Uitspraak
GERECHTSHOF ’s-HERTOGENBOSCH
1.[de V.O.F.] ,
[appellanten],
Interpolis,
Achmea
5.Het verdere verloop van de procedure
6.De beoordeling
primairgroot € 18.001,44,
subsidiairgroot € 5.040,40,
meer subsidiairgroot € 1.680,13, telkens exclusief btw, en
nog meer subsidiairzoals in goede justitie te bepalen, telkens te vermeerderen met de wettelijke (handels)rente. Een en ander met veroordeling van Achmea in de proces- en nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente.
grieven I en IIhebben hierop betrekking en lenen zich daarom voor gezamenlijke behandeling.
“voor asbesthoudende dakbedekking en gevelbekleding van een gebouw”de vervangingswaarde gehanteerd dient te worden voor de schadevaststelling. Krachtens de bij de voorwaarden behorende
“Begrippenlijst”is de vervangingswaarde
“De herbouwwaarde, verminderd met een aftrek wegens slijtage en/of achterstallig onderhoud. (…)”en betreft de herbouwwaarde
“Het bedrag dat nodig is voor herbouw van het gebouw onmiddellijk na de gebeurtenis op dezelfde plaats en met dezelfde bestemming.”
“Interne richtlijn asbesthoudende dakbedekking en gevelbekleding”van Achmea, met de daarbij behorende tabellen 1
“Beoordelingssysteem verwering asbestdaken (…)”en 2
“Beoordeling restlevensduur op basis van leeftijd asbestdak en score verwering”.
“Beoordeling van schade aan asbestcementdaken in de agrarische sector”,van 30 augustus 2011 ( [rapport TNO] ).
“De herbouwwaarde, verminderd met een aftrek wegens slijtage (…)”,te hanteren. Niet valt in te zien dat de expert daarbij niet de richtlijn als instrument mocht gebruiken ter objectivering en onderbouwing van de schade, indien die richtlijn kan worden beschouwd als een deugdelijk instrument voor de expert om (de mate van) slijtage vast te stellen. Dat de richtlijn bij de schadevaststelling bepalend is geweest voor de expert, zoals [appellanten] hebben aangevoerd, maakt dit niet anders.
“(…) Door veroudering van de asbestcementplaten zal de interne struktuur van het asbestcement worden aangetast (corrosie). Ook zal door continue blootstelling aan weersinvloeden als neerslag, wind, temperatuurwisselingen en atmosferische verontreinigingen, het oppervlak van de asbestcement dakbeplating aan de buitenkant verder corroderen en verweren. In het geval van stallen met dieren of opslagloodsen voor mest zullen de vrijgekomen amoniakdampen de platen aan de binnenkant nog verder aantasten. De bovengenoemde drie factoren zorgen ervoor dat het bindmiddel cement zal uitlogen waardoor de mechanische sterkte van de dakplaten afneemt en het dak gevoeliger wordt voor beschadigingen door wind, hagel etc. Het dak gaat uiteindelijk lekken en wordt onbruikbaar. Ook kunnen hierdoor asbestvezels vrij komen te liggen en emitteren naar de lucht of uitspoelen met het regenwater naar de bodem. (…)”.Hieruit concludeert het hof dat verwering, zijnde het langzaam vergaan door inwerking van water, zon et cetera, een vorm van slijtage is althans (net als veroudering en het gebruik van de gebouwen als stal voor dieren of mestopslag) leidt tot slijtage van de asbestdaken en/of daaraan bijdraagt.
“Beoordelingssystematiek voor het bepalen van de levensduur van asbestcement daken”,is feitelijk een verbeterde, geactualiseerde versie van het voormelde rapport van TNO uit 2011. Ook uit dit rapport valt - net als uit het rapport uit 2011 - op te maken dat
“Door veroudering en externe factoren zoals weersinvloeden en ammoniakdampen (…) asbestcement platen gecorrodeerd en verweerd”raken en dat
“Het cement (…) daarbij”uitloogt
“waardoor asbestvezels vrij aan het oppervlak komen te liggen. Ook neemt de sterkte van de dakplaten af waardoor het dak gevoeliger wordt voor beschadigingen door wind, hagel, sneeuw etc. Het dak gaat uiteindelijk lekken en wordt onbruikbaar.”Gezien de strekking van deze rapporten kan de door [appellanten] aangehaalde passage uit het rapport van 2017 als hiervoor vermeld niet de conclusie rechtvaardigen dat geen sprake is van slijtage van het asbestdak van de ligboxenstal. Het gaat immers niet aan om selectief een enkele passage uit een van de in dit rapport genoemde onderzoeken aan te halen die [appellanten] - ontdaan van de context waarin deze gelezen dient te worden - mogelijkerwijs welgevallig is.
“Gebruik”en
“Conditie Oppervlak”als vermeld op tabel 1 niet juist heeft ingevuld.
“nauwelijks-licht aangetast”conditie-oppervlak (pagina 26 van het rapport van TNO uit 2017), terwijl de expert in tabel 1 heeft ingevuld dat het dak
“licht-matig aangetast”is en
“enkele vezelstructuren”zichtbaar zijn.
“schuur voor dieren”en/of
“mestopslag”.Het bedrijf van [appellanten] is reeds in 2007 omgeschakeld van melkvee naar akkerbouw. Voorheen hielden [appellanten] ongeveer vijfentachtig koeien; sinds 2007 houden zij nog slechts hobbymatig ongeveer vijftien tot vijfentwintig koeien. Volgens [appellanten] had de expert minst genomen rekening moeten houden met het huidige, minder intensieve gebruik bij zijn beoordeling. Dit geldt temeer gelet op de aanwezige ventilatie en het feit dat het dak van de ligboxenstal ook aan de binnenzijde gedeeltelijk van beplating was voorzien.
“het gebruik van het gebouw nu en/of in het verleden (stal voor dieren, mestopslag, opslag goederen, garage, etc)”als een van de criteria voor de beoordeling van de conditie van een asbestcement dak wordt genoemd. Meer in het bijzonder staat in het rapport van TNO uit 2011 over het
“gebruik van het gebouw nu en/of in het verleden”vermeld:
“Het gebruik van het gebouw is vooral belangrijk in de functie van een stal voor dieren of als mestopslag. Hierbij komen ammoniakdampen vrij dat reageert met cement in de dakplaten (…). Op basis van ervaring is aangenomen dat dit de restlevensduur met ca. 10 jaar verkort.”Reeds hieruit maakt het hof op dat het niet betwiste, eerdere gebruik door [appellanten] van de ligboxenstal als stal voor dieren en/of mestopslag bepalend is voor de beoordeling van de verwering in tabel 1 en dat het door [appellanten] gestelde latere, minder intensieve gebruik van de ligboxenstal niet of onvoldoende afdoet aan de score in tabel 1 voor wat betreft het eerdere gebruik.
“Type plaat”(gecoat of ongecoat) en
“Ventilatie”als vermeld op tabel 1 geen aanleiding te