ECLI:NL:HR:2020:589

• Datum uitspraak: 3 april 2020
• Publicatiedatum: 2 april 2020
• Zaaknummer: 19/00910
• Instantie: Hoge Raad
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Bestuursrecht; Belastingrecht
• Procedures: Cassatie
• Rechters: R.J. Koopman; E.N. Punt; M.E. van Hilten
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Cassatie over griffierecht en vergoeding van kosten van rechtsbijstand in belastingzaak

In deze zaak heeft de Hoge Raad op 3 april 2020 uitspraak gedaan in een cassatieprocedure die was aangespannen door [X] B.V. tegen de Staatssecretaris van Financiën en de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid). De zaak betreft een geschil over de hoogte van de vergoeding van kosten van rechtsbijstand en de betaling van griffierecht in verband met een belastingaangifte voor personenauto’s en motorrijwielen. De uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 22 januari 2019, waartegen cassatie werd ingesteld, werd door belanghebbende betwist. De Hoge Raad heeft de zaak beoordeeld aan de hand van verschillende middelen die door belanghebbende zijn ingediend.

De Hoge Raad oordeelde dat het gerechtshof de kosten van rechtsbijstand te laag had vastgesteld. Het hof had een totaalbedrag van € 450 vastgesteld, terwijl de Hoge Raad oordeelde dat dit bedrag € 470 moest zijn. Daarnaast werd vastgesteld dat het hof ten onrechte had geoordeeld dat er geen griffierecht was geheven in de beroepsprocedure, terwijl uit het procesdossier bleek dat dit griffierecht wel degelijk was betaald. De Hoge Raad heeft de uitspraak van het hof vernietigd voor wat betreft de beslissingen over de hoogte van de te vergoeden immateriële schade en de proceskosten.

De Hoge Raad heeft de Staatssecretaris van Financiën en de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) veroordeeld tot vergoeding van de kosten van belanghebbende in de cassatieprocedure, vastgesteld op € 1.050 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand. Tevens is de vergoeding van immateriële schade vastgesteld op € 1.000. De Hoge Raad heeft ook bepaald dat de wettelijke rente over de schadevergoeding gaat lopen indien deze niet tijdig wordt vergoed. Dit arrest is gewezen door de vice-president R.J. Koopman als voorzitter, en de raadsheren E.N. Punt en M.E. van Hilten, en is openbaar uitgesproken op 3 april 2020.

Uitspraak

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

BELASTINGKAMER

Nummer 19/00910

Datum 3 april 2020

ARREST

in de zaak van

[X] B.V. te [Z] (hierna: belanghebbende)

tegen

1. de STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

2. de STAAT (de MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID)

op het beroep in cassatie tegen de uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 22 januari 2019, nr. 16/00639, op het hoger beroep van belanghebbende tegen een uitspraak van de rechtbank Gelderland (nr. AWB 15/4977) betreffende een door belanghebbende op aangifte voldaan bedrag aan belasting van personenauto’s en motorrijwielen. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

1. Geding in cassatie

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

De Staatssecretaris heeft een verweerschrift ingediend.

Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend.

2. Beoordeling van de middelen

2.1

Middel I betoogt dat het Hof het totale bedrag van de aan belanghebbende te vergoeden kosten van rechtsbijstand voor de fasen van het bezwaar, het beroep en het hoger beroep te laag heeft vastgesteld.
Het middel slaagt. Het Hof heeft geoordeeld dat belanghebbende recht heeft op een vergoeding van kosten voor rechtsbijstand in verband met de behandeling van het bezwaar, het beroep en het hoger beroep van respectievelijk € 50, € 100 en € 320. Hiervan uitgaande had het Hof de Inspecteur moeten veroordelen tot betaling van een vergoeding van in totaal € 470, en niet, zoals het Hof heeft gedaan, tot betaling van een vergoeding van in totaal € 450.

2.2.1

Middel II klaagt erover dat het Hof de Inspecteur niet heeft gelast tot het vergoeden van het volgens het middel door belanghebbende ter zake van de behandeling van het beroep betaalde griffierecht. Volgens het middel is het oordeel van het Hof dat in beroep geen griffierecht is geheven, onbegrijpelijk.

2.2.2

Middel II slaagt. Uit het door het Hof aan de Hoge Raad toegezonden procesdossier blijkt namelijk dat dit griffierecht is geheven. Het beroepschrift in deze zaak is ingediend bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Die rechtbank heeft het beroepschrift bij brief van 6 juli 2015 op de voet van artikel 6:15, lid 1, Awb doorgezonden naar de rechtbank Noord‑Holland. In die brief heeft de rechtbank Zeeland-West-Brabant vermeld dat het voor de behandeling van het beroep verschuldigde griffierecht reeds is voldaan. De rechtbank Noord-Holland heeft het beroepschrift bij brief van 13 augustus 2015 op de voet van artikel 6:15, lid 1, Awb doorgezonden naar de rechtbank Gelderland. In die brief heeft de rechtbank Noord-Holland vermeld dat het voor de behandeling van het beroep verschuldigde griffierecht reeds is voldaan bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant.

2.3

Middel III richt zich tegen onder meer het oordeel van het Hof dat zich voor de bepaling van de redelijke termijn van berechting een verknochtheid van zaken voordoet als bedoeld in rechtsoverweging 3.5.1 van het arrest van de Hoge Raad van 19 februari 2016, ECLI:NL:HR:2016:252. Het middel slaagt in zoverre op grond van hetgeen de Hoge Raad heeft overwogen in rechtsoverweging 2.3 van zijn arrest van 19 april 2019, ECLI:NL:HR:2019:623.

2.4

De overige klachten van de middelen kunnen niet tot cassatie leiden. De Hoge Raad hoeft niet te motiveren waarom hij tot dit oordeel is gekomen. Bij de beoordeling van deze klachten is het namelijk niet nodig om antwoord te geven op vragen die van belang zijn voor de eenheid of de ontwikkeling van het recht (zie artikel 81, lid 1, van de Wet op de rechterlijke organisatie).

2.5

Gelet op hetgeen hiervoor in 2.1, 2.2.2 en 2.3 is overwogen, kan de uitspraak van het Hof niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak afdoen.

2.5.1

Uit de uitspraak van het Hof blijkt dat de door het Hof aangenomen verknochtheid voor het Hof aanleiding was de redelijke termijn in de fase van bezwaar en beroep te verlengen met zes maanden. Indien deze verlenging buiten beschouwing wordt gelaten, leidt dat niet tot een hogere vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in bezwaar en beroep dan het bedrag van € 2.000 dat door het Hof is toegekend.
De vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep moet worden verhoogd tot € 1.000.

2.5.2

Verder dient de Inspecteur te worden veroordeeld tot vergoeding aan belanghebbende van het door haar voor de behandeling van het beroep betaalde griffierecht.
Het door het Hof als totaal vastgestelde bedrag van vergoeding voor kosten van rechtsbijstand voor de fasen van bezwaar, beroep en hoger beroep moet worden verhoogd tot € 470.

3. Proceskosten

De Staatssecretaris en de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) zullen worden veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

4. Beslissing

De Hoge Raad:

- verklaart het beroep in cassatie gegrond,

- vernietigt de uitspraak van het Hof maar uitsluitend voor zover het betreft de beslissingen omtrent de hoogte van de door de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) te vergoeden immateriële schade en de hoogte van de door de Inspecteur te vergoeden (proces)kosten,

- stelt het bedrag van de door de Inspecteur te vergoeden kosten van belanghebbende voor het geding voor het Hof, het geding voor de Rechtbank en in verband met de behandeling van het bezwaar vast op € 470,

- stelt het bedrag van de door de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) te vergoeden immateriële schade vast op € 1.000,

- beslist dat, indien het bedrag van de door de Hoge Raad aanvullend vastgestelde immateriële schade van € 500 niet tijdig wordt vergoed, de wettelijke rente daarover gaat lopen vier weken na de datum waarop dit arrest is uitgesproken,

- draagt de Staatssecretaris van Financiën op aan belanghebbende te vergoeden de helft van het griffierecht van € 519, derhalve € 259,50, dat belanghebbende voor de behandeling van het beroep in cassatie heeft betaald,

- draagt de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) op aan belanghebbende te vergoeden de helft van het griffierecht van € 519, derhalve € 259,50, dat belanghebbende voor de behandeling van het beroep in cassatie heeft betaald,

- draagt de Inspecteur op aan belanghebbende te vergoeden het bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant betaalde griffierecht van € 331 ter zake van de behandeling van de zaak,

- veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van belanghebbende voor het geding in cassatie, vastgesteld op de helft van € 2.100, derhalve € 1.050, voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en

- veroordeelt de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) in de kosten van belanghebbende voor het geding in cassatie, vastgesteld op de helft van € 2.100, derhalve € 1.050, voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.

Dit arrest is gewezen door de vice-president R.J. Koopman als voorzitter, en de raadsheren E.N. Punt en M.E. van Hilten, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 3 april 2020.