ECLI:NL:RBAMS:2019:729

Rechtbank Amsterdam

Datum uitspraak
5 februari 2019
Publicatiedatum
5 februari 2019
Zaaknummer
4401716 CV EXPL 15-22617
Instantie
Rechtbank Amsterdam
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Nakoming agentuurovereenkomst en mededingingsrechtelijke aspecten in de luchtvaartsector

In deze zaak, die voor de Rechtbank Amsterdam is behandeld, gaat het om een geschil tussen ML Tours B.V. en een aantal gedaagden over de nakoming van een agentuurovereenkomst. ML Tours, een touroperator opgericht in 2009, heeft in 2011 afspraken gemaakt met gedaagde sub 2 over de verdeling van de markt voor vluchten naar Marokko en Turkije. ML Tours vorderde dat gedaagden zouden worden veroordeeld tot het staken van hun activiteiten op de Marokkaanse markt, omdat zij in strijd met de gemaakte afspraken zelfstandig vluchten naar Marokko zouden aanbieden. De rechtbank oordeelde dat de gemaakte afspraken in strijd zijn met artikel 6 van de Mededingingswet, waardoor deze van rechtswege nietig zijn. Dit betekent dat ML Tours geen beroep kan doen op deze afspraken, wat leidt tot afwijzing van de vorderingen die hierop zijn gebaseerd.

Daarnaast heeft ML Tours vorderingen ingesteld op basis van onrechtmatige concurrentie, omdat gedaagden gebruik zouden hebben gemaakt van vertrouwelijke informatie van ML Tours. De rechtbank oordeelde echter dat ML Tours niet voldoende heeft aangetoond dat er sprake was van onrechtmatig handelen door gedaagden. De rechtbank concludeerde dat het enkele feit dat gedaagden wervingsgesprekken hebben gevoerd met een voormalig werknemer van ML Tours, niet voldoende is om onrechtmatige concurrentie aan te nemen. De vorderingen van ML Tours werden dan ook afgewezen, en ML Tours werd veroordeeld in de proceskosten.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK AMSTERDAM

Afdeling privaatrecht
zaaknummer: 4401716 CV EXPL 15-22617
vonnis van: 11 maart 2016
fno.: 8622

vonnis van de kantonrechter

I n z a k e

de besloten vennootschap ML Tours B.V.

gevestigd te Beek
eiseres
nader te noemen: ML Tours
gemachtigde: mr. G.J.E. Schoofs
t e g e n

1. [gedaagde sub 1]

2. [gedaagde sub 2]

3. [gedaagde sub 3]

4. [gedaagde sub 4]

5. [gedaagde sub 5] .

allen wonende althans gevestigd te [vestigingsplaats]
gedaagden
nader gezamenlijk te noemen: [gedaagden] c.s.
gemachtigde: mr. B.S. Friedberg

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 15 april 2015 met producties;
- het verwijzingsvonnis van 22 juli 2015;
- de conclusie van antwoord met producties,
- het tussenvonnis en vervolgens de dagbepaling comparitie.
De comparitie heeft plaats gevonden op 17 november 2015. ML Tours is verschenen bij haar statutair bestuurder de heer [naam bestuurder] , met de gemachtigde. Aan de zijde van [gedaagden] c.s. is verschenen de heer [gedaagde sub 1] , tevens in hoedanigheid van bestuurder van gedaagden 2. tot en met 5. Voorts zijn aan de zijde van [gedaagden] c.s. verschenen de heer [naam 1] en de gemachtigde. Partijen hebben ter zitting hun standpunten toegelicht. Na verder debat is de zaak naar de rol verwezen in verband met een wijziging van eis. Beide partijen hebben vervolgens nog een akte genomen en vervolgens is vonnis bepaald.
GRONDEN VAN DE BESLISSING

Feiten

1. Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend of niet (voldoende) weersproken, alsmede op grond van de overgelegde en in zoverre niet bestreden inhoud van de bewijsstukken, staat in dit geding het volgende vast:
1.1.
ML Tours, opgericht in 2009, is een touroperator. Vanaf de oprichting was de heer [naam oprichter] (verder: [naam oprichter] ) bij de onderneming in loondienst. Met ingang van 13 september 2012 is [naam oprichter] in dienst getreden van [gedaagde sub 2] , een andere touroperator.
1.2.
Vanaf 2010 bood ML Tours vluchten aan naar Marokko.
1.3.
In 2011 heeft een bespreking tussen ML Tours en [gedaagde sub 2] plaatsgevonden, na het faillissement van Amsterdam Airlines. Tussen partijen zijn toen samenwerkingsafspraken gemaakt.
1.4.
Nadien is ook [gedaagde sub 2] vluchten naar Marokko aan gaan bieden.

vordering en verweer

2. De door ML Tours gevraagde eiswijziging zal worden toegelaten, nu [gedaagden] c.s. daarop bij akte heeft kunnen reageren en deze ook overigens niet in strijd is met de goede procesorde. ML Tours vordert met inachtneming van deze wijziging van eis bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis, kort weergegeven:
te verklaren voor recht dat [gedaagde sub 2] is tekortgeschoten in de nakoming van de met haar gesloten agentuurovereenkomst, althans onrechtmatig heeft gehandeld;
[gedaagde sub 2] te veroordelen tot vergoeding van de geleden schade nader op te maken bij staat;
te verklaren voor recht dat [gedaagde sub 1] , [gedaagde sub 3] , [gedaagde sub 4] en [gedaagde sub 5] onrechtmatig hebben gehandeld en hen te veroordelen tot vergoeding van de schade, nader op te maken bij staat;
[gedaagden] c.s. te veroordelen alle betrekkingen met de heer [naam oprichter] te staken en gestaakt te houden op straffe van een dwangsom;
[gedaagden] c.s. te veroordelen Marokko-vluchten te staken en gestaakt te houden, op straffe van een dwangsom;
[gedaagden] c.s. te veroordelen in de kosten van deze procedure.
3. Aan haar vorderingen legt ML Tours ten grondslag dat met [gedaagde sub 2] is overeengekomen dat ML Tours voor zelfstandige vluchten naar Marokko agent zou worden voor [gedaagde sub 2] , terwijl [gedaagde sub 2] agent van ML Tours zou worden voor zelfstandige vluchten naar Turkije. In verband hiermee heeft ML Tours ook haar passagiers voor Turkije overgedragen aan [gedaagde sub 2] en [gedaagden] c.s. zou niet meer op Marokko vliegen. In strijd met deze afspraken voert [gedaagde sub 2] toch zelfstandige vluchten uit op Marokko, met gebruikmaking van onrechtmatig verkregen kennis, informatie en netwerken van ML Tours (onder meer verkregen via [naam oprichter] ). Het gebruikmaken van die informatie levert bovendien een onrechtmatige daad op.
4. [gedaagden] c.s. voert verweer tegen de vorderingen. Daarop zal bij de beoordeling, voor zover van belang, worden ingegaan.

beoordeling

5. De afspraken waarvan ML Tours stelt dat deze zijn geschonden komen er in essentie op neer dat de markt voor vluchten naar Turkije en Marokko tussen partijen werd verdeeld. Als een dergelijke afspraak al gemaakt is, dan is deze in strijd met artikel 6 Mededingingswet. Dat daarmee geen monopoliepositie is ontstaan, zoals door ML Tours nog is aangevoerd, maakt dit niet anders. Artikel 6 lid 2 Mededingingswet bepaalt dan dat de afspraak van rechtswege nietig is. Hieruit volgt dat ongeacht of ML Tours de gestelde afspraken gemaakt heeft, zij hier geen beroep op kan doen. De vorderingen die deze afspraken als grondslag hebben zullen dan ook worden afgewezen.
6. Dan resteren de vorderingen uit onrechtmatige daad. Deze zijn in de kern gegrond op het weglokken bij ML Tours van [naam oprichter] en het vervolgens met gebruikmaking van informatie die hij bij ML Tours had opgedaan, beconcurreren van ML Tours.
7. Niet in geschil is dat tussen ML Tours en [naam oprichter] geen concurrentiebeding was overeengekomen. Dat betekent dat het hem in beginsel vrij stond om te concurreren met ML Tours, zoals hij heeft gedaan. Niettemin kan in een dergelijk geval onder omstandigheden sprake zijn van onrechtmatige concurrentie. Het criterium daarvoor zoals dat in de rechtspraak tot ontwikkeling is gekomen, is dat sprake moet zijn van het stelselmatig en substantieel afbreken van het duurzame bedrijfsdebiet van de voormalig werkgever, door gebruikmaking van bij die werkgever opgedane kennis en gegevens. Voor (mede-) aansprakelijkheid van de nieuwe werkgever moet daarnaast komen vast te staan dat deze bij het onrechtmatig handelen zodanig betrokken is, dat hij daarvoor mede verantwoordelijk is. De stelplicht en bewijslast van onrechtmatige concurrentie en de rol daarin van [gedaagden] c.s., ligt bij ML Tours.
8. Uit het voorgaande volgt dat het enkele feit dat [gedaagden] c.s. wervingsgesprekken heeft gevoerd met [naam oprichter] over diens indiensttreding, onvoldoende is voor onrechtmatige concurrentie. Hetzelfde geldt voor het benaderen van potentiële klanten nadat [naam oprichter] bij [gedaagde sub 2] in dienst was getreden, ook als dat klanten waren van ML Tours. Het trachten marktaandeel te veroveren is immers inherent aan concurrentie. Dit zou anders kunnen worden als daarbij stelselmatig gebruik is gemaakt van informatie die [naam oprichter] bij ML Tours heeft verkregen, met als gevolg dat het bedrijfsdebiet van ML Tours substantieel is afgebroken. ML Tours heeft in dit kader gesteld dat [naam oprichter] contactgegevens van passagiers heeft meegenomen en die passagiers vervolgens vanuit zijn nieuwe werkgever heeft benaderd. Deze stelling heeft ML Tours echter onvoldoende onderbouwd. Weliswaar zijn drie e-mails overgelegd van klanten van ML Tours die door [gedaagden] c.s. zijn benaderd, daaruit volgt niet dat dit is gebeurd met gebruikmaking van informatie die van ML Tours afkomstig is. Bovendien blijkt uit e-mails van andere klanten die eveneens zijn overgelegd, dat die klanten niet zijn benaderd maar de nieuwe concurrent van ML Tours op internet zijn tegengekomen. Voorts valt niet in te zien dat het benaderen van enkele passagiers voldoet aan het criterium “stelselmatig”. Ook is niet onderbouwd of inzichtelijk gemaakt hoe het duurzame bedrijfsdebiet van ML Tours substantieel is afgebroken door het handelen van [naam oprichter] . Dat bij andere wijzen van beconcurreren – het benaderen van spelers in de markt, het opzetten of steunen van andere spelers in de markt en het samenwerken met andere spelers in de markt – gebruik werd gemaakt van meegenomen gegevens is wel gesteld, maar nergens onderbouwd en concreet gemaakt. Tenslotte wordt wel steeds verondersteld dat [gedaagden] c.s. naast [naam oprichter] een zelfstandige rol heeft gespeeld bij de gewraakte handelingen, maar dit is evenmin onderbouwd. Zo is wel gesteld dat de strategie van [gedaagden] c.s. precies hetzelfde was als die van ML Tours, maar dat is in het geheel niet toegelicht.
9. Onrechtmatig handelen van [gedaagden] c.s. is dan ook niet komen vast te staan, zodat de vorderingen van ML Tours ook moeten worden afgewezen voor zover deze daarop zijn gegrond. ML Tours heeft niet inzichtelijk gemaakt welke feiten zij aan haar beroep op artikel 7:402 BW ten grondslag legt en hoe daarin een zelfstandige grondslag voor haar vorderingen kan worden gevonden, zodat ook dit niet tot toewijzing kan leiden. De vorderingen zullen dan ook worden afgewezen.
10. Nu ML Tours in het ongelijk wordt gesteld, zal zij in de proceskosten worden veroordeeld.

BESLISSING

De kantonrechter:
wijst het gevorderde af;
veroordeelt ML Tours in de kosten van het geding, tot op heden aan de zijde van [gedaagden] c.s. begroot op € 400,00 aan salaris gemachtigde, voor zover van toepassing, inclusief btw;
veroordeelt ML Tours tot betaling van een bedrag van € 50,00 aan nasalaris, te verhogen met een bedrag van € 68,00 onder de voorwaarde dat betekening van het vonnis heeft plaatsgevonden en ML Tours niet binnen 14 dagen na aanschrijving vrijwillig aan het vonnis heeft voldaan, een en ander voor zover van toepassing, inclusief btw;
Aldus gewezen door mr. C.W. Inden, kantonrechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 11 maart 2016 in tegenwoordigheid van de griffier.