wordt daarom verworpen.
4.7 De grieven II en III betreffen de uitleg die gegeven moet worden aan de brief van de bewoners van 20 oktober 2009. Volgens Bona Fide hebben de bewoners met deze brief erkend dat sprake is van een herstructureringsplan, zodat dit tussen partijen vaststaat, en hebben zij verder alleen aangedrongen op toepassing van de daarbij behorende regeling in de Recron-voorwaarden. In de daarop volgende brief van 18 december 2009 heeft Bona Fide daaraan gevolg gegeven, zodat (alsnog) sprake was van een rechtsgeldige opzegging vanwege een herstructureringsplan. De bewoners kunnen volgens Bona Fide nu niet, in strijd met hun eerdere erkenning, betwisten dat sprake is van een herstructureringsplan.
4.8 Het hof kan zich hier niet in vinden. Aan Bona Fide kan worden toegegeven dat de brief van de bewoners van 20 oktober 2009 duidelijker had kunnen zijn, maar dat geldt evenzeer voor haar eigen brief van 24 september 2009 waar dit een reactie op was. Gelet op de inhoud van de brief van Bona Fide kan in de brief van de bewoners naar het oordeel van het hof niet worden gelezen dat zij zich neerleggen bij het gegeven dat zich de situatie voordoet als bedoeld in artikel 10 lid 3 sub g. van de Recron-voorwaarden en dat zij (op voorhand) afzien van iedere betwisting op dat punt. Uit het slot van hun brief blijkt genoegzaam dat zij uitsluitsel wensen. De zinsnede “Enerzijds heeft u aan te geven op grond waarvan de opzegging plaatsheeft” is niet anders te begrijpen dan dat vooralsnog geen opzeggingsgrond is aanvaard. De bewoners hebben met hun brief van 20 oktober 2009 in ieder geval niet het recht verwerkt of prijsgegeven om, nadat uitsluitsel is gegeven over de opzeggingsgrond, de geldigheid daarvan te betwisten. De grieven II en III worden verworpen.
4.9 De grieven IV, V en VI betreffen de vraag onder welke omstandigheden door de ondernemer een beroep gedaan kan worden op de opzeggingsgrond van artikel 10 lid 3 sub g. van de Recron-voorwaarden. Bona Fide heeft gesteld dat op het moment dat de eigenaar van een kampeerterrein heeft besloten het terrein anders te gaan inrichten of de bestemming van zijn terrein te wijzigen en/of de verhuur van vaste staanplaatsen wil beëindigen, er sprake is van het tot uitvoering brengen van een herstructureringsplan, op grond waarvan de huurovereenkomsten mogen worden opgezegd. De bewoners bestrijden dat; volgens hen is daar meer voor nodig dan alleen het bestaan van een globaal plan als door Bona Fide in eerste aanleg overgelegd. Van (een begin van) uitvoering is volgens hen geen sprake en kan ook geen sprake zijn in verband met het gegeven dat Bona Fide niet beschikt over de nodige vergunningen en het vigerende bestemmingsplan aan de plannen in de weg staat. Wijziging van het bestemmingsplan is volgens de bewoners niet te verwachten. Volgens Bona Fide is het mogelijk om binnen het bestaande bestemmingsplan met de uitvoering te beginnen. Ten slotte stelt Bona Fide dat uit artikel 10 lid 6 onder d. van de Recron-voorwaarden blijkt dat opzegging van de huurovereenkomsten kan plaatsvinden voorafgaande aan de daadwerkelijk uitvoering van de plannen. Die bepaling legt op de ondernemer de verplichting om de recreanten in de periode voor de aanvang van de herstructurering niet op hinderlijke wijze te storen door voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de herstructurering. Bij akte heeft Bona Fide een versie van het herstructureringsplan van juli 2009 overgelegd.
4.10 Het hof overweegt hierover het volgende. Artikel 10 lid 6 onder d. van de
Recron-voorwaarden ziet kennelijk op de daadwerkelijke uitvoering van een herstructurering, waardoor voor de bestaande recreanten hinder zou kunnen ontstaan. Deze fase volgt op de fase waarin een herstructureringsplan uitvoerbaar wordt gemaakt door onder meer het verwerven van vergunningen en het bewerkstelligen van eventueel noodzakelijke aanpassingen van het bestemmingsplan. Bona Fide heeft gesteld dat zij een aanvang kan maken met de uitvoering van haar herstructureringsplan binnen de bestaande kaders. Dit standpunt is door haar evenwel op geen enkele wijze onderbouwd. In het door haar in hoger beroep bij akte van 25 september 2012 overgelegde plan staat juist het tegendeel te lezen. In het hoofdstuk over beleid (blz. 25) vermeldt Bona Fide dat de beoogde recreatieverblijven niet binnen het vigerend beleid kunnen worden gerealiseerd. Zij schrijft hierover in dit plan vervolgens: “Om op deze locatie, en de aangrenzende gronden, de gewenste nieuwe ontwikkeling te kunnen realiseren zal samen met de gemeente een nieuw bestemmingsplan worden opgesteld.” Deze mededeling dateert van inmiddels ruim drie jaar geleden. Door Bona Fide is niets gesteld waaruit kan worden afgeleid dat de situatie inmiddels zodanig is gewijzigd dat het herstructureringsplan zoals zij dat kennelijk nog steeds voor ogen heeft binnen de bestaande kaders wel kan worden gerealiseerd. Dat betekent dat er tot op heden geen herstructureringsplan voorhanden is waarvan gezegd kan worden dat het ook tot uitvoering gebracht kan worden. Naar het oordeel van het hof bevindt het herstructureringsplan van Bona Fide zich nog in het stadium van de globale planvorming en nog niet in het stadium dat sprake is van het tot uitvoering brengen daarvan, als bedoeld in artikel 10 lid 3 sub g. van de Recron-voorwaarden, dat wil zeggen de fase waarin het plan uitvoerbaar wordt gemaakt, zodat de vaste staanplaatsen moeten worden opgeheven om tot de daadwerkelijke uitvoering over te kunnen gaan. Door Bona Fide is naar het oordeel van het hof niet onderbouwd dat de Recron-voorwaarden meebrengen dat de ondernemer reeds in de fase van de enkele planvorming de huurovereenkomsten op deze grond rechtsgeldig kan opzeggen. In die fase is het herstructureringsplan vooralsnog blijven steken. Uit hetgeen Bona Fide in de loop van deze procedure naar voren heeft gebracht en aan producties heeft overgelegd, is in ieder geval niet iets anders af te leiden. Volgens Bona Fide geven de Recron-voorwaarden de recreanten niet de bevoegdheid een herstructureringsplan inhoudelijk te toetsen. Dat moge zo zijn, maar dat laat onverlet dat de Recron-voorwaarden evenmin de ondernemer de bevoegdheid geven om alleen op basis van het enkele opstellen van een herstructureringsplan de bestaande huurovereenkomsten op te zeggen. Daar is, gelet op de tekst van de desbetreffende bepaling, het tot uitvoering gaan brengen (dus in ieder geval: uitvoerbaarheid) voor nodig en dat ontbreekt in dit geval. De opzegging is daarom prematuur. De grieven IV, V en VI worden verworpen.
4.11 Grief VII heeft naast de overige grieven geen zelfstandige betekenis, zodat deze grief eveneens wordt verworpen.
4.12 Ook voor het overige heeft Bona Fide geen feiten of omstandigheden gesteld die, indien bewezen, tot een ander oordeel leiden zodat haar bewijsaanbod als niet relevant wordt gepasseerd.
4.13 In de loop van de procedure is ter sprake gekomen dat niet alle bewoners nog huurders zijn. De kantonrechter heeft daarom de vordering van de bewoners alleen toegewezen ten aanzien van de bewoners die nog een huurovereenkomst hebben. Volgens de bewoners is Bona Fide niet-ontvankelijk voor zover zij ook die bewoners in het hoger beroep heeft betrokken. Het hof stelt vast dat in eerste aanleg Bona Fide ten aanzien van 26 bewoners heeft aangegeven dat zij geen huurovereenkomst meer hebben, terwijl de bewoners dat ten aanzien van 34 van hen hebben aangegeven en deze opgaven niet met elkaar corresponderen. De desbetreffende partijen hebben hun vordering niet ingetrokken; in hoger beroep zijn alle oorspronkelijke partijen verschenen. Gezien het resultaat van dit hoger beroep is er naar het oordeel van het hof geen aanleiding deze kwestie nader te onderzoeken.
4.14 Nu alle grieven zijn verworpen, wordt het vonnis waarvan beroep bekrachtigd met veroordeling van Bona Fide als de in het ongelijk gestelde partij in de kosten van het hoger beroep.
5. De uitspraak
Het hof:
bekrachtigt het vonnis waarvan beroep;
veroordeelt Bona Fide in de kosten van het hoger beroep, tot op deze uitspraak aan de zijde van de bewoners begroot op € 284,= aan vast recht en op € 1.341,= aan salaris advocaat;
verklaart deze proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit arrest is gewezen door mrs. N.J.M. van Etten, B.A. Meulenbroek en I.B.N. Keizer en in het openbaar uitgesproken door de rolraadsheer op 5 februari 2013.