ECLI:NL:HR:2015:213

• Datum uitspraak: 3 februari 2015
• Publicatiedatum: 4 februari 2015
• Zaaknummer: 14/00756
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: W.A.M. van Schendel; B.C. de Savornin Lohman; H.A.G. Splinter-van Kan
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over slagende bewijsklacht schuldheling met betrekking tot een gestolen herenfiets

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 3 februari 2015 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure tegen een arrest van het Gerechtshof te Leeuwarden, dat op 16 mei 2012 was gewezen. De verdachte, geboren in 1969, was in cassatie gegaan tegen een eerdere veroordeling voor schuldheling van een gestolen herenfiets. De advocaat van de verdachte, mr. F.P. Slewe, had middelen van cassatie ingediend, waarbij de Advocaat-Generaal T.N.B.M. Spronken had geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest en terugwijzing naar het Gerechtshof voor herbehandeling van de zaak.

De Hoge Raad beoordeelde het eerste middel dat klaagde over de motivering van de bewezenverklaring van de schuldheling. De verdachte had in de periode van 6 tot en met 11 juni 2009 een Gazelle herenfiets voorhanden gehad, terwijl hij redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het een door misdrijf verkregen goed betrof. De bewezenverklaring steunde op verschillende bewijsmiddelen, waaronder aangiften en verklaringen van verbalisanten. De Hoge Raad oordeelde dat de bewezenverklaring niet zonder meer kon worden afgeleid uit de gebezigde bewijsmiddelen, met name niet wat betreft de vraag of de verdachte had moeten vermoeden dat de fiets gestolen was.

De Hoge Raad vernietigde de bestreden uitspraak, maar alleen voor wat betreft de beslissingen over de schuldheling en de strafoplegging. De zaak werd terugverwezen naar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden voor herbehandeling. De Hoge Raad verwerpt het beroep voor het overige, en maakt een uitzondering voor de schadevergoedingsmaatregel ten behoeve van de benadeelde partij. Deze uitspraak benadrukt het belang van een zorgvuldige motivering van de bewezenverklaring in strafzaken.

Uitspraak

3 februari 2015

Strafkamer

nr. 14/00756

Hoge Raad der Nederlanden

Arrest

op het beroep in cassatie tegen een arrest van het Gerechtshof te Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, van 16 mei 2012, nummer 24/002306-10, in de strafzaak tegen:

[verdachte] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1969.

1. Geding in cassatie

Het beroep is ingesteld door de verdachte. Namens deze heeft mr. F.P. Slewe, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur middelen van cassatie voorgesteld. De schriftuur is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Advocaat-Generaal T.N.B.M. Spronken heeft geconcludeerd tot vernietiging van het bestreden arrest voor zover het de beslissingen ten aanzien van het subsidiair tenlastegelegde feit onder parketnummer 07-460555-09 en de strafoplegging betreft, en tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden om de zaak in zoverre opnieuw te laten berechten en afdoen.

2. Beoordeling van het eerste middel

2.1.

Het middel klaagt over de motivering van het in de zaak met parketnummer 07-460555-09 bewezenverklaarde.

2.2.1.

Ten laste van de verdachte is in voormelde zaak bewezenverklaard dat:

"hij in de periode van 6 juni 2009 tot en met 11 juni 2009 in de gemeente Zwolle een herenfiets (merk Gazelle, type Davos) voorhanden heeft gehad terwijl hij ten tijde van het voorhanden krijgen van die fiets redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het een door misdrijf verkregen goed betrof."

2.2.2.

Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

"1. het in de wettelijke vorm opgemaakte proces-verbaal van aangifte, nr. 2009017353, opgemaakt op 8 juni 2009 door [verbalisant 1] van politie Drenthe, inhoudende de aangifte van [betrokkene]:

Datum aangifte: 7 juni 2009

Herenfiets, merk: Gazelle

Type: Davos

Overige bijzonderheden: Gestolen

Op slot: Ja

Framenummer: [001]

2. het in de wettelijke vorm opgemaakte proces-verbaal van aanhouding, nr. 2009017622-2, opgemaakt en ondertekend op 11 juni 2009 door [verbalisant 2], surveillant van politie IJsselland, inhoudende als relaas van verbalisant, zakelijk weergegeven:

Op 11 juni 2009 hield ik, verbalisant, te Zwolle als verdachte aan [verdachte], geboren op [geboortedatum] 1969 te [geboorteplaats].

Wij, verbalisanten, zagen een man fietsen op een herenfiets van het merk Gazelle, type Davos. Opvallend was dat het van fabriekswege aangebrachte Axa ringslot was doorgeslepen. De oranje klip stond naar beneden en hierdoor moet de fiets op slot staan.

Op het achterspatbord stond een plaatje van fietshandelaar "[A]" in Meppel. Deze fietshandelaar vertelt in een telefoongesprek dat de fiets was verkocht aan [betrokkene], wonende te Meppel.

Ik, verbalisant [verbalisant 2], heb het adres nagekeken in het systeem en zag dat er een aangifte was van een herenfiets merk Gazelle, type Davos, voorzien van het framenummer [001]. Deze gegevens kwamen overeen met de fiets die wij hadden aangetroffen bij de man.

3. het in de wettelijke vorm opgemaakte proces-verbaal van verhoor, nr. 2009017622-5, opgemaakt en getekend op 11 juni 2009 door [verbalisant 3], hoofdagent van politie IJsselland, inhoudende de op 11 juni 2009 afgelegde verklaring van verdachte, zakelijk weergegeven:

Ik verblijf bij een vriend van mij die hier in Zwolle woont. Ik wilde vandaag gaan vissen en omdat ik vervoer nodig had, heb ik een kennis gevraagd of ik zijn fiets kon lenen. De jongen gaf toestemming om de fiets te gebruiken.

4. de door verdachte ter terechtzitting in eerste aanleg afgelegde verklaring, zakelijk weergegeven:

Op 11 juni 2009 reed ik op een herenfiets, merk Gazelle, type Davos."

2.2.3.

Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 14 oktober 2011 houdt als verklaring van de verdachte in:

"De fiets heb ik onbewust meegenomen. Ik had niet gezien dat het slot van die fiets af was, daar heb ik niet op gelet."

2.2.4.

Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 2 mei 2012 heeft de raadsman van de verdachte aldaar het volgende aangevoerd:

"Ten aanzien van de heling vraag ik mij af hoe cliënt kon weten dat de fiets gestolen was. Hij heeft de fiets meegenomen en heeft niet naar het slot gekeken."

2.2.5.

De bestreden uitspraak houdt onder het opschrift "Overweging met betrekking tot het bewijs", voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, nog het volgende in:

"Het hof is van oordeel dat het door verdachte gevoerde verweer strekkende tot vrijspraak van het in de zaak met parketnummer 07-460555-09 (...) tenlastegelegde wordt weerlegd door de gebezigde bewijsmiddelen, zoals deze later in de eventueel op te maken aanvulling op dit arrest zullen worden opgenomen. Er is geen reden om aan de juistheid en betrouwbaarheid van de inhoud van die bewijsmiddelen te twijfelen."

2.3.

Aangezien de bewezenverklaring niet zonder meer kan worden afgeleid uit de inhoud van de door het Hof gebezigde bewijsmiddelen, in het bijzonder niet voor zover is bewezenverklaard dat de verdachte "redelijkerwijs had moeten vermoeden dat het een door misdrijf verkregen goed betrof", is de bestreden uitspraak niet naar de eis der wet met redenen omkleed.

2.4.

Het middel is terecht voorgesteld.

3. Slotsom

De Hoge Raad oordeelt geen grond aanwezig waarop de bestreden uitspraak ambtshalve zou behoren te worden vernietigd.

Indien de bestreden uitspraak door de Hoge Raad wat betreft de strafoplegging wordt vernietigd, zijn in die vernietiging in beginsel en tenzij in het arrest anders is vermeld, begrepen alle in de bestreden uitspraak genomen beslissingen als bedoeld in art. 351 Sv omtrent de oplegging van een straf en/of maatregel (vgl. HR 26 november 2013, ECLI:NL:HR:2013:1430, NJ 2014/42). In het onderhavige geval ziet de Hoge Raad aanleiding met het oog op de belangen van de benadeelde partij een uitzondering te maken voor de in de zaak met parketnummer 07-630149-09 onder 2 opgelegde schadevergoedingsmaatregel.

Hetgeen hiervoor is overwogen brengt mee dat als volgt moet worden beslist.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

vernietigt de bestreden uitspraak maar uitsluitend wat betreft de beslissingen ter zake van het in de zaak met parketnummer 07-460555-09 tenlastegelegde en de strafoplegging, in welke vernietiging niet is begrepen de aan de verdachte in de zaak met parketnummer 07-630149-09 onder 2 opgelegde schadevergoedingsmaatregel ten behoeve van Gamma Zwolle t.a.v. [B];

wijst de zaak terug naar het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, opdat de zaak in zoverre op het bestaande hoger beroep opnieuw wordt berecht en afgedaan;

verwerpt het beroep voor het overige.

Dit arrest is gewezen door de vice-president W.A.M. van Schendel als voorzitter, en de raadsheren B.C. de Savornin Lohman en H.A.G. Splinter-van Kan, in bijzijn van de waarnemend griffier S.C. Rusche, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van
3 februari 2015 .